Madde

Madde ve özkütle kavramları, OGM (Ortaöğretim Genel Müdürlüğü) müfredatında yer alan fizik dersinin 9. sınıf 2. ünitesinde ele alınmaktadır. Madde, kütlesi, hacmi ve eylemsizliği olan her türlü varlıktır. Özkütle ise bir maddenin birim hacminin kütlesidir.

F.6.4.1.2 ifadesi, 6. sınıf fen bilimleri dersinde Madde ve Isı ünitesine ait bir kazanımdır ve "Hâl değişimine bağlı olarak maddenin tanecikleri arasındaki boşluk ve taneciklerin hareketliliğinin değiştiğini deney yaparak karşılaştırma" konusunu kapsar.

9. sınıf fizik ders kitabı sayfa 32'de "Madde ve Özkütle" ve "Dayanıklılık" konuları yer almaktadır.

Belirli bir yeri kaplayan örneklere madde denir. İşte bazı örnekler: Binalar. Denizler. Ormanlar. Giysiler (dolapta). Kitaplar (masanın üzerinde).

Hava, homojen bir karışımdır.

Maddenin taneciklerden oluştuğunu 4. sınıf düzeyinde şu deneylerle anlayabiliriz: 1. Gaz Maddelerin Sıkıştırılabilmesi: Şırınganın ağzını kapatıp pistona bastırdığımızda havanın sıkıştığını gözlemleriz. 2. İyodun Alkolde Dağılması: İyot, alkol içinde her yere dağılır ve bunu renk değişiminden anlarız. 3. Şekerin ve Tuzun Suda Çözünmesi: Şeker ve tuz, su içinde dağılır ve şekerin tadını her yerde alabiliriz.

Evren ile ilgili her şey, aşağıdaki temel bileşenlerden oluşur: 1. Baryonik Madde: Atomların egemen olduğu madde, yıldızlar, gezegenler ve gökadaları içerir. 2. Işık: Elektromanyetik dalgalar, evrenin içeriğinin küçük bir kısmını oluşturur. 3. Nötrinolar: Kütlesi neredeyse hiç olmayan, ışık hızına yakın hızlarla hareket eden parçacıklardır. 4. Karanlık Madde: Doğrudan gözlemlenemeyen, ancak kütleçekim etkisiyle varlığı anlaşılan madde. 5. Karanlık Enerji: Evrenin genişlemesinin hızlanmasına neden olan, doğası bilinmeyen bir enerji türüdür. Ayrıca, evren uzay ve zaman kavramlarını da kapsar.

Kokulu ve yumuşak maddeler arasında nane, gül, vanilya, tarçın gibi maddeler örnek verilebilir. Yumuşak maddeler ise kuvvet uygulandığında kolayca şekil değiştiren maddelerdir ve bu gruba oyun hamuru, silgi, sünger, pamuk gibi cisimler dahildir.

Hava, kütlesi olması, yer kaplaması ve taneciklerden oluşması nedeniyle madde olarak kabul edilir. - Kütlesi vardır: Hava, çeşitli gaz moleküllerinden oluşur ve bu moleküllerin kütlesi vardır. - Yer kaplar: Ortamı doldurur ve kapladığı hacmi kaplar. - Tanecikli yapı: Havada bulunan gaz molekülleri, atom ve moleküllerden oluşur.

Salt ve saf kavramları farklı anlamlara sahiptir. Saf, aynı tür tanecik içeren maddeleri ifade eder ve içerisinde başka madde bulunmaz. Bu nedenle, saf bir maddenin homojen olduğu söylenebilir. Salt ise "sadece" veya "yalnızca" anlamında kullanılan bir sıfattır ve bir şeyin katışıksız veya mutlak halini ifade eder.

4. sınıf fen bilimleri maddeyi tanıyalım test soruları şu konuları içerebilir: 1. Maddeyi niteleyen özellikler: Suda yüzme ve batma, suyu çekme ve çekmeme, mıknatısla çekilme ve çekilmeme gibi özellikler. 2. Maddenin halleri: Katı, sıvı ve gaz hâlleri, erime, donma, buharlaşma gibi kavramlar. 3. Isı ve sıcaklık: Isı akışı, sıcaktan soğuğa doğru olma, ısınma ve soğuma olayları. 4. Saf madde ve karışım: Birden fazla saf maddenin bir araya gelmesiyle oluşan maddeler. Örnek sorular: - Hangi madde mıknatıs tarafından çekilmez? (Cevap: Tahta). - Isı alarak maddelerin katı hâlden sıvı hâle geçmesine ne denir? (Cevap: Erime).

Fen bilimleri maddenin ölçülebilir özellikleri testini çözmek için aşağıdaki adımları izlemek faydalı olacaktır: 1. Teorik Bilgileri Anlamak: Maddenin kütle, hacim ve yoğunluk gibi temel özelliklerini bilmek gereklidir. 2. Soru Tiplerini Tanımak: Test genellikle çoktan seçmeli sorular, açık uçlu sorular ve uygulama soruları içerir. 3. Kütle Ölçümü: Kütle, eşit kollu terazi veya elektronik terazi ile ölçülür ve birimi kilogram (kg) veya gram (g)'dır. 4. Hacim Ölçümü: Hacim, dereceli kaplar kullanılarak litre (L) veya mililitre (mL) cinsinden ölçülür. 5. Yoğunluk Hesaplaması: Yoğunluk, kütlenin hacme bölünmesiyle hesaplanır (Yoğunluk = Kütle / Hacim). Test sonuçlarını analiz ederek hangi konularda daha fazla çalışmanız gerektiğini belirleyebilirsiniz.

Madde ve Temel Değişimler modülünde aşağıdaki konular yer almaktadır: 1. Kütle Ölçümü: Uluslararası birimlere göre kütle ölçümü yapma. 2. Hacim Ölçümü: Sıvıların, boyutları belli olan ve olmayan katıların hacimlerini ölçme. 3. Yoğunluk ve Kıvam Ölçümü: Katı ve sıvı maddelerin yoğunluklarını belirleme ve viskoziteyi ölçme. 4. Madde ve Mol: Kimyasal kurallara uygun saf madde ve karışımları inceleme. 5. Isı, Sıcaklık ve Hal Değişimi: Hâl değişimi durumlarındaki ısıyı hesaplama ve damıtma tekniklerini uygulama. 6. Bileşik Oluşumu ve Hesaplamaları: Elementlerden bileşik oluşturma ve kimyasal değişim hesaplamalarını yapma.

Fen bilimlerinde karışım, iki veya daha fazla maddenin kimyasal özelliklerini kaybetmeden bir araya gelmesiyle oluşan maddedir.

2863 sayılı Kanunun 22. maddesi, bu kanunun yayımlandığı tarihte (17 Haziran 1987) yürürlükten kaldırılmıştır.

Tapu Kanunu'nun 34. maddesi, bedelli akitlerde ve bir aktin yapılması diğerinin yapılmış olmasına bağlı olan hallerde ilgililerin tapu sicil muhafız veya memurunu yediadil yapabileceğini öngörmektedir. Bu durumda, memur tarafından paranın hak sahiplerine verilmesi, akitlerin tamamlanmasına bağlıdır ve akitler tamamlanmazsa memur, parayı geri vererek ilgili işlemleri bozar.

Sıcaklıkla ilgili bazı sorular şunlardır: 1. İç enerji nedir? Bir maddenin atom ve moleküllerinin toplam kinetik ve potansiyel enerjisidir. 2. Isı nedir? Farklı sıcaklıklardaki iki cisim arasında aktarılan enerjidir. 3. Sıcaklık, neyin bir ölçüsüdür? Maddenin moleküllerinin ortalama kinetik enerjisinin ölçüsüdür. 4. Bir cismin sıcaklığı artarsa, iç enerjisi nasıl değişir? Cismin iç enerjisi de artar. 5. İki madde arasında sıcaklık farkı olduğunda, ısı hangi yönde aktarılır? Isı, her zaman sıcak maddeden soğuk maddeye doğru aktarılır. 6. Özgül ısı nedir? Maddenin 1 gramının sıcaklığını 1°C değiştirmek için gereken ısı miktarıdır. 7. Faz değişimlerinde sıcaklık sabit kalırken iç enerji nasıl değişir? İç enerji, faz değişimlerinde artar.

Duman, kütlesi ve uzayda yer kaplaması nedeniyle madde olarak kabul edilir. Ancak, homojen bir karışım olması ve içerisinde farklı bileşenler bulundurması nedeniyle saf madde olarak sınıflandırılmaz.

Yoğunluk, madde miktarına bağlı olarak değişmez. Yoğunluk, bir maddenin kütlesinin hacmine bölünmesiyle hesaplanır ve sadece maddenin doğasına bağlıdır.

Element ve madde arasındaki temel farklar şunlardır: 1. Element: Kimyasal olarak daha basit maddelere ayrıştırılamayan, tek bir tür atomdan oluşan saf bir maddedir. 2. Madde: Kütlesi, hacmi olan ve uzayda yer kaplayan her şeydir. Özetle, her element bir maddedir, ancak her madde bir element değildir.