OrganNakli

Ksenojenik kelimesi, yabancı bir cisim aracılığıyla meydana gelen anlamına gelir. Tıp alanında ise ksenojenik terimi, farklı türler arasında yapılan organ veya doku naklini tanımlamak için kullanılır.

Prograf (tacrolimus), vücudun bağışıklık sistemini zayıflatarak organ reddini önlemek amacıyla kullanılan bir ilaçtır. Bu ilaç, böbrek, karaciğer, kalp veya akciğer nakli yapılan hastalarda, diğer ilaçlarla birlikte kullanılır. Önemli yan etkileri arasında ciddi enfeksiyon riski, kanser (özellikle lenfoma ve cilt kanseri), yüksek kan basıncı ve böbrek sorunları bulunur. Prograf kullanmadan önce, olası riskler ve faydalar hakkında doktorunuza danışmanız önemlidir.

Yapay organ naklinin 15-20 yıl içinde gerçekleştirilmesi beklenmektedir. Bu süre zarfında, üç boyutlu yazıcı teknolojisi ile kalp, böbrek, akciğer ve karaciğer gibi yapay organların üretilmesi için çalışmalar devam etmektedir.

Organ ve doku nakli çeşitleri şu şekilde sınıflandırılabilir: 1. Otogreft: Aynı kişinin bir bölgesinden alınan doku veya organın başka bir bölgesine nakledilmesidir. 2. Allogreft: Genetik olarak aynı kimliğe sahip olmayan aynı türe ait iki canlı arasında yapılan nakillerdir. 3. İzogreft: Genetik olarak aynı olan verici ve alıcı arasında yapılan organ ve doku nakilleridir (örneğin, ikizler arasında). 4. Senogreft: Organ veya dokunun bir türden başka bir türe nakledilmesidir. 5. Domino Nakilleri: İki akciğerin de değişmesi gereken durumlarda, akciğerler ile kalbin blok halinde değiştirilmesinin teknik olarak daha kolay olması nedeniyle uygulanan nakillerdir. Ayrıca, nakiller kadavradan veya canlı donörden yapılabilir.

"Eski Para" (Altes Geld, 2015) filmi, zengin ve güçlü bir ailenin, organ nakli için babalarına karaciğer bulmak amacıyla yaşadıkları olayları konu almaktadır.

İmmunsüpresif tedavi çeşitli hastalıklarda uygulanır, bunlar arasında: 1. Otoimmün hastalıklar: Romatoid artrit, lupus, sedef hastalığı gibi. 2. Organ nakli: Nakledilen organın reddedilmesini önlemek için kullanılır. 3. Bazı kanser türleri: Özellikle kemik iliği nakli gibi durumlarda bağışıklık sisteminin düzensizliğini kontrol altına almak için kullanılır. Bu tedavi, doktor kontrolünde ve uygun tedavi şemasında kullanılmalıdır.

Evet, Yaşam Hastaneleri'nin organ nakli merkezi açıldı. Merkez, 11 Ocak 2025 tarihinde görkemli bir lansmanla hizmete girdi.

Karaciğer nakli için donör bulma süreci iki ana yöntemle gerçekleştirilir: yaşayan donör ve ölü donör. Yaşayan donör: Genellikle hastanın yakın akrabaları veya dostlarından karaciğerinin bir kısmını bağışlaması istenir. Ölü donör: Beyin ölümü gerçekleşmiş bireylerden organ bağışı yapılır. Donör bulma süreci şu aşamalardan oluşur: 1. Uygun donör adaylarının belirlenmesi. 2. Kan grubu ve doku uyumluluğu testleri. 3. Psikolojik ve fiziksel değerlendirme. 4. Bekleme listesi.

Hakan Taşıyan, ayaklarında başlayan ağrı nedeniyle hastaneye gittiğinde ciğerlerinin ve böbreklerinin tükendiğini öğrenmesi sonucu organ nakline ihtiyaç duydu.

Organ nakli olan hastalar, diyaliz tedavisi gören hastalara göre ortalama 2-3 kat daha uzun yaşar. Örneğin, böbrek nakli olan hastalarda yaşam süresi 39 yıla kadar çıkarken, diyaliz tedavisi gören hastalarda bu süre 26 yıla düşmektedir. Ancak, organ nakli sonrası yaşam süresi, alıcının genel sağlık durumu, yaşam tarzı ve nakil işleminin başarısı gibi birçok değişkene bağlıdır.

"Abisine verdi" ifadesi, iki farklı bağlamda kullanılabilir: 1. Karabük yöresinde kullanılan bir deyim: Büyüklerin küçüklerine seslenme biçimi olarak "kardeş" yerine "abisinin" denmesi. 2. Organ nakli: Bir kişinin böbreğini abisine bağışlaması durumunda, "böbreğini abisine verdi" ifadesi kullanılabilir.

Yozgat'ta bulunan koordinasyon merkezleri, farklı alanlarda çeşitli görevler üstlenmektedir: 1. İl Planlama ve Koordinasyon Müdürlüğü: İl'in ekonomik ve sosyal yapısını belirlemek, kamu yatırımlarının koordinasyonunu sağlamak, plan-program uygulamalarını izlemek ve sorunları tespit ederek çözüm önerileri sunmak gibi görevleri vardır. 2. Organ Nakli Bölge Koordinasyon Merkezi: Organ ve doku nakli hizmetlerinde koordinasyonu sağlamak, organ alım ekipleri ve nakil yapılacak hastaların merkezlere naklini organize etmek gibi görevleri yerine getirir. 3. Yozgat Belediyesi Deprem Koordinasyon Merkezi: Depremzedelerin ihtiyaçlarını karşılamak, gelen çağrıları değerlendirmek ve gerekli yardımları koordine etmek gibi görevler üstlenir.

Akciğer naklini Ulusal Organ Nakli Etik Kurulu onaylar. Ayrıca, akciğer nakli için uygunluk kararı, "Akciğer Nakil Konseyi" tarafından verilir.

Ambulans uçaklarla taşınan hastalar arasında şunlar bulunur: Acil ameliyata alınması gereken hastalar. Kara yoluyla kaybedilecek zamanı acil olarak kazanması gereken hastalar. Organ nakli gereken hastalar ve organ nakli ekibi. Ciddi yanıkları olan, travmatik beyin hasarına sahip olan ve yolculuk etmesi sakıncalı olan hastalar. Kendini iyi hissetmeyen, ticari uçuşlarda tıbbi olarak kaygılanan ve medikal gözetimle uçmak isteyen hastalar. Ambulans uçaklarla ayrıca, ilaç, acil durum kitleri ve organ gibi çeşitli malzemelerin taşınmasında da yararlanılır. Ambulans uçaklarla hasta nakli için, hastanın uçuşa engel bir durumu olmadığına dair en eski 10 günlük rapor gibi bazı belgelerin hazırlanması gerekebilir. Ambulans uçaklarla ilgili daha fazla bilgi almak için Sağlık Bakanlığı Acil Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü veya özel ambulans uçak kiralama firmalarıyla iletişime geçilebilir.

Organ naklinde öncelik, kan grubu ve doku uyumu, hastanın yaşı, diyalize girme süresi ve listede bulunduğu süre gibi faktörlere göre belirlenir. Ayrıca, acil tıbbi durum da nakil önceliğini etkileyen önemli bir kriterdir. Kadavra nakillerinde ise Ulusal Organ Nakli Koordinasyon Merkezi tarafından yapılan puanlama ve eşleştirme sonuçlarına göre hastalar belirlenir.

Kalp akciğer makinesi, kalp ve akciğerlerin işlevlerini geçici olarak üstlenerek, açık kalp ameliyatları sırasında vücudun kan dolaşımını sağlar. İşe yaradığı durumlar şunlardır: - Kanın oksijenlenmesi: Kandaki karbondioksiti uzaklaştırıp, oksijen ekleyerek kanı yeniden pompalar. - Kalp durması: Acil durumlarda kalp durduğunda, geçici yaşam desteği sağlar. - Organ nakli: Kalp nakli gibi işlemlerde, organı vücut dışında muhafaza eder. Bu makine, cerrahların kalp üzerinde kansız ve hareketsiz bir ortamda çalışmasını mümkün kılar.

ABD'de organ nakli ücretsiz değildir. Organ nakli prosedürleri genellikle sigortalılar için bile ek maliyetler içerir ve bu maliyetler arasında hastane masrafları, ilaçlar ve nakil sonrası bakım yer alır. Ayrıca, bazı hastaneler ve sağlık sistemleri, belirli koşulları karşılamayan kişilere organ nakli yapmayı reddedebilir. Örneğin, Colorado'daki bir hastane, COVID-19 aşısı olmayan kişilere organ nakli yapmayacağını belirtmiştir. Organ nakli ile ilgili maliyetler ve politikalar zamanla değişebilir, bu nedenle güncel bilgiler için ilgili sağlık kuruluşlarının web sitelerini kontrol etmek önemlidir.

Böbrek naklinden sonra yapılan tahliller, alıcının ve vericinin sağlık durumunu değerlendirmek ve organın uyumunu kontrol etmek amacıyla yapılır. Alıcı için yapılan tahliller: 1. Kan ve idrar tahlilleri: Böbrek fonksiyonlarını değerlendirmek için. 2. Elektrokardiyografi ve akciğer grafisi: Kardiyolojik ve solunum sistemi kontrolü için. 3. Enfeksiyon ve tümör taramaları: Vücudun genel sağlığını gözden geçirmek için. 4. İlaç düzeyi takibi: Nakil sonrası kullanılan bağışıklık sistemini zayıflatıcı ilaçların etkinliğini izlemek için. Verici için yapılan tahliller: 1. Kan ve idrar tetkikleri: Tüm kan ve idrar tetkikleri bir gün içinde tamamlanır. 2. Doku ve kros tetkikleri: Vericinin böbreklerinin detaylı değerlendirilmesi için. 3. Karın bilgisayarlı tomografisi (BT): Böbreklerin yapısı, damarları ve boşaltım sistemleri hakkında bilgi edinmek için. 4. Psikolojik değerlendirme: Vericinin psikolojik olarak nakil için uygun olup olmadığını belirlemek için.

Maymunlarda insan organı bulunması, bilimsel araştırmalar kapsamında mümkün hale getirilmiştir. 2019 yılında, ABD'deki Salk Enstitüsü ve İspanya'daki Murcia Katolik Üniversitesi'nden araştırmacılar, insan kök hücrelerini maymun embriyolarına enjekte ederek insan-maymun melezi kimeralar üretmişlerdir. Ancak, bu tür deneyler etik kaygılar ve yasal düzenlemeler nedeniyle sınırlıdır.

Akciğer tutulması donör gerektirmez, çünkü bu durum, genellikle akciğer nakli gerektiren bir durum değildir. Akciğer tutulması, çeşitli hastalıklar veya çevresel faktörler nedeniyle akciğerlerin bir kısmının düzgün çalışmaması sonucu ortaya çıkar ve tedavi, hastalığın nedenine bağlı olarak değişir. Akciğer nakli, genellikle ileri evre kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), pulmoner fibrozis, kistik fibrozis veya pulmoner hipertansiyon gibi ciddi solunum yetmezliği durumlarında uygulanır. Eğer akciğer tutulumu ciddi bir duruma ilerlerse, tedavi seçenekleri arasında cerrahi müdahale veya bağışıklık sistemini güçlendiren ilaçlar yer alabilir. Herhangi bir sağlık sorunu için doğru tedavi ve müdahale için bir doktora danışılması önerilir.