Karaciğer

Evet, karaciğer basit kistleri emarda (manyetik rezonans görüntüleme - MRI) görülebilir. Karaciğer kistlerinin teşhisinde kullanılan görüntüleme yöntemleri arasında ultrasonografi, bilgisayarlı tomografi (BT) ve kan testleri de bulunur. Teşhis ve tedavi için bir sağlık uzmanına başvurulması önerilir.

Evet, hepatit B'de protrombin zamanı (PT) uzayabilir. PT'nin uzaması, özellikle karaciğer hasarının ileri evrelerinde, örneğin siroz veya hepatit B'nin kronik fazlarında görülebilir. PT'nin uzamasının diğer nedenleri arasında K vitamini eksikliği, kan sulandırıcı ilaç kullanımı ve şiddetli enfeksiyonlar yer alır. PT'nin referans değerleri laboratuvarlara göre değişiklik gösterebilir, bu nedenle sonuçların bir uzman tarafından değerlendirilmesi önemlidir.

Karaciğer biyopsisi, kanser tanısı için yeterli bir yöntemdir. Biyopsi, şüpheli lezyonların kesin tanısı için yapılır. Ancak, bazı vakalarda (özellikle AFP yüksek ve MR ile net malign görüntü varsa), doğrudan biyopsi yapılmadan tanı konabilir. Karaciğer biyopsisi, yalnızca kanseri teşhis etmek için değil, aynı zamanda hastalığın evresini belirlemek, tedavi sürecini planlamak ve hastalığın tedaviye verdiği yanıtı değerlendirmek amacıyla da uygulanabilir. Karaciğer biyopsisi gibi tıbbi bir işlem öncesinde mutlaka bir doktora danışılmalıdır.

Karaciğer ve pankreas, sindirim sistemine yardımcı organlar olarak kabul edilir çünkü bu organlar, sindirim sürecinde önemli roller üstlenir ve sindirim için gerekli olan enzim ve sıvıları üretir. Karaciğer: İnce bağırsaktan emilen besinleri işleyerek vücut dokularının kullanabileceği kimyasallara dönüştürür. Kanın pıhtılaşmasını sağlayan proteinleri üretir. A, D, E ve K vitaminlerini depolar. Safra üretir, bu safra özel bir kanal aracılığıyla ince bağırsağa dökülür ve burada büyük yağ moleküllerini daha küçük yapılara ayırarak yağların fiziksel sindirimini sağlar. Pankreas: Pankreas özsuyu salgılar. Pankreas öz suyunda proteinlerin, karbonhidratların ve yağların kimyasal sindiriminin gerçekleştiği enzimler bulunur.

VOD (veno-okluziv hastalık) ve SOS (sinüzoidal obstrüksiyon sendromu), tıpta karaciğerdeki küçük damarların tıkanması veya daralması ile karakterize edilen bir durumdur. VOD ve SOS'un bazı nedenleri: hematopoetik kök hücre nakli için ön koşullandırma tedavileri (yüksek doz kemoterapi veya radyasyon tedavisi); bazı kanser karşıtı ilaçlar (gemtuzumab ozogamicin ve inotuzumab ozogamicin); toksik alkaloidlerin alımı; yüksek doz radyoterapi. VOD ve SOS'un bazı belirtileri: karaciğerde büyüme ve hassasiyet; asit; sarılık; kilo alımı ve sıvı tutulumu; karın ağrısı; mide bulantısı ve kusma; yorgunluk ve halsizlik. VOD ve SOS'un tanısı, klinik değerlendirme, görüntüleme testleri (ultrason, bilgisayarlı tomografi veya manyetik rezonans görüntüleme) ve bazen karaciğer biyopsisine dayanır. VOD ve SOS'un tedavisi, semptomları yönetmeyi, komplikasyonları önlemeyi ve karaciğer fonksiyonunu desteklemeyi amaçlar.

Karaciğerin 20 cm olması, tıp dilinde hepatomegali olarak adlandırılan karaciğer büyümesi anlamına gelir. Karaciğerin normal boyutu, bir yetişkinde yaklaşık 12-15 santimetre arasında değişir. Karaciğer büyümesinin bazı nedenleri şunlardır: hepatit; karaciğer yağlanması; karaciğer sirozu; karaciğer kanseri; kalp yetmezliği; Wilson hastalığı gibi genetik hastalıklar. Karaciğer büyümesi durumunda, karın ağrısı, şişlik, yorgunluk, iştahsızlık ve sarılık gibi belirtiler görülebilir. Karaciğer büyümesi şüphesi durumunda, bir sağlık uzmanına başvurulması önerilir.

Evet, karaciğer yağlanması kaşıntı yapabilir. Karaciğer yağlanmasının ciltte kaşıntı, kızarıklık ve pullanma gibi semptomlara neden olabileceği belirtilmiştir. Ancak, karaciğer yağlanmasının özel bir belirtisi veya bulgusu olmadığı, çoğu vakada belirti göstermeden seyredebileceği de ifade edilmiştir. Karaciğer yağlanması şüphesi durumunda bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

Koledok (ana safra kanalı), karaciğerdeki hepatik kanalın sistik kanal ile birleşmesiyle oluşan, safrayı onikiparmak bağırsağına taşıyan kanaldır. Wirsung (pankreas) kanalı, pankreasın sentezlediği sindirim enzimlerini ve bikarbonat yönünden zengin pankreas öz suyunu onikiparmak bağırsağına boşaltan kanaldır. Koledok ve Wirsung kanalları, ince bağırsağa Vater kabarcığı adı verilen bölgeden açılır.

Normal bir karaciğer MR'da şu özelliklere sahip olmalıdır: Homojen parankim. Normal boyut ve şekil. Yeterli vaskülarizasyon. Açık safra yolları. Sağlıklı bir karaciğerin MR görüntüsü, genellikle homojen bir dokuya sahiptir ve belirgin patolojik bulgular içermez. MR görüntüleme, uzman bir radyolog tarafından gerçekleştirilmelidir.

Karaciğer loblarının maket üzerinde nerede bulunduğuna dair bilgi bulunamadı. Ancak, karaciğerin lobları hakkında bilgi verilebilir. Karaciğer, insanlarda simetrik olmayan ve dört lobu bulunan kırmızımsı kahverengi renkli bir organdır. Bu loblar şunlardır: Lobus dexter (sağ lob). Lobus sinister (sol lob). Lobus quadratus ve lobus caudatus. Ayrıca, karaciğerin her bir lobu, kendi içinde belirli segmentlere ayrılmaktadır.

Üre döngüsü, karaciğerde gerçekleşen ve toksik bir madde olan amonyağın daha az toksik bir madde olan üreye çevrilmesini sağlayan bir döngüdür. Üre döngüsünün amacı: Amonyağın zehirsizleştirilmesi. Üre formuna dönüştürülerek vücuttan atılması. Üre döngüsünün evreleri: Mitokondri evresi. Sitoplazma evresi. Üre döngüsünün önemi: Amonyak, protein katabolizmasının toksik bir atık ürünüdür. Üre döngüsü bozuklukları: Üre döngüsü enzim defektleri, kalıtsal metabolik bozukluklara yol açabilir.

Evet, hepatomegalide (karaciğer büyümesi) kilo kaybı görülebilir. Kilo kaybı, karaciğer büyümesinin yanı sıra iştahsızlık gibi belirtilerle birlikte ortaya çıkabilir. Hepatomegali durumunda kilo kaybı yaşıyorsanız, bir sağlık profesyoneline başvurmanız önerilir.

EUS (endoskopik ultrasonografi) ile biyopsi şu şekilde yapılır: 1. Hazırlık: İşlem öncesinde hasta bilgilendirilir ve genellikle birkaç saat aç kalması istenir. 2. Anestezi: Hastaya sedasyon veya lokal anestezi uygulanır. 3. Endoskopun yerleştirilmesi: Endoskop, ağız yoluyla yemek borusuna ve mideye ilerletilir. 4. Ultrason kullanımı: Endoskopun ucundaki ultrason probu ile organların iç ve çevresel yapıları detaylı şekilde taranır. 5. Biyopsi alınması: Probun hedef bölgeye yönlendirilmesiyle ince bir iğne kullanılarak biyopsi alınır. 6. Örneklerin gönderilmesi: Alınan doku örnekleri laboratuvara gönderilir. İşlem genellikle 20-40 dakika sürer ve hastalar genellikle aynı gün taburcu edilebilir. EUS, genellikle güvenli kabul edilse de, enfeksiyon, kanama veya sindirim kanalı duvarında zedelenme gibi riskler taşıyabilir.

KTF testi iki farklı bağlamda değerlendirilebilir: 1. Karaciğer fonksiyon testleri (KCFT). 2. Kernel Test Framework (KTF) testleri.

ALT 524 değeri, yüksek ALT (Alanin Aminotransferaz) seviyesini ifade eder. ALT seviyesinin yüksek olması, genellikle karaciğer hasarı veya hastalığı ile ilişkilendirilir. ALT seviyesinin yorumlanması ve yüksekliğin nedeninin belirlenmesi için bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

Perihepatik lenf nodu, karaciğer çevresinde bulunan lenf nodlarını ifade eder. Lenf nodları, vücudun bağışıklık sisteminin bir parçası olup, enfeksiyonlarla ve hastalıklarla savaşmaya yardımcı olan lenfositleri içerir. Lenf nodu büyümesinin diğer nedenleri arasında enfeksiyonlar, maligniteler (tümörler) ve otoimmün hastalıklar bulunabilir. Perihepatik lenf nodu büyümesi tespit edildiğinde, diğer viral veya bakteriyel enfeksiyonlar, lenfoproliferatif durumlar, immünolojik veya malign nedenlerin ekarte edilmesi gerekir. Lenf nodu büyümesi durumunda bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

Akut ve kronik karaciğer yetmezliğinin bazı nedenleri: Akut karaciğer yetmezliği: yüksek dozda parasetamol (asetaminofen) kullanımı; viral hepatitler (hepatit A, B ve E); zehirli mantar tüketimi; ilaç alerjileri; otoimmün hepatit; Wilson hastalığı (kalıtsal bakır birikimi hastalığı). Kronik karaciğer yetmezliği: kronik hepatit B veya C enfeksiyonu; alkolik karaciğer hastalığı; yağlı karaciğer hastalığı (alkolsüz steatohepatit – NASH); otoimmün karaciğer hastalıkları; primer biliyer kolanjit (PBC), primer sklerozan kolanjit (PSC); metabolik hastalıklar (hemokromatozis, alfa-1 antitripsin eksikliği). Ek nedenler: bağışıklık sistemi problemleri; karaciğer kanseri; sepsis. Karaciğer yetmezliği her yaşta görülebilir ve hastalıktan korunmak için hepatit A ve B aşılarını yaptırmak, alkol tüketiminden kaçınmak, ilaçları bilinçli ve doktor önerisiyle kullanmak gibi önlemler alınabilir.

Akut ve kronik karaciğer yetmezliği arasındaki temel farklar şunlardır: Başlangıç Hızı: Akut karaciğer yetmezliği, karaciğer fonksiyonlarının hızlı ve ani bir şekilde bozulmasıdır (günler veya haftalar içinde). Kronik karaciğer yetmezliği, karaciğer fonksiyonlarının yavaş yavaş bozulmasıdır (aylar veya yıllar içinde). Altta Yatan Nedenler: Akut karaciğer yetmezliği, genellikle ilaç veya toksinlere maruz kalma, şiddetli hepatit veya diğer akut karaciğer hastalıkları nedeniyle oluşur. Kronik karaciğer yetmezliği, kronik hepatit, alkol bağımlılığı, karaciğer yağlanması gibi kronik hastalıklar veya siroz sonucu ortaya çıkar. Belirtiler: Akut karaciğer yetmezliği, ani bilinç değişiklikleri, sarılık ve kanama eğilimi ile kendini gösterebilir. Kronik karaciğer yetmezliği, yavaş ilerleyen ve zamanla şiddetlenen belirtilerle ortaya çıkar. Tedavi: Akut karaciğer yetmezliği, yoğun tıbbi destek ve bazen karaciğer nakli gerektirebilir. Kronik karaciğer yetmezliği, altta yatan hastalığın tedavisi, diyet ve yaşam tarzı değişiklikleri ile yönetilir; ileri durumlarda karaciğer nakli gerekebilir.

Karaciğerin en küçük fonksiyonel birimi lobüldür. Lobül, birkaç milimetre uzunluğunda ve 0,8-2 milimetre çapındadır.

Karaciğer yetmezliğinde kullanılan diyaliz türleri şunlardır: Hemodiyaliz. Periton diyalizi. Ayrıca, ekstrakorporeal karaciğer destek sistemleri de kullanılabilir. Bazı ekstrakorporeal karaciğer destek sistemleri: MARS (Molecular Adsorbent Recirculating System). Prometheus. SPAD (Single-Pass Albumin Dialysis).