Müstezat ve serbest müstezat arasındaki temel farklar şunlardır:
- Müstezat: Gazelin uzun ve kısa mısralarla çeşitlendirilmiş bir formudur . Bu nazım biçiminde, her dizeye bir kısa dize eklenir ve aruz kalıbına tamamen bağlı kalınır .
- Serbest Müstezat: Klasik müstezatın kurallarını esneterek geliştirilmiştir . Bu nedenle, serbest müstezatta:
- Mısra uzunlukları düzensiz olabilir ve belirli bir düzene bağlı kalınmaz .
- Kafiye düzeni serbest bırakılır ve şairin inisiyatifine bırakılır .
- Hem aruz hem de hece ölçüsü kalıplarıyla yazılabilir .