Pediatri

Çocuk immünoloji ve alerji hastalıkları için çocuk alerji uzmanına veya çocuk immünoloji ve alerji hastalıkları uzmanına gidilir. Bu uzmanlar, 6 yıl tıp fakültesi eğitiminin ardından 4 yıl çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanlığı ve 3 yıl çocuk immünoloji ve alerji hastalıkları alanında ihtisas yaparlar. Çocuklarda alerjik reaksiyonlar için ilk değerlendirme genellikle çocuk sağlığı ve hastalıkları (pediatri) bölümüne yapılır. Ayrıca, göğüs hastalıkları (pulmonoloji), kulak burun boğaz (KBB), dermatoloji gibi bölümler de belirli durumlarda sürece dahil olabilir.

Tıpta bebek bölümleri, çocuk sağlığı ve hastalıkları (pediatri) kapsamında ele alınır. Bu bölümler şunlardır: Çocuk Cerrahisi: Doğumsal anomaliler, apandisit, fıtık gibi cerrahi müdahale gerektiren durumlar. Çocuk Endokrinolojisi: Büyüme bozuklukları, hormon dengesizlikleri. Çocuk Kardiyolojisi: Kalp hastalıkları. Çocuk Nefrolojisi: İdrar yolları ve böbrek hastalıkları. Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları: Bulaşıcı hastalıklar. Çocuk Gastroenterolojisi: Sindirim sistemi problemleri. Çocuk Hematolojisi: Kan hastalıkları. Çocuk Onkolojisi: Tümör çeşitleri, lenfoma, lösemi. Çocuk İmmünolojisi ve Alerji Hastalıkları: Alerjik reaksiyonlar. Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi: Ruhsal ve psikolojik rahatsızlıklar. Ayrıca, yenidoğan yoğun bakım ünitesi de bebek sağlığı için hizmet veren bir diğer bölümdür.

Bebeklerde yüksek HbA2 seviyeleri, özellikle beta talasemi ve demir eksikliği anemisi gibi hematolojik hastalıkların teşhisinde önemli bir bulgudur. Yüksek HbA2 seviyelerinin bazı nedenleri: Beta talasemi: Bu genetik bozuklukta HbA2 seviyeleri genellikle yüksektir. Demir eksikliği anemisi: Demir eksikliği, hemoglobin sentezini etkileyerek HbA2 seviyelerini artırabilir. Sideroblastik anemi: Demirin hemoglobine entegre edilememesi durumu. HbA2 varyantları: Genetik mutasyonlar sonucu HbA2 formunda artış. Diğer hematolojik bozukluklar: Bazı kan bozuklukları. Yüksek HbA2 seviyeleri durumunda, genetik danışmanlık alınması önerilir. Herhangi bir sağlık sorunu durumunda, doğru teşhis ve tedavi için bir sağlık profesyoneline danışılması önerilir.

Konjenital miyopati belirtileri genellikle doğumda veya erken çocukluk döneminde başlar. Bu belirtiler arasında: Kas zayıflığı ve düşük kas tonusu (hipotoni). Motor gelişimde gecikme. Zayıf emme refleksi. Solunum problemleri. Yutma güçlüğü. Konjenital miyopatinin tipine göre belirtiler değişebilir. Konjenital miyopati şüphesi durumunda, doğru teşhis ve tedavi için bir sağlık uzmanına başvurulması önerilir.

Yenidoğanda sarılık için yapılan testler şunlardır: Fiziksel muayene. Kan testi. Transkütanöz bilirubinometre. Ultrason, karaciğer biyopsisi veya keşif ameliyatı. Sarılık şüphesi durumunda, doğru teşhis ve tedavi için bir sağlık profesyoneline başvurulması önerilir.

Çocuklar, ortalama olarak 10-14 yaş arasında ergenliğe girerler. Ergenlik, kızlarda 10 yaş, erkeklerde 12 yaş civarında başlayan ve ortalama 3-5 yıl arasında süren bir dönemdir. Ergenlik dönemi, bireyin çocuksu tutum ve davranışların yerini yetişkince tutum ve davranışların aldığı, cinsiyet karakterlerinin kazanıldığı, bireyin yetişkin rolüne psikolojik ve bedensel olarak hazırlandığı bir süreçtir. Ergenlik yaşı; genetik, ırkî, sosyoekonomik şartlar ve iklim gibi faktörlerden etkilenir. 15 yaşına kadar ergenliğe ulaşmamış bir çocuk, 15 yaşını bitirdiği tarihten itibaren hükmen ergen ve mükellef sayılır.

Prematüre retinopatisi (ROP) hem pediatri hem de göz (oftalmoloji) uzmanlarının ilgi alanına girer. ROP, prematüre bebeklerin gözlerindeki retina tabakasında, damarsız alanlarda ortaya çıkan ve sinir hasarına yol açarak görme kaybına neden olan bir hastalıktır. ROP taraması ve muayenesi genellikle doğumdan sonraki 4. ile 6. haftalar arasında yapılır.

Pediatrist El Kitabı farklı versiyonlarına göre farklı sayfa sayılarına sahiptir: Mesut Arslan'ın Pediatrist El Kitabı: İnce kapak formatında stoğu tükenmiş olup, sayfa sayısı hakkında bilgi bulunmamaktadır. İlyas Yolbaş'ın Pediatrist El Kitabı: 2012 yılında İstanbul Tıp Kitabevi tarafından yayınlanan versiyonu 498 sayfadır. İlyas Yolbaş'ın Pediatrist Tanı, Tedavi, Reçete ve Acil Yaklaşımlar Kitabı: 2023 yılında yayınlanan versiyonu 896 sayfadır.

Evet, gelişimsel kalça displazisi (GKD) tehlikeli olabilir. Ancak, erken teşhis ve uygun tedavi ile genellikle başarıyla yönetilebilir. GKD'nin tehlikeleri arasında şunlar yer alır: Bacak uzunluk farkı. Kalça hareketlerinde kısıtlılık. Kalça çıkığı. Gecikmiş yürüme. GKD şüphesi durumunda bir ortopedi uzmanına danışılması önerilir.

Pilor stenozu ameliyat sonrası tam iyileşme yaklaşık 6 ay sürebilir. Ameliyat sonrası süreç şu şekilde ilerler: İlk 24 saat. 4-6 saat sonrası. 3-4 gün. Her durumda iyileşme süreci, bebeğin genel sağlık durumuna ve bireysel faktörlere bağlı olarak değişebilir. Pilor stenozu şüphesi veya teşhisi durumunda, doğru tedavi için bir çocuk doktoruna başvurulması önerilir.

Fontaneli geç kapanan bir bebek için yapılması gerekenler: Çocuk doktoruna başvurulması. Baş çevresinin takibi. Tıbbi nedenlerin araştırılması. Fontanelin geç kapanması her zaman patolojik bir nedene bağlı olmayabilir; nadir durumlarda normal bir durum olarak da değerlendirilebilir.

Çocuk kadın doktoru hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, çocuk doktorlarının genel olarak yaptığı işler şunlardır: Sağlık sorunlarının teşhisi ve tedavisi. Büyüme ve gelişim takibi. Aşı uygulaması. Ebeveynlere rehberlik. Uzmana yönlendirme.

Yenidoğan konjonktiviti, hayatın ilk dört haftasında gelişen konjonktivitlere verilen addır. Nedenleri: Kimyasal etkenler: Profilaktik amaçlı kullanılan gümüş nitratın toksik etkisi. Bakteriyel etkenler: Klamidya (Chlamydia trachomatis), Neisseria gonorrhoeae, Staphylococcus aureus, Streptococcus pneumoniae gibi bakteriler. Viral etkenler: Genellikle Herpes simplex Tip II virüsü. Belirtileri: Göz kapağında ödem ve eritem. Konjonktivada hiperemi ve kemozis. Pürülan veya seröz-anjinöz akıntı. Erken tanı ve uygun tedavi ile oküler veya sistemik komplikasyonların gelişimi önlenebilir.

Bebeklerde beyin hasarını tespit etmek için çeşitli testler ve değerlendirme yöntemleri kullanılır: Nörolojik muayene: Bebeğin kas tonusu, refleksleri, hareketleri ve tepkileri incelenir. Beyin ultrasonografisi (USG): Bebeğin beyninin ve beyin zarlarının incelenmesi için kullanılır. Manyetik rezonans görüntüleme (MRG): Beyin dokusunu ve olası hasarları detaylı olarak gösterir. Elektroensefalografi (EEG): Beyin aktivitesini ölçer, epileptik aktivite veya diğer nörolojik sorunları tespit etmeye yardımcı olur. Kan ve genetik testler: Enfeksiyon belirtileri veya biyokimyasal değişiklikleri, ayrıca genetik veya metabolik bozuklukları gösterir. Bu testlerin yapılması için doktorun gerekli görmesi ve karar vermesi gerekir.

Kernikterus, yenidoğan bebeklerde kanda aşırı bilirubin (hiperbilirubinemi) seviyeleri ile karakterize bir sarılığın nadir ve ciddi bir nörolojik komplikasyonudur. Temel nedeni, bebeğin karaciğerinin yüksek bilirubinden yeterince kurtulamaması ve bunun sonucunda beyne veya merkezi sinir sistemine zarar gelmesidir. Belirtileri arasında sürekli ağlama krizleri, agresiflik, yetersiz beslenme, nöbetler, kas tutulması ve yüksek seslere tepkisizlik yer alır. Evreleri: Erken dönem: Beslenme ve emmede zorluk, çok uykulu olma, düşük kas tonusu ve yüksek seslere tepkisizlik. Orta evre: Sinirlilik, yüksek perdeden ağlama krizleri ve kaslarda gerginlik. Son evre: Beslenmeme, kaslarda sertlik ve nöbetler. Tedavi edilmediğinde kalıcı beyin hasarına yol açabilir.

Evet, gözleri görmeyen bir bebek ameliyatla düzeltilebilir, ancak bu durumun ciddiyetine ve nedenine bağlı olarak değişir. Örneğin, bebeklerde göz kayması (şaşılık) erken teşhis ve tedavi ile ameliyat gerektirmeden gözlük veya göz egzersizleri ile düzeltilebilir. Diğer görme azlığı nedenleri için de tedavi seçenekleri mevcuttur: Katarakt: Erken dönemde ameliyatla tedavi edilirse görme kaybı önlenebilir. Glokom: Erken teşhis ve tedavi ile görme korunabilir. Önemli olan, olası görme problemlerinde vakit kaybetmeden bir göz doktoruna başvurmaktır.

Erken teşhis ve tedavi edilen gelişimsel kalça displazisi (GKD) vakalarının çoğu tamamen iyileşir. Tedavi, bebeğin yaşına ve kalça çıkığının şiddetine bağlı olarak değişir. Pavlik bandajı. Alçı tedavisi. Cerrahi müdahale. Tedavi edilmezse, ilerleyen yaşlarda ağrı, topallama ve hareket kısıtlılığı gibi sorunlara yol açabilir.

Pediatrik üroloji (çocuk ürolojisi), bebeklikten ergenliğe kadar olan dönemde çocuklarda görülen ürolojik hastalıkların tanı, tedavi ve takibiyle ilgilenir. Pediatrik ürolojinin ilgilendiği bazı hastalıklar: İdrar yolu enfeksiyonları ve tekrarlayan enfeksiyonlar. Gece alt ıslatma (idrar kaçırma). Hipospadias (idrar kanalı açıklığı). İnmemiş testis (kriptorşidizm). Hidrosel ve kasık bölgesi hastalıkları. Vezikoüreteral reflü (VUR). Böbrek ve üreter taşları. Üreteropelvik darlık ve idrar yolları tıkanıklıkları. Genital bölge ve üriner sistem anomalileri. Çocuk ürolojisi, hem üreme organlarındaki yapısal problemlerin cerrahi müdahalelerini hem de böbrek ve idrar yollarını ilgilendiren hastalıkların tedavisini üstlendiği için çocuk cerrahisi ve çocuk nefrolojisi bölümleriyle iş birliği yapar.

Glossoptosis, dilin aşağıya doğru kıvrık olduğu bir şekil ve fonksiyon bozukluğudur. Bu durum, dilin geriye doğru boğaza doğru düşmesi ve hava yolunu tıkaması anlamına gelir. Glossoptosis, genellikle doğuştan gelen anormallikler veya nörolojik bozukluklar, obezite veya travma gibi durumlarla ilişkilidir. Bazı belirtiler: nefes alma zorluğu; boğulma veya öğürme; siyanoz (ciltte, dudaklarda veya tırnaklarda mavimsi renk tonu); konuşma zorluğu. Tedavi, pozisyonel terapi, ağız aletleri veya cerrahi müdahaleyi içerebilir.

İdame sıvı miktarı hesaplama yöntemleri: Holliday-Segar yöntemi: İlk 10 kg için 100 mL/kg/gün. İkinci 10 kg için 50 mL/kg/gün. 20 kg'ın üzerindeki her kg için 20 mL/kg/gün. 4-2-1 kuralı: İlk 10 kg için, kilogram başına 4 mL/saat. Sonraki 10 kg için, kilogram başına 2 mL/saat. 20 kg'ın üzerindeki her kg için, kilogram başına 1 mL/saat. Hesaplama araçları: pratikhesaplama.com sitesinde, kiloya ve vücut yüzey alanına (BSA) göre günlük ve saatlik idame ihtiyacını hesaplayan bir araç bulunmaktadır. yescalculator.com sitesinde, 4-2-1 kuralına göre pediatrik sıvı hesaplayıcısı mevcuttur. Bu yöntemler, genel hesaplama yöntemleridir ve özel durumlar (yenidoğan, böbrek/kalp hastalıkları, elektrolit dengesizlikleri vb.) için farklı planlama gerektirebilir. İdame sıvı hesaplamaları için bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.