KişilikBozuklukları

Okula gitmek istememek, okul fobisi veya okul reddi olarak adlandırılan bir durumdur ve bu durum genellikle psikolojik nedenlere dayanır. Okul fobisinin bazı nedenleri: kaygı ve stres; depresyon ve mutsuzluk; akran zorbalığı; ailevi sorunlar; özgüven eksikliği. Bu tür sorunlar yaşayan çocukların profesyonel psikolojik destek alması önerilir. Okula gitmek istememek, belirli bir kişilik bozukluğu olarak sınıflandırılmaz.

Dengesizlik, borderline (duygusal dengesizlik) kişilik bozukluğunda görülür. Borderline kişilik bozukluğunun diğer belirtileri şunlardır: terk edilme korkusu; kimlik algısında değişimler; öfke kontrol problemleri. Borderline kişilik bozukluğu, diğer psikolojik rahatsızlıklarla da ilişkili olabilir ve genellikle anksiyete, depresyon veya madde kullanımı gibi ek sorunlarla birlikte görülebilir. Kişilik bozuklukları ciddi ruhsal rahatsızlıklar olduğundan, bir uzmana danışılması önerilir.

"Bu devirde kimseye güvenilmez" ifadesi, insanların deneyimledikleri hayal kırıklıkları ve kötü anılar nedeniyle başkalarına karşı güvenlerini kaybettiklerini ve bu durumun yaygın bir algı haline geldiğini ifade edebilir. Ancak bu, kişisel bir yorum olup, güven duygusunun tamamen yok edilmesi anlamına gelmez; sadece daha temkinli olmayı ve dikkatli seçimler yapmayı gerektirebilir.

Aşırı dramatik olmak, genellikle histrionik kişilik bozukluğu ile ilişkilendirilir. Aşırı dramatik olmanın bazı belirtileri: Dengesiz ve yapmacık duygusal davranışlar. Çarpık ve abartılı kişisel imaj. Sürekli fark edilme arzusu. İlişkilerde derinlik eksikliği. Kolayca etkilenme ve çabuk sıkılma. Bu tür davranışlar, toplum içinde yanlış anlaşılmalara veya dışlanmaya yol açabilir.

Teşhirci kişilik bozukluğu, bireyin sürekli dikkat çekme isteği, başkalarının onayını arama ve göz alıcı davranışlar sergileme eğilimleriyle karakterizedir. Teşhirci kişilik bozukluğunun bazı belirtileri: Sürekli dikkat çekme isteği. Provokatif ve çarpıcı davranışlar. Başkalarının onayını arama. Empati eksikliği. İlişkilerde yüzeysellik. Teşhirci kişilik bozukluğu, DSM-5'e göre narsistik kişilik bozukluğu kapsamında değerlendirilir. Bu tür bozukluklar, bir uzman tarafından teşhis ve tedavi edilmelidir.

"Pale agresif kişilik" hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, pasif-agresif kişilik bozukluğu hakkında bilgi mevcuttur. Pasif-agresif kişilik bozukluğu, kişinin olumsuz düşünce ve görüşlerini doğrudan dile getirmek yerine agresif tavırlarla ifade ettiği bir kişilik bozukluğudur. Bu bozukluğun nedenleri arasında genetik yatkınlık, çocuklukta yaşanan travmalar ve aile ortamında duyguların ifade edilememesi yer alabilir.

Solipsistik kişilik bozukluğu hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, kişilik bozuklukları hakkında genel bilgi verilebilir. Kişilik bozukluğu, kişinin düşünme, hissetme ve davranış biçimlerinde meydana gelen uzun süreli ve geniş etki alanına sahip sapmalarla sosyal ve işlevsel sorunlara yol açan psikiyatrik rahatsızlıklardır. Kişilik bozuklukları, DSM-5 tarafından belirlenen 10 farklı türü içerir ve genellikle üç ana kategori altında sınıflandırılır: A Kümesi (Eksantrik). B Kümesi (Dramatik). C Kümesi (Endişeli).

Bencillik, çeşitli kişilik bozukluklarında görülebilir: Narsisistik Kişilik Bozukluğu: Bu bozukluğa sahip bireyler, kendilerini diğerlerinden üstün görme eğilimindedir ve başkalarının ihtiyaçlarını göz ardı ederek bencil bir şekilde davranırlar. Antisosyal Kişilik Bozukluğu: Bu bozukluğu olan bireyler, toplum kurallarına uymaz ve başkalarına aldırış etmeden agresif davranışlar sergilerler. Makyavelist Kişilik Özellikleri: Bu kişiler, hedeflerine ulaşmak için başkalarını manipüle etmeye eğilimlidir. Ayrıca, düşük özgüvene sahip bireylerde de kendini koruma amacıyla bencillik görülebilir.

İki modlu kişilik ifadesi, belirli bir bağlamda tanımlanmamıştır. Ancak, "çoklu kişilik bozukluğu" veya "dissosiyatif kimlik bozukluğu" gibi terimler, kişinin kimliğinin iki veya daha fazla farklı kişiliğe bölünmesini ifade eder. Çoklu kişilik bozukluğu, genellikle çocukluk çağında yaşanan ağır travmalar veya istismar sonucu ortaya çıkar. Eğer farklı bir terim veya kavram hakkında bilgi arıyorsanız, daha fazla detay vererek yardımcı olabiliriz.

Tamahkârlığın nedenleri arasında şunlar sayılabilir: Dünya hayatına yönelik bakış açısı. Hırs ve ileriyi görememe. Din ahlakından uzak olmak. Nefsin istek ve tutkuları. Tamahkârlık, kişiyi alçaltan ve manevi zarara yol açan bir tutumdur.

Pasif-agresif, tıpta bir kişilik bozukluğu olarak tanımlanır. Pasif-agresif kişilik bozukluğunun bazı belirtileri: kendini doğrudan ifade etmekten kaçınma; verilen görevleri ertelemek veya yapmamak için bahaneler üretme; çok fazla şikâyet etme; fikirlerine veya yaptıklarına karşı çıkılması durumunda inatçı ve ısrarcı olma; genellikle suçluluk duygusu yaşama. Bu bozukluğun tedavisi genellikle psikoterapi ile yapılır.

Kişilik bozukluklarının tedavisi için bazı önerilen kitaplar: "Kişilik Bozukluklarında Travma", Candace Orcutt. "Modern Zamanda Kişilik Bozuklukları", Theodore Millon. "Boş Ayna: Narsistik Bozukluk ve Kişilik Bozuklukları Üzerine", Alexander Lowen. "Kaplanı Uyandırmak: Çocuklar İçin Travmanın İyileşmesi", Peter A. Levine. Bu kitapları okumadan önce bir uzmana danışılması önerilir.

Şiddet gören bireylerde çeşitli kişilik bozuklukları ve psikolojik sorunlar görülebilir. Bu sorunlar arasında: Depresyon. Kaygı ve stres. Travma sonrası stres bozukluğu. Özgüven kaybı. Kendini suçlama eğilimi. Sosyal izolasyon. Şiddet uygulayan bireylerde ise antisosyal kişilik bozukluğu veya narsistik kişilik bozukluğu gibi kişilik sorunları görülebilir. Şiddet gören veya şiddet uygulayan bireylerin psikolojik destek alması önemlidir.

"Modern Yaşamda Kişilik Bozuklukları" kitabının sayfa sayısı, farklı baskılarına göre değişiklik göstermektedir: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları tarafından 2019 yılında basılan ciltli versiyon: 808 sayfa. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları tarafından 2023 yılında basılan ciltli versiyon: 785 sayfa. Kitap, Theodore Millon, Seth Grossman ve Carrie Millon tarafından kaleme alınmıştır.

İşlevsiz ve işlevsel narsizm arasındaki fark, narsistik kişilik özelliklerinin günlük yaşamı nasıl etkilediğine bağlıdır. İşlevsiz narsizm, narsistik kişilik bozukluğuyla ilişkilidir ve şu özelliklerle tanımlanır: Empati eksikliği. Manipülatif davranışlar. Eleştirilere karşı hassasiyet. Sürekli hayranlık ihtiyacı. İşlevsel narsizm ise, narsistik özelliklerin sağlıklı bir şekilde yönetilebildiği durumu ifade eder. Narsistik kişilik özelliklerinin varlığı, profesyonel bir teşhis ve tedavi gerektirebilir.

Histrionik kişilik bozukluğu olan bireylerin tatmin ihtiyacı, sürekli ilgi görme ve onay alma isteğiyle ilişkilidir. Bazı tatmin ihtiyacı belirtileri: Baştan çıkarıcı davranışlar: İş ve okul dahil olmak üzere birçok bağlamda uygunsuz şekilde baştan çıkarıcı ve kışkırtıcı şekilde davranma. Dış görünüşle ilgilenme: Fiziksel görünümle aşırı ilgilenme ve çekici görünmeye çalışma. Kolay etkilenme: Başkalarından ve dış koşullardan kolayca etkilenme. Anında tatmin beklentisi: Ödül beklemek onları rahatsız ettiği için anında tatmin olacakları eylemleri gerçekleştirme.

Ördek sendromu, herhangi bir kişilik bozukluğunda doğrudan görülmez, ancak bu sendroma sahip bireylerde kaygı bozukluğu gibi ruhsal problemler olabilir. Ördek sendromu, bireylerin dışarıdan bakıldığında son derece başarılı ve mutlu oldukları izlenimini vermelerine rağmen, içsel olarak kaygı, stres ve tatminsizlik hissetmelerini tanımlayan bir kavramdır. Bu sendrom, özellikle sosyal medyayı aktif olarak kullanan kişilerde daha sık görülür.

Depresyona yatkın kişilik bozuklukları arasında şunlar bulunmaktadır: Sınırda (Borderline) Kişilik Bozukluğu: Gergin ve tutarsız kişilerarası ilişkiler ve benlik algısına sahip bu kişilerde öfke nöbetleri, kendine zarar verme düşünce ve davranışları, riskli eylemler, kendini sürekli boşlukta hissetme, duygu durumda iniş ve çıkışlar gözlenebilir. Histrionik Kişilik Bozukluğu: Bu bozukluğu olan kişiler, ilgi odağı olmadıkları durumlarda rahatsız olurlar ya da değerlerinin anlaşılmadığını düşünürler. Narsisistik Kişilik Bozukluğu: Bu bozukluğu olan kişiler, eleştiriye aşırı duyarlıdır ve eleştiri karşısında utanç ve değersizlik duygularıyla depresif dönemler yaşayabilirler. Paranoid (Şüpheci) Kişilik Bozukluğu: Bu özelliğe sahip kişiler, yeterince delil olmaksızın diğerlerinin kendisini kullanmaya çalıştığını, istismar edildiğini ve bunlar sonucunda zarar görebileceklerini düşünürler. Depresyon tanısı konulması için bir psikolog veya psikiyatristin kişinin semptomlarını incelemesi gerekmektedir.

Borderline kişilik bozukluğunda (BKB) görülen bazı şemalar şunlardır: Terk Edilmiş, Suistimal Edilmiş Çocuk Modu: Kişi kendini korumasız, güvensiz ve yalnız hisseder. Öfkeli Çocuk Modu: Kişi haksızlığa uğradığını düşünür ve dürtüsel, asi davranışlar sergileyebilir. Cezalandırıcı Ebeveyn Modu: Kişi, içselleştirilmiş ebeveyn rolüyle kendisini cezalandırır. Kopuk Korungan Mod: Kişi, acı veren duygulardan uzaklaşmak için alkol, uyuşturucu gibi maddelere yönelebilir veya insanlardan uzaklaşabilir. Sağlıklı Erişkin Modu: Kişinin olumsuz duygularıyla baş etmesine ve sorunların üstesinden gelmesine yardımcı olan, çözüm odaklı taraftır. Şema terapi, BKB tedavisinde kullanılan bir yöntemdir ve bu şemaların iyileştirilmesini hedefler.

Hangi kişilik bozukluğuna yatkın olduğunuzu belirlemek için aşağıdaki sitelerdeki testleri çözebilirsiniz: onedio.com'da "8 Soruda Hangi Kişilik Bozukluğuna Daha Yatkın Olduğunu Söylüyoruz!" başlıklı test; onedio.com'da "Hangi Kişilik Bozukluğuna Daha Yatkınsın?" başlıklı test. Bu testler bilimsel bir temele dayanmamaktadır ve tanı koymada yeterli değildir. Kişilik bozuklukları genetik, çevresel ve gelişimsel faktörlerle ilişkili olabilir. Kesin tanı ve uygun tedavi için bir uzmana danışılması önerilir. Bazı kişilik bozuklukları ve özellikleri: Paranoid Kişilik Bozukluğu: Güven sorunu yaşama, sürekli kuşku duyma. Şizoid Kişilik Bozukluğu: Sosyal ilişkilerden kaçınma, duyguların ifade edilmesinde zorluk. Narsisistik Kişilik Bozukluğu: Kendini aşırı beğenme, sürekli hayranlık bekleme. Borderline Kişilik Bozukluğu: Ani ruh hali değişimleri, dürtüsel davranışlar. Obsesif-Kompulsif Kişilik Bozukluğu: Mükemmeliyetçilik, düzen ve kurallara aşırı önem verme.