Kızamık

Evet, kızamık 20 yaşında çıkabilir. Kızamık, genellikle çocukluk çağında yaygın olsa da her yaştan insanı etkileyebilir.

Fas'ın en büyük salgını, 2023 yılının sonlarından itibaren yayılan ve 2025 yılı itibarıyla 25.000'den fazla vakaya ve 184 ölüme yol açan kızamık salgınıdır. Salgının özellikle Souss Massa bölgesinde başladığı ve hızla ülkenin 12 bölgesine yayıldığı bildirilmiştir.

Evet, 9. ayda kızamık aşısı yapılabilir. Kızamık, kızamıkçık ve kabakulak aşılarını içeren KKK aşısı, bebeklere 1. yaşta ve 4. yaşta olmak üzere iki doz halinde uygulanır. Ancak, aşının yapılma süresi değişiklik gösterebilir ve aşı 9. aydan önce uygulanmaz. Aşı takvimi ve uygulama ile ilgili en doğru bilgiyi, bir sağlık profesyonelinden almak önemlidir.

Fas'ta kızamık salgınının başlıca nedenleri arasında aşılama oranlarındaki düşüş ve sınır ötesi bulaşma riski bulunmaktadır. Aşılama oranlarının azalması, bağışıklama seviyelerinin düşmesine ve virüsün yayılmasına olanak tanımıştır. Coğrafi konum, Fas'ın Afrika, Avrupa ve Orta Doğu arasında bir kavşak noktası olması, sınır ötesi hastalık bulaşma olasılığını artırmaktadır. Ayrıca, salgının beş yaş altı çocuklar ve 37 yaş üstü yetişkinler arasında daha fazla ölüme yol açtığı belirtilmiştir.

Measles aşısı (KKK aşısı), kızamık, kabakulak ve kızamıkçığa (Alman kızamığı) karşı koruma sağlamak için yapılır. Aşının yapılma zamanları şu şekildedir: İlk doz, genellikle 9 aylık ile 15 aylık arasındaki çocuklara verilir. İkinci doz, 15 aylık ile 6 yaş arasında yapılır ve dozlar arasında en az dört hafta olması gerekir. Aşı, hastalığın yayılmasını engeller ve toplumsal bağışıklık oluşturur. Measles aşısı, hamilelik sırasında önerilmez ancak emzirme döneminde yapılabilir.

Warthin-Finkeldey dev hücreleri, kızamığın erken evrelerinde ve HIV ile enfekte kişilerde hiperplastik lenf düğümlerinde, Kimura hastalığında ve nadiren çeşitli neoplastik lenfomalar ve lenf düğümlerinin neoplastik olmayan bozukluklarında bulunan bir hücre türüdür. Bu hücreler, çok çekirdekli dev hücreler olarak tanımlanır ve mikroskop altında 100'e kadar çekirdek içerir. Warthin-Finkeldey hücrelerinin keşfi, iki ünlü patologun isimleriyle ilişkilidir: Amerikalı bilim insanı Whitaker Alston Warthin ve Alman patolog Wendelt Finkeldei.

12. ayda yapılan aşılar şunlardır: Pnömokok (KPA) aşısı: Aşının son dozudur. Su çiçeği aşısı. Kızamık, kızamıkçık ve kabakulak (KKK) aşısı. Hepatit A aşısı: İlk dozudur. Eğer kızamık aşısı 9. ayda yapıldıysa, 12. ayda tekrar yapılmasına gerek yoktur. Aşı takvimi, Sağlık Bakanlığı tarafından her yıl güncellenir; bu nedenle, en doğru bilgi için sağlık profesyonellerine danışılması önerilir.

Kızamığın en tehlikeli yaşı, 1 yaşın altı ve 30 yaşın üstü olarak kabul edilir. 1 yaşın altındaki çocuklar, özellikle A vitamini eksikliği veya yetersiz beslenme durumunda, kızamık nedeniyle ciddi komplikasyonlar ve ölüm riski taşır. 30 yaş üstü yetişkinlerde ise kızamık, yüksek ateş, halsizlik, göz yaşarması ve kaşıntı gibi belirtilerle ortaya çıkar ve çocuklardakinden daha şiddetli seyredebilir. Ayrıca, kızamık her yaşta görülebilir ve bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde de ciddi sorunlara yol açabilir.

Subakut sklerozan panensefalit (SSPE), hipermutasyona uğramış kızamık virüsünün bazı kusurlu suşları ile yavaş enfeksiyonun neden olduğu kronik, ilerleyici beyin iltihabıdır. SSPE'nin bazı özellikleri: Belirtiler: Davranış değişiklikleri, nöbetler, spastisite, zayıf koordinasyon, koma. Nedenler: Kızamık virüsü, bağışıklık sisteminin virüse karşı anormal tepkisi. Tanı: EEG, serolojik testler, beyin biyopsisi. Tedavi: Kesin bir tedavisi yoktur, antiviral ve bağışıklık sistemi düzenleyici ilaçlar ilerlemeyi yavaşlatabilir. Sıklık: 100.000 doğal kızamık vakasının yaklaşık 2'sinde görülür. Prognoz: Genellikle ölümcüldür, ölüm genellikle zatürre veya beynin otonom sinir sistemini kontrol edememesi nedeniyle oluşur.

KKK aşısı, kızamık, kabakulak ve kızamıkçığa (Alman kızamığı) karşı koruma sağlar. Aşının faydaları: Hastalıkların önlenmesi. Komplikasyon riskinin azalması. Uzun süreli koruma. KKK aşısı, iki doz halinde uygulanır: İlk doz 12-15 aylıkken, ikinci doz ise 4-6 yaşlarında yapılır.

Kızamık analiz formu doldurmak için aşağıdaki adımlar izlenebilir: 1. Tanımlayıcı bilgilerin doldurulması: Kurum adı, ilçe, il, vaka kayıt numarası, TC kimlik numarası, adı, soyadı, cinsiyet, doğum tarihi, okula gidiyorsa okul adı ve şubesi, adres, telefon, baba adı. 2. Klinik bilgilerin doldurulması: Döküntü başlangıç tarihi ve türü, başlangıç yeri, ateş, öksürük, burun akıntısı, konjunktivit, otitis, lenfadenopati, artrit, ishal, ensefalit, pnömoni ve diğer komplikasyonlar. 3. Laboratuvar verilerinin doldurulması: Vaka ile ilk karşılaşıldığında alınan kan, idrar veya boğaz sürüntüsü örneklerinin alınma ve laboratuvara geliş tarihleri, test sonuçları ve tarihleri. 4. Olası enfeksiyon kaynağının belirtilmesi: Döküntüden 7-18 gün öncesinde başka şüpheli kızamık vakası ile temas, döküntüden 12-23 gün öncesinde başka şüpheli kızamıkçık vakası ile temas ve döküntüden 7-23 gün önce seyahat öyküsü. 5. Son vaka sınıflamasının yapılması: Vaka değil, aşı etkisi, diğer, laboratuvarla doğrulanmış kızamık, epidemiyolojik ilişkili kızamık, klinik (olası) kızamık gibi sınıflamalar. Form, Sağlık Bakanlığı'na faks veya posta yoluyla gönderilecektir. Formun doğru ve eksiksiz doldurulması için Sağlık Bakanlığı'nın ilgili genelgelerine başvurulması önerilir.

Kızamık ve su çiçeği arasındaki bazı farklar: Nedenleri: Kızamık, measles virüsünden; su çiçeği ise varicella zoster virüsünden kaynaklanır. Belirtiler: Kızamık: Yüksek ateş, öksürük, burun akıntısı, gözlerde kızarıklık ve ışığa hassasiyet, tüm vücuda yayılan kırmızı döküntüler. Su çiçeği: Hafif ateş, baş ağrısı, halsizlik, vücutta yaygın kaşıntılı su dolu kabarcıklar. Komplikasyonlar: Kızamık, daha sık komplikasyonlara yol açabilir; su çiçeği genellikle daha hafif seyreder. Aşılar: Kızamık aşısı genellikle MMR (kızamık, kabakulak, kızamıkçık) aşısı içinde bulunurken, su çiçeği aşısı tek başına verilir. Her iki hastalığın teşhisi ve tedavisi için bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

Rubeola (kızamık) hastalığının bazı belirtileri: Yüksek ateş (39-41 derece). Burun akıntısı, öksürük, hapşırma. Halsizlik ve yorgunluk. Boğaz ağrısı. Gözlerin ışığa duyarlı olması (konjonktivit). Ağızda beyaz lekeler (Koplik lekeleri). Kırmızı veya kanlı gözler. Vücutta kırmızı döküntü; döküntü önce yüzde başlar, sonra vücuda yayılır. Kızamık belirtileri, maruziyetten sonra genellikle 8-14 gün içinde ortaya çıkar. Kızamık, ciddi komplikasyonlara yol açabileceğinden, belirtiler görüldüğünde bir sağlık uzmanına başvurulması önerilir.

Fas'taki kızamık salgınında 120 kişi hayatını kaybetti.

Theodor belirtisi, kızamık hastalığında görülen bir bulgudur ve boyun bölgesinde bulunan suboksipital, postauriküler ve anterior servikal lenf nodlarında büyüme ve ağrı olarak tanımlanır.

Kızamık hastalığı genellikle 7 ila 10 gün içinde iyileşir. Ancak, iyileşme süresi kişinin bağışıklık sistemine bağlı olarak uzayabilir.

Fas'ta kızamık aşısı zorunlu değildir, ancak aşı, Sağlık Bakanlığı tarafından önerilen çocukluk dönemi aşı takviminde yer almaktadır.

Kızamık hastası olan bir kişinin yağlı ve baharatlı yiyeceklerden kaçınması önerilir. Ayrıca, hazır gıdalar da tüketilmemelidir. Yemesi gerekenler ise: - Probiyotik destekli yoğurt ve ayran; - C vitamini içeriği yüksek taze meyveler (portakal, çilek); - Sebze çorbaları ve tavuk suyu çorbası; - Su, bitki çayı ve komposto gibi sıvılar. Her durumda, hastanın durumu hakkında doktorla görüşmek ve özel bir diyet gerekliyse profesyonel tavsiye almak önemlidir.

Measles (kızamık) ve rubeola (kızamıkçık) aynı hastalıklar değildir, ancak bazı benzer semptomları vardır. Measles (rubeola), Paramyxoviridae ailesinden morbillivirüs tarafından neden olunan bir hastalıktır. Rubeola (kızamıkçık) ise Togaviridae ailesine ait bir virüs tarafından neden olunan bir enfeksiyondur.

Kızamık hastalığında A vitamini takviyesi önerilir. Ancak, kızamık hastalığının tedavisi için mutlaka bir sağlık profesyoneline danışılması ve uygun tedavi planının belirlenmesi önemlidir.