KaraciğerHastalıkları

Non-alkolik yağlı karaciğer hastalığı (NAFLD) biyobelirteçleri şunları içerir: 1. Karaciğer Fonksiyon Testleri: AST, ALT, GGT gibi enzimlerin seviyeleri. 2. İnsülin Direnci Testleri: Açlık glikoz, hemoglobin A1c, C-peptit. 3. Lipid Paneli: Total kolesterol, HDL, LDL, trigliseritler. 4. İnflamatuar Markerler: hs-CRP gibi inflamasyon göstergeleri. 5. Vitamin D Seviyesi: Vitamin D eksikliği NAFLD ile ilişkilendirilmiştir. 6. Gut Sağlığı Testleri: SIBO testi, bağırsak mikrobiyotasını değerlendirmek için. Kesin tanı için karaciğer biyopsisi de gerekebilir.

Hepatolog, karaciğer hastalıkları konusunda uzmanlaşmış bir doktordur ve aşağıdaki hastalıklarla ilgilenir: Karaciğer enzimlerinin düzensizliği. Virüs kaynaklı hepatitler (Hepatit A, B, C vb.). Alkolik ve alkol dışı yağlı karaciğer hastalığı. Karaciğer kanserleri. Karaciğer nakli gereksinimi. Ayrıca, hepatolog safra yolları ve pankreas hastalıklarıyla da ilgilenir.

Sirotik karaciğer, karaciğerin kronik hastalıklar sonucunda kalıcı olarak zarar görmesi ve işlevini kaybetmesi durumunu ifade eder. Bu durumda, karaciğer dokusunun yara dokusu (fibrozis) ile değiştirilmesi ve normal karaciğer yapılarının bozulması meydana gelir.

Kuşun karaciğeri şişebilir çeşitli nedenlerden dolayı: 1. Beslenme Hataları: Yüksek yağlı ve şekerli diyetler, karaciğerde yağ birikmesine yol açabilir. 2. Enfeksiyonlar: Bakteriyel veya viral enfeksiyonlar, karaciğerde şişliğe neden olabilir. 3. Parazitler: İç parazitler, kursak ve karaciğerde şişliğe yol açabilir. 4. Yabancı Cisimler: Sindirilemeyen yabancı cisimler, kursakta tıkanıklığa ve şişliğe neden olabilir. 5. Genetik Faktörler: Bazı kuş türleri genetik olarak karaciğer hastalıklarına yatkın olabilir. Teşhis ve tedavi için mutlaka bir veteriner hekime başvurulmalıdır.

Seruloplazmin yüksekliği, genellikle Wilson hastalığı olarak bilinen genetik bir bozukluğa işaret edebilir. Diğer olası nedenler arasında iltihabi durumlar ve bazı karaciğer hastalıkları yer alır. Seruloplazmin düzeylerinin doğru bir şekilde değerlendirilmesi için kan testi yapılması ve sonuçların bir uzman tarafından yorumlanması önemlidir.

Ülseratif kolitli hastalarda primer sklerozan kolanjit (PSK) adı verilen safra yollarının daralması ve sarılık ile giden hastalık daha sık görülür.

Hepatoloji, karaciğer, safra kesesi ve pankreas çalışmaları ve bozukluklarının yönetimi ile hastalıklarını araştıran tıp bilim dalıdır. Hepatolojinin ilgilendiği hastalıklar arasında şunlar bulunur: - akut ve kronik hepatitler; - sarılık; - alkole bağlı siroz; - karaciğer yağlanması; - karaciğer kanseri; - viral hepatit enfeksiyonları. Hepatoloji alanında uzman doktorlara hepatolog denir.

Hepatit A ve B virüsleri sarılığı doğrudan önlemez, ancak bu virüslere karşı aşı olmak sarılık riskini azaltabilir. - Hepatit A: Bu virüse karşı aşı olmak, enfeksiyondan ve dolayısıyla sarılıktan korunmanın en etkili yollarından biridir. - Hepatit B: Hepatit B aşısı, enfeksiyonu önleme oranı %90-95 olan etkili bir koruma sağlar ve sarılığın yanı sıra kronik karaciğer hastalıklarına karşı da koruma sunar. Sarılık, genellikle karaciğerin bilirubin işleyememesi sonucu ortaya çıkar ve hepatit virüsleri dışında da birçok nedeni olabilir.

AFP 39-8 değeri, alfa-fetoprotein (AFP) testinin sonucunu ifade eder ve bu değer, normal aralıkta kabul edilir. AFP testi, kandaki AFP protein seviyesini ölçer ve bu protein, genellikle fetüsün karaciğeri tarafından üretilir.

Primer biliyer kolanjit ve primer sklerozan kolanjitte yükselen antikorlar şunlardır: 1. Antinükleer stoplazmik antikor (ANCA): Bu antikor, primer sklerozan kolanjit hastalarının %65-85'inde pozitif bulunur. 2. Antikardiolipin antikor (ACA): Primer sklerozan kolanjitte %65 oranında artar. 3. Antinükleer antikor (ANA): Primer sklerozan kolanjit hastalarının %53'ünde yükselir. Ayrıca, primer biliyer kolanjit tanısında anti-mitokondriyal antikor (AMA) da önemli bir serolojik testtir ve hastaların yaklaşık %95'inde saptanır.

Safra asidi yüksekliği, çeşitli karaciğer ve safra yolu hastalıklarının belirtisi olabilir. Bu hastalıklar arasında: Siroz; Hepatit; Kolestaz; Wilson hastalığı; Budd-Chiari sendromu; Portal ven trombozu. Ayrıca, intestinal malabsorbsiyon veya metabolik karaciğer hastalıkları (Gilbert, Crigler-Najjar, Dubin-Johnson sendromları) gibi durumlarda da safra asidi düzeyi yüksek olabilir. Safra asidi yüksekliğinin teşhisi ve tedavisi için bir doktora başvurulması önerilir.

SGPT (Serum Glutamik Pyruvik Transaminaz) seviyeleri, aşağıdaki hastalıklarda yükselebilir: 1. Hepatit: Hepatit A, B ve C enfeksiyonları. 2. Alkolik karaciğer hastalığı: Aşırı alkol tüketimi karaciğer hasarına yol açabilir. 3. Yağlı karaciğer hastalığı: Non-alkolik ve alkolik yağlı karaciğer hastalığı. 4. Karaciğer kanseri: Malign tümörler karaciğer fonksiyonlarını bozarak SGPT'nin kana sızmasına neden olabilir. 5. İlaç yan etkileri: Bazı antibiyotikler, anti-seizür ilaçlar ve kolesterol düşürücü ilaçlar karaciğer hasarına yol açabilir. 6. Kas hasarı: Yoğun fiziksel egzersiz, kas travması veya belirli kas hastalıkları SGPT seviyelerini artırabilir. Diğer olası nedenler arasında böbrek hastalıkları, obezite ve diyabet de bulunur. SGPT seviyelerindeki yükselmenin kesin nedenini belirlemek için bir doktora danışmak önemlidir.

Beta PPAP (Alfa Fetoprotein) yüksekliğinin nedenleri şunlar olabilir: 1. Kanser: Karaciğer, testis ve yumurtalık kanserleri, AFP seviyesinin yükselmesine neden olabilir. 2. Karaciğer Hastalıkları: Hepatit ve siroz gibi karaciğer rahatsızlıkları AFP değerini artırabilir. 3. Gebelik: Gebe kadınlarda AFP seviyesi normalin üzerinde olabilir ve bu durum son derece yaygındır. 4. Diğer Durumlar: Mide, kolon, bağırsak, lenfoma ve meme kanserleri de AFP seviyesinin yükselmesine yol açabilir. Bu durumlar kesin tanı için bir doktora başvurulmasını gerektirir.

Portal hipertansiyonda görülen karaciğer hastalıkları şunlardır: 1. Siroz: En sık görülen neden olup, karaciğer dokusunun fibrozisi portal kan akışını engeller. 2. Şistozomiyazis: Paraziter bir hastalık olup, karaciğer damarlarını etkileyebilir. 3. Karaciğer tümörleri: Portal venin sıkışmasına veya tıkanmasına neden olabilir. 4. Non-sirotik portal hipertansiyon: Karaciğer dokusunda siroz olmadan mikrovasküler direnç artışı. Ayrıca, Budd-Chiari sendromu ve sağ kalp yetmezliği gibi durumlar da portal hipertansiyona yol açabilir.

Councilman cisimcikleri, histopatolojik inceleme sonucunda karaciğer dokusunda görülen küçük, eozinofilik, yuvarlak yapılardır. Bu cisimcikler, viral hepatit, ilaç toksisitesi ve alkolik karaciğer hastalığı gibi çeşitli etiyolojilerin neden olduğu karaciğer hasarı ile ilişkilidir. Adlarını, ilk kez 1892 yılında tanımlayan Amerikalı patolog William Councilman’dan almışlardır.

Fibrinojen testi, çeşitli tıbbi durumların değerlendirilmesi ve izlenmesi için istenir: 1. Kanama bozukluklarının teşhisi: Hemofili ve diğer kanama bozukluklarının varlığını belirlemek için. 2. Pıhtılaşma sorunlarının tespiti: Tromboz ve diğer pıhtılaşma problemlerini değerlendirmek. 3. Karaciğer hastalıklarının izlenmesi: Karaciğer fonksiyonlarını değerlendirmek ve karaciğer hastalıklarına bağlı fibrinojen üretimindeki değişiklikleri izlemek. 4. Enflamasyon ve enfeksiyonların takibi: Enflamasyon ve enfeksiyon durumlarını değerlendirmek. 5. Kardiyovasküler riskin öngörülmesi: Yüksek fibrinojen seviyeleri, kalp hastalığı, inme ve diğer kardiyovasküler durumlar için artmış risk taşıyabilir. 6. Gebelik takibi: Gebelik sırasında anormal fibrinojen seviyeleri, preeklampsi, prematüre doğum veya plasental abrupsiyon gibi komplikasyonları gösterebilir. Test, ayrıca tedavi planlarının izlenmesi ve antikoagülan tedavinin etkinliğinin değerlendirilmesi için de kullanılır.

Aspartat Aminotransferaz (AST) testi, çeşitli durumlarda kullanılır: 1. Karaciğer hasarının tespiti: AST, karaciğer hasarının değerlendirilmesi ve karaciğer hastalıklarının tanısı için kullanılır. 2. Tedavi takibi: Karaciğer hastalığının tedavi sürecinde, tedaviye verilen yanıtın izlenmesi için AST testi yapılır. 3. Risk gruplarının kontrolü: Hepatit virüslerine maruz kalmış kişiler, aşırı alkol tüketenler, diyabet hastaları ve ailesinde karaciğer hastalığı bulunanlar için rutin kontrollerde AST testi istenir. 4. İlaçların etkisinin gözlemlenmesi: Karaciğere toksik etkisi olabilecek ilaçların kullanımında, bu ilaçların karaciğer üzerindeki etkilerinin gözlemlenmesi için AST testi yapılır.

AIH (Otoimmün Hepatit), bağışıklık sisteminin karaciğer hücrelerine saldırması sonucu ortaya çıkan bir karaciğer hastalığıdır. Özellikleri: - Nadir görülür ve her yaşta ortaya çıkabilir. - Kadınlarda daha sık rastlanır. - İki tipi vardır: Tip 1 genellikle 15-40 yaş arası kadınlarda, Tip 2 ise 2-14 yaş arası kızlarda daha yaygındır. Belirtileri: - Yorgunluk. - Karın ağrısı. - İştah kaybı ve kilo kaybı. - Bulantı ve kusma. - Ciltte kaşıntı ve sarılık. Tedavisi: - İlk aşamada prednisone gibi steroidler kullanılır. - Azathioprine veya 6-mercaptopurin gibi bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar eklenir. - Gerekirse karaciğer nakli yapılır. AIH teşhisi ve tedavisi için bir doktora başvurmak gereklidir.

Göz akında renk değişimi, genellikle bilirubin birikiminden kaynaklanan sarılık nedeniyle ortaya çıkar. Bu durumun bazı nedenleri şunlardır: 1. Karaciğer Hastalıkları: Hepatit, siroz, alkol tüketimi ile ilişkili karaciğer rahatsızlıkları gibi karaciğer fonksiyon bozukluklarının belirtisi olabilir. 2. Safra Yolu Tıkanıklıkları: Safra kanallarının tıkanması, safra taşlarının varlığı veya safra kesesi kisti gibi durumlar sarılığa yol açabilir. 3. Kan Hastalıkları: Orak hücre anemisi, immün hemolitik anemi gibi durumlar göz akının renginin değişmesine neden olabilir. 4. Genetik Hastalıklar: Wilson hastalığı, porfiria gibi nadir genetik hastalıklar da göz renginde değişikliğe sebep olabilir. 5. İlaç Kullanımı: Bazı ilaçlar ve antibiyotikler de göz akının sararmasına yol açabilir. Göz akında renk değişikliği fark edildiğinde, kesin teşhis ve uygun tedavi için bir doktora başvurulması önerilir.

Caput medusae, portal hipertansiyon ile ilişkili ciddi bir karaciğer hastalığının belirtisi olarak ortaya çıkar. Bu durum, en sık siroz veya karaciğer kanseri gibi durumlarda görülür.