Antlaşmalar

Lale Devri'nin en önemli olayı, 1718 yılında Avusturya ile imzalanan Pasarofça Antlaşması'dır. Bu antlaşma, dönemin başlangıcını işaret eder. Lale Devri'nin diğer önemli olayları arasında: İlk özel matbaanın kurulması. Çiçek aşısının kullanılmaya başlanması. Yalova'da kağıt fabrikasının açılması. Avrupa'ya geçici elçiliklerin gönderilmesi.

Kasr-ı Şirin Antlaşması'nda deprem olduğuna dair bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak, 27 Ocak 2025 tarihinde İran'ın batısındaki Kasr-ı Şirin kentinde 5,1 büyüklüğünde bir deprem meydana gelmiştir.

Antlaşma çeşitleri şu şekilde sınıflandırılabilir: Taraf sayısına göre: İki taraflı antlaşmalar. Çok taraflı antlaşmalar. İçeriklerine göre: Barış antlaşmaları. Mütareke ve ateşkes antlaşmaları. Dostluk, yardımlaşma ve saldırmazlık antlaşmaları. İttifak antlaşmaları. Ticaret (konvansiyon) antlaşmaları. Ayrıca, antlaşmalar yazılı olup olmama ve uluslararası hukuka tabi olup olmama durumlarına göre de farklı kategorilere ayrılabilir.

Lozan Barış Antlaşması'nın bazı maddeleri: Sınırlar: Türkiye-Suriye sınırı, Fransızlarla imzalanan Ankara Anlaşması'na göre belirlendi. Türkiye-Yunanistan sınırı, Mudanya Ateşkes Antlaşması'na göre kabul edildi. Meriç Nehri'nin batısındaki Karaağaç istasyonu ve Bosnaköy, Yunanistan'a savaş tazminatı olarak verildi. Türkiye-İran sınırı, Kasr-ı Şirin Antlaşması'na göre belirlendi. Irak sınırı, Musul sorunu çözülmediği için belirsiz kaldı. Adalar: Gökçeada ve Bozcaada Türkiye'de kaldı. Diğer Ege Adaları İtalya'ya verildi. On İki Ada, İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra İtalya tarafından Yunanistan'a bırakıldı. Azınlıklar: Müslüman olmayan azınlıklar, Türk vatandaşlarıyla eşit haklara sahip oldu. Din, dil veya ırk ayrımı yapılmaksızın herkesin özgürlükleri koruma altına alındı. Kapitülasyonlar: Tamamı kaldırıldı. Boğazlar: Askeri olmayan gemi ve uçaklar barış zamanında boğazlardan geçebilecek. Boğazların her iki yakası askersizleştirildi. Geçişlerin kontrolü için uluslararası bir kurul oluşturuldu. Savaş Tazminatı: Yunanistan, savaş tazminatı olarak Karaağaç bölgesini verdi. Osmanlı Borçları: Borçlar, Osmanlı İmparatorluğu'ndan ayrılan devletler arasında paylaştırıldı. Türkiye'ye düşen bölümün Fransız frangı olarak taksitlendirilerek ödenmesine karar verildi.

Paris Antlaşması ile Osmanlı toprak bütünlüğünü Avrupalı devletler garanti altına almıştır. Bu antlaşma ile Osmanlı Devleti, Avrupa devletler hukukuna dahil edilmiş ve topraklarının bütünlüğü, Avrupa büyük devletlerinin kefilliği altına girmiştir. Paris Antlaşması'nın ilgili maddesi şu şekildedir: > "Osmanlı Devleti ile antlaşması imzalayan devletlerden herhangi ikisi arasında bir anlaşmazlık çıkarsa, taraflar kuvvet kullanmadan diğer imzacı devletlerin aracılığını kabul edeceklerdir".

Karlofça Antlaşması'nın bazı sonuçları: Osmanlı İmparatorluğu'nun toprak kaybı: Banat ve Temeşvar hariç, tüm Macaristan ve Erdel Avusturya'ya; Ukrayna ve Podolya Lehistan'a; Mora Yarımadası ve Dalmaçya kıyıları ise Venedik'e bırakıldı. Gerileme dönemi: Bu antlaşma, Osmanlı'nın duraklama döneminin sonu olup, gerileme döneminin başlangıcı olarak kabul edilir. Savunma pozisyonu: Osmanlı, toprak kazanma umutlarını kaybederek savunma pozisyonuna geçti ve kaybedilen toprakları geri alma politikası izlemeye başladı. Rusların imparatorluk unvanı: Osmanlı, Rus çarının imparatorluk unvanını kabul etmek zorunda kaldı. Mezhep özgürlüğü: Avusturya, Osmanlı iç işlerine müdahale hakkı kazandı. Ege Denizi'nde hakimiyet: Venedik'e verilen topraklar, Osmanlı'nın Ege Denizi'ndeki hakimiyetini azalttı. İspanya Veraset Savaşları: Karlofça'da beklenen büyük Avrupa savaşı gecikti; ancak 2 yıl sonra 1701-1714 yılları arasında İspanya Veraset Savaşları başladı.

Kaynarca'nın önemli olmasının bazı nedenleri: Tarihî ve kültürel zenginlik: Kaynarca'nın tarihi, Bitinya Krallığı dönemine kadar uzanır ve Pontus, Roma ile Bizans egemenliği altında kalmıştır. Doğal güzellikler: Reisler Okçular Gölü gibi doğal alanlara sahiptir ve Akyazı Çayı etrafında doğa yürüyüşleri yapılabilir. Tarım ve hayvancılık potansiyeli: İlçe, sebze, meyve üretimi, süt üretimi ve hayvancılık ile geçimini sağlayan bir nüfusa sahiptir. Termal kaynaklar: Kaynarca Termal Tesisleri ve kaplıcaları, sağlık turizmi için önemli bir kaynaktır. Yatırım fırsatları: Gelişen emlak sektörü ve turizm potansiyeli ile yatırımcılar için cazip bir bölgedir.

Moskova ve Kars Antlaşmaları aynı değildir, ancak birbirini tamamlayan antlaşmalardır. Moskova Antlaşması, 16 Mart 1921 tarihinde TBMM Hükümeti ile Rusya Hükümeti arasında imzalanmıştır. Kars Antlaşması, 13 Ekim 1921'de Türkiye ile Ermenistan, Azerbaycan ve Gürcistan arasında imzalanmıştır.

Ankara Antlaşması, farklı bağlamlarda farklı anlamlara gelebilir. 1926 Ankara Antlaşması: 5 Haziran 1926 tarihinde, Türkiye ve Irak arasındaki siyasi sınırları belirlemek ve komşuluk münasebetlerini düzenlemek amacıyla İngiltere ve Türkiye tarafından Ankara'da imzalanan anlaşmadır. Ankara Antlaşması (Fransa ile): TBMM ve Fransa arasında, 20 Ekim 1921 tarihinde imzalanmış, Türk-Fransız cephesindeki faaliyetleri durduran ve Türkiye'nin güney sınırlarını belirleyen antlaşmadır.

Karlofça Antlaşması'nın önemli olmasının bazı nedenleri: Osmanlı'nın ilk büyük toprak kaybı: Osmanlı İmparatorluğu'nun batıda büyük toprak kaybettiği ilk antlaşmadır. Gerileme döneminin başlangıcı: Bu antlaşma, Osmanlı'nın gerileme dönemini başlatmıştır. Güç dengesinde değişim: Antlaşma, Avrupa'daki güç dengesini değiştirmiş, Habsburg Hanedanı ve Venedik Cumhuriyeti güç kazanırken Osmanlı İmparatorluğu zayıflamıştır. Modernleşmenin başlangıcı: Osmanlı, ordusunu ve bürokrasisini modernize etmek için adımlar atmaya başlamıştır. Yeni siyasi düzen: Osmanlı, klasik fetih ve ganimet anlayışından modern uluslararası ilişkilere geçiş yapmıştır. İlk müzakere deneyimi: Osmanlı, ilk kez müzakere ile bir antlaşma imzalamış ve masa başı diplomasisi ile tanışmıştır. Egemenlik kavramının kabulü: Osmanlı, egemenlik kavramının tek bir sınır çizgisiyle ifade edilebileceğini kabul etmiştir. Rus çarının unvanının kabulü: Osmanlı, Rus çarının imparatorluk unvanını kabul etmek mecburiyetinde kalmıştır.

Karlofça Antlaşması ile Osmanlı İmparatorluğu, aşağıdaki devletlere toprak kaybetti: Avusturya. Lehistan. Venedik. Ruslar, Azak Kalesi'nin dışında Kerç Kalesi'ni de istedikleri için Karlofça Antlaşması'nı imzalamadılar, ancak onlarla da iki yıllık bir ateşkes imzalandı.

Paris Anlaşması'nın bazı önemli maddeleri şunlardır: Uzun Vadeli Sıcaklık Hedefi (Madde 2). Ulusal Katkı Beyanları (Madde 3). Uyum Politikaları (Madde 7). Kayıp ve Zarar (Madde 8). Şeffaflık Çerçevesi (Madde 13). Teknoloji Transferi ve Finansman (Madde 9-10).

Paris Anlaşması'nın önemli olmasının bazı nedenleri: İklim değişikliğiyle mücadele: Küresel sıcaklık artışını sanayileşme öncesi döneme kıyasla 2 santigrat derecenin altıyla sınırlamayı hedefler ve bu konuda 1,5 santigrat dereceyi yakalamanın önemine dikkat çeker. Tüm ülkelerin katılımı: İklim değişikliğiyle mücadelede gelişmiş/gelişmekte olan ülke sınıflandırmasını ortadan kaldırır ve tüm ülkelerin sorumluluk almasını sağlar. Ulusal katkı beyanları: Ülkelerin iklim değişikliğiyle mücadele hedeflerini içeren Ulusal Katkı Beyanları (Nationally Determined Contributions-NDCs) ile küresel ısınmayı azaltma amacı taşır. Finansman ve teknoloji transferi: Gelişmiş ülkelerin, ihtiyacı olan gelişmekte olan ülkelere finansman, teknoloji transferi ve kapasite geliştirme imkanları sağlamasını öngörür.

Moskova Antlaşması'nın önemi şu şekilde özetlenebilir: Türkiye'nin kuzeydoğu sınırlarının güvence altına alınması. TBMM'nin uluslararası alanda tanınması. Sovyet Rusya'nın yardım sağlaması. Lozan Barış Antlaşması'na giden sürecin öncü adımları. Emperyalizme karşı ortak duruş. Moskova Antlaşması, günümüzde Güney Kafkasya’da bağımsız devletler statüsünde bulunan Azerbaycan, Ermenistan ve Gürcistan ile Türkiye’nin ilişkileri açısından da stratejik öneme sahiptir.

Ankara Antlaşması'nın bazı şartları: Sürdürülebilir ve kârlı iş planı: İş fikrinin somut, sürdürülebilir ve kârlı olması gerekir. Yeterli sermaye: Kişinin işi idame ettirebilecek yeterli bir sermayeye sahip olduğunu ispatlaması gerekir. Mesleki yeterlilik: Kurulacak işin Hollanda ekonomisine katkı sağlayacağı ve kişinin icra edeceği mesleğe uygun eğitim ve iş deneyimi belgeleri sunulmalıdır. Dil yeterliliği: Kişinin, geçimini sağlayabilecek düzeyde İngilizce dil bilgisine sahip olması gerekir. Yasal çalışma: Türkiye Cumhuriyeti pasaportuna sahip olmak gereklidir. Daha önce yasal olmayan kalış: Daha önce Hollanda’da yasa dışı yollarla bulunmamış olmak gerekir. Sabıka kaydı: Sabıka kaydının olmaması gerekir. Önceki başvurular: Daha önceden yapılmış olan başvurularda yalan beyanda bulunmamış ve önemli bilgileri gizlememiş olmak gereklidir.

Baltalimanı'nın önemli olmasının iki farklı nedeni vardır: 1. Coğrafi konum: İstanbul'un Sarıyer ilçesinde, Emirgan ve Rumelihisarı semtleri arasında yer alan Baltalimanı, Osmanlı donanmasının başında bulunan Kaptan-ı Derya Baltaoğlu Süleyman Bey'den adını almıştır. 2. Tarihî antlaşma: 1838 yılında, Osmanlı Devleti ile Birleşik Krallık arasında Baltalimanı Ticaret Antlaşması imzalanmıştır.

Mudanya Ateşkes Antlaşması ile İtilaf Devletleri, Türkiye'yi resmen tanımıştır. Bu devletler arasında Büyük Britanya ve İrlanda Birleşik Krallığı, Fransa ve İtalya bulunmaktadır.

Düyun-ı Umumiye, 20 Aralık 1881 tarihli Muharrem Kararnamesi ile kurulmuştur. Bu kararname, Osmanlı Devleti'nin dış borç ödeme şartlarını yeniden düzenlemiş ve Düyun-ı Umumiye İdaresi'nin kurulmasını sağlamıştır.

Yassı Çemen Savaşı, Bükreş Antlaşması ile son buldu.

Mudanya Ateşkes Antlaşması'nın bazı maddeleri: Türk-Yunan savaşı antlaşmanın yürürlüğe girmesiyle sona erecektir. Doğu Trakya, Meriç Nehri'ne kadar boşaltılacak ve TBMM'ye teslim edilecektir. Meriç Nehri'nin sağ kıyısı, barış sağlanana kadar İtilaf Devletleri tarafından işgal edilecektir. Yunan kuvvetleri, Doğu Trakya'yı 15 gün içinde boşaltacaktır. TBMM'nin jandarma güçleri, 8.000 kişiyi aşmayacaktır. TBMM, Doğu Trakya'ya asker geçirmeyecektir. İtilaf Devletleri, bulundukları yerlerde kalmaya devam edecektir. Ateşkes antlaşması, 15 Ekim gece yarısı yürürlüğe girecektir. Antlaşmanın tüm maddelerine web.archive.org üzerinden ulaşılabilir.