KambiyoSenetleri

Kambiyo senetlerinde zamanaşımı süresi, senedin vade tarihinden itibaren başlar. Dolayısıyla, kesinleşme tarihinden itibaren değil, senedin düzenlendiği tarihten itibaren işlemeye başlar.

Çekte lehtar ve muhatap kavramları şu şekilde tanımlanır: - Lehtar: Çek veya poliçenin ödeneceği, belgenin üzerinde alacaklı olarak adı yazılı olan kişidir. - Muhatap: Sadece poliçe ve çekte bulunur.

İcra ve İflas Kanunu (İİK) madde 171, kambiyo senetlerine mahsus iflas yolu ile takiplerde ödeme emri ile ilgilidir. Bu maddeye göre, icra memuru, senedin kambiyo senedi olduğunu ve vadesinin geldiğini tespit ederse, borçluya senet sureti ile birlikte hemen bir ödeme emri gönderir. Ödeme emrine şu hususlar yazılır: 1. Alacaklının veya vekilinin banka hesap numarası hariç olmak üzere, takip talebine yazılması gereken kayıtlar; 2. Borcun ve takip masraflarının beş gün içinde ödenmesi ihtarı; 3. Kambiyo senedine ve borca dair her türlü itiraz ve şikâyetlerin beş gün içinde icra dairesine bildirilmesi ihtarı; 4. Beş gün içinde borç ödenmediği veya itiraz ve şikâyette bulunulmadığı takdirde, alacaklının ticaret mahkemesinden borçlunun iflasını talep edebileceği ihtarı.

Kambiyo senetlerinde zamanaşımı def'i, borçlunun, ödeme emrine itiraz ederken icra mahkemesine başvurması suretiyle yapılır. Zamanaşımı süresi, kambiyo senetlerinde vadeden itibaren 3 yıldır. Zamanaşımı def'inin geçerli olması için aşağıdaki koşulların sağlanması gereklidir: - İtiraz, ödeme emrinin tebliğinden itibaren 5 gün içinde yapılmalıdır. - İtiraz dilekçesi, yazılı olarak sunulmalıdır. - Def'i, borcun itfa edildiği, imhal edildiği veya senedin zamanaşımına uğradığı gibi gerekçelere dayanmalıdır.

Kambiyo senetlerinin özellikleri şunlardır: 1. Kıymetli Evrak Niteliği: Kambiyo senetleri, kıymetli evrak niteliğindedir ve alacak hakkını içerir. 2. Emre Yazılı Olma: Kanunen emre yazılı senetlerdir, ancak nama veya hamiline yazılı olarak da düzenlenebilirler. 3. Sıkı Şekil Şartları: Senetlerin metninde bulunması gereken hususlar ve düzenleme şekli Türk Ticaret Kanunu'nda açıkça belirtilmiştir. 4. İlletten Mücerret Olma: Asıl borç ilişkisindeki sakatlıklar, kambiyo senedinin geçerli olup olmamasını etkilemez. 5. Müteselsil Sorumluluk: Senedin muhatabı borcu ödemediği takdirde, senet hamili, alacağının tamamı için önceki imzacılara başvurabilir. 6. Devredilebilirlik: Emre yazılı senetler, ciro yoluyla başkalarına devredilebilir. 7. Özel İcra Takibi: Kambiyo senetleri için özel bir icra takibi yolu öngörülmüştür.

Kambiyo senetlerinde müracaat hakkı, senet hamiline karşı kullanılır.

Yargıtay 11. Hukuk Dairesi'ne göre aval, poliçe ile sorumluluk altına girmiş kişi lehine, şahsi teminat sağlamak amacı taşıyan bir müessesedir ve kişisel güvence verilmesinin kıymetli evrak hukukundaki görünümüdür. Avalin temel özellikleri: - Sadece kambiyo senetleri için geçerlidir: Poliçe, bono ve çek gibi. - Tek taraflı hukuki işlem: Aval sözleşmesi değil, tek taraflı bir taahhüttür. - Avalistin sorumluluğu: Avalist, senet üzerindeki borçtan borçlu ile birlikte müteselsilen sorumludur.

Kambiyo senetlerinde özel yetki, temsilcinin senet almak gibi belirli işlemleri yapabilmesi için temsilciye verilmesi gereken özel bir yetkidir. Genel olarak ise, kambiyo senetlerinde yetki, senede ilişkin bir ihtilaf meydana geldiğinde bu ihtilafın çözümü için yetkili mahkemenin belirlenmesi amacıyla yapılan bir yetki sözleşmesi özelliğini taşır.

Doğru. Poliçe ve bono, kambiyo senetleridir.

Alonj, bono, çek ve poliçelerin arka yüzünde yer kalmadığında, yapılacak işlemler için bu kıymetli evraklara eklenen kâğıt parçasıdır. Örnek: Bir bono 10 kez ciro edilmiş ve arka yüzünde yer kalmamışsa, yeni bir alonj eklenerek 11. ve sonraki ciro işlemleri bu sayfa üzerinden gerçekleştirilir. Alonj üzerine yapılan işlemler, hukuki açıdan senet üzerine yapılmış olanlarla aynı hükümlere tabidir.

İcra ve İflas Kanunu'nun (İİK) 169 ve 170. maddeleri, kambiyo senetlerine özgü icra takibinde borçlunun itiraz haklarını düzenler: 1. İİK'nın 169. maddesi: Borçlunun, ödeme emrine karşı borca itirazını bir dilekçe ile icra mahkemesine bildirmesini öngörür. 2. İİK'nın 170. maddesi: Borçlunun, kambiyo senedindeki imzanın kendisine ait olmadığı yolundaki itirazını da bir dilekçe ile icra mahkemesine bildirebileceğini belirtir. Ayrıca, İİK'nın 170/a maddesi, borçlunun, alacaklının takip hakkı olmadığını iddia ederek kambiyo senedinin vasfı veya alacaklının takip yetkisi gibi hususlarda icra mahkemesine şikayette bulunabileceğini düzenler.

Kambiyo senetlerinde borca itiraz, takip mahkemesince kabul edildiğinde takibi durdurur. Borçlu, ödeme emrini aldıktan sonra 5 gün içinde icra mahkemesine başvurarak borcun var olmadığını, ödendiğini veya zamanaşımına uğradığını iddia ederse, mahkeme bu itirazı ciddi bulursa takibi geçici olarak durdurabilir.

Kambiyo senetlerinde menfi tespite dayalı bedelsizlik iddiası, bir kambiyo senedinin düzenlenmesine neden olan temel alacak ilişkisinin herhangi bir nedenle mevcut olmadığını ileri sürerek, senedin geçersiz sayılmasını talep etmektir. Bu iddia, aşağıdaki durumlarda ortaya çıkabilir: - Aşırı yararlanma: Temel borç ilişkisinin taraflarının anlaşması geçersizdir. - İmkânsızlık: Temel borç ilişkisi imkânsızdır. - İrade bozukluğu: Taraflardan birinin veya her ikisinin de iradesi hatalı oluşmuştur. - Şekil bozuklukları: Senedin şekle aykırı olması. Menfi tespit davası açılarak, borçlu olmadığını ispatlayan kişi, hakkında başlatılan icra takibini durdurabilir veya devam eden takibi iptal ettirebilir.

Çeklerin takibi tek bir dosyada yapılabilir, çünkü çekler için kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takip adı verilen özel bir takip yolu bulunmaktadır.

Kambiyo senetlerine yönelik itirazda satış dışındaki icra takip işlemleri durur, ancak satış işlemi yapılmaz.

Bono ve senet arasındaki temel farklar şunlardır: 1. Hukuki Nitelik: Bono, kıymetli evrak statüsünde olup, daha güçlü hukuki yaptırımlara sahiptir. 2. Ödeme Zamanı: Bono, belirli bir vade sonunda ödenmek üzere düzenlenir ve genellikle faizle birlikte ödenir. 3. İcra Takibi: Bono, doğrudan icra takibine konu olabilirken, senet için önce bankaya başvurulması gerekmektedir. 4. Taraflar: Bonoda sadece borçlu ve alacaklı (iki taraf) bulunurken, senette keşideci (çeki düzenleyen), lehtar (parayı alacak kişi) ve muhatap (ödeme yapacak kişi) olmak üzere üç taraf vardır.

Kambiyo senetlerinde uygulanacak faiz oranı, taraflar arasındaki hukuki ilişkiye ve anlaşmaya göre belirlenir. 3095 Sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanun'a göre, sözleşmede daha yüksek bir faiz kararlaştırılmamışsa: - Yabancı para borçlarında, Devlet Bankalarının o yabancı para ile açılmış bir yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faiz oranı uygulanır. - Ticari işlerde, yıllık %24 faiz oranı üzerinden hesaplama yapılır. Ayrıca, Türk Ticaret Kanunu'nun 8/1 maddesi uyarınca, ticari işlerde faiz oranı serbestçe belirlenebilir.

Evet, kambiyo senetleri vekaletnamede özel yetki gerektirir. Vekilin, kambiyo taahhüdünde bulunabilmesi için vekaletnamede bu konuda açıkça yetkilendirilmiş olması gerekir. Türk Borçlar Kanunu'nun 504/3. maddesine göre, vekil özel olarak yetkili kılınmadıkça kambiyo taahhüdünde bulunamaz.

Örnek No: 10 takip talebi, kambiyo senetlerine (çek, poliçe ve emre muharrer senet) özgü haciz yolu ile takipte kullanılan ödeme emrini ifade eder.

İsnat defi, kambiyo senetlerinde, senedi imzalayan kişinin kendisine isnat edilebilecek hukuki bir durumdan kaynaklanan savunma olarak tanımlanır. Bu tür defiler, genellikle poliçenin cebir altında imzalanması veya kambiyo ehliyetinin bulunmaması gibi durumları içerir.