Psikiyatri

Psikozoik terimi, psikoz ile ilgili anlamına gelir. Psikoz, bireyin gerçeklik algısının bozulduğu, düşünce ve duygularının etkilendiği bir zihinsel sağlık durumudur. Psikozun bazı belirtileri şunlardır: - Halüsinasyonlar: Olmayan sesler duyma veya görüntüler görme. - Delüzyonlar: Mantıksız veya yanlış inançlar geliştirme. - Duygu durum değişiklikleri: Ani ruh hali dalgalanmaları. Psikoz, çeşitli psikiyatrik durumların bir belirtisi olabileceği gibi, bazı fiziksel hastalıklar, ilaç kullanımı veya madde bağımlılığı ile de ilişkilendirilebilir.

Korku ve sıkıntı gibi ruhsal sorunlar için Ruh Sağlığı ve Hastalıkları (Psikiyatri) bölümüne başvurulmalıdır.

WAIS testi için psikoloji ve psikiyatri bölümlerinden randevu alınabilir. Bu testi uygulayacak uzmanların, WAIS testinin eğitimini almış ve yeterli deneyime sahip olmaları gerekmektedir.

"İnsan vücudu içine giren insan" konusu, cin çarpması veya içine cin/şeytan girmesi olarak bilinen olayla ilişkilidir. Bu olay, halk arasında insan vücuduna cinlerin, hayaletlerin, şeytanların veya ruhların girmesiyle ilişkilendirilen, sıra dışı ve normalden oldukça sapmış bir bilinç hâli ve bununla bağlantılı tuhaf davranışlar ile kendini gösteren psikiyatrik bir durumdur.

Gen tedavisi, şu psikiyatrik bozukluklarda deneysel olarak kullanılmaktadır: 1. Şizofreni: Genetik faktörlerin şizofreni gelişiminde rol oynadığı düşünülmektedir. 2. Duygu Durum Bozuklukları: Depresyon ve bipolar bozukluk gibi hastalıklar genetik yatkınlıkla ilişkilidir. 3. Anksiyete Bozuklukları: Genetik kodlamaların anksiyete bozukluklarını etkileyebileceği belirtilmiştir. Ancak, gen tedavisinin psikiyatrik bozukluklar için yaygın ve güvenilir bir tedavi yöntemi haline gelmesi henüz mümkün değildir.

Evet, "Hayata Dön" adlı kitap gerçek bir hikayeden uyarlanmıştır.

Psikiyatrinin bazı yan dalları şunlardır: 1. Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi: Çocuklar ve ergenlerde görülen zihinsel sağlık problemleri ile ilgilenir. 2. Yetişkin Psikiyatrisi: Yetişkin bireylerin ruh sağlığı ile ilgilenen bu dal, depresyon ve anksiyete gibi hastalıkların teşhis ve tedavisi üzerinde yoğunlaşır. 3. Geriyatrik Psikiyatri: Yaşlı bireylerde görülen zihinsel sağlık sorunlarıyla ilgilenir. 4. Bağımlılık Psikiyatrisi: Alkol, madde ve teknoloji bağımlılıkları gibi konularla ilgilenir. 5. Psikoonkoloji: Kanser hastalarının ruhsal ve duygusal durumlarına odaklanır. 6. Psikofarmakoloji: Psikiyatrik bozuklukların ilaçlarla tedavisi üzerine yoğunlaşır. 7. Adli Psikiyatri: Hukuki süreçlerde zihinsel sağlığın rolüyle ilgilenir. 8. Nöropsikiyatri: Beyin işlevlerindeki bozuklukların zihinsel sağlık üzerindeki etkileriyle ilgilenir. 9. Cinsellik ve Cinsel İşlev Bozuklukları Psikiyatrisi: Cinsel işlev bozuklukları ve cinsel kimlik bozuklukları bu dalın kapsamındadır.

Uzm. Dr. Derya Özkan, Kayseri Şehir Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nde görev yapmaktadır.

Tedavisi en zor psikolojik hastalıklardan bazıları şunlardır: 1. Şizofreni: Gerçeklikten kopuş, halüsinasyonlar ve sanrılar gibi belirtilerle karakterizedir. 2. Bipolar Bozukluk: Manik ve depresif dönemler arasında gidip gelme, duygusal dalgalanmalar ve riskli davranışlar. 3. Obsesif-Kompulsif Bozukluk (OKB): İstenmeyen düşünceler ve bu düşüncelerden kaynaklanan tekrarlayıcı davranışlar. 4. Sınırda Kişilik Bozukluğu: Duygusal dengesizlik, kimlik karmaşası ve ilişkilerde sorunlar. 5. Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB): Travmatik olayların ardından yaşanan sürekli anılar, kaçınma davranışları ve anksiyete. Bu hastalıkların tedavisi, bireysel farklılıklar gösterdiğinden, uzman bir psikolog veya psikiyatrist ile danışmak önemlidir.

D dilimi psikiyatrik hastalıklar arasında şunlar yer alır: 1. Depresyon: Sürekli üzgün hissetme, enerji eksikliği ve ilgi kaybı gibi belirtilerle kendini gösterir. 2. Anksiyete Bozuklukları: Sürekli endişe, korku ve gerilim duygularıyla karakterizedir. 3. Bipolar Bozukluk: Ruh hali değişiklikleri, mani ve depresyon dönemleri arasında gidip gelme. 4. Şizofreni: Gerçeklikten kopma, halüsinasyonlar ve düşünce bozuklukları. 5. Obsesif-Kompulsif Bozukluk (OKB): Tekrarlayan, istenmeyen düşünceler ve bunları hafifletmek için yapılan tekrarlayıcı davranışlar. 6. Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB): Travmatik olaylardan sonra yaşanan ruhsal sorunlar. Bu hastalıkların tedavisi genellikle ilaç tedavisi ve psikoterapi ile yapılır.

Şizofreni hastaları, iç dünyalarındaki karmaşık düşünceleri ve duygusal dalgalanmaları ifade etmek amacıyla resim çizerler. Ayrıca, yaratıcı bir terapi yöntemi olarak da sanatı kullanırlar.

Duygularla alakalı psikiyatri kodları, duygu durum bozuklukları kapsamında yer alan depresyon ve bipolar bozukluk gibi hastalıkları içerir. Diğer ilgili psikiyatri kodları ise şunlardır: F34.0 — siklotimi; F40 — fobik anksiyete bozuklukları; F45 — somatoform bozukluklar; F50 — yeme bozuklukları. Psikiyatri kodlarının tam listesi ve anlamları için Türkiye Psikiyatri Derneği'nin resmi web sitesi ve ilgili sağlık kuruluşlarının kaynakları incelenebilir.

MHRS üzerinden psikiyatri randevusu, genellikle her günün başlangıcı olan 00:00 saatinde açılır.

DEHB (Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu) tanısı e-devlet üzerinde görünmez. DEHB tanısı, yalnızca psikiyatrist veya çocuk ve ergen psikiyatristi tarafından konulabilir ve bu süreç, detaylı bir değerlendirme gerektirir.

Mental, ruhsal ve fiziksel bozuklukların bakımından sorumluluk alarak ebe hemşireye yardımcı olabilecek kişiler arasında hemşireler ve psikiyatri hemşireleri bulunmaktadır. Bu kişilerin görevleri arasında: Terapötik iletişim teknikleri kullanarak hasta ile sürekli ve sistematik veri toplamak. Riskli davranışları (intihar, şiddet, kendine zarar verme) değerlendirmek ve gerekli önlemleri almak. Hastaların öz bakımını teşvik etmek, desteklemek ve gerektiğinde yapmak. İlaçların etkilerini ve yan etkilerini takip etmek, yan etkilerle başa çıkmada yardımcı olmak. Hasta ve ailelerine ruh sağlığı eğitimi vermek ve problemlerle baş etme yollarını geliştirmek. Ayrıca, uzman ruh sağlığı hemşireleri, psikoterapi uygulamaları ve disiplinler arası iş birliği gibi daha ileri düzeyde müdahaleler de gerçekleştirebilir.

Epilepsi hastalarında çeşitli kişilik bozuklukları görülebilir, bunlar arasında: Antisosyal, çekingen, obsesif kompulsif, şizoid, şizotipal ve bağımlı kişilik bozuklukları; C kümesi kişilik özellikleri; Epileptik kişilik olarak adlandırılan, epilepsiye özgü duygu ve davranış belirtileri. Ayrıca, epilepsi hastalarında genel topluma göre daha yüksek oranda depresyon, anksiyete bozuklukları ve psikoz gibi psikiyatrik bozukluklar da yaygındır.

"Chance" dizisi, adli nöropsikiyatrist Dr. Eldon Chance'in hikayesini anlatıyor. Dizi, Dr. Chance'in, çoklu kişilik bozukluğu yaşayan bir hastanın hayatına girmesiyle birlikte kendisini San Francisco'nun şiddet dolu tehlikeli dünyasında bulmasını konu alıyor. Chance, aynı zamanda polis yolsuzluğu, manipülasyon ve istismar gibi olaylarla da mücadele etmek zorunda kalıyor.

Psikiyatrist seçerken dikkat edilmesi gereken bazı önemli kriterler şunlardır: 1. Uzmanlık ve Deneyim: Psikiyatristin belirli bir alanda uzmanlaşmış olması, tedavi sürecinde daha etkili sonuçlar elde edilmesini sağlar. 2. Eğitim ve Lisans Bilgileri: Psikiyatristin aldığı eğitim ve sahip olduğu sertifikalar, bilgi birikimini ve profesyonel gelişimini gösterir. 3. Empati ve İletişim Becerileri: Psikiyatristin, danışanın duygusal durumunu anlayabilmesi ve etkili iletişim kurabilmesi önemlidir. 4. Tedavi Yöntemleri: Psikiyatristin kullandığı tedavi yöntemleri ve yaklaşımı, danışanın ihtiyaçlarına uygun olmalıdır. 5. Danışan Yorumları: Daha önce tedavi olmuş danışanların yorumları, psikiyatristin tedavi sürecindeki başarısı hakkında bilgi verebilir. 6. Konum ve Erişilebilirlik: Psikiyatristin bulunduğu konum, tedaviye düzenli katılımı kolaylaştırır. Ayrıca, aile hekiminizden tavsiye alabileceği bir psikiyatrist olup olmadığını sormak da faydalı olabilir.

Psikiyatrik muayene sonucu alınan rapor, psikoteknik raporu yerine geçmez. Psikoteknik raporu almak için, öncelikle yetkili bir psikoteknik merkezinde psikoteknik testine girip, ardından en geç 30 gün içerisinde bir psikiyatri uzmanına muayene olarak test sonucunu onaylatmak gerekmektedir.

Prof. Dr. Canan Tanıdır, İstanbul Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nde çocuk psikiyatrisi alanında çalışmaktadır.