KimyasalÖzellikler

Yarı metal ve ametal arasındaki temel farklar şunlardır: İletkenlik: Yarı metaller, metallere göre daha az, ametallere göre ise daha çok iletkendir. Fiziksel görünüm: Yarı metaller parlak veya mat olabilirken, ametaller genellikle mat bir yapıya sahiptir. Şekil alma: Yarı metaller işlenip tel veya levha hâline getirilebilirken, ametaller esnek değildir ve bu hâle gelmez. Kimyasal özellikler: Yarı metaller, metallerle tepkime verirken ametal, ametallerle tepkime verirken de metal gibi davranır. Erime ve kaynama noktaları: Ametallerin erime ve kaynama noktaları düşüktür. Kendi aralarında bağ oluşturma: Ametaller kendi aralarında kovalent bağ oluşturabilirken, yarı metaller kendi aralarında bileşik oluşturamaz. Yarı metaller periyodik tablonun sağ tarafında, ametaller ise sağ tarafa yakın bir konumda yer alır.

Amonyak çözeltisinin pH değeri yaklaşık 11'dir.

Lut Gölü'nde (Ölü Deniz) yüzülmesinin nedeni, göl suyunun çok yüksek tuz içeriğine sahip olması ve bunun sonucunda suyun yoğunluğunun insan vücudunun yoğunluğundan daha yüksek olmasıdır. Ayrıca, Lut Gölü'nde yüzülmemesi için bazı uyarılar da bulunmaktadır: Gölün suyu çok yoğun olduğu için sırt üstü yatmak ve yüzü suya sokmak önerilmez. Tuz oranı yüksek olduğu için gözlerle temas etmemelidir, aksi takdirde gözler yanar. Lut Gölü'nün suyu ve çamuru, cilt sorunlarına iyi gelmesi ve şifalı olmasıyla da bilinir.

Toprak alkali ve alkali metaller arasındaki temel farklar şunlardır: Değerlik elektronu: Alkali metallerin en dış kabuğunda bir elektron bulunurken, toprak alkali metallerin iki elektronu vardır. İyonlaşma enerjisi: Toprak alkali metallerin ikinci ve üçüncü iyonlaşma enerjileri arasındaki fark büyüktür; ikinci elektronun koparılması birinci elektronun koparılmasından daha zordur. Reaktivite: Toprak alkali metalleri, iki değerlik elektronunu çıkarmak bir değerlik elektronunu çıkarmaktan daha fazla enerji gerektirdiği için alkali metallerden daha az reaktiftir. Bileşiklerdeki değerlik: Alkali metaller kararlı bileşiklerinde +1 değerliğine sahipken, toprak alkali metallerin değerliği +2'dir. Suda çözünürlük: Toprak alkali metallerin bileşiklerinin büyük bir kısmı suda çözünmezken, alkali metallerin hemen hemen bütün tuzları suda çözünür.

Kovalent bağın bazı özellikleri: Elektron paylaşımı: Atomlar, dış elektron katmanlarındaki elektronları paylaşarak bağ oluşturur. Yönlülük: Kovalent bağ, yönlüdür; bağ açılarının etkileşimin gücü üzerinde etkisi büyüktür. Güçlü bağ: Moleküller arası hidrojen bağından daima daha güçlü, iyonik bağ ile ise ya aynı güçte ya da daha güçlüdür. Düşük erime ve kaynama noktaları: Kovalent bağlı bileşikler genellikle düşük erime ve kaynama noktalarına sahiptir. Elektrik iletkenliği: Kovalent bileşikler, genellikle elektrik iletkenliği göstermez. Çözünürlük: Kovalent bileşikler, polar çözücülerde çözünürken, apolar çözücülerde çözünmeyebilir.

Bileşik ve karışım arasındaki temel farklar şunlardır: Bileşik: Aynı cins moleküllerden oluşan saf maddelerdir. Kimyasal yollarla bileşenlerine ayrılır veya oluşturulurlar. En az iki farklı tür atom içerirler. Hal değişimleri sırasında sıcaklıkları ve yoğunlukları sabit kalır. Belirli bir öz kütleleri vardır. Yapısındaki elementlerin özelliklerinden farklı özellikler gösterebilirler. Karışım: Farklı cins atom veya moleküllerden oluşan saf olmayan maddelerdir. Fiziksel yollarla bileşenlerine ayrılabilir veya oluşturulabilir. Karışımları elde etmek için kütlece belirli bir oran yoktur. Hal değişimleri sırasında karışımı oluşturan maddelerin derişimleri değiştiği için sıcaklık sabit kalmaz. Belirli bir öz kütleye sahip değildir. Karışımı oluşturan maddelerin kimyasal özelliklerinde değişiklik olmaz. Homojen veya heterojen olabilirler.

Kovalent bağlı bileşikler suda çözünebilir, ancak bu her zaman geçerli değildir. Kovalent bağlı bir bileşiğin suda çözünebilmesi için, suyun kendi içindeki kısmi negatif ve kısmi pozitif yanlarıyla etkileşime girebilecek bir moleküllerarası kuvvete sahip olması gerekir. Örneğin, amonyak (NH3) polar bir bileşik olduğu için suda iyi çözünür.

Modern Atom Teorisi, 11. sınıf kimya dersinde yer alan "11.1.3.1. Periyodik özelliklerdeki değişim eğilimlerini sebepleriyle açıklar." ve "11.1.4.1. Elementlerin periyodik sistemdeki konumu ile özellikleri arasındaki ilişkileri açıklar." kazanımlarıyla ilişkilidir. Ayrıca, bu teori, mezun kimya kazanım testleri arasında yer alan "TEST - 13 (Modern Atom Teorisi - 1)" ve "TEST - 14 (Modern Atom Teorisi - 2)" testleriyle de ele alınmaktadır.

Saf maddelerin beş özelliği: 1. Aynı tür tanecikleri vardır. 2. Homojendir. 3. Belirli bir erime ve kaynama noktaları vardır. 4. Özkütleleri sabittir. 5. Fiziksel ve kimyasal yollarla başka maddelere ayrılamaz.

Saf maddelerin özellikleri iki ana kategoriye ayrılır: 1. Fiziksel Özellikler: Aynı tür tanecikler içerir. İçerisinde başka madde bulunmaz. Homojendir. Belirli bir erime ve kaynama noktası vardır. Yoğunluğu sabittir. 2. Kimyasal Özellikler: Fiziksel ve kimyasal yollarla başka maddelere ayrıştırılamaz. Sembollerle gösterilir. Belirli bir erime, kaynama, yoğunluk değerleri vardır. Farklı elementlerin atomları farklıdır. Homojendir.

Aromatik bileşiklerin bazı özellikleri: Halkalı yapı: Aromatik bileşikler halkalı yapıda olmalıdır. Düzlemsellik: Halka düzlemsel olmalıdır. Konjuge çift bağlar: Halkada konjuge çift bağlar bulunmalıdır. p-Elektron sayısı: (4n+2) sayıda p-elektronu taşımalıdır; burada n, 0, 1, 2, 3, 4 gibi pozitif bir tam sayıdır. Kimyasal kararlılık: Aromatik bileşikler, tipik olarak yüksek kimyasal stabilite gösterir. Tepkimeler: Aromatik bileşikler, elektrofilik aromatik sübstitüsyon reaksiyonlarına uğrar, ancak karbon-karbon çift bağlarında olan türden elektrofilik ekleme reaksiyonları olmaz. Etkileşim: π-π istiflenmesi yoluyla birbirleriyle etkileşime girerler. Örnekler: Benzen, naftalin ve antrasen aromatiklik şartlarını sağlayan hidrokarbon örnekleridir.

Soy gazların bazı özellikleri: Kimyasal inertlik. Düşük yoğunluk. Düşük sıcaklıkta sıvılaşma. Renksiz ve kokusuz. Yüksek elektriksel iletkenlik. Soy gazların bazı kullanım alanları: Aydınlatma. Kaynak işlemleri. Tıp. Uzay ve havacılık. Kriyojenik.

Atomlar, sahip oldukları proton ve nötron sayısına göre farklı çeşitlere ayrılır: Kimyasal elementler: Proton sayısı, bir elementin atomunu diğerinden ayırır ve periyodik tabloda bu özelliğe göre konumlandırılır. İzotoplar: Aynı elementin, farklı nötron sayısına sahip atomlarıdır. İzoton: Nötron sayıları aynı, proton sayıları farklı olan atomlardır. İzoelektronik: Elektron sayıları ve katman elektron dizilişleri aynı olan atom veya iyonlardır. Ayrıca, daha küçük yapı taşları olabilecek sicimler ve kuarklar ile leptonlar gibi atomaltı parçacıkların varlığı da bilinmektedir.

Asitlerin bazı özellikleri: Tadı ekşidir. Mavi turnusol kağıdını kırmızıya çevirir. Suda çözündüğünde elektrik akımını iletir. Bazlarla tepkimeye girerek tuz ve su oluşturur (nötralleşme tepkimesi). Aşındırıcı özelliğe sahiptir. Karbonatlı bileşiklere etki ederek CO2 gazı açığa çıkarır. Bazı metallerle (Mg, Fe, Zn gibi) tepkimeye girerek hidrojen gazı (H2) çıkmasına neden olur. Asitler, yapılarında hidrojen iyonu (H+) bulunduran maddelerdir.

Amfoter metallerin bazı özellikleri: Tepkimeye girme: Hem asitlerle hem de bazlarla reaksiyon verirler. Periyodik tablo konumu: Genellikle periyodik tablonun orta kısmında yer alırlar. Elektronegatiflik: Ortalama bir elektronegatifliğe sahiptirler. Örnekler: Zn, Cr, Al, Sn, Pb, Be, Ga. Su ile tepkime: Amfoter metaller su ile tepkimeye girmezler. Oksit ve hidroksit: Bu metallerin oksit ve hidroksitleri de amfoter özellik taşır. Amfoter metaller, tepkimeye girdikleri maddelere göre farklı tepkiler ortaya çıkarırlar.

Bazların 10 özelliği: 1. Tatları acıdır. 2. pH değerleri 7'nin üzerindedir. 3. Ele kayganlık hissi verirler. 4. Yakıcı ve tahriş edici olabilirler. 5. Turnusol kağıdını kırmızıya çevirirler. 6. Yağları ve proteinleri çözerler. 7. Asitlerle tepkimeye girdiklerinde tuz ve su oluştururlar. 8. Suda iyonlarına ayrıştıkları için elektrik akımını iletirler. 9. Cam ve porselen üzerinde aşındırıcı etkileri vardır. 10. Amonyak (NH3) gibi bazı bazlar hidroksit iyonu bulundurmamasına rağmen bazik özellik gösterir.

Suyun bazı özellikleri: Kimyasal formül: H₂O, iki hidrojen ve bir oksijen atomundan oluşur. Görünüm: Beyaz katı veya renksiz, şeffaf, kristalli katı veya sıvı. Koku: Kokusuz. Yoğunluk: Sıvı hâlde 999,9720 kg/m³, katı hâlde 917 kg/m³. Erime noktası: 0 °C. Kaynama noktası: 100 °C. Kohezyon ve adhezyon: Yüksek kohezyon ve adhezyon kuvvetine sahiptir. Yüzey gerilimi: Yüksek yüzey gerilimine sahiptir. Elektrik iletkenliği: Elektriksel iletkenlik özelliği vardır. Çözünürlük: Haloalkanlar, alifatik ve aromatik hidrokarbonlar ve eterlerde az çözünür; metanol, etanol, izopropanol, aseton ve gliserol ile karışabilir.

Titanyum ve çelik arasındaki seçim, kullanım amacına bağlı olarak değişir. Titanyumun avantajları: Hafiflik. Yüksek mukavemet-ağırlık oranı. Korozyon direnci. Termal stabilite. Biyouyumluluk. Çeliğin avantajları: Mukavemet. Üretim kolaylığı. Maliyet. Malzeme seçimi, uygulamanın gereksinimlerini en iyi şekilde karşılayacak şekilde yapılmalıdır.

Hidrojen bağı, hidrojenin oksijen, azot, flor gibi elektronegatifliği yüksek elementlerle oluşturduğu moleküller arasında ortaya çıkan zayıf bir etkileşim türüdür. Bu bağda, hidrojene kovalent olarak bağlanmayan elektronegatif atom proton alıcısı, hidrojene kovalent olarak bağlanan atom ise proton vericisi olarak adlandırılır. Hidrojen bağının bazı özellikleri: Molekül içi ve moleküller arası olabilir. Enerjisi 1 ila 40 kcal/mol arasında değişir. Maddelerin kaynama noktalarını yükseltir. Proteinlerin ve nükleik asitlerin ikincil ve üçüncül yapılarını etkiler. Su gibi maddelerin sıra dışı fiziksel özelliklerinden sorumludur.

HF, hidrojen florür (hydrogen fluoride) bileşiğinin kimyasal formülüdür. HF'nin bazı özellikleri: Görünüm: Renksiz gaz veya 19,5 °C'nin altında renksiz sıvı. Yoğunluk: 25 °C'de 1,15 g/L, 19,5 °C'de 0,99 g/mL. Erime noktası: -83,6 °C. Kaynama noktası: 19,5 °C. Çözünürlük: Suda tamamen çözünür, bu çözeltiye hidroflorik asit denir. Kullanım alanları: Cam ve silikat işleme; Metal işleme; Petrokimya ve rafineri; Florin bileşiklerinin üretimi; Laboratuvar kullanımı. HF, son derece tehlikeli bir kimyasaldır; deriyle teması ciddi yanıklara, solunması veya yutulması ise ölümcül sonuçlara yol açabilir.