İslamTarihi

Enfâl Suresi 25. ayet, Bedir Savaşı sırasında, ganimetler konusunda çıkan anlaşmazlıklar üzerine inmiştir. Bu ayet, toplumda günahların yaygınlaşmasına ve hukuksuzluklara karşı müminleri uyarmak amacıyla indirilmiştir.

İbn Haldun, 14. yüzyıl düşünürü, devlet adamı ve tarihçisidir. Hayatı: 27 Mayıs 1332'de Tunus'ta doğdu. Tunus, Fas, Endülüs ve Mısır'da çeşitli devlet görevlerinde bulundu. 7 ciltlik dünya tarihi "Kitâbu'l-İber" ve giriş kitabı olarak düşünülen "Mukaddime"yi yazdı. 19 Mart 1406'da Kahire'de vefat etti. Başlıca katkıları: Tarih ve toplumun kanunları içerisinde hareket eden beşerî iradenin ürünü olan medeniyeti, müstakil bir ilmin konusu haline getirme çabası. Medeniyetleri ve medeniyetler arası ilişkileri iç ve dış dinamiklerle açıklayan, değişme ve çatışma eksenli ilişkisel bir medeniyet kuramı sunması. "Umran ilmi" ile toplulukların gelişim ve değişimlerini incelemesi.

Abbâsî İhtilali'nin lideri, Ebû Müslim Horasânî olarak kabul edilir. Bu ihtilalin kuruluş aşamasında ise İmam Muhammed b. Ali ve oğlu İmam İbrahim önemli rol oynamıştır.

Sultan ve sulta arasındaki temel fark, sultan kelimesinin bir kişiyi, özellikle bir hükümdarı ifade ederken, sulta kelimesinin daha genel bir güç veya otorite anlamına gelmesidir. - Sultan: İslam dünyasında hükümdarları tanımlamak için kullanılan bir unvandır. - Sulta: Bir kişi veya topluluk üzerinde otorite ve güç sahibi olma durumunu ifade eder. Örneğin, "Sultan Süleyman" Osmanlı İmparatorluğu'nun bir hükümdarını, "sulta" ise onun sahip olduğu otoriteyi tanımlar.

II. Muaviye, savaşa ve halifeliğin babadan oğula geçmesine karşı olduğu ve şura ile seçilmeyi savunduğu için tahttan indirilmiştir. 684 yılında, Abdullah bin Zübeyr ile olan çatışmaları sonlandırmak amacıyla halifelikten feragat ettiğini açıklamıştır. Bazı tarihçiler, II. Muaviye'nin tahttan feragat etmesinin ardından zehirlenerek öldürüldüğünü iddia etmektedir.

Talas Savaşı, Müslüman Araplar ve Karluk Türkleri ile Çin orduları arasında gerçekleşmiştir. Savaş, 751 yılında, bugünkü Kırgızistan sınırları içindeki Talas Nehri civarında meydana gelmiştir.

Emeviler döneminde basılan paraların farklı olmasının birkaç nedeni vardır: Bizans ve Sasanî paralarının taklidi. Para reformları. Politik ve dini propaganda. Vergi gelirlerinin artırılması.

İskender Pala'nın en iyi kitabının hangisi olduğuna dair kesin bir görüş yoktur. Ancak, bazı en çok okunan ve beğenilen kitapları şunlardır: Od; Bülbülün Kırk Şarkısı; Şah ve Sultan; İki Dirhem Bir Çekirdek. Kitap tercihleri kişisel zevklere göre değişiklik gösterebilir.

Hudeybiye Antlaşması, İslam tarihi açısından birkaç önemli nedenle büyük bir öneme sahiptir: 1. Barışın Tesisi: Antlaşma, Müslümanlar ile Mekkeliler arasında 10 yıl sürecek bir barış dönemini öngörerek, uzun süreli bir çatışmanın sona ermesini sağlamıştır. 2. Diplomatik Başarı: Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed'in diplomatik yeteneklerini ve barışçıl çözüm arayışlarını göstermiştir. 3. Siyasi ve Stratejik Değer: Antlaşma, Müslümanların güçlenmesine ve daha sonra Mekke'nin fethine zemin hazırlamıştır. 4. Tanınma: Müslümanlar, Mekkeliler tarafından resmi bir güç olarak tanınmıştır. 5. İslamiyetin Yayılması: Antlaşma sonrası, İslam'ın yayılması hızlanmış ve diğer Arap kabileleri arasında da İslamiyet'e geçişler artmıştır.

Kisrâ, İran'da hüküm süren Sâsânî hükümdarlarına verilen unvan ve lakaptır. II. Hüsrev Pervîz, Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed'in (s.a.v) İslam'a davet mektubunu yırtan Sâsânî hükümdarıdır. Ayrıca, modern Nijerya, Benin ve Kamerun'daki bazı siyasi ve etnik gruplar arasında Kisrâ efsanesi bulunmaktadır.

Tarık bin Ziyad, gemileri yakan komutandır. Tarık bin Ziyad, 711 yılında yaklaşık 7000 kişilik bir orduyla İspanya'ya gönderilmiş ve düşman ordusunun gücünü görünce, askerlerinin korkup vazgeçmemesi için karaya çıkar çıkmaz tüm gemileri yaktırmıştır.

Çifte minarelerin altınla kaplanması, Sultanahmet Camii'nde, dönemin padişahı I. Ahmet'in isteği üzerine gerçekleşmiştir.

Muvahhidler Devleti'nin kurucusu Ebu Abdullah Muhammed İbn Tûmert'tir (Mehdi). İbn Tûmert, 1121 yılında mehdiliğini ilan ederek Murabıtlar Devleti'ne karşı harekete geçmiş ve bu tarih, Muvahhidler Devleti'nin kuruluşu olarak kabul edilmiştir.

Nizamülmülk'ün kurduğu Nizamiye Medreseleri'nin merkezi Bağdat'tır. Bağdat Nizamiye Medresesi, bu medreselerin en meşhuru ve en muhteşemi olmakla beraber, kuruluş tarihi itibariyle en eskisi değildir. Nizamiye Medreseleri, Bağdat dışında Amul, Basra, Belh, Herat, İsfahan, Musul ve Nişabur gibi şehirlerde de kurulmuştur.

Kûfe'nin fethi, Hz. Ömer döneminde gerçekleşmiştir. Hz. Ömer'in halifeliğinde, 642 yılında yapılan Nihavend Meydan Savaşı'nın ardından, Kûfe'nin de içinde bulunduğu Suristan bölgesi, Müslümanların hakimiyetine girmiştir. Kûfe şehri ise, Hz. Ömer'in talimatı doğrultusunda, sahabe Sa'd bin Ebu Vakkas tarafından 638 yılında kurulmuştur.

Abbâsî dönemi genel olarak dört ana döneme ayrılır: 1. Kuruluş Aşaması (745-847). 2. Halife Mehdi Dönemi (775-786). 3. Harun Reşid Dönemi (786-809). 4. Türklerin Etkili Olduğu Dönem (833-847). Ayrıca, Abbâsî dönemi, nazarî ve farazî fıkıh çalışmalarının arttığı, ilim ve kültür alanında büyük atılımların yapıldığı bir dönem olarak da değerlendirilir.

En güçlü Abbasi halifesi olarak Harun Reşid (786-809) kabul edilir. Harun Reşid döneminde Abbasi Devleti en geniş sınırlarına ulaşmış, Bizans'a karşı zaferler kazanılmış ve İslam'ın daha geniş topraklara yayılması sağlanmıştır. Abbasiler'in diğer önemli halifeleri arasında Ebu’l Abbas Seffah, Mansur, Mehdi, Hadi, Emin, Memun ve Mutasım da bulunmaktadır.

Taberi Tarihi'nin 3. cildinde Türkler ile ilgili bilgiler şu sitelerde bulunabilir: archive.org. openmaktaba.com. Ayrıca, 2022 yılında Ahmet B. Ercilasun tarafından Yeniçağ gazetesinde yayımlanan "Taberî Tarihi'nde TÜRK" başlıklı makale de bu konuda bilgi vermektedir. Taberi Tarihi'nin 3. cildinde Türklerin nerede olduğuna dair spesifik bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak, genel olarak Taberî Tarihi'nde 210 kez "Türk" (et-türk), 101 kez "Türkler" (el-etrâk), 69 kez "Türkî" (et-türkî) kelimelerinin geçtiği bilinmektedir.

Rifade, sözlükte "yardım etmek, desteklemek; bağışlamak" anlamlarına gelir. İslamiyet öncesi dönemde "hac günlerinde Kâbe’yi ziyaret için gelenlerin yemek ihtiyaçlarının karşılanması" anlamında kullanılmıştır. Rifade, aynı zamanda Kabe'yi ziyarete gelmiş olan hacıları ağırlamak ve onlar için barınacak yer bulmak gibi görevleri de içerir. Bu görevi, başlangıçta Mekke halkından toplanan yardımlarla oluşturulan bütçe karşılarken, daha sonra onu bir itibar ve şeref vasıtası olarak gören zenginler ve Mekke yönetiminde etkili olan kabile reisleri üstlenmiştir.

Fatıma el-Fihri, 800 yılında Kayrevan'da doğmuş ve 880 civarında Fes'te vefat etmiş Faslı bir kadındır. Hayatı: Göç: Ailesi ile birlikte Kayrevan'dan Fes'e göç etmiştir. Eğitim: İslam hukuku, fıkıh, hadis ve peygamberin hayatıyla ilgili eserler üzerine eğitim almıştır. Miras: Babasından kalan mirası kullanarak 859 yılında Karaviyyîn Camii ve medresesini inşa ettirmiştir. Hayırseverlik: Meryem adlı kız kardeşi ile birlikte, Fes'teki Müslüman nüfusun artması üzerine Endülüs Camii'ni inşa ettirmiştir. Fatıma el-Fihri, toplum yararına büyük bir mirası kullanarak eğitim kurumları kuran öncü bir kadın olarak tarihe geçmiştir.