Jeodezi

Türkiye engebe haritası oluşturmak için aşağıdaki yöntemler kullanılabilir: ArcGIS Programı: Türkiye fiziki haritası oluşturmak için ArcGIS programı kullanılabilir. Visme Harita Yapma Programı: Bu program, coğrafi bölgeleri renk kodlayarak ve veri ekleyerek interaktif haritalar oluşturmayı sağlar. CBS Programları: MapInfo Pro gibi CBS programları, sayısal arazi verileri kullanılarak eş yükselti eğrileri ve topoğrafik haritaların oluşturulmasına olanak tanır. Ayrıca, internette ücretsiz olarak indirilebilecek sayısal arazi verileri ile de topoğrafya ve engebe haritaları oluşturulabilir.

Artvin'deki bazı barajların yapım tarihleri: Deriner Barajı: İnşasına 1998 yılında başlanmış ve 2012 yılında tamamlanmıştır. Muratlı ve Borçka Barajları: Tamamlanmış ve hizmete girmiştir. Yusufeli Barajı: İnşası 2013 yılında tamamlanmıştır. Artvin Barajı: İnşası 2013 yılında tamamlanmıştır. Bayram ve Bağlık Barajları: İnşaları 2013 yılında tamamlanmıştır. Çoruh Vadisi'ndeki barajların tamamlanması planlanan nihai süre ise 2013 yılı olarak belirtilmiştir.

Ekvator ve dönence arasındaki temel farklar şunlardır: Konum: Ekvator, kuzey ve güney yarımküreleri birbirinden ayıran hayali dairesel hattır ve enlemi 0°'dir. Dönenceler, Güneş ışınlarının yarım kürelerde dik açıyla geldiği en son noktalardır; Yengeç Dönencesi 23° 27′ kuzey enleminde, Oğlak Dönencesi ise 23° 27′ güney enlemindedir. İşlev: Ekvator, çizgisel hızın en fazla, yer çekiminin en az olduğu yerdir ve yıl içinde Güneş ışınlarını iki kez dik alır. Dönenceler, Güneş ışınlarının dik açıyla düştüğü sınırları belirler ve mevsimlerin oluşumuna neden olur. Matematik İklim Kuşakları: Ekvator ile dönenceler arasındaki alan, tropikal kuşak olarak adlandırılır. Dönenceler ile kutup daireleri arasındaki alanlar, orta kuşak; kutup daireleri ile kutup noktaları arasındaki alan ise kutup kuşağı olarak adlandırılır.

Ekvator, dünyayı kuzey ve güney olmak üzere iki yarım küreye ayırır. Meridyen ise dünyayı doğu ve batı olmak üzere iki yarım küreye ayırır. Dolayısıyla, ekvator ve meridyen birlikte dünyayı dört yarım küreye ayırır: kuzey yarım küre, güney yarım küre, doğu yarım küre ve batı yarım küre.

Uzaktan algılamanın çalışma prensibi şu adımlardan oluşur: 1. Enerji Kaynağı ve Aydınlatma: Uzaktan algılama sistemleri, enerji kaynağı olarak güneş veya yapay güç kullanır. 2. Işınım ve Atmosfer: Enerji, yeryüzündeki nesnelere ulaşır ve atmosferle etkileşime girer. 3. Hedef ile Etkileşim: Nesnelerle etkileşime giren enerji, geri yansır. 4. Enerjinin Kayıt Edilmesi: Sensörler, yansıyan elektromanyetik enerjiyi kaydeder. 5. Veri İletimi, Alımı ve İşleme: Kaydedilen veriler, yer istasyonuna iletilir ve işlenir. 6. Yorumlama ve Analiz: Veriler, analiz yazılımları ile yorumlanır ve anlamlı bilgiye dönüştürülür. 7. Uygulama: Elde edilen bilgiler, çeşitli alanlarda kullanılır. Uzaktan algılama, fiziksel temas olmadan nesneler hakkında bilgi edinmeyi sağlar.

Ortometrik ve elipsoidal yükseklik şu şekilde açıklanabilir: Ortometrik yükseklik. Elipsoidal yükseklik.

Yapay açıklıklı radar ölçüm tekniğinin geometrik hata kaynakları şunlardır: Menzil bozunumu. Kısaltım (foreshortening). Örtüşme (overlapping). Gölgeleme. Konumla değişen faz hatası.

Türkiye'nin en doğusundan 45° doğu meridyeni geçer.

Kadastral kontrolde kullanılan bazı ölçü aletleri: GPS (Global Positioning System). Mercekli teodolit. Lazerli aygıtlar. Akıllı telefonlar. Çelik şerit, ölçü zinciri, ölçü latası, jalon. Ayrıca, total station adı verilen ve elektronik devrelerle geliştirilmiş teodolitler de kadastral ölçümlerde kullanılır.

Alttan ve üstten basık, yanlardan hafif şişkin olan şekle "geoit" adı verilir. Geoit şekli, Dünya'nın kendi ekseni etrafında dönmesinin oluşturduğu merkezkaç kuvveti nedeniyle oluşmuştur.

Sfera uyduları, 1968 ile 1978 yılları arasında yörüngeye yerleştirilen 18 Sovyet jeodezik uydusundan oluşan bir seridir. Bu uyduların bazı özellikleri şunlardır: Amaç: Sovyet ordusunun uzun menzilli füzelerinin doğruluğunu artırmak için daha hassas haritalar ve Dünya'nın yerçekimi alanının düzensizlikleri hakkında bilgi sağlamak. Teknik özellikler: 600-880 kg kütleye sahip, KAUR-1 platformu kullanan silindirik uydular. Yörünge: Başlangıçta 1200 km yükseklikte, 74° eğimli yörüngeye yerleştirilirlerdi. Kullanım ömrü: Tasarlandıkları 6 aylık sürenin ötesinde, çoğu uydu uzun süre hizmet verdi. Sistemin tamamlanması: 1973 yılında sistemin operasyonel olduğu ilan edildi. Yerine geçen uydu serisi: 1981'de Geo-IK (Musson) uydu serisi ile değiştirildi.

Sayısal Yükseklik Modeli (SYM), bir arazinin yüzeyinin yükseklik verilerinden faydalanarak üç boyutlu bir bilgisayar grafiği olarak temsilidir. SYM tez konusu olarak şu şekilde ele alınabilir: Üretim Yöntemleri: SYM'nin manuel ve otomatik üretim yöntemleri, hata oranları ve kontrol süreçleri. Kullanım Alanları: CBS, inşaat mühendisliği, yer bilimleri, planlama ve kaynak yönetimi gibi alanlarda SYM'nin kullanımı. Doğruluk ve Standartlar: SYM'nin sunum formatları, doğruluk standartları ve veri türleri. Güncel Gelişmeler: Yüksek çözünürlüklü SYM'lerin üretimi ve kullanımı, özellikle insansız hava araçlarının (İHA) bu alandaki rolü.

İstanbul'un en detaylı haritasını kimin yaptığı hakkında kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak, İstanbul'un bilinen ilk haritası 1422 yılında Floransalı din adamı Christoforo Buondelmonte tarafından çizilmiştir. İstanbul'un detaylı haritaları arasında öne çıkan diğer isimler ise: G. Braun & F. Hogenberg: "Byzantium Constantinopolis" başlıklı harita (1572-1618). V.M. Coronelli: 1764 tarihli "Bosphorus Thracicus" başlıklı harita. F. Kauffer: 1786 tarihli bilimsel ölçekli harita. Barbié du Bocage: Yatay olarak tasarlanmış harita. Olm Thomas: 1838 tarihli harita.

Meridyen, kutup noktasından başlayarak diğer kutup noktasında sona eren ve ekvator ile paralel dairelerini dik kesen yarım çemberlere denir.

Geoid ve küre arasındaki temel fark, Dünya'nın kendi ekseni etrafında dönüşü sırasında oluşan merkezkaç kuvvetiyle savrulmasıdır. Küre, her iki ekseni de eşit olan elipsoid yüzeyine denir ve tam bir küreyi ifade eder. Geoid ise, Dünya'nın kutuplardan hafifçe basık, ekvatordan ise şişkin kendine has şeklidir. Geoid, eşpotansiyel yüzey anlamına gelir ve bu yüzey, teorik olarak ortalama okyanus yüzeyi ile örtüşür.

Dünya'nın küçük görünmesinin birkaç nedeni vardır: Güneş Sistemi'ndeki diğer gezegenlerle karşılaştırma: Dünya, Güneş Sistemi'ndeki diğer gezegenlere göre küçüktür. Uzak mesafelerden görünüm: Dünya'nın küçüklüğü, özellikle uzaydan bakıldığında daha belirgin hale gelir. Örneğin, NASA'nın OSIRIS-REx uzay aracının 63,6 milyon kilometre uzaktan çektiği fotoğraf, Dünya'nın ne kadar küçük olduğunu gösterir. Dünya'nın neden büyümediği konusunda ise, bilim insanlarına göre bunun sebebi Güneş'tir.

Jeodezi görüntü hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, jeodezi ile ilgili bazı bilgiler şu şekildedir: Jeodezi, yeryüzünün şeklini, boyutlarını, yerini ve yerçekimi alanını ölçen, haritalama ve coğrafi verilerin elde edilmesiyle ilgilenen bir mühendislik disiplinidir. Jeodezi, harita yapımı, arazi analizi, navigasyon, mühendislik projeleri ve diğer birçok alanda kullanılan temel bilgilere dayanır. Jeodezi ayrıca diğer coğrafi bilimlerle, özellikle fotogrametri (hava fotoğrafçılığı) ve jeografya ile de sıkı bir ilişki içerisindedir.

Ekvator'da meridyenler arası mesafenin 111 km olmasının sebebi, dünyanın şeklinden kaynaklanmaktadır. Ekvator, dünyanın en geniş paralel dairesidir ve meridyenler arasındaki mesafe, Ekvator'dan kutuplara doğru gidildikçe azalır. Ekvator ile 10. paraleller arasındaki mesafe 110.596 m, 890-900. paraleller arasındaki mesafe ise 110.700 m'dir.

Sayısal yükseklik modeli (SYM) ve sayısal yüzey modeli (SYM/DSM) aynı değildir, ancak her ikisi de Sayısal Yükseklik Modeli (DEM) kapsamında yer alır. Sayısal Yükseklik Modeli (SYM/DEM), yeryüzünün ve üzerinde yer alan doğal ve yapay unsurların konum ve yükseklik bilgilerini kullanarak yeryüzünün modellenmesidir. Sayısal Yüzey Modeli (SYM/DSM), yeryüzüne ait konum ve yükseklik bilgilerinden elde edilen, yalın arazi yüzeyinin yanında bitki örtüsü, ağaç, bina gibi tüm objelerin de dâhil edildiği bir yüzeydir. Sayısal Arazi Modeli (SAM/DTM) ise sadece topografyayı modelleyen ve ağaç, bina gibi topografya üzerinde yer alan unsurları göstermeyen, çıplak arazi yüzeyini gösteren bir modeldir.

TKGM ortofoto haritalarını kullanmak için aşağıdaki adımlar izlenebilir: 1. MEGSİS ile erişim: Ortofoto servislerine Mekansal Gayrimenkul Sistemi (MEGSİS) üzerinden erişilebilir. 2. Çakıştırma ve kontrol: Yenileme çalışması yapılacak bölgelerde, mevcut kadastral paftalar sayısallaştırıldıktan sonra ortofotolarla çakıştırılır. 3. Karar destek ve kontrol: Tüm sistem kontrol edilerek, uygulama kararları daha hızlı alınabilir. TKGM'nin yayınladığı "Ortofoto Harita Servisleri Kullanım Rehberi"nde haritaların kullanımı hakkında detaylı bilgi bulunmaktadır. TKGM ortofoto haritaları, özellikle sayısal kadastro çalışmaları, mühendislik projelerinin karar-destek süreçleri, kalite ve bütünlük kontrolleri ile yasal altlık oluşturmada kullanılmaktadır.