İstinaf

TCK 105 kapsamında istinaf başvurusunun esastan reddi, Bölge Adliye Mahkemesi'nin ilk derece mahkemesinin kararını usul ve esas yönünden hukuka uygun bulması durumunda verdiği karardır. Bu durumda, istinaf başvurusu haksız bulunmuş olur ve ilk derece mahkemesinin kararı kesinleşmiş olur.

Karara çıktıktan sonra istinaf sürecinin ne kadar süreceği, davanın türüne, mahkemenin iş yüküne ve dosyanın karmaşıklığına bağlı olarak değişir. Genel olarak, 6 ay ile 2 yıl arasında bir süre beklenebilir. İstanbul ve Ankara gibi büyük şehirlerde istinaf sürecinin biraz daha uzun sürebileceği belirtilmiştir.

Kira tespit davasında istinaf aşamasında Bölge Adliye Mahkemeleri bakar.

Taraf teşkili sağlanmadan verilen karar, temyiz edilmeden kesinleşmişse, bu karar kesinleşmiş olarak kabul edilir. Genel kural, kararın kesinleşmesi için tüm davalıların istinaf etmemiş olması gerektiğidir.

İstinaf mahkemesinde duruşma açılmaması durumunda, mahkeme dosyayı inceleyerek kararını duruşmasız olarak verir.

İstinaf dilekçesinde beyan, mahkemeye sunulan resmi bir belgedir ve tarafların düşüncelerini, görüşlerini veya delillerini açıklamak amacıyla yazılır. Bu dilekçe, istinaf mahkemesine yapılan başvuruda, karara neden itiraz edildiğini ve gerekçeleri mahkemeye iletmek için kullanılır.

Trafik tazminatı davasında karar istinafa giderse, bu durum hükmün icra takibine konmasını engellemez. İstinaf mahkemesinde de uygun bir karar verilmezse, temyiz kanun yoluna başvurulabilir.

Tutuklanan bir kişi, istinaf aşamasında kuvvetli suç şüphesi ve tutuklama sebebi varsa tutuklama kararı alabilir. İstinaf sürecinde yaşananlar: 1. Başvuru: Tutuklama kararına karşı, şüpheli veya sanığın avukatı veya yasal temsilcileri itiraz edebilir. 2. İnceleme: Bölge adliye mahkemesi, itirazı kabul ederse kararı düzeltir; kabul etmezse, en çok üç gün içinde itirazı incelemeye yetkili mercie gönderir. 3. Karar: İstinaf aşamasında yeni delil sunulabileceği için, dosya üzerinde yapılacak incelemeden sonra tutuklama kararı verilebilir. Tutuklama kararlarına itiraz, kararın öğrenilmesinden itibaren yedi gün içinde yapılmalıdır.

"Usul ve esas yönünden kanuna aykırı bulunduğundan kararın istinâfen kaldırılması arz olunur" ifadesi, ilk derece mahkemesinin verdiği kararın, istinaf mahkemesi tarafından hukuka aykırı bulunması ve bu kararın iptal edilmesi talebini ifade eder.

İstinafa başvuru tarihi, kararın tebliğinden itibaren iki haftadır. İstisnai durumlar şunlardır: - Ticaret mahkemesinin iflas ve konkordato hukukuna ilişkin kararlarına karşı başvuru süresi tebliğden itibaren on gündür. - İcra mahkemesi kararlarına karşı başvuru süresi tefhim veya tebliğden itibaren on gündür. - Hakimin reddine ilişkin kararlara karşı başvuru süresi de tefhim veya tebliğden itibaren yedi gündür.

İstinafta 1 ay içinde itiraz edilmezse, mahkeme kararı kesinleşir ve itiraz hakkı kaybolur.

Evet, istinafa süre tutum dilekçesi ile başvurulduğunda, gerekçeli karar beklenmeden dosya istinafa gönderilir. Süre tutum dilekçesi, istinaf yoluna başvurulduğunu mahkemeye bildirir ve ayrıntılı istinaf dilekçesinin daha sonra sunulacağını belirtir.

Tahkik davalarında temyiz ve istinaf süreçleri şu şekilde yapılır: 1. İstinaf Süreci: - Başvuru: İlk derece mahkemesinin kararına karşı istinaf başvurusu, bu kararı veren mahkemeye yazılı olarak itiraz dilekçesi verilerek yapılır. - Gerekçeler: İstinaf dilekçesinde istinaf sebebi ve gerekçesi açıklanmalıdır. - Karar: İstinaf mahkemesi, ilk derece mahkemesinin kararını kaldırabilir, düzeltebilir veya davayı esastan reddedebilir. 2. Temyiz Süreci: - Başvuru: İstinaf incelemesi sonunda verilen kararlar için temyiz süresi de 2 haftadır ve süre kararın muhataba tebliğ ile başlar. - Karar: Temyiz incelemesi sonunda Yargıtay, kararı onaylayabilir, bozabilir veya düzelterek onaylayabilir.

HMK 354 maddesi, Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun İstinaf başlıklı sekizinci kısmının birinci bölümünde yer alan "İnceleme" başlıklı maddedir. Maddede belirtilenler: - Bölge adliye mahkemesi hukuk dairesince inceleme, davanın özelliğine göre heyetçe veya görevlendirilecek bir üye tarafından yapılır. - İnceleme sırasında gereken hallerde başka bir bölge adliye mahkemesi veya ilk derece mahkemesi istinabe edilebilir.

Yetki belgeli bir avukatın tebligatı iade etmesi durumunda, hak arama özgürlüğünün ihlal edilmemesi için istinaf süresi içinde verilen bu dilekçeye değer verilerek gerekçeli karar dosyayı takip eden vekillerden birine tebliğ edilmelidir. Bu, avukatın sadece bir defaya mahsus duruşmayı takip ettiğini ve dosyada başkaca bir yetkisinin olmadığını beyan ettiği durumlar için geçerlidir.

İstinaf aşamasında davaya müdahale edilemez. Hem ceza hem de özel hukuk yargılamalarında istinaf ve temyiz aşamalarında davaya müdahil olma talebi reddedilir.

Evet, tapu iptali ve tescil davasında istinaftan dönen dosya tekrar edilir. Tapu iptali ve tescil davası sonucunda verilen karara itiraz etmek için kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde Bölge Adliye Mahkemesine istinaf dilekçesi verilebilir. Eğer istinaf süreci de olumlu sonuçlanırsa, karar kesinleşir ve ardından tapu müdürlüğüne başvurularak tapu sicilinin düzeltilmesi talep edilir.

İstinaf başvuru süresi, HMK'nın 345. maddesinde düzenlenmiştir.

İstinafa süre tutum dilekçesi ile başvurulması durumunda, istinaf başvurusu yapılmış olur ancak bu başvuru, sadece bildirim niteliği taşır ve istinaf nedenlerinin gerekçeli ve ayrıntılı şekilde bildirilmemesi nedeniyle istinaf incelemesi yapılamaz. Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 355. maddesi uyarınca, kamu düzenine aykırı haller dışında istinaf nedenleri ile sınırlı inceleme yapılabildiğinden, sadece süre tutum dilekçesi verilmiş olması halinde dosyaya ilişkin istinaf başvurusu reddedilir.

İstinaf mahkemeleri, yani Bölge Adliye Mahkemeleri, 2016 yılında 5235 sayılı Kanun ile kurulmuştur.