KöyKültürü

Köy kadınları, tarihsel olarak doğal liflerden yapılmış basit ve işlevsel kıyafetler giyerlerdi. Köylü kadınların giyim özellikleri arasında şunlar yer alırdı: - Gömlek ve pantolon: Diz boyu gömlekler, kısa pantolonlar. - Üst giyim: Yelek veya dış gömlek, pelerin. - Ayakkabı: Genellikle dizine kadar ulaşan kaba çizmeler. - Aksesuarlar: Şapka (kadınlar için) ve basit kemerler. Ayrıca, bölgesel farklılıklar nedeniyle Karadeniz bölgesinde köy kadınları, entari, kapale adı verilen yelek, fes üzerine bağlanmış başörtüleri gibi kıyafetler de kullanırlardı.

Köylülerin geçim kaynakları, coğrafi konum, iklim ve yerel ekonomik faaliyetlere bağlı olarak çeşitlilik gösterir. En yaygın geçim kaynakları şunlardır: 1. Tarım: Tahıl, sebze, meyve ve baklagil gibi ürünlerin yetiştirilmesi. 2. Hayvancılık: Sığır, koyun, keçi, tavuk gibi hayvanların yetiştirilmesi. 3. Orman ve doğal kaynaklar: Odun, reçineler ve diğer orman ürünleri ile avcılık. 4. Küçük ölçekli sanayi ve el sanatları: Tekstil, seramik gibi faaliyetler. 5. Turizm: Doğal güzellikler ve tarihi yerler üzerinden turizm gelirleri. 6. Kooperatifler ve ortaklıklar: Tarımsal ürünlerin işlenmesi veya pazarlanması amacıyla kurulan kooperatifler.

Köylerde giyilen kıyafetler, kullanılma zamanına göre değişiklik göstermektedir. Genel olarak köylerde şu kıyafetler tercih edilmektedir: - Kadınlar: İçten "foga" denen elbise, etek, buluz veya köynek giyilir. - Erkekler: Alttan şalvar, "şıkva şalvar" veya "zıpka" denilen üstü bol, dizden aşağısı dar bir giysi giyilir. Ayrıca, Yörük köylerinde kadınlar saya giymez, yalnızca örtmenin üzerini çeki ile bağlarlar ve önlük takarlar.

"Tutam Yâr Elinden" türküsünün hikayesi, Erzurum'un Ilıca nahiyesine bağlı Tikkir (Çiğdemli) köyünde geçmektedir. Mustafa ve Gülbahar'ın aşkları dillere destan olmuştur. Kayınpeder, Mustafa'yı Hüma kuşuna benzetir ve haberci bir kuş olmasına atıfla şu ağıtı yakar: > Hüma Kuşu yükseklerden seslenir > Yar koynunda bir çift suna beslenir > Sen ağlama kirpiklerin ıslanır > Ben ağlim ki belki gönül uslanır. Gülbahar da kayınbabasının bu ağıtına şu sözlerle karşılık verir: > Sen bağ ol ki ben bahçende gül olim > Layık mıdır yanim yanim kül olim > Sen ağam ol ben kapında kul olim > Koy desinler bu da bunun kuludur.

"Aman Gine Neler Geldi Garip Başıma" türküsünün hikayesi hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, türkünün sözleri şu şekildedir: > Aman gine neler geldi garip başıma Kan karıştı gözlerimin yaşına Garip yazın mezarımın taşına Bu dünyada muradını almamış deyin Le le le le le... > Ben öldüm aman yanasın tamam Karşıki dağlar boran olmuş erimez Zalim olan da yar kıymeti bilemez Çok söyledim o yar beni dinlemez Bu dünyada bir murada ermemiş deyin Le le le le le le le le le le le le.

Şambayat adıyla bilinen iki farklı yer bulunmaktadır: Nevşehir'in Avanos ilçesine bağlı bir köy ve Adıyaman'ın Besni ilçesine bağlı bir belde. 1. Nevşehir Şambayat Köyü: Bu köy, Türkmenlerin yaşadığı ve Bayat boyuna mensup olduğu bilinen bir yerleşim yeridir. 2. Adıyaman Şambayat Beldesi: Bu belde, Nemrut Dağı'nda güneşin batışını ve gün doğuşunu izlemek için popüler bir yerdir.

Gökçealan köyünün meşhur olduğu şeyler şunlardır: 1. Osmancık Üzümü: Gökçealan, özellikle Osmancık üzümü ile ünlüdür. 2. Kır Kahvaltısı: Köyde yapılan kır kahvaltıları da oldukça meşhurdur. 3. Şarapçılık: Köyde şarap üretimi ve şarap atölyeleri bulunmaktadır.

Oğlananası beldesi, Meşhur Kelleci Palanın Yeri adlı kır işletmesi ile meşhurdur.

Gülova adıyla iki farklı yer meşhurdur: 1. Sivas'ın Gülova Kül Kömbesi: Sivas'ın meşhur lezzetlerinden biridir. 2. Hatay'ın Gülova Köyü: Hatay ili Kumlu ilçesine bağlı bir köydür.

Kozsökü köyünün meşhur olan yönleri şunlardır: 1. Yemekleri: Köyün yemekleri arasında keşkek, pirinç böreği ve karalahana öne çıkar. 2. Tarihi Etkinlikler: Geçmişte kazanlarla keşkek kaynatılması ve yağlı güreşleri ile ünlüydü. 3. Doğal Güzellikler: Köy, verimli toprakları ve doğa turizmine açılma potansiyeli ile dikkat çeker.

Şükriye Tutkun'un "Arda Boyları" türküsü, Tekirdağ'ın Kayı köyünden genç bir kız olan Zeynep ve nişanlısı Recep için yazılmıştır.

Taştepe isminin meşhur olduğu iki farklı alan bulunmaktadır: 1. Trabzon Araklı Taştepe Köyü: Bu köy, tarihi, doğal güzellikleri ve Çepni kültürünün izleriyle meşhurdur. 2. Çanakkale Lapseki Taştepe Yerleşimi: Bu yerleşim yeri, 4. yüzyıla ait olduğu düşünülen ve Geç Roma-Erken Bizans dönemlerinde kullanıldığı düşünülen bir çiftlik evi veya kilise tarzı yapı kalıntılarıyla meşhurdur.

Köy seyirlik oyunları, köylerde düğün, bayram, baharın gelişi gibi zamanlarda halkın kendi içinde oynayıp sergilediği törensel içerikli oyunlardır. Başlıca köy seyirlik oyunu türleri: 1. Mevsim değişiklikleri oyunları: Arap, Köse, Çiğdem gibi oyunlar, yılın değişimine bağlı olarak oynanır. 2. Yağmur isteme oyunları: Çömçe Gelin gibi oyunlar, yağmurun yağmasını sağlamak amacıyla gerçekleştirilir. 3. Hayvan taklidi oyunları: Tilki, Ayı, Kartal, Deve gibi oyunlar, hayvanları taklit eder. 4. Bereket ve bolluk oyunları: Cemal Oyunu, Koç Katımı, Saya Gezme gibi oyunlar, bolluğu ve bereketi simgeler. 5. Tarım oyunları: Çift Sürme, Ekin Salavatlama gibi oyunlar, tarımın yoğun yapıldığı yerlerde sahnelenir. 6. Günlük yaşamı konu alan oyunlar: Ağa, Kız Kaçırma, Sınır Taşı, Kuma gibi oyunlar, köydeki günlük yaşamı yansıtır. 7. Meslek taklidi oyunları: Kalaycı, Değirmenci, Berber Oyunu gibi oyunlar, çeşitli meslekleri taklit eder.

"Denizin Dibinde Hatçem" türküsünün hikayesi Burdur'un Bağsaray köyünde geçmektedir. Hikayeye göre, Hatçe adında güzel bir kadın köyün meydanındaki çift oluklu pınarın bulunduğu bir evde yaşamaktadır. Her şeye rağmen aşklarına engel olamazlar ve bir zaman sonra kaçmaya karar verirler.

Köy kadınları, sosyalleşme ve eğlenme amacıyla köy seyirlik oyunlarını oynarlar. Köy seyirlik oyunlarında kadınlar, kadın rollerini genellikle erkek oyuncuların canlandırdığı karakterlerle yerine getirirler.

Yazır Köyü'nün meşhur olduğu şeyler farklı bölgelerde değişiklik göstermektedir: 1. Enez, Edirne: Yazır Köyü, peynir helvası, keşkeği, imambayıldısı ve akıtması ile meşhurdur. 2. Çavdır, Burdur: Yazır Köyü, çevresindeki dağlar, ormanlar ve sahil şeridi ile çeşitli doğal güzellikleri barındırmaktadır. 3. Finike, Antalya: Yazır Köyü, üzüm yetiştiriciliği ve kendine has aroması ile ünlüdür.

Köylüler, karı koca olarak yaşarlar çünkü bu terim, evli çiftleri tanımlamak için kullanılan yaygın bir ifadedir. Ayrıca, köy toplumlarında ekonomik, sosyal ve politik yaşamda önemli rol oynayan ve köyün liderlik pozisyonlarını üstlenen kişiler için de "koca köylü" ifadesi kullanılır.

Köy Seyirlik Oyunlarının 9. sınıf düzeyinde özellikleri şunlardır: 1. Konu ve Temalar: Oyunlar genellikle bolluk ve bereketi sağlamak için düzenlenir ve dini temellere dayanır. 2. Oyuncular: Amatör ve köylülerden oluşur, aynı oyuncu hem oyunda görev alır hem de seyirci olarak oyunu izler. 3. Dekor ve Kostüm: Gerçek bir dekor ve kostüm yoktur, oyun öncesi kısa bir hazırlık yapılır. 4. Doğaçlama: Oyunlar doğaçlama olarak oynanır, yazılı metinleri bulunmaz. 5. Oyun Alanı: Oyunlar köy meydanı, hasat yeri, bahçe gibi yerlerde, çoğunlukla gece oynanır. 6. Müzik ve Dans: Oyunlarda müzik, dans ve türkülere yer verilir. 7. Taklit: Doğa unsurları ve çeşitli hayvanlar ses ve hareketleriyle taklit edilir.

Köy toplumbilimi, toplumbilim (sosyoloji) dalına girer.

Orhan Hakalmaz'ın "Denizin Dibinde Hatçam" türküsünün hikayesi, Burdur'un Arvallı (günümüz adıyla Bağsaray) köyünde geçer. Hikayeye göre, köyün meydanındaki çift oluklu pınarın yanında yaşayan Hatça isimli bir kadın, çobana aşık olur. Bu olaydan kısa bir süre sonra, başka bir köyde benzer bir olay yaşanır ve İbrahim Can isimli halk ozanı, bu türküyü yakar.