Mikroskopi

Heim kelimesi tıpta "Helium Ion Microscopy" (Helyum İyon Mikroskopisi) anlamında kullanılmaktadır.

Taramalı Tünelleme Mikroskobu (STM), yüzeyleri atomik düzeyde gözlemlemek için kullanılan bir mikroskopi tekniğidir. Çalışma prensibi kuantum tünelleme fenomenine dayanır: 1. Son derece ince bir metal uç, incelenecek yüzeye yaklaştırılır. 2. Uç ile yüzey arasında atomlararası mesafeye kadar bir yakınlık sağlandığında, uç ile yüzey arasında düşük bir voltaj uygulanır. 3. Elektronlar, bu iki nokta arasında fiziksel bir temas olmaksızın, tünelleme adı verilen bir fenomen sayesinde hareket ederler. 4. Tünelleme akımı, uç ile yüzey arasındaki mesafeye son derece duyarlıdır ve bu akım, ucu hareket ettirerek yüzeydeki atomların yerlerini taramak için kullanılır. 5. Elektrik akımının ölçülmesiyle elde edilen veriler, atomların ve yüzeyin detaylı bir haritasını oluşturur. Kullanım alanları arasında nanoteknoloji, malzeme bilimi, yarı iletken araştırmaları ve biyoloji bulunur.

Trombosit düşüklüğü (trombositopeni) mikroskobik olarak şu şekilde anlaşılır: 1. Trombositlerin Boyut ve Morfolojisi: Mikroskobik incelemede trombositlerin boyut ve şeklindeki değişiklikler incelenir. 2. Dev Trombositler: Genellikle kalıtsal durumları işaret eder. 3. Şistositler: Trombotik mikroanjiyopatik durumların bir göstergesidir. 4. Gözyaşı Hücreleri ve Çekirdekli RBC'ler: Kemik iliği infiltrasyonunun belirtisidir. 5. Olgunlaşmamış WBC'ler: Lösemi olasılığını artırır. 6. Hipersegmente Nötrofiller: Beslenme yetersizlikleriyle ilişkilendirilir. Ayrıca, EDTA kullanımı trombosit kümelenmesine yol açarak yalancı trombositopeniye neden olabilir, bu durum da mikroskobik incelemelerde dikkate alınmalıdır.

Kırım Kongo virüsü, elektron mikroskobunda Bunyavirus olarak görünür.

Preparat incelenmesi, mikroskop altında yapılacaksa şu adımlarla gerçekleştirilir: 1. Preparat Hazırlama: Kültür veya numune lam üzerine damlatılır ve lamel ile kapatılır. 2. Kurutma ve Tespit: Preparat, ısıl uygulama veya kimyasal maddelerle tespit edilir. 3. Boyama: Gerekirse preparat boyanır. 4. Mikroskopta İnceleme: Mikroskop çalıştırılır, ışığı açılır ve tabla en alt seviyeye getirilir. Bu işlemler tamamlandıktan sonra, preparat mikroskopta incelenebilir hale gelir.

Bakteri görselleri, bakterilerin mikroskop altında çekilen görüntüleridir. Bu görseller, aşağıdaki türlerde olabilir: 1. Optik Mikroskopi Görüntüleri: Bakterilerin temel morfolojik özelliklerini incelemek için kullanılır. 2. Elektron Mikroskopisi Görüntüleri: Bakterilerin daha ayrıntılı yapısal özelliklerini incelemek için yüksek çözünürlükte görüntüler sağlar. 3. Flüoresan Mikroskopi Görüntüleri: Belirli bakteriyel türlerin ve bileşenlerin tespiti için özel boyalar kullanılarak elde edilir. 4. Konfokal Mikroskopi Görüntüleri: Bakterilerin üç boyutlu görüntülerinin elde edilmesinde kullanılır. Ayrıca, vektör ve illüstrasyon formatında bakteriler de çeşitli web sitelerinde bulunabilir, örneğin: - Pixabay: Ücretsiz bakteri görselleri sunar. - Creazilla: Vektör formatında bakteri görselleri içerir. - FreeImages: Bakteri ve mikroorganizma görselleri sağlar.

Elektron mikroskobu ile hücre görüntülenmesi şu adımlarla gerçekleştirilir: 1. Numune Hazırlama: Hücre, ince kesitler halinde kesilir veya özel tekniklerle hazırlanır. 2. Numunenin Yüklenmesi: Hazırlanan hücre, mikroskobun numune haznesine yerleştirilir. 3. Odaklama ve Ayarlamalar: Elektron mikroskobunun odaklama, büyütme ve diğer ayarları yapılır. 4. Görüntüleme: Elektron demeti, hücrenin yüzeyini tarayarak görüntüler oluşturur. 5. Görüntülerin Analizi: Elde edilen görüntüler analiz edilir ve yorumlanır, hücrenin morfolojisi, yapısal özellikleri ve bileşimi hakkında bilgi sağlanır. Bu yöntem, hücrelerin 3 boyutlu yapısını detaylı bir şekilde incelemek için cryo-SR/EM gibi yeni tekniklerle de birleştirilebilir.

Hücre gerçek görüntüleri, mikroskop altında veya çeşitli görüntüleme teknikleriyle elde edilir. Bazı hücre görüntüsü türleri: - Optik mikroskopi: Işık kullanarak hücrelerin temel yapılarını ve organizasyonunu gösterir. - Elektron mikroskopisi: Elektron ışını kullanarak çok yüksek çözünürlükte görüntüler elde eder. - Flüoresan mikroskopi: Belirli molekülleri etiketlemek için flüoresan boyalar kullanır. - 3D hücre modelleme: Gelişen teknoloji sayesinde hücrelerin üç boyutlu modelleri oluşturulur. Bu görüntüler, biyoloji ve tıp alanlarında hastalıkların tanı ve tedavisinde, yeni tedavi yöntemlerinin geliştirilmesinde önemli bir rol oynar.

Elektron mikroskobu ve ışık mikroskobu ile görülebilecek hücre yapıları farklılık gösterir: Elektron mikroskobu ile: - Virüsler ve viral parçacıklar. - Hücrelerin iç yapıları, nanoparçacıklar ve atomik düzeyde detaylar. - Ribozomlar gibi ışık mikroskobunda görülemeyen yapılar. Işık mikroskobu ile: - Canlı ve boyanmamış hücreler. - Bakteriler (özel boyama tekniği ile). - Mikroorganizmalar, doku örnekleri ve daha büyük yapılar.

Evet, virüslerin fotoğrafları bulunmaktadır. Örneğin, Çin Hastalıkları Kontrol ve Önleme Merkezi, koronavirüsün mikroskopla çekilmiş fotoğrafını yayınlamıştır. Bunun yanı sıra, virüslerin 3D görsellerini içeren fotoğraflar da mevcuttur ve bu tür fotoğraflar tıbbi illüstrasyonlarda kullanılmaktadır.

Floresan görüntüleme, özel bir ışık kaynağı kullanılarak numunelerin aydınlatılması ve bu numunelerden geri yansıyan ışığın toplanmasıyla yapılır. İşte temel adımlar: 1. Numune Hazırlama: Numune, floresan boyalarla boyanır. 2. Aydınlatma: Numune, bir lazer veya LED ışığı kaynağı kullanılarak aydınlatılır. 3. Görüntü Toplama: Yayılan ışık, hızlı bir şekilde toplanır ve görüntüleme için kullanılan bir kamera veya diğer görüntüleme aygıtlarına gönderilir. Yaygın floresan görüntüleme teknikleri arasında: - Epifluoresan Mikroskopisi: Homojen örneklerin hücresel detaylarını görüntülemek için kullanılır. - Konfokal Mikroskopisi: Çok katmanlı örneklerin görüntülemesini sağlar. - Takip Edilebilir Floresan: Proteinlerin hareketini izlemek için kullanılır. Floresan görüntüleme, biyoloji, tıp, genetik, nörobilim ve çevre bilimi gibi birçok alanda kullanılmaktadır.

Robert Hooke, şişe mantarını inceleyerek hücreyi keşfetti. Hooke, mikroskopla şişe mantarının kesitini incelediğinde, içi boş odacıklar şeklinde yapılar gördü ve bu yapılara "cellula" (hücre) adını verdi.

Sanal histoloji ve mikroskopi, histolojik yapıların ve mikroskobik görüntülerin dijital ortamda incelenmesini sağlayan platformlardır. Sanal histoloji, hücrelerin, dokuların ve organların mikroanatomisini mikroskop aracılığıyla inceleme bilimidir. Sanal mikroskopi ise, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Histoloji ve Embriyoloji Anabilim Dalı gibi kurumlar tarafından geliştirilen, doku preparatlarının dijital ortama aktarılmasıyla oluşturulan platformlardır.

Immersion yağı yerine kullanılabilecek bazı alternatifler şunlardır: 1. Gliserin: Refraktif indeksi 1.47 olan gliserin, düşük maliyeti ve optik stabilitesi nedeniyle tercih edilebilir. 2. Hindistan cevizi yağı: Oda sıcaklığında 30cSt viskoziteye sahip olup, 100X objektifler için uygundur. 3. Alkol bazlı jeller: Dermoskopide immersiyon yağı yerine kullanılarak bakteri bulaşını engelleyebilir. 4. Sentetik esterler: Dioctyl sebacate gibi sentetik esterler, doğal yağların özelliklerini daha düşük maliyetle taklit edebilir. Önemli not: Alternatiflerin kullanımı, görüntü kalitesini etkileyebilir ve kritik yüksek çözünürlüklü mikroskopi için standart sentetik immersiyon yağları en iyi seçimi sunar.

Mikroskopla havuz suyunu inceleyerek ilk canlı hücreyi gören kişi Antonie van Leeuwenhoek'tur.

Hücre zarı ve sitoplazma mikroskop altında farklı şekillerde görünür: 1. Hücre Zarı: Hücre zarı, ince, saydam ve esnek bir yapıdır. 2. Sitoplazma: Sitoplazma, yarı akışkan ve jöle kıvamında bir yapıdır.

Lamel-Lugol yöntemi, mikroskobik incelemelerde örneklerin boyanarak daha net görüntülenmesini sağlamak için kullanılan bir tekniktir. Bu yöntemde: 1. Kesit alma: İncelenecek örnekten ince bir kesit alınır. 2. Lam ve lamel: Lam üzerine damlatılan inceleme ortamının (genellikle su veya biyolojik boyalar) üzerine kesit bırakılır ve lamel 45 derecelik açıyla kapatılır. 3. Lugol solüsyonu: Bazı durumlarda, örneğin bitki örneklerinde, Lugol solüsyonu kullanılarak ksilem gibi yapıların daha belirgin hale gelmesi sağlanır. Bu yöntem, özellikle tiroid hastalıklarının teşhisinde ve mikrobiyoloji laboratuvarlarında yaygın olarak kullanılmaktadır.

İdrarda lökosit mikroskobisi, idrar örneğinin mikroskop altında incelenmesiyle yapılır. Bu işlem şu adımlarla gerçekleştirilir: 1. Örnek Alma ve Hazırlık: Hastadan bir kan örneği alınır ve bu örnek özel bir mikroskop lamı üzerine yerleştirilir. 2. Boyama: Kan örneği lam üzerine ince bir tabaka halinde yayılır ve lökositlerin kolayca görülebilmesi için özel boyalarla boyanır. 3. Mikroskop Altında İnceleme: Hazırlanan lam, bir ışık mikroskobu altına yerleştirilir ve lökositler büyütülerek detaylı bir şekilde incelenir. 4. Değerlendirme: Lökositlerin sayısı ve türleri mikroskop altında sayılır ve morfolojik özellikleri değerlendirilir. 5. Sonuçların Kaydedilmesi: Elde edilen veriler kaydedilir ve analiz edilir. Bu yöntem, enfeksiyon, iltihap, kan hastalıkları gibi durumların tespitinde önemli bir rol oynar.

Doku fiksasyonu, biyolojik dokuların mikroskop altında incelenebilmesi için yapılır ve aşağıdaki amaçları içerir: 1. Doku bozulmasını önlemek: Doku hücrelerinin ölümü ve enzimatik aktivite gibi süreçler, doku yapısını bozabilir. 2. Doku özelliklerinin korunması: Proteinlerin denatürasyonunu önleyerek doku bileşenlerinin kimyasal yapısını korur. 3. Mikroskopik inceleme için hazırlık: Dokuyu, ince kesitler elde etmek ve mikroskop altında incelemek için uygun hale getirir.

Biber yağı mikroskobik incelemesi, genellikle immersion objektifi kullanılarak yapılır. İşlem adımları şunlardır: 1. Hazırlık: Mikroskobun ışığı açılır, diyafram kısılarak temiz olup olmadığı kontrol edilir ve en küçük büyüten objektif ışık yoluna getirilir. 2. Preparatın Yerleştirilmesi: Temiz bir lamel üzerine bir damla immersiyon yağı damlatılır ve biber yağı bu yağın üzerine yerleştirilir. 3. Objektifin Ayarlanması: İmmersion objektifi ışık yolu üzerine getirilir ve tablanın kenarından bakılarak makro ayar vidası yardımıyla objektifin ucunun yağa temas etmesi sağlanır. 4. Görüntüleme: Okülerden bakılarak makro ayar vidası çok yavaş çevrilip görüntü bulunur, ardından mikro ayar vidası ile görüntü netleştirilir. 5. İnceleme: Şaryo ile preparat hareket ettirilip farklı görüş alanları incelenirken diğer elle de mikro ayar vidası ile netlik sağlanır. 6. Sonlandırma: İnceleme bittiğinde makro ayar vidası ile tabla en alt seviyeye indirilir ve immersiyon objektifi ışık yolundan uzaklaştırılır.