KişilikBozuklukları

Ruhsuz insanların soğuk davranmasının birkaç nedeni olabilir: 1. Kişilik Bozuklukları: Şizoid kişilik bozukluğu gibi durumlar, kişinin çevresine karşı soğuk ve mesafeli olmasına neden olabilir. 2. Empati Eksikliği: Empati kurma becerisi bozuk veya yetersiz olan kişiler, çevresindeki insanların yaşadığı sorunlar karşısında tepkisiz ve duyarsız kalabilirler. 3. İman Eksikliği: Kuran'a göre, iman etmeyen insanlar dünya hayatına razı oldukları için soğuk ve ruhsuz bir yaşam sürerler. 4. Travmalar ve Geçmiş Deneyimler: Geçmişte yaşanan travmalar veya güven problemleri, kişinin duygusal olarak kapanık olmasına ve duygularını ifade etmekte zorlanmasına yol açabilir.

DSM-5 Kişilik Bozuklukları için Yapılandırılmış Klinik Görüşme (SCID-5-PD), DSM-5'e göre bir kişilik bozukluğunun olup olmadığını belirlemek ve boyutsal değerlendirme yapmak için kullanılan yarı yapılandırılmış bir görüşme kılavuzudur. Bu görüşme, ruh sağlığı uzmanları (psikiyatrist, psikolog) tarafından uygulanır ve tanı koyma sürecini daha güvenilir hale getirir.

Kişilik bozuklukları için iki temel görüşme tekniği kullanılır: 1. Belirti Ağırlıklı Görüşme: Bu teknikte, tanı koymak amacıyla hastanın belirtilerini taramak için kapalı uçlu sorular sorulur. 2. İlişki Ağırlıklı Görüşme: Bu teknikte, hasta ile bir ilişki kurmak ve onun kendi istediklerini söylemesine olanak tanımak için açık uçlu sorular sorulur. Ayrıca, kişilik bozukluklarının tanısında klinik görüşme ve psikolojik testler de önemli bir yer tutar.

Asosyal ve antisosyal arasındaki temel fark, sosyal ilişkilere yaklaşımlarıdır: Asosyal: Sosyal etkileşimlerden kaçınan veya bu etkileşimlere ilgisiz olan bireyleri tanımlar. Antisosyal: Toplumun norm ve kurallarını ihlal eden, agresif ve düşmanca davranışlar sergileyen bireyleri tanımlar. Özetle: - Asosyal: Sosyal etkileşimlerden kaçınma veya ilgisizlik. - Antisosyal: Toplumun normlarına ve kurallarına karşı gelme, agresif davranışlar.

Kişilik bozukluğu belirtileri her bireyde farklılık gösterebilir, ancak bazı yaygın belirtiler şunlardır: 1. Sosyal İlişkilerde Zorluklar: Başkalarıyla sürekli çatışma içinde olma ve sosyal ilişkilerde başarılı olamama. 2. Duygusal Dengesizlik: Duygusal olarak istikrarsız olma, küçük olaylara büyük tepkiler verme. 3. Düşünce ve İnançlarda Aşırılıklar: Gerçekçilikten uzak düşünceler, aşırı idealler veya paranoid inançlar. 4. İçsel Çatışmalar: Kendi kimliği ve değerleriyle ilgili sorunlar yaşama. 5. Aşırı Tepkiler ve İstikrarsızlık: Stresli durumlarla başa çıkmakta zorluk çekme ve genellikle aşırı tepkiler verme. Diğer belirtiler arasında yalnızlık, empati yoksunluğu, manipülasyon, kendine zarar verme davranışları gibi durumlar da yer alabilir. Kişilik bozukluklarının teşhisi ve tedavisi için bir uzmana danışılması önerilir.

Takıntı hastalığı (obsesif kompulsif bozukluk - OKB), obsesif kompulsif kişilik bozukluğundan kaynaklanabilir.

Çoklu kişilik bozukluğu ve çift kişilik terimleri, aynı durumu ifade etmek için kullanılan farklı isimlerdir. Çoklu kişilik bozukluğu, kişinin içinde iki veya daha fazla farklı kişiliğin bulunması ve bu kişiliklerin zaman zaman kontrolün ele geçirmesi durumudur. Çift kişilik ifadesi ise, kişinin kendi içinde iki ayrı varlık olduğunu hissetmesi ve bu varlıkların bazen bir arada bulunması, bazen de art arda ortaya çıkması olarak tanımlanır.

Pasif agresif anksiyete bozukluğu olarak spesifik bir tanı yoktur, ancak pasif agresif kişilik bozukluğu ile anksiyete birlikte görülebilir. Pasif agresif kişilik bozukluğu, bireyin duygularını ve düşüncelerini doğrudan ifade edememesi ve bunun yerine dolaylı, genellikle olumsuz ve yıkıcı yollarla ifade etmesiyle karakterize edilen bir kişilik bozukluğudur. Anksiyete ise, bireyin bir tehlike veya tehdit karşısında yaşadığı kaygı ve endişe durumudur. Bu tür bozuklukların teşhisi ve tedavisi için bir uzmana danışmak önemlidir.

Narsist ve patolojik kişilik bozukluğu aynı şeyler değildir, ancak narsistik kişilik bozukluğu patolojik kişilik bozukluklarından biri olarak kabul edilir. Narsistik kişilik bozukluğu, kişinin kendini olağanüstü ve özel görmesi, sürekli hayranlık bekleme, empati eksikliği ve manipülatif davranışlar sergileme gibi belirtilerle karakterize edilen bir psikiyatrik bozukluktur. Patolojik narsisizm ise, narsistik kişilik özelliklerinin aşırı ve zarar verici seviyelere ulaşması durumudur.

"Deha ile delilik arasındaki ince çizgi" ifadesi, toplumların yeniliklerin ve düzenin getirdiği rahatlıktan yararlanarak mutlu ve refah dolu bir yaşama ulaşabilmesi ile bu yeniliklerin başlangıçta anlaşılamaması arasındaki dengeyi ifade eder. Bu ifadenin bazı diğer anlamları: - Gerçekliği değerlendirme yetisi: Dehalar, gerçeklerden kopmadan, alışılmış şeylerin dışında şeyler söyleyebilir ve olayları yorumlayabilirler. - Nörolojik bozukluklar: Bazı araştırmalar, yüksek zeka seviyesine sahip kişilerin kişilik bozukluğu rahatsızlıklarına yakalanma riskinin daha yüksek olduğunu ortaya koymuştur. - Tarihsel algı: Antik Yunan filozofları ve modern düşünürler, yaratıcılık ile biraz çılgın olmak arasında bir bağlantı görmüşlerdir.

Narsisizm temalı Türkçe filmler, narsist kişilikleri ve onların çevresindeki insanlarla olan ilişkilerini konu alır. İşte bazı örnekler: 1. "Yetenekli Bay Ripley": Patricia Highsmith'in romanından uyarlanan film, zenginlik ve ayrıcalığın içinde doğan Tom Ripley'in ailesini reddedip başka bir adamın hayatına takıntılı hale gelmesini anlatır. 2. "Karmakarışık": Disney yapımı animasyonda, Rapunzel'in annesinin narsist kişiliği ön plana çıkar. 3. "Şeytan Marka Giyer": Güçlü bir dergi editörünün asistanıyla olan ilişkisini ve editörün bencil, narsist karakterini işler. 4. "Çılgınlar Kraliçesi": Ana karakter Holly Golightly'nin bencil ve manipülatif narsist kişiliğini gösterir. 5. "Narsistle Aşk": İdeal eş bulduğunu düşünen bir kadının, narsist bir kişiyle yaşadığı ilişkiyi ve bu ilişkinin nasıl değiştiğini anlatır.

Borderline vaka çalışması, borderline kişilik bozukluğu (BKB) tanısı almış bireylerin yaşamları ve tedavi süreçleri üzerine yapılan incelemeleri kapsar. BKB'nin temel özellikleri: - Ani ruh hali değişiklikleri ve istikrarsızlık. - Benlik duygusunda bozulma ve başkalarına karşı çelişkili duygular. - Kendine zarar verme ve intihar düşünceleri gibi riskli davranışlar. Tedavi yöntemleri: - Psikoterapi: Diyalektik davranış terapisi, bilişsel davranış terapisi gibi yöntemler kullanılır. - İlaç tedavisi: Antidepresanlar, antipsikotikler ve duygudurum dengeleyici ilaçlar belirtilere göre reçete edilebilir. Örnek vaka çalışmaları, BKB'nin bireysel ve sosyal hayata olan etkilerini, tedavi öncesi ve sonrası farklılıkları detaylı olarak analiz eder.

Alternatif kişilik kavramı, psikolojide disosiyatif kimlik bozukluğu (DKB) olarak adlandırılan durumda ortaya çıkar ve bu durumda iki veya daha fazla alternatif kişilik (alter) bulunur.

İkarüs sendromu, Hubris Sendromu olarak da bilinir ve narsist kişilik bozukluğu ile ilişkilendirilir.

Kontrol etme isteği, obsesif-kompulsif kişilik bozukluğunda görülür.

Borderline ödüllendirici birim, Masterson'un borderline kişilik bozukluğu modelinde yer alan bölünmüş nesne ilişkileri birimlerinden biridir. Bu birim, hastanın egosunun bir bölümünü temsil eder ve annenin yapışmaya olanak sağlayan, ayrılmayı inkâr eden ve yeniden birleşmeyi isteyen işlevlerini ödüllendirir.

Yansıtma (projeksiyon), narsistik kişilik bozukluğu ve borderline kişilik bozukluğu gibi bazı kişilik bozukluklarında sıkça rastlanan bir özelliktir.

Borderline kişilik bozukluğunda (BKB) görülen modlar şunlardır: 1. Terk Edilmiş Çocuk Modu: Kişi kendini terk edilmiş, çaresiz ve yalnız hisseder. 2. Öfkeli Çocuk Modu: Öfke krizleri geçirir, haksızlığa uğradığını düşünür ve dürtüsel davranışlar sergiler. 3. Cezalandırıcı Ebeveyn Modu: Kişi, içselleştirilmiş ebeveyn haline gelerek kendisini cezalandırır ve yetersiz hisseder. 4. Kopuk Korungan Mod: Olumsuz duygulardan geri çekilir, acı veren insanlardan uzaklaşır ve alkol, uyuşturucu gibi maddelere yönelebilir. 5. Sağlıklı Erişkin Modu: Kişinin sorunlarla başa çıkmasına, çözüm odaklı olmasına ve destek almasına yardımcı olan taraftır.

Birden fazla kişiliği olan bireylere disosiyatif kimlik bozukluğu veya çoklu kişilik bozukluğu teşhisi konur.

Psikolojik histeri, aşırı duygusal tepkiler ve kontrol edilemeyen davranışlarla karakterize edilen bir durumdur. Histrionik kişilik bozukluğu ise, bu tür psikolojik histeriye benzer semptomlar gösteren bir kişilik bozukluğudur. Histerik davranışların tedavisi genellikle psikoterapi ve stres yönetimi teknikleri ile mümkündür.