KaraciğerHastalıkları

Sirotik karaciğer, karaciğerin uzun süreli ve ilerleyici hasarının sonucunda ortaya çıkan siroz hastalığında bulunan karaciğer anlamına gelir. Siroz, karaciğer dokusunun hasar görerek yerini nedbe (skar) dokusuna bırakması sonucu oluşan, genellikle geri döndürülemez bir hastalıktır. Başlıca nedenleri arasında kronik alkol tüketimi, hepatit B ve C enfeksiyonları, yağlı karaciğer hastalığı, otoimmün hastalıklar ve bazı genetik bozukluklar yer alır. Belirtileri arasında yorgunluk, iştahsızlık, kilo kaybı, sarılık, karında sıvı birikimi ve bacaklarda şişlik bulunur. Tedavi, hastalığın nedenine yönelik olup, alkol kullanımının bırakılması, ilaç tedavisi ve ileri vakalarda karaciğer naklini içerebilir.

Ülseratif kolitli hastalarda en sık görülen karaciğer hastalığı primer sklerozan kolanjit (PSK) olarak adlandırılır. Daha az sıklıkta olmakla beraber, ülseratif kolit olgularında karaciğer enzimlerinde (ALT, GGTP, alkalen fosfataz) yükselmeler de görülebilir. Ülseratif kolit hastalarında karaciğer kanseri riski de artabilir. Doğru tanı ve tedavi için bir sağlık uzmanına başvurulması önerilir.

Hayır, hepatit A ve B sarılığı önlemez; aksine, sarılık hepatit A ve B'nin bir belirtisi olabilir. Hepatit A ve B sarılığı şu şekilde etkileyebilir: Hepatit A. Hepatit B. Sarılık, kandaki bilirubin seviyesinin yükselmesine bağlı olarak ortaya çıkan tıbbi bir durumdur.

Hepatoloji, karaciğerin yapısı, işlevi ve karaciğerle ilgili hastalıkların tanı ve tedavisi ile ilgilenen tıp dalıdır. Hepatolojinin baktığı bazı hastalıklar: viral hepatitler (Hepatit B ve C gibi); alkol kaynaklı karaciğer hastalıkları; yağlı karaciğer hastalığı; siroz; karaciğer kanseri. Ayrıca hepatoloji, safra yolları, safra kesesi ve pankreas gibi organların sağlığıyla ilgili sorunları da değerlendirir ve tedavi eder.

AFP 39-8 ifadesinin ne anlama geldiğine dair bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, AFP (alfa fetoprotein) testi, kandaki AFP seviyesini ölçen bir kan testidir. Gebe olmayan kadınlarda ve erkeklerde AFP değeri, 0 ila 40 ng/mL değerindedir. Gebelerde ise 10 ila 150 ng/mL aralığında olması beklenir. AFP testi sonuçlarının doğru yorumlanması için bir doktora danışılması önerilir.

Primer biliyer kolanjit (PBC) ve primer sklerozan kolanjit (PSK) hastalarında farklı antikor seviyeleri yükselebilir: PBC'de: Antimitokondrial antikor (AMA). Alkalen fosfataz (ALP) ve gamma glutamil transferaz (GGT). PSK'de: Antinükleer stoplazmik antikor (ANCA). Antikardiolipin antikor (ACA). Antinükleer antikor (ANA). Serum komplement düzeyleri. Ayrıca, PSK hastalarının yaklaşık %95'inde anti-mitokondrial antikor (AMA) da saptanır. Bu antikorların varlığı, hastalığın tanısı için yapılan testlerin bir parçasıdır ancak kesin tanı için diğer klinik ve biyokimyasal bulguların da değerlendirilmesi gereklidir.

Safra asidi yüksekliğinin belirtebileceği bazı hastalıklar şunlardır: Gebelik kolestazı. Hepatobiliyer bozukluklar. İntestinal malabsorpsiyon. Safra asidi yüksekliği durumunda doğru teşhis ve tedavi için bir sağlık uzmanına başvurulması önerilir.

Councilman cisimcikleri, histopatolojik inceleme sonucunda karaciğer dokusunda görülen küçük, eozinofilik, yuvarlak yapılardır. Adlarını, 1892 yılında bu yapıları ilk kez tanımlayan Amerikalı patolog William Councilman'dan almışlardır. Councilman cisimcikleri genellikle viral hepatit, ilaç toksisitesi ve alkolik karaciğer hastalığı gibi çeşitli etiyolojilerin neden olduğu karaciğer hasarı ile ilişkilidir. Özellikleri: Homojen bir eozinofilik görünüm. Keskin bir şekilde tanımlanmış bir sınır. Yaklaşık 10 ila 20 mikrometre çap. Genellikle bazofilik materyalden oluşan bir hale ile çevrilidir. Bulunduğu durumlar: Akut viral hepatit. Sarı humma. Diğer viral sendromlar. Councilman cisimciklerinin varlığı, ciddi karaciğer hasarının ve kötü prognozun bir işareti olabilir.

Beta PPAP yüksekliğinin neden olduğuna dair bilgi bulunamadı. Ancak, PAPP-A değerinin yüksek olmasının bazı nedenleri şunlardır: Koroner arterlerde stabil olmayan plaklar. PAPP-A değeri ile ilgili doğru bilgi ve yönlendirme için bir doktora danışılması önerilir.

Portal hipertansiyonda görülen karaciğer hastalıklarından bazıları şunlardır: Siroz. Karaciğer kanseri. Kronik hepatit. Karaciğer fibrozu. Primer biliyer siroz. Primer sklerozan kolanjit. Ayrıca, karaciğerdeki diğer bazı hastalıklar da portal hipertansiyon riskini artırabilir. Portal hipertansiyon belirtileri veya şüphesi durumunda bir sağlık uzmanına başvurulması önerilir.

SGPT (ALT) seviyesinin yükselmesine neden olan bazı hastalıklar şunlardır: Karaciğer hastalıkları: Hepatit, siroz, karaciğer yağlanması, karaciğer kanseri, karaciğer kistleri. Alkol tüketimi. İlaç kullanımı ve yan etkileri. Obezite ve diyabet. Pankreas iltihabı. Kalp yetmezliği. Vücutta fazla demir birikimi. Çölyak hastalığı. Nöbet geçirme. Ağır idmanlarda oluşan kas hasarı. SGPT (ALT) seviyesinin yükselmesi, karaciğerde herhangi bir hastalığa işaret edebilir. Kesin tanı ve uygun tedavi için bir sağlık uzmanına başvurulması önerilir.

Fibrinojen testi, kandaki fibrinojen seviyesini ölçmek için yapılır ve çeşitli sağlık sorunlarının teşhisinde kullanılır. Fibrinojen testinin istenme nedenleri arasında şunlar bulunur: Kanama belirtileri: Diş eti kanaması, sık burun kanamaları, aşırı veya uzun süren kanamalar, idrarda veya dışkıda kan görülmesi, kan tükürme veya öksürme, gastrointestinal kanamalar, dalak yırtılması gibi ciddi travmalar. Pıhtılaşma bozuklukları: Damar içinde aşırı pıhtılaşma belirtileri, kan pıhtılaşma bozuklukları ile ilgili hastalık şüphesi, genetik pıhtılaşma hastalıkları ve faktör eksiklikleri. Hamilelik ve tekrarlayan düşükler: Hamilelikte pıhtılaşma sorunları veya tekrarlayan düşükler. Kronik hastalıklar: İltihaplanma, enfeksiyon, böbrek zayıflığı, tümörler, yanıklar, şeker hastalığı. Kalp ve damar hastalıkları: Kardiyovasküler hastalıklar için risk faktörlerinin incelenmesi. Fibrinojen testi, genellikle aç karnına yapılan basit bir kan testidir.

AST (Aspartat Aminotransferaz) testi, kandaki AST enziminin seviyesini ölçen ve çeşitli sağlık sorunlarının teşhisinde kullanılan bir kan testidir. AST testinin kullanım amaçları: Karaciğer sağlığını değerlendirmek: Karaciğer hasarı veya hastalığı belirtilerini kontrol etmek ve karaciğer hastalıklarını teşhis etmek. Kalp hastalıklarını değerlendirmek: Kalp krizi veya kalp yetmezliği gibi durumlarda AST seviyesi yükselebilir. Kas hastalıklarını değerlendirmek: Kas distrofisi gibi kas hastalıklarında AST seviyesi yükselebilir. İlaçların karaciğer üzerindeki etkilerini izlemek: Bazı ilaçların karaciğer hasarına neden olup olmadığını gözlemlemek. AST testi, tek başına bir anlam ifade etmez; ALT (Alanin Aminotransferaz) test sonuçları ile birlikte değerlendirilir.

Göz akında renk değişiminin (sararma) bazı nedenleri: Karaciğer hastalıkları: Hepatit A, B, C, karaciğer yağlanması, karaciğer kanseri gibi durumlar. Safra kesesi sorunları: Safra yolları tıkanıklığı, safra taşı, kist veya tümör. Kan hastalıkları: Orak hücre anemisi, immün hemolitik anemi. Pankreas tümörleri. İlaç kullanımı: Bazı ilaçların yan etkisi olarak göz akında sararma görülebilir. Yeni doğan dönemi: Bebeklerde aşırı bilirubin birikimi sonucu neonatal sarılık oluşabilir. Göz akında renk değişimi fark edildiğinde bir sağlık kuruluşuna başvurulması önerilir.

AIH (Otoimmün Hepatit), bağışıklık sisteminin karaciğer hücrelerine saldırması sonucu ortaya çıkan bir karaciğer hastalığıdır. İki türü vardır: 1. Tip 1 (Klasik): Genellikle genç veya orta yaşlı kadınları etkiler ve diğer otoimmün hastalıklarla ilişkilidir. 2. Tip 2: Daha nadir olup, genellikle 2-14 yaş arası kızları etkiler. Belirtileri arasında yorgunluk, karın ağrısı, kaşıntı, sarılık, koyu idrar ve iştah kaybı bulunur. Tedavi, bağışıklık sistemini baskılayan kortikosteroidler ve immünosupresif ilaçlarla yapılır.

Kolestaz lenfödem sendromu, diğer adıyla Aagenaes sendromu, doğumsal olarak karaciğer içerisinde safra akışında durağanlaşma ve yavaşlama (kolestaz) ile birlikte el ve ayak sırtında daha belirgin olmak üzere lenfödem görülen bir sendromdur. Lenfödem, lenfatik sistemdeki tıkanıklık veya hasar nedeniyle vücutta sıvı birikmesi sonucu ortaya çıkan kronik bir hastalıktır. Aagenaes sendromunun bazı belirtileri: karın ağrısı; şişmiş bacaklar; obstrüktif karaciğer hastalığı; idrar homeostazı anomalisi; kil renkli dışkı; yorgunluk. Aagenaes sendromu, otozomal resesif özellikte kalıtılır ve 15. kormozomun kısa kolu (15p) üzerinde bulunan bir genle ilişkilidir. Aagenaes sendromu için belirlenmiş bir tedavi seçeneği mevcut değildir, tedaviler özellikle lenfödemle ilgili spesifik semptomları hedefler.

Anti-mitokondriyal antikor (AMA) testinin pozitif çıkması, kan dolaşımında saptanabilir seviyelerde antikor bulunduğunu ifade eder. AMA pozitifliğinin görülebileceği diğer durumlar arasında otoimmün hepatit, lupus, romatoid artrit ve graft-versus-host hastalığı bulunur. Test sonuçlarının doğru yorumlanması için bir doktora danışılması önerilir.

Caput medusae, genellikle portal hipertansiyon (karaciğerden kanın geçişinin zorlaştığı yüksek kan basıncı durumu) nedeniyle ortaya çıkar ve bu durum, sıklıkla karaciğer hastalıklarının bir belirtisi olarak kabul edilir. Caput medusae'ye yol açabilecek bazı karaciğer hastalıkları: Siroz: Karaciğer dokusunun skarlaşması, genellikle kronik alkol kötüye kullanımı, viral hepatit veya yağlı karaciğer hastalığı nedeniyle oluşur. Hepatit: Kronik viral enfeksiyonlar, karaciğer hasarına ve portal hipertansiyona yol açarak caput medusae'ye katkıda bulunabilir. Ayrıca, portal ven trombozu, kalp yetmezliği gibi diğer durumlar da caput medusae'ye neden olabilir. Caput medusae, ciddi bir durumun belirtisi olabileceğinden, bir sağlık uzmanı tarafından değerlendirilmesi önemlidir.

Presinüzoidal portal hipertansiyon, portal ven sisteminin sinüzoidler öncesinde tıkanması veya daralması sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Nedenleri arasında: Şistozomiazis; Bazı nonalkolik sirozlar; Doğumsal olarak portal venin portal alanda fibrozise uğraması; Myeloproliferatif hastalıklar sayılabilir. Belirtiler ve tanı, genellikle portal hipertansiyonun genel belirtileriyle benzerdir ve endoskopi, dopler ultrasonografi, MR angiografi gibi yöntemlerle konur. Tedavi, altta yatan nedenin tedavisine yöneliktir ve farmakolojik (örneğin, octreotide) veya cerrahi (örneğin, TIPS, karaciğer nakli) seçenekleri içerebilir.

Kompleman düşüklüğünün bazı nedenleri: Otoimmün hastalıklar: Özellikle sistemik lupus eritematozus (SLE) ve glomerülonefrit gibi hastalıklar C3 düzeylerinde azalmaya neden olabilir. Enfeksiyonlar: Hepatit ve ciddi sepsis gibi enfeksiyonlar kompleman seviyelerini düşürebilir. Böbrek hastalıkları: Glomerülonefrit ve benzeri böbrek rahatsızlıkları kompleman düşüklüğüne yol açabilir. Beslenme alışkanlıkları: Kalitesiz beslenme de C3 seviyelerini etkileyebilir. Diğer nedenler: Kalıtsal anjiyoödem, böbrek nakli reddi ve Sjögren sendromu gibi sağlık sorunları da kompleman düşüklüğüne neden olabilir.