Jeodezi

Dünyanın en doğru haritası olarak kabul edilen AuthaGraph Dünya Haritası, Japon mimar Hajime Narukawa tarafından oluşturulmuştur. Bu harita, Dünya'nın kara ve deniz oranlarını gerçek boyutlara en yakın şekilde yansıtmak için 96 üçgene bölünmüş bir küreden oluşturulmuştur.

Türkiye, 36° - 42° kuzey paralelleri ve 26° - 45° doğu meridyenleri arasında yer almaktadır.

Silvan Projesi kapsamında 8 baraj bulunmaktadır.

Dünya'nın gerçek şekli ve boyutları çeşitli bilimsel yöntemlerle belirlenir: 1. Uzaydan Yapılan Gözlemler: Uzay araçları ve uydu sistemleri, Dünya'nın yüzeyinin şekli ve topografyası hakkında detaylı bilgiler sağlar. 2. Yerçekimi Kuvveti: 18. yüzyılda Sir Isaac Newton, yerçekimi kuvvetinin küresel bir nesne üzerinde her yönde eşit olduğunu ve bu nedenle Dünya'nın da küresel olması gerektiğini ileri sürmüştür. 3. Geoit Şekli: Dünya'nın şekli, kutuplardan basık ve ekvatorda şişkin bir küreye benzetilir ve bu şekle "geoit" denir. 4. Ölçüm Yöntemleri: Dünya'nın çapı, yarıçapı ve çevresi gibi boyutlar, lazer menzili ve yer tabanlı ölçme gibi yöntemlerle kesin olarak hesaplanır.

Türkiye, 26°-45° Doğu meridyenleri arasında yer almaktadır.

Paralel ve meridyen, dünya yüzeyindeki noktaların coğrafi olarak belirlenmesini sağlayan iki önemli referans çizgisidir. Paralellerin özellikleri: - Başlangıç paraleli: Ekvator’dur (0°). - Çevre uzunluğu: Ekvator’dan kutuplara doğru gidildikçe azalır. - Sayı: 90’ı Kuzey, 90’ı Güney yarım kürede olmak üzere toplam 180 paralel vardır. - Ardışık iki paralel arası uzaklık: Her yerde yaklaşık 111 km’dir. Meridyenlerin özellikleri: - Başlangıç meridyeni: İngiltere’nin başkenti Londra yakınlarındaki Greenwich kasabasında bulunan Gözlemevi’nden geçer (0°). - Boyları: Bütün meridyenlerin boyları eşittir. - Sayı: 180’i Batı, 180’i Doğu Yarım Küre’de olmak üzere toplam 360 meridyen vardır. - Ardışık iki meridyen arası yerel saat farkı: 4 dakikadır.

Arazi ölçümü için aşağıdaki cihazlar kullanılabilir: 1. GPS Alanları Alan Ölçümü Uygulamaları: GPS teknolojisini kullanarak alanları ve çevreleri doğru bir şekilde ölçmek için cep telefonlarında kullanılan uygulamalar. 2. Total Station: Uzunluk, açı ve yükseklik ölçümü yapan elektronik ölçüm cihazı. 3. Nivo: İki nokta arasındaki kot farkını bulmaya yarayan topografik ölçme aleti. 4. Teodolit: Yeryüzü koordinatlarını ve yatay-düşey mesafeleri ölçmeye yarayan hassas ölçüm aleti.

Ekvator, yer yuvarlağının eksenine dik olarak geçtiği ve dünyayı iki eşit parçaya böldüğü varsayılan en büyük çemberdir.

Ekvatorun 0 derece olmasının nedeni, bu çizginin kuzey ve güney yarımküreleri birbirinden ayıran hayali dairesel hat olmasıdır.

Ekvator ve sıfır derece paralel aynı şeyi ifade eder, çünkü sıfır derece paralel dairesi Ekvator'dur.

Türkiye, 36-42 derece kuzey enlemleri ve 26-45 derece doğu boylamları arasında yer almaktadır.

Enlem, yer yuvarlağı üzerinde herhangi bir noktadan geçen paralel ile Ekvator arasındaki açısal değere verilen isimdir.

Harita, yeryüzünün veya bir parçasının kuşbakışı görünümünün belirli bir ölçek dahilinde küçültülüp düzleme aktarılmasıdır. İşe yarar yönleri şunlardır: 1. Coğrafi olayların dağılışını gösterir ve bu sayede coğrafi bilgi edinmeyi kolaylaştırır. 2. Ulaşım sorunlarının azaltılmasına yardımcı olur. 3. Baraj yeri seçimi ve yönetimi gibi alanlarda kullanılır. 4. Arazi düzenleme çalışmaları ve imar planlarının hazırlanmasında önemlidir. 5. Çevre düzenlenmesi ve turizm yatırımları gibi alanlarda kullanılır. 6. Hastalıkların dağılımını analiz etmede yardımcı olur. 7. Yurt savunması ve güvenliği için gereklidir. Ayrıca, Google Haritalar gibi uygulamalar sayesinde yol tarifleri, konum bulma ve keşif gibi amaçlarla da kullanılır.

Yusufeli Barajı'nın yapılma nedenleri şunlardır: 1. Su Temini: Baraj, tarım alanlarının sulanmasına olanak tanıyarak yerel tarımsal üretkenliği artırır ve gıda güvenliğine katkıda bulunur. 2. Enerji Üretimi: Hidroelektrik enerji üretimi için önemli bir kaynak oluşturarak bölgedeki enerji ihtiyacını karşılar. 3. Erozyon Kontrolü: Su seviyesini düzenleyerek çevredeki toprak erozyonunu azaltır. 4. Sel Kontrolü: Aşırı yağışlar sonucunda oluşabilecek sel baskınlarını önleyerek yerleşim alanlarını ve tarım arazilerini korur. 5. Ekonomik Gelişme: Yeni istihdam olanakları sunar ve turizm potansiyelini artırır.

Paralel ve meridyen, dünya yüzeyindeki noktaların coğrafi olarak belirlenmesini sağlayan iki önemli referans çizgisidir. Paralellerin özellikleri: - Ekvator başlangıç paralelidir ve 0° olarak kabul edilir. - Paraleller, ekvatoru teğet olarak geçtiği varsayılan hayali çemberlerdir. - Kuzey yarımkürede 90, güney yarımkürede 90 olmak üzere toplam 180 paralel vardır. - Paralellerin çevre uzunlukları, ekvatordan kutuplara doğru gidildikçe azalır. Meridyenlerin özellikleri: - Greenwich Meridyeni (0°), İngiltere'nin başkenti Londra yakınlarındaki Greenwich kasabasında bulunan Gözlemevi'nden geçer. - Meridyenler, kutuptan kutba uzanan ve paralelleri dik olarak kesen hayali yarım çemberlerdir. - Doğu ve batı yarımkürede 180'er tane olmak üzere toplam 360 meridyen vardır. - Meridyenler arasındaki yerel saat farkı 4 dakikadır.

Dünyanın tam ortası olarak kabul edilen iki farklı konum bulunmaktadır: 1. Çorum: 2003 yılında yapılan küresel dijital yükselti modeli hesaplamasına göre, dünyadaki tüm kara parçalarını baz alarak yapılan hesaplama sonucunda Çorum ilinin Dünya'nın merkezi olduğu belirlenmiştir. 2. Mekke: Bazı kaynaklarda, Prof. Dr. Zağlul en-Neccar'ın iddialarına göre Mekke'nin, Dünya'nın tam merkezinde yer aldığı ifade edilmektedir.

Topoğrafya kesiti almak için aşağıdaki adımlar izlenir: 1. Kesit Doğrultusunun Belirlenmesi: Haritada kesit doğrultusu saptanır ve harita üzerine çizilir. 2. Düşey Ölçeğin Saptanması: Haritaya göre ve amaca göre düşey ölçek belirlenir. 3. Eş Yükselti Eğrilerinin Belirlenmesi: Kesit doğrultusunun kestiği eş yükselti eğrileri belirlenir, en yüksek ve en düşük değerli olanlar saptanır. 4. Noktaların Kağıda Taşınması: Kesit doğrultusunun eş yükselti eğrilerini kestiği tüm noktalar yüksekliklerine göre milimetrik kağıda taşınır. 5. Noktaların Birleştirilmesi: Noktalar, tepelerde yüksek değerlerden geçecek şekilde ve vadilerde düşük değerlerden geçecek şekilde birleştirilir. 6. Kesit Profilinin Tamamlanması: Kesit profili, kenar çizgileri uygun şekilde uzatılarak tamamlanır.

Boylam ve meridyen kavramları farklı anlamlara sahiptir, ancak bazen birbiri yerine kullanılabilirler. Meridyen, ekvatoru dik olarak kesen, kutupları birleştiren ve boylam değerleri aynı olan noktaların oluşturduğu varsayımsal çizgidir. Boylam ise, bir noktanın başlangıç meridyenine olan uzaklığının açısal değeridir.

Geoit, yerkürenin geometrik olmayan gerçek biçimini ifade eden bir terimdir.

Enlem, yer yuvarlağı üzerinde herhangi bir noktadan geçen paralel ile Ekvator arasındaki yay parçasının açısal değeridir.