Karışımlar

Heterojen kelimesi, farklı karakterlere veya yapılara sahip olan anlamına gelir. Heterojen karışım ise, madde dağılımı ve özellikleri her yerinde aynı olmayan karışımlardır. Bazı heterojen karışım örnekleri: - süspansiyon (kum – su, ayran); - emülsiyon (zeytinyağı – su); - aerosol (deodorant, sis); - adi karışım (tuz – şeker, toprak).

Heterojen ve homojen karışımları ayırt etmek için aşağıdaki kriterlere bakılabilir: 1. Bileşimin Tek Tipliği: - Homojen karışımlar, tek tip bir bileşim ve görünüm sergiler. - Heterojen karışımlar, tek tip olmayan bir bileşim ve görünüm gösterir. 2. Fazların Görünümü: - Homojen karışımlar tek bir faz gösterir. - Heterojen karışımlar birden fazla faz gösterir. 3. Bileşenlerin Görünürlüğü: - Homojen karışımlarda, bileşenler çıplak gözle ayırt edilemez. - Heterojen karışımlarda bileşenler kolayca ayırt edilebilir. 4. Işığın Saçılması: - Homojen karışımlar ışığı dağıtmaz. - Heterojen karışımlar, Tyndall etkisi olarak bilinen bir olgu olan ışığı dağıtır.

Çay, homojen karışım olarak örnek verilebilir. Bunun nedeni, çayın oluşumunda su, çay yaprakları ve (isteğe bağlı olarak) şeker gibi maddelerin bir araya gelerek fiziksel yöntemlerle birleşmesidir.

Saf madde ve karışımlarla ilgili test soruları aşağıdaki kaynaklardan bulunabilir: 1. Kunduz.com: Ortaokul fen bilimleri dersi için saf madde ve karışımlar konusunda çeşitli test soruları sunmaktadır. 2. Derslig.com: 7. sınıf fen bilimleri dersi için saf madde ve karışımlar yaprak testleri ve cevap anahtarları mevcuttur. 3. Kafafizik.com: Saf maddeler ve karışımlar konusunda boşluk doldurma ve doğru yanlış soruları içeren online testler sunmaktadır. 4. Morpakampus.com: 7. sınıf fen bilimleri dersi için saf madde ve karışımlar testleri bulunmaktadır. 5. Testarsiv.com: 7. sınıf fen dersi 4. ünite (saf madde ve karışımlar) için PDF formatında test soruları indirilebilir.

Gazlar üç ana kategoriye ayrılır: 1. Element Gazlar (Soy Gazlar): Doğada element halinde bulunan gazlardır ve 11 tanedir. 2. Bileşik Gazlar: Belirli kimyasal olaylar sonucunda oluşan gazlardır. 3. Karışım Gazlar: Farklı gazların birbirleriyle karışmasıyla oluşan gazlardır.

Süspansiyon karışım, bir katının sıvı içerisinde çözünmeyip, parçacıklar (asılı) halinde kalmasıyla oluşan heterojen bir karışımdır. Örnekler: ayran, pişmiş Türk kahvesi, çamurlu su, tebeşirli su, hoşaf, taze sıkılmış meyve suyu, kan.

Salata, homojen bir karışım değildir, heterojen bir karışımdır.

Eşit hacim karışım formülü, karışımın özkütlesinin (yoğunluğunun), karışımın bileşen maddelerinin özkütlelerinin aritmetik ortalamasına eşit olduğunu ifade eder. Formül şu şekilde yazılır: pkarışım = (d1 + d2) / 2. Burada: - pkarışım, karışımın özkütlesi; - d1 ve d2, karışımın bileşen maddelerinin özkütleleridir.

7. sınıf fen bilimleri dersinde saf maddeler ve karışımlar konusu şu şekilde özetlenebilir: Saf maddeler, elementler ve bileşikler olmak üzere ikiye ayrılır. - Elementler, aynı cins atomlardan oluşan ve fiziksel ya da kimyasal yollarla daha basit maddelere ayrılamayan saf maddelerdir. - Bileşikler, en az iki farklı atomun birleşmesiyle oluşan ve kendilerini oluşturan elementlerden tamamen farklı kimyasal ve fiziksel özelliklere sahip olan saf maddelerdir. Karışımlar ise birden fazla maddenin kimyasal özellikleri değişmeden fiziksel yöntemlerle bir araya gelmesi sonucu oluşur. Karışımlar, homojen ve heterojen karışımlar olmak üzere ikiye ayrılır: - Homojen karışımlar (çözelti), her yerinde aynı özelliği gösteren ve dışarıdan bakıldığında tek bir madde gibi görünen karışımlardır. - Heterojen karışımlar, bileşenlerinin karışımın her tarafında aynı oranda bulunmadığı ve aynı özelliği göstermediği karışımlardır.

Fiziksel yöntemlerle ayrılabilen karışımlara örnek olarak şunlar verilebilir: 1. Buharlaştırma Yöntemi: Sıvı + çözünmüş katı karışımlarını ayırmak için kullanılır. 2. Damıtma (Distilasyon) Yöntemi: Sıvı + sıvı homojen karışımlarını ayırmak için kullanılır. 3. Yoğunluk Farkı ile Ayırma: Birbirine karışmayan sıvıların yoğunluk farkından yararlanılarak ayrılması. 4. Mıknatısla Ayırma: Demir, nikel, kobalt içeren karışımların mıknatısla çekilmesi. 5. Süzme Yöntemi: Katı + sıvı heterojen karışımların süzgeçten geçirilerek ayrılması.

Tentürdiyot, bir karışımdır.

Çay, süzülmüşse homojen bir karışımdır.

10. sınıf kimya ders kitabı sayfa 93'te emülsiyon ve aerosol karışımları anlatılmaktadır. Emülsiyon, dağıtıcı ve dağılan fazın sıvı olduğu karışımlardır. Aerosollerde ise dağıtıcı faz gazdır ve dağılan faz katı veya sıvı olabilir.

Karışımlar testinde genellikle aşağıdaki konular yer alır: 1. Karışımların Tanımı ve Sınıflandırılması: Homojen ve heterojen karışımların tanımı ve örnekleri. 2. Çözünme Süreci: Çözünme, çözelti ve derişim kavramları. 3. Ayırma ve Saflaştırma Teknikleri: Karışımları ayırmak için kullanılan yöntemler (filtreleme, damıtma vb.). 4. Koligatif Özellikler: Buhar basıncı düşmesi, kaynama noktası yükselmesi gibi özellikler. 5. Günlük Yaşamda Karışımlar: Hava, tuzlu su gibi günlük hayatta sıkça karşılaşılan karışımların örnekleri.

Maden suyu ve su karışımı homojen bir karışımdır.

Homojen karışımların ayrılmasında çözeltinin bileşenlerine ayrıştırılması için buharlaştırma ve damıtma yöntemleri kullanılır.

4. sınıf fen bilimleri ders kitabı sayfa 164'te "Saf Madde ve Karışım" konusu yer almaktadır. Bu sayfada ayrıca şu sorular ve cevaplar da bulunmaktadır: 1. Eleme yöntemi kullanarak ayırabileceğimiz karışımlara örnekler verin. - Zeytin-nohut karışımı, farklı boyutlarda paketlenecek bakliyat ürünleri, fırında ekmek hamuru. 2. Süzme yöntemini kullanarak başka hangi karışımları ayırabiliriz. - Su ve mercimek karışımı, haşlanan sebzeler, talaş. 3. Mıknatıs ile ayırma yöntemini başka nerelerde kullanabiliriz. - Çöplerde veya hurdalıklarda metal parçaları ayırmak, toprak içindeki metalleri bulmak.

Konserve, saf madde değildir çünkü birden fazla maddenin bir araya gelmesiyle oluşur.

Homojen karışımlar, iki ana kategoriye ayrılır: 1. Çözeltiler. 2. Adi karışımlar.

Tuzlu su karışımı homojen bir karışımdır.