Kan

Vücutta kan kaybı durumunda antidiüretik hormon (ADH) salgılanır.

Trombosit tıkacı, kan damarlarında hasar meydana geldiğinde trombositlerin bir araya gelerek oluşturduğu geçici bir pıhtı yapısıdır. Bu süreç, kanın pıhtılaşmasının ilk adımıdır ve kanamanın durdurulmasına yardımcı olur. Trombositlerin tıkaç oluşturma aşamaları: 1. Adhezyon (yapışma): Trombositler, hasar görmüş damar duvarındaki kolajene bağlanır. 2. Aktivasyon: Trombositler aktive olur, şekil değiştirir ve granüllerini serbest bırakır. 3. Agregasyon (birleşme): Aktive olan trombositler, fibrinojen aracılığıyla birbirlerine bağlanır ve bir trombosit tıkacı oluşturur.

Aferezde trombosit şu şekilde hazırlanır: 1. Bağışçıdan kan alımı: Bağışçının kanı, aferez cihazı aracılığıyla alınır. 2. Trombosit ayrımı: Cihaz, kandaki trombositleri diğer bileşenlerden ayırır. 3. Trombosit toplanması: Gerekli trombositler toplanır. 4. Kanın geri verilmesi: Trombosit dışında kalan kan bileşenleri bağışçıya geri verilir. Bu işlem, cihazdan cihaza değişiklik göstermekle birlikte ortalama 45-90 dakika sürer. Trombosit bağışçısı olabilmek için: Damar yapısının uygun olması. Son 5 gün içinde aspirin veya türevi bir ilaç ve 48 saat içinde bazı ağrı kesici ve ateş düşürücü ilaçlar kullanılmamış olması gerekir. Bağış sıklığı, aralarında en az 48 saat olmak koşuluyla haftada 2 defadan fazla olmamak ve yılda 24 kez ile sınırlıdır.

Defibrine kan, fibrin proteininin çıkarıldığı kan anlamına gelir. Bu işlem, kanın pıhtılaşmasını önlemek ve kan örneklerinin laboratuvar testleri için kullanılmasını sağlamak amacıyla yapılır.

HbA ve HbA2, kırmızı kan hücrelerinde bulunan iki farklı hemoglobin türüdür. Temel farkları şunlardır: - HbA, normal hemoglobin olarak bilinir ve kanımızda %95-98 oranında bulunur. - HbA2, hemoglobin A'nın bir alt formudur ve genellikle %2-3 oranında bulunur. Bu hemoglobin türlerinin seviyeleri, sağlık durumunu anlamada ve bazı hastalıkların teşhisinde önemli bir rol oynar.

Alyuvar (eritrosit) sayısının kaç olması gerektiği, kişinin cinsiyetine ve diğer faktörlere bağlı olarak değişir. Yetişkinler için normal alyuvar değerleri: Kadınlar: 3,5 - 5,5 milyon/mm³. Erkekler: 4,4 - 6 milyon/mm³. Tehlikeli değerler: Yüksek değerler: Alyuvar sayısının normal sınırların üzerinde olması, polisitemi (kan fazlalığı) olarak adlandırılır ve damar tıkanıklıkları, pıhtı oluşumu ile kalp krizi veya felç riskini artırabilir. Düşük değerler: Alyuvar sayısının normalin altına düşmesi, anemi (kansızlık) olarak adlandırılır ve halsizlik, yorgunluk gibi belirtilerle kendini gösterebilir. Alyuvar değerlerinin değerlendirilmesi ve olası sağlık sorunlarının tespiti için bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

Kök hücre bağışında bulunabilecek kişiler şunlardır: 1. Yaş aralığı: 18-50 yaşları arasında olmalıdır. 2. Sağlık durumu: Sağlıklı bireyler, kronik hastalığı olmayanlar ve düzenli ilaç kullanmayanlar bağışta bulunabilir. 3. Diğer koşullar: Hepatit B, Hepatit C ve Sifiliz hastalıkları geçirmemiş olmak, HIV (AIDS) tanısı almamış olmak gereklidir. Bağış süreci, Türk Kızılayı'na başvuru ve bilgilendirme formunu doldurma ile başlar.

Vampirler, kan içme efsanesine göre, çeşitli nedenlerle kan tüketirler: 1. Porfiria Hastalığı: Bilim insanları, vampir efsanesinin kökeninin, porfiria adı verilen ve kan zehirlenmesi olarak bilinen bir hastalığa dayandığını öne sürerler. 2. Dini ve Kültürel İnanışlar: Orta Çağ'da vampirler, insanların kanlarını emerek yaşayan varlıklar olarak kabul edilirdi. 3. Fizyolojik Nedenler: Günümüzde bazı insanlar, kan içme ihtiyacını yaşadıkları sağlık sorunlarından kaynaklı olarak hissederler.

Trombosit agregasyonu, yani trombositlerin birbirine yapışarak pıhtı oluşturması, çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir: 1. Genetik Faktörler: Birincil veya esansiyel trombositemi olarak adlandırılan durumda, kemik iliği bozukluğu ve genetik nedenler trombosit sayısının artmasına yol açar. 2. Kronik Hastalıklar: Enfeksiyonlar, kanserler, romatoid artrit gibi inflamatuar hastalıklar trombosit sayısını artırabilir. 3. İlaç Kullanımı: Bazı ilaçlar, kemik iliği fonksiyonunu bozarak veya anemiye yol açarak trombosit yüksekliğine neden olabilir. 4. Cerrahi Müdahaleler: Dalağın cerrahi olarak çıkarılması (splenektomi) trombositoz oluşumuna katkıda bulunabilir. 5. Beslenme ve Yaşam Tarzı: Sigara içmek, aşırı alkol tüketimi ve stres trombosit agregasyonunu etkileyebilir.

Plazma hacmi hesaplama formülü şu şekildedir: Toplam kan hacmi = Plazma hacmi x 100 / (100 - hematokrit). Burada: - Hematokrit, kırmızı kan hücrelerinin toplam kan hacmine oranını ifade eder.

Kan viskozitesinin yüksek olması, kanın daha yoğun ve kalın hale gelmesine neden olur. Bu durum aşağıdaki sağlık sorunlarına yol açabilir: Dolaşım sisteminin zorlanması: Kanın damarları daha zor geçmesi, dolaşım sisteminin daha fazla zorlanmasına yol açar. Kan akışının yavaşlaması: Bu durum, doku ve organlara yeterli oksijen ve besin taşınamamasına neden olabilir. Kalp hastalıkları: Yüksek viskozite, kalp hastalıkları riskini artırabilir. Tromboz ve inme: Kanın pıhtılaşma riski yükselir, bu da tromboz ve inme gibi ciddi durumlara yol açabilir. Kan viskozitesini optimize etmek için sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek ve gerektiğinde tıbbi tedavileri takip etmek önemlidir.

NCV (MCV) yüksek olursa, yani kırmızı kan hücrelerinin boyutu normalden büyükse, bu durum makrositik anemi olarak adlandırılır. Bu durumun bazı olası sonuçları şunlardır: Belirtiler: Tükenmişlik, baş dönmesi, bağ ağrısı, kalp çarpıntısı ve iştahsızlık gibi semptomlar görülebilir. Nedenler: B12 eksikliği, folik asit eksikliği, karaciğer hastalıkları, alkol tüketimi gibi çeşitli sağlık sorunları NCV yüksekliğine yol açabilir. Tedavi: B12 ve folik asit takviyesi, alkolün bırakılması, hipotiroid ve karaciğer hastalıklarına yönelik tedavi gibi yöntemler uygulanabilir. NCV değerlerinin yüksek veya düşük olması durumunda, kesin teşhis ve uygun tedavi için bir doktora başvurulması önemlidir.

Damar renkleri, damarın taşıdığı kanın oksijen seviyesine göre değişir: - Atardamarlar (temiz kan taşıyan): Parlak kırmızı renktedir, çünkü oksijen açısından zengindir. - Toplardamarlar (kirli kan taşıyan): Daha koyu renklidir, çünkü kan kirlenme nedeniyle daha az oksijen içerir. Ayrıca, damarların cilt üzerinden mavi veya yeşil görünmesi, derinin filtreleme etkisinden kaynaklanır: Yüksek oksijen seviyeleri kırmızıyı, yüksek karbondioksit seviyeleri ise maviyi yansıtır.

PRP (trombositten zengin plazma) hazırlanmasında sodyum sitrat ve asit citrate dextrose-A (ACD-A) gibi antikoagülanlar kullanılır.

Kan plazması, proteinleri çeşitli önemli işlevler için içerir: 1. Ozmotik Dengenin Korunması: Albüminler, kan damarlarından aşırı su sızıntısını önleyerek ozmotik dengeyi korur. 2. Taşıyıcı Fonksiyon: Globulinler, lipitler, metal iyonları ve yağda çözünen vitaminleri taşır. 3. Bağışıklık Tepkileri: Gama globulinler veya immünoglobulinler, bağışıklık tepkilerinde rol oynar. 4. Kan Pıhtılaşması: Fibrinojen, kanın pıhtılaşması için hayati önem taşır ve yaralanma sonrası pıhtı oluşumunu sağlar. 5. Düzenleyici Moleküller: Plazma proteinleri, enzimler ve hormonlar gibi düzenleyici molekülleri içerir.

K ve B kan grupları negatif olur Rh faktörü (D antijeni) olmadığında. Bu durumda, sırasıyla K negatif ve B negatif kan grupları oluşur.

Anti-D (Rh) immünoglobulin, Rh negatif bireylerde Rh pozitif kan hücrelerine karşı bağışıklık tepkisini önlemek için kullanılır. Başlıca kullanım alanları: Hamilelik: Rh negatif hamile kadınlarda, Rh pozitif fetal kan hücrelerinin maternal dolaşıma geçişini önlemek için uygulanır. Kan transfüzyonları: Rh negatif bireylerde immunizasyonu önlemek amacıyla yapılır. Anti-D immünoglobulin, yalnızca Rh negatif bireylere uygulanmalıdır.

İnsan vücudunda bir can yani kan bulunur.

"Hemoglobin pozitif +2" ifadesi, kandaki hemoglobin seviyesinin normalin üzerinde olduğunu gösterir. Hemoglobin seviyesinin yüksek olması, bazı sağlık sorunlarının belirtisi olabilir ve kalp krizi, felç gibi ciddi riskleri artırabilir.

Bir insanın kan hacmi, vücut ağırlığının yaklaşık %8'i kadardır.