Jeodezi

Batı meridyenleri, başlangıç meridyeninin batısında yer alan meridyen yaylarıdır. Dünya üzerinde toplam 360 meridyen bulunmaktadır; bunun 179'u batı, 179'u ise doğu meridyenleridir. Başlangıç meridyeninin 179° batısında yer alan meridyene antimeridyen denir ve bu meridyen, başlangıç meridyeniyle birlikte dünyayı iki eşit parçaya böler. Batı meridyenlerinin geçtiği bazı yerler: Taveuni, Fiji. Londra, İngiltere.

Nivelmanda yapılan temel ölçümler şunlardır: Yükseklik Farkı Ölçümü: Noktalar arasındaki düşey uzaklık farkları belirlenir. Boyuna ve Enine Kesit Ölçümü: Güzergah boyunca belirlenen noktaların yükseklikleri ölçülür. İstasyonlama (Pikataj): Arazi topografyasına bağlı olarak noktaların yatay mesafeleri ölçülür. Ara Okumalar: Geri ve ileri okumalar dışında, belirli noktaların yükseklikleri de ölçülür. Nivelman ölçümleri genellikle nivo ve mira kullanılarak yapılır.

Topografyanın kullanım alanlarından bazıları şunlardır: Haritacılık. Mühendislik. Çevre bilimleri. Askeri amaçlar. Doğal afet yönetimi. Tarım ve sulama. Ayrıca, topografya; coğrafya, jeoloji, mimarlık, harita mühendisliği ve çevre planlaması gibi birçok alanla doğrudan ilişkilidir.

Uçaklar, Dünya'nın geoit şekli nedeniyle düz bir rotada değil, kavisli bir rota üzerinde uçar. İki nokta arasındaki en kısa mesafe, düz bir çizgi değil, Dünya’nın yüzeyine göre kavisli bir rotadır. Ancak, uçakların rotaları her zaman bu şekilde olmak zorunda değildir.

Toplam 180 paralel vardır; 90'ı Kuzey Yarım Küre'de, 90'ı ise Güney Yarım Küre'de bulunur. Paralellerin bazı özellikleri: Başlangıç paraleli Ekvator'dur ve derecesi 0'dır. Ekvator'dan kutuplara doğru paralellerin boyları kısalır. 90° paralelleri kutuplarda nokta halini alır. Ekvator'a yakın enlemler alçak enlemler, kutuplara yakın enlemler yüksek enlemler, ikisi arasında kalan enlemler ise orta enlemler olarak adlandırılır. Ardışık iki paralel arasındaki uzaklık her yerde 111 kilometredir. Paraleller doğu-batı doğrultusunda uzanırlar ve birbirlerini kesmezler. Paralellerin çevre boyu, Dünya'nın geoid şeklinden dolayı kutuplara doğru düzensiz bir şekilde kısalır.

26° doğu meridyeni, Kuzey Kutbu'ndan Güney Kutbu'na kadar uzanan hayali bir çizgidir. Bu meridyen, aşağıdaki yerlerden geçer: Kuzey Buz Denizi (90°0′K, 26°0′D); Nordaustlandet Adası, Svalbard, Norveç (80°10′K, 26°0′D); Barents Denizi (79°40′K, 26°0′D); Akdeniz, Ege Denizi, Türkiye (39°51′K, 26°0′D); Yunanistan'daki Midilli, Sakız ve İkaria Adaları; Girit Adası, Yunanistan; Hint Okyanusu (60°00′G, 26°00′D); Güney Okyanusu (70°09′G, 26°00′D). Türkiye'nin en batı uç noktası, Gökçeada'nın batısındaki İnce Burun, yaklaşık olarak 26° doğu meridyeninden geçer.

Elipsoide göre yüksekliğin nasıl bulunacağına dair bilgi bulunamadı. Ancak, elipsoit yüksekliğinden ortometrik yüksekliğin hesaplanabileceği yöntemler şunlardır: Mevcut jeoit modelinin doğrudan kullanılması. Mevcut jeoit modelinin yerel GPS/Nivelman noktaları ile güncelleştirilerek kullanılması. GPS baz vektörlerinde ortometrik yükseklik farkları hesaplanarak GPS/Nivelman ağ dengelemesi yapılması. Mevcut jeoit modeli kullanmadan yerel GPS/Nivelman noktalarına dayanan bir yerel jeoit modelinin belirlenmesi ve doğrudan kullanılması. Ayrıca, GNSS ölçü teknikleri veya TUSAGA-Aktif Sistemi ile yapılan ölçüler sonucunda elde edilen yükseklik, elipsoid yüksekliğidir.

Türkiye, 26°-45° doğu boylamları ile 36°-42° kuzey enlemleri arasında yer almaktadır.

Türkiye'de kullanılan datumlar şunlardır: World Geodetic System 1984 (WGS84). European Datum 1950 (ED50). International Terrestrial Reference System (ITRF-96). Ayrıca, TUDKA99 (Türkiye Ulusal Düşey Kontrol Ağı-1999) datumu, düşey (yükseklik) bileşeni için kullanılmaktadır.

Rusya, 41° ve 82° K enlemleri ile 19° D ve 169° B boylamları arasında yer almaktadır.

GNSS ağlarında yükseklik dönüşümü, elipsoit yüksekliğinin (h) ortometrik yüksekliğe (H) dönüştürülmesi ile yapılır. Bu dönüşüm için aşağıdaki adımlar izlenir: 1. Jeoid Ondülasyon Değerinin (N) Tanımlanması: Elipsoid yüzeyi ile fiziksel yeryüzü arasında bir geçiş yüzeyi belirlenir. 2. Dönüşüm Hesaplaması: GNSS ile belirlenen elipsoidal yükseklikler, H = h – N formülü ile ortometrik yüksekliğe dönüştürülür. Bu dönüşüm, genellikle gravite ölçüleri ve jeoid modelleme yöntemleri kullanılarak gerçekleştirilir. Yükseklik dönüşümü, GNSS ve nivelman ağlarında nokta konumlarının doğruluğunu denetlemek ve yatay-düşey bilgi güvenilirliğini artırmak için de kullanılır.

ED50 (European Datum 1950), International Ellipsoid of 1924 (Hayford Ellipsoidi) olarak da bilinen Hayford-Ellipsoidi'ne göre tanımlanmıştır. Bu elipsoidin özellikleri: Ekvator yarıçapı: 6378,388 km; Düzleştirme: 1/297. ED50, birçok ulusal koordinat sisteminin temelini oluşturur ve özellikle Batı Avrupa'da yaygın olarak kullanılmıştır.

Nivelman ve GNSS arasındaki temel farklar şunlardır: 1. Nivelman: - Tanım: Nivelman, noktalar arasındaki yükseklik farklarının ölçülmesidir. - Yöntemler: Geometrik nivelman, trigonometrik nivelman, barometrik nivelman gibi çeşitli yöntemleri vardır. - Kullanım: Genellikle arazi üzerinde yükseklik farklarının belirlenmesi ve halihazır harita üretiminde kullanılır. 2. GNSS (Global Navigation Satellite Systems): - Tanım: GNSS, uydu tabanlı bir konum belirleme sistemidir. - Çalışma Prensibi: En az 4 uydudan alınan sinyaller işlenerek üç boyutlu nokta koordinatları elde edilir. - Kullanım: Haritacılar, GNSS ölçmeleri ile bulundukları yerin konumunu üç boyutlu olarak belirleyebilirler. Özetle, nivelman yükseklik farklarını ölçerken, GNSS konum belirleme ve koordinat tespiti için uydu sinyallerini kullanır.

SGCB, 2010 yılında Çin'in Tayvan kentinde kurulmuş bir şirket olup, araba detaylandırma ürünleri geliştirmekte, test etmekte, üretmekte, satmakta ve eğitsel faaliyetler yürütmektedir. Başlıca faaliyetleri: Araba yıkama ekipmanları ve kimyasalları. Araba temizleme fırçaları ve cilaları. Mikrofiber havlular ve detaylandırma araçları. Boya koruma filmleri ve bakım ürünleri. SGCB, 30'dan fazla ülkede faaliyet göstermekte olup, uluslararası sektörde yüksek bir üne sahiptir.

Sayısal Arazi Modeli (SAM) ve Sayısal Yükseklik Modeli (SYM) arasındaki temel fark, içerdikleri veri ve kullanım alanlarıdır: SAM, yalnızca arazinin çıplak topografik yüzeyini temsil eder ve doğal ile yapay yüzey objelerinden arındırılmış, yalnızca zemin seviyesini gösteren yükseklik verilerini içerir. SYM, yeryüzünün tüm doğal ve yapay yapılarını içeren daha kapsamlı bir modeldir; binalar, ağaçlar, köprüler gibi unsurlar da bu modelde yer alır. Kullanım alanları: SAM: Mühendislik projeleri, jeolojik analizler, su kaynakları yönetimi. SYM: Şehir planlama, 3D modelleme, telekomünikasyon, rüzgar simülasyonları.

Kandilli'de bulunan Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü bünyesinde aşağıdaki bölümler ve laboratuvarlar bulunmaktadır: Bölümler: Deprem mühendisliği, jeodezi, jeofizik. Laboratuvarlar: Astronomi, jeomanyetizma, meteoroloji, optik. Ayrıca, enstitüde Kandilli Deprem Müzesi, Ulusal Deprem İzleme Merkezi, manyetik izleme istasyonu gibi tesisler de mevcuttur.

ED50 (European Datum 1950) ve WGS84 (World Geodetic System 1984) arasındaki temel farklar şunlardır: Referans noktaları: ED50, Almanya'daki Potsdam'daki Einstein gözlem evini referans alırken, WGS84 dünyanın merkezini referans alır. Kullanım alanı: WGS84, GPS gibi modern sistemlerde yaygın olarak kullanılırken, ED50 daha çok tarihi veriler ve bazı kadastro uygulamaları için önemlidir. Hassasiyet: WGS84, elipsoid temelli olması ve sürekli güncellenmesi sayesinde daha yüksek hassasiyet sunar. Konumlandırma: ED50, Avrupa'ya dayalı bir sistem olduğu için, örneğin Portekiz'de batıya doğru ve Akdeniz'de güneye doğru WGS84'e göre daha fazla kayma gösterir. Türkiye'de, Harita Genel Komutanlığı tarafından açıklanan ve ITRF'den üretilen TUREF adlı bir datum sistemi de kullanılmaktadır.

Paraleller, Dünya'nın şekli nedeniyle doğu-batı yönünde uzanır. Ayrıca, paralellerin doğu-batı yönünde uzanmasının bir diğer nedeni de, başlangıç paralelinin (Ekvator) bu yönde olmasıdır.

Enlemler arası mesafenin ekvatordan uzaklaştıkça artmasının nedeni, Dünya'nın şeklinden kaynaklanmaktadır. Ekvator'dan her iki kutup noktasına doğru gidildikçe paralel dairelerinin boyları kısalır, ancak en uzun paralel dairesi Ekvator'dur.

Hayır, datum ve elipsoid aynı şey değildir. Elipsoid. Datum. Bir datum, belirli bir elipsoid üzerine kuruludur ve yerel yükseklik değişikliklerini de içerebilir.