Mecaz

Hazan ve hazan-dide kelimeleri farklı anlamlara sahiptir: 1. Hazan: Farsça kökenli bir kelime olup, "güz", "sonbahar" anlamına gelir. 2. Hazan-dide: "Sonbahar görmüş" anlamına gelir ve mecazi olarak "solmuş, sararmış" anlamında kullanılır.

Klişe iki farklı anlamda kullanılabilir: 1. Baskı terimi: Klişe, baskıda kullanılmak amacıyla üzerine kabartma resim, şekil veya yazı çıkarılmış metal levhadır. 2. Mecazi anlam: Klişe, basmakalıp söz veya görüş anlamına gelir.

"Gönül Dağı" ifadesinde "so" kelimesi yer almamaktadır. "Gönül Dağı" terimi, mecazi olarak insanın iç dünyasındaki büyük üzüntü ve acıları ifade etmek için kullanılır.

Terim ve mecaz anlam arasındaki fark şu şekilde özetlenebilir: Terim anlam, bilim, teknik, sanat, spor gibi alanlarda özel bir kavramı ifade eden sözcüklere denir. Mecaz anlam ise bir kelimenin gerçek anlamından uzaklaşarak, başka bir anlamda kullanılmasıdır.

"Dem vurma" deyimi, mecazi bir anlam taşır.

"Mec" kısaltmasının açılımı "mecaz" olarak bilinmektedir.

Kinaye, bir sözcüğü veya ifadeyi temel anlamından farklı bir şekilde kullanmayı ifade eden edebi bir sanattır. Kinaye örnekleri: 1. "Yaşlı dayı, gözlerini dünyaya yumdu". 2. "O, eli kolu uzun biridir". 3. "Mum dibine ışık vermez".

"Ad Astra" Latince bir ifade olup "yıldızlara doğru" veya "yıldızlara" anlamına gelir. Bu ifade, genellikle hedeflere ulaşmak veya yüksek ideallere erişmek anlamında mecazi olarak kullanılır.

Ukde kelimesi, hem gerçek hem de mecazi anlamda kullanılan çok yönlü bir kelimedir. İşe yarar ifadesi bağlamında, şu şekillerde değerlendirilebilir: 1. Düğüm, yumru: Anatomi biliminde bitkilerin kök ve saplarında ortaya çıkan boğum olarak kullanılır. 2. Zor iş, karışıklık: Karışık ve zor işleri ifade etmek için kullanılır. 3. İçsel sıkıntı: Arzu edilip de ulaşılamadığından dolayı içe dert olan şeyleri tanımlamak için kullanılır.

Mecazı mürsel (ad aktarması), bir kelimenin benzetme amacı gütmeden başka bir kelimenin yerine kullanılmasıdır. Bu durumu bulmak için aşağıdaki örneklere bakılabilir: 1. "Evlenme teklifini yaparken tek taş almayı düşünüyorum" cümlesinde, "tek taş" ifadesi yüzüğün bir parçası olmasına rağmen, tüm yüzüğü ifade etmek için kullanılmıştır. 2. "Şampiyonluk için tüm Sivas kenetlendi" cümlesinde, "Sivas" kelimesi şehirdeki halkı temsil etmek için kullanılmıştır. 3. "Ankara bu karara şiddetli tepki gösterdi" cümlesinde, "Ankara" ile hükümet kastedilmiştir. 4. "Yahya Kemal’i okumadan şiir zevkine varamazsınız" cümlesinde, "Yahya Kemal" denilerek onun eserleri kastedilmiştir. 5. "Bahar aylarında rahmet az düşerse verim az olur" cümlesinde, "rahmet" ile yağmur kastedilerek neden-sonuç ilişkisi kurulmuştur.

"Sulu sulu" ifadesi, iki farklı anlamda kullanılabilir: 1. Sıfat olarak: Suyu olan, içinde su bulunan, koyu karşıtı anlamına gelir. 2. Mecazi anlamda: Yersiz şakalar yapan, söz ve davranışları ile çevresini tedirgin eden veya gereksiz iltifatlarda bulunan kimse için kullanılır.

"Bam teline basmak" deyimi mecazi bir anlam taşımaktadır.

"Teşne olmak" ifadesi hem mecazi hem de gerçek anlamda kullanılabilir. Mecazi anlamda "teşne olmak", bir şeyi çok istemek, özlemek anlamına gelir. Gerçek anlamda ise "teşne olmak", susamak demektir.

Mecaz kelimesi, bir ilgi veya benzetme sonucu gerçek anlamından başka anlamda kullanılan söz anlamına gelir. Ayrıca, bir kelimeyi veya kavramı kabul edilenin dışında başka anlamlara gelecek biçimde kullanma, metafor olarak da tanımlanır.

Mecaz ve söz sanatları aynı şeyler değildir. Mecaz, bir kelimenin gerçek anlamı dışında, çağrışım veya benzetme yoluyla farklı bir anlamda kullanılmasıdır. Söz sanatları ise, dilin estetik ve etkileyici bir şekilde kullanılmasını sağlayan tekniklerdir ve mecaz da bu sanatlardan biridir. Dolayısıyla, söz sanatları mecazı da kapsayan daha geniş bir terimdir.

"Ağzı kulaklarına varmak" deyimi mecazi bir anlam taşır ve çok sevinmek anlamına gelir.

Mecazı mürsel (ad aktarması) ve mecaz arasındaki temel fark, kullanım amaçlarında ve ilişki türlerinde yatmaktadır: 1. Mecazı Mürsel: Bir kelimenin gerçek anlamı dışında, başka bir anlamda kullanılmasıdır. 2. Mecaz: Kelimenin temel anlamından koparak yeni bir anlam kazanacak şekilde kullanılmasıdır.

"Ad astra" Latince bir ifade olup "yıldızlara doğru" veya "yıldızlara" anlamına gelir. Bu ifade, genellikle hedeflere ulaşmak veya yüksek ideallere erişmek anlamında mecazi olarak kullanılır.

"Kafada kufi" ifadesi iki farklı anlamda kullanılabilir: 1. Estetik Anlamda: Halk arasında "kafada kufi" ifadesi, karmaşık ve çözülmesi zor düşünceleri veya geometrik ve düzenli, ama anlaşılması güç fikirleri tanımlamak için mecazi olarak kullanılır. 2. Tıbbi Anlamda: Kafada şişlik ve kaşıntı gibi semptomlar, enfeksiyonlar, travmalar, alerjik reaksiyonlar, tümörler veya cilt hastalıkları gibi çeşitli sağlık sorunlarının belirtisi olabilir. Bu tür durumlar için bir sağlık uzmanına başvurmak gereklidir.

"Damlaya damlaya göl olur" deyimi mecaz anlam taşır.