Kürtçe

"Sersala we pîroz be" ifadesi Kürtçe'de "yeni yılın kutlu olsun" anlamına gelir.

Şilan soyadı, Kürtçe kökenli olup "dağlarda açan çiçek" veya "yaban gülü" anlamına gelir.

"Avasin" kelimesi iki farklı anlamda kullanılabilir: 1. Kürtçe Anlamı: "Avasin" Kürtçe'de "kayalık" anlamına gelir. 2. Tarihî Anlamı: "Avasim" veya "asime", Abbasiler döneminde Bizans sınır boylarında kurulan müstahkem sınır şehirlerine verilen addır.

Kürtçede yemeklere "xwarin" denir.

"Eman eman şeva tarî" ifadesi, Kürtçe dilinde yer almaktadır.

"Cano" ismi, Kürtçe'de erkeklere hitaben kullanılan bir sevgi ifadesi olarak "canım" anlamına gelir.

Kürtçe'de en çok sevilen halay şarkılarından bazıları şunlardır: 1. "Dîlan" - Şivan Perwer. 2. "Govendê" - Mihemed Şêxo. 3. "Govenda Sore" - Hesen Zîrek. 4. "Serhildan" - Rojda. 5. "Rebêr" - Xero Abbas. Ayrıca, "Şemmame" ve "Lorke" gibi şarkılar da Kürtçe halay kültüründe oldukça popülerdir.

Kürtçe'de "iyi geceler" demek için "şevbaş" ifadesi kullanılır.

Kürtçede bazı meyve isimleri şunlardır: Elma: Sêv. Armut: Hêl. Muz: Bênî. Kayısı: Bexî. Üzüm: Tirî. Portakal: Porteqal. Limon: Lîmon. Çilek: Tûfrengî. İncir: Hejir. Dut: Fîcus.

Aynur Doğan'ın "Eman Dilo" şarkısı Kürtçe'dir.

"Elqajiye" şarkısı Kürtçe dilinde yazılmıştır.

"Hawara Gulê" Kürtçe şarkısının sözleri ve müziği Vedat Yıldırım'a aittir.

"Ji Bo Te" şarkısı, Kürtçe dilinde söylenmiştir.

"Ya herrü ya merrü" deyimi, Kürtçe "herro" (git) ve "merro" (gitme) kelimelerinin birleşiminden oluşmuştur.

"Le yare çıma çıma" ifadesi, Kürtçe'de "neden, niye aşkım" anlamına gelir.

Berzan ismi Kürtçe kökenlidir.

"Çewre" kelimesinin Kürtçe karşılığı "çevre" olarak çevrilmektedir.

Nûbihara Biçûkan, 1683 yılında Ahmed-i Hani tarafından kaleme alınan Kürtçe manzum bir sözlüktür. Anlattığı konular arasında: - Kürtçe kelimelerin Arapça karşılıklarının verilmesi; - Çocukların kelime haznesini artırmak ve çeşitli ilimlerden bazı kelimeleri tanıtmak yer alır.

En güzel Kürtçe şiiri kimin yazdığı konusunda kesin bir yanıt vermek zor olsa da, Kürtçe edebiyatın önemli şairleri arasında şunlar öne çıkmaktadır: Melayê Cizîrî: "Şox û Şengê" (Cilvelim Nazlım) adlı şiiri ile tanınır. Cegerxwîn: Savaşın acılarını ve özgürlük mücadelesini işlediği şiirleri ile bilinir. Ehmedê Xanî: "Mem u Zin" adlı eseri, Kürt edebiyatının başyapıtları arasında yer alır. Arjen Arî: "Ramûsan min veşartin li geliyekî" (Öpücükler Gömdüm Bir Vadiye) adlı şiiri, Mehmet Atlı tarafından bestelenip söylenmiştir.

Serhed Çelê ifadesi, Kürtçe'de "Çukurca" anlamına gelir.