Normlar

Marjinal insan, toplumda genel olarak kabul görmüş normların, kuralların ve standartların dışında kalan, uç ve aykırı kişi anlamına gelir. Marjinal insanlar, farklı bir yaşam tarzı ve bakış açısına sahip olabilir. Marjinal kelimesi, aynı zamanda bir kişinin fikirleri için de kullanılabilir. Marjinal kelimesi, bazen bir kişinin dış görünüşünü tanımlamak için de kullanılır.

Marjinal bir hayat yaşamak, toplumun genel kabul görmüş normlarından veya davranış biçimlerinden farklı bir yaşam sürmek anlamına gelir. Marjinal kelimesi ayrıca şu anlamlara da gelebilir: Aykırı, farklı, uç noktalarda olan. Son birim (matematik ve iktisat terimi). Kenarda, asıl konuya dahil olmayan (bir kitabın dış kenarına yazılmış notlar veya süslemeler). Marjinallik, aynı zamanda kendini ifade etme ve topluma özgürlüğünü kabul ettirme çabası olarak da görülebilir. Marjinallik kavramı, moda, sanat, edebiyat ve müzik gibi alanlarda da kullanılır.

"Love & Anarchy", evli bir danışman olan Sofie ile genç bir bilişim teknisyeni olan Max'in iş yerinde tanışıp başladıkları flört oyununu konu alır. Dizi, Stockholm'de geçer ve Sex and City ile Sex Education dizilerine benzer noktalar taşır. İlk sezonu 8 bölümden oluşan dizi, 2 sezon sürmüştür.

Tüzük ve yönetmelik hiyerarşisi şu şekildedir: 1. Anayasa: Normlar hiyerarşisinin en üst basamağında yer alır ve diğer tüm normlardan üstündür. 2. Kanunlar: Yasama organı tarafından kabul edilen ve devletin en üst normatif metinleridir. 3. Kanun Hükmünde Kararnameler (KHK): Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılan ve kanun niteliğinde olan kurallardır. 4. Tüzükler: Kanunların uygulanmasını göstermek veya kanunda yer almayan detayları düzenlemek amacıyla yürütme organı tarafından çıkarılan normatif metinlerdir. 5. Yönetmelikler: Kanun ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak amacıyla yürütme organı veya bağlı kurumlar tarafından çıkarılan normatif metinlerdir. Özetle, tüzükler kanunlardan sonra gelir ve bir tüzük, kanunla çelişemez.

Normatif, kural koyucu, yasa oluşturan ve olması gerekeni ortaya koyan anlamına gelir. Normatif kelimesinin bazı kullanım alanları: Felsefe: İdealize edilmiş değer yargıları ve kurallar ortaya koyan disiplinler için kullanılır. Hukuk: Düzgüsel, bir kural değerini taşıyan. Beden eğitimi: Norma ilişkin. Sosyoloji ve psikoloji: Bireyin toplum içinde kabul görmek için kendi beğeni ve isteklerini gizlemesi durumu. Türk Dil Kurumu'na göre normatif kelimesinin iki anlamı vardır: 1. İlk anlamı: Koyduğu kuralların uyulup uyulmadığını denetleyen. 2. İkinci anlamı: Yasa oluşturan.

Aykırı bir insan, toplumsal normlardan, geleneklerden veya kabul görmüş değerlerden farklı bir bakış açısına sahip olup, mevcut düzene karşı gelebilir. Aykırı insanların bazı davranışları: Bağımsız düşünce: Kendi fikirlerini savunur, toplumun geneline uymak yerine kendi düşünsel bağımsızlığını korur ve popüler görüşlere karşı çıkar. Yaratıcılık ve yenilikçilik: Mevcut sistemleri sorgulayarak yeni ve farklı çözümler geliştirir. Risk alma: Yeni fikirler geliştirmek için yüksek riskler alır, bu da toplum tarafından "garip" veya "sapkın" olarak görülmesine neden olabilir. Toplumsal normlara karşı durma: Toplumun kabul ettiği normlara, değer yargılarına ve geleneklere karşı bir duruş sergileyebilir. Aykırı insanlar, toplumsal baskılara karşı durabilir ve genellikle kendi inançlarını, fikirlerini ve yaşam tarzlarını savunurlar.

Toplumsal davranış türleri şu şekilde sınıflandırılabilir: Amaçla ilişkili rasyonel davranış. Değerle ilişkili rasyonel davranış. Duygusal davranış. Geleneksel davranış. Ayrıca, sosyolojide evrensel kabul edilen temel toplumsal etkileşim biçimleri de şu şekildedir: İş birliği. Mübadele. Rekabet ve çatışma. Baskı. Uyum. Uyarlama ve benzeştirme.

"Marjinal çift" ifadesinin ne anlama geldiğine dair bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, "marjinal" kelimesinin bazı anlamları şunlardır: Toplum düzeni dışında kalan. Aykırı, farklı, sıradan olmayan. Sonda olan, uç noktada olan. Matematikte "marjinal birim" olarak kullanılan ve bir sonraki birimde meydana gelen değişimi ifade eden. Ayrıca, ekonomide marjinal maliyet, bir ek birim üretim için gerekli olan maliyeti, marjinal fayda ise bir ek birim tüketimin getirdiği memnuniyet veya yararı belirtir. Marjinallik kavramı, sosyoloji, sanat, edebiyat ve müzik gibi farklı alanlarda da kullanılır.

Sosyal saat, belirli bir kültürde, kritik yaşam olaylarının hangi yaşlarda gerçekleşmesi gerektiğine ilişkin toplumsal beklentileri ifade eder. Bu olaylar arasında, ilkokula başlama yaşı, askere gitme yaşı, evlenme yaşı, çocuk yapma yaşı gibi durumlar bulunur. Sosyal saat, sosyal psikolog Bernice Neugarten tarafından geliştirilmiştir. Toplumun belirlediği bu zaman çizelgesine uymak, bireyler üzerinde stres yaratabilir ve başkalarının yargılamasına yol açabilir.

Hiyerarşide daha üstün olan normlar şu şekildedir: Anayasa, diğer tüm normların üstündedir. Temel hak ve özgürlüklere ilişkin uluslararası antlaşmalar, kanunlara üstündür. Cumhurbaşkanlığı kararnameleri, kanun varsa uygulanmaz, ancak kanun yoksa geçerlidir. Diğer normların hiyerarşik sıralaması şu şekildedir: 1. Anayasa 2. Uluslararası antlaşmalar 3. Kanunlar 4. Cumhurbaşkanlığı kararnameleri 5. Tüzükler (artık yürürlükte değil) 6. Yönetmelikler. Bir normun geçerli olabilmesi için, kendinden üstteki norma aykırı olmaması gerekir.

Konformistlerin uymalarının bazı nedenleri: Sosyal kabul görme arzusu. Çatışmadan kaçınma eğilimi. Yanlış olduğuna inansalar bile grubun düşüncesine katılma. Toplum kurallarına ve değerlerine aykırı davranmaktan çekinme. Bilinmezlik karşısında rehber arayışı. Güvenli alan içinde kalma isteği. Ayrıca, bazı durumlarda konformist davranışlar, bireyler için gönüllü bir tercih olabilir; bu, günlük yaşamda bir taktik olarak benimsenir ve dile getirilmeyen hedeflere ulaşmak için kullanılır.

Konformizme örnek olarak şunlar verilebilir: Asch deneyi. Toplumsal uyum. Göz hakkı örneği. Konformizm, çevre koşullarına uyum sağlayarak hayatını sürdürmeyi telkin eden bir yaşam anlayışıdır.

Örf ve adet, toplumsal yaşamı ve insanların davranışlarını düzenleyen kurallardır. Örf, toplumda genel kabul gören, sürekli veya baskın tatbikatı bulunan sosyal davranış biçimleri ve dildeki yerleşik kullanımlar anlamına gelir. Adet ise insanlar tarafından alışkanlıkla yapılan şeyleri ifade eder. Örf ve adetlerin bazı özellikleri: Amaç: İnsanların bir arada yaşayışlarını kolaylaştırmaya yönelirler. Unsurlar: Örf ve adet kurallarından bahsedebilmek için "maddi unsur" (eskilik ve süreklilik) ve "psikolojik unsur" (genel inanç) gereklidir. Muteber olma şartları: Örfün muteber olabilmesi için umumi olması, ihtiyaç anında mevcut olması, açık irade beyanı ile çatışmaması ve İslam hukukunun temel prensiplerine aykırı olmaması gerekir. Önemi: Toplumsal hayatta birlik ve düzenin temin edilmesinde önemli bir rol oynarlar.

Ayıp sayılan davranışlar toplumdan topluma değişiklik gösterebilir. İşte bazı örnekler: İslam hukukunda ayıp sayılan davranışlar: Kusur ve ayıpların gizlenmesi. İki gözü veya bir gözü kör, topal, kulakları veya bir kulağı kesik, dişlerinin çoğu dökmüş, boynuzlarının ikisi veya biri kökünden kırılmış, kuyruğu kesilmiş hayvanlar. Geçmişte ayıp sayılan davranışlar: Ellerin pantolon cebine sokulması. Ayakta bir şeyler yiyip içilmesi. Başkasının kusuruyla alay edilmesi. Aksırırken ağızın kapatılmaması. Başkasının yanında ayak ayak üstüne konularak oturulması. Günümüzde ayıp sayılan davranışlar: Özgürlük altında başkalarını kınamak ve ayıplamak. Kadınların kıyafetine karışılması (mini etek, dekolte vb.). Kadınların yüksek sesli gülmesi. Kadınların erkeklerle arkadaş olması veya gezmesi. Bu davranışlar, toplumsal normlara ve kültürel değerlere göre değişiklik gösterebilir.

Asi bir ruha sahip olmak, genellikle toplumsal kuralları, kurumları ve değerleri reddetmek ve kendi değerlerini oluşturmak anlamına gelir. Asi bir ruha sahip olmanın bazı özellikleri: Özgürlük arayışı: Fiziksel özgürlüğün yanı sıra, düşünce ve ifade özgürlüğüne önem verirler. Kendi kararlarını alma: Bağımsızdır ve başkalarının yönlendirmesine izin vermezler. Toplumsal dışlanma: Toplum tarafından dışlanma ve marjinalleşme riski taşırlar. Asi ruh, aynı zamanda kişinin kendi gerçekliğini keşfetme ve yaşama cesaretini göstermesi olarak da tanımlanabilir.

Yaşadığımız toplumdaki kültürümüzde yer alan doğru ve yanlış davranışların ahlak ile ilişkisi şu şekilde açıklanabilir: Yerlere çöp atmak: Çevreye zarar vermek, ahlaki açıdan doğru bir davranış değildir. Farklılıklara saygı göstermemek: Farklı ırk, din veya fiziksel özelliklere sahip insanlara saygı göstermemek, hoşgörüsüzlük, toplumda ahlaki bir sorun olarak kabul edilir. Adaletsiz olmak: Hak yemek ve adaletsiz davranmak, toplumsal huzuru bozan bir eylemdir. Ahlak, bireylerin doğru ve yanlış arasında değerlendirme yapma yeteneği, etik kurallara uygun davranma ve toplumsal normlara göre doğru kararlar alma kapasitesini ifade eder.

Ceg'in "Normal" şarkısı, toplumsal beklentilerin baskısını ve 'normal' olarak kabul edilen şeylere uyum sağlama mücadelesini anlatır. Şarkı sözlerinde, geleneksel standartlarla uyumlu bir yaşam arzusunun yarattığı hayal kırıklığı ve bu idealin ulaşılamaz olduğu kabul edilir. İlk bölümde, mutluluk ve başarı için yaygın toplumsal ölçütlerle uyumlu bir dizi arzu ifade edilir. İkinci bölümde ise, otantik duyguları ve bağlantıları deneyimleme arzusu ele alınır. Genel olarak şarkı, aidiyetin zorluklarına ve uyumun bedeline dair bir yorum olarak hizmet eder.

Hans Kelsen'in normlar hiyerarşisinde en üstte anayasa yer alır. Kelsen'e göre, anayasanın geçerliliği temel norm adı verilen ve anayasanın geçerli olduğunu ifade eden nihai bir norma dayanır.

Çağdaş toplumlarda sosyal yapı, çeşitli faktörlerin etkisiyle şekillenir: Ekonomik sistem ve sosyoekonomik sınıflar. Eğitim ve bilgi sistemi. Siyasal ve yönetim sistemi. Teknolojik faktörler. Kültürel faktörler. Demografik faktörler. Bu faktörlerin etkisiyle toplumlar sürekli değişim ve dönüşüm yaşar, sosyal yapılar bu değişikliklere paralel olarak şekillenir.

Normların alt-üst ilişkisi, "normlar hiyerarşisi" veya "hukuk düzeni piramidi" olarak adlandırılan bir yapıya göre belirlenir. Bu hiyerarşide: En üstte anayasa yer alır. Altında kanunlar bulunur. Daha aşağıda tüzükler ve yönetmelikler gelir. Bu yapıda, alt basamaktaki normlar geçerliliğini ve talimatlarını üst basamaktan alır; yani üst kademedeki norma aykırı olamazlar.