Hukukiİşlemler

Genel vekaletname ve özel vekaletname arasındaki temel fark, verdikleri yetki kapsamındadır: Genel vekaletname, vekile geniş yetkiler tanır ve vekilin, vekalet verenin adına birçok işlemi gerçekleştirmesine olanak sağlar. Özel vekaletname ise belirli bir işlem veya dava için verilir ve vekilin sadece bu konuda yetki sahibi olmasını sağlar. Genel vekaletname, daha esnek ve kapsamlı bir yetki sağlarken; özel vekaletname, daha sınırlı ve belirli işlemler için yetki verir.

Sehven yapılan eylemler, kasıtlı olmayan, genellikle dikkatsizlikten kaynaklanan hatalardır. Bu nedenle, sehven yapılan bir eylemin suç teşkil edip etmeyeceği, eylemin içeriğine bağlıdır. Örneğin, hukukta sehven kelimesi "yanlışlıkla, hata sonucu ile" anlamına gelir. Ancak, "sehven işlenmiş suçlar" ifadesi, özellikle son dönemde yoğunlaşmış hatalı eylemleri tanımlamak için kullanılmaktadır.

Muvazaalı sözleşme örneklerine aşağıdaki durumlar verilebilir: Mutlak (basit) muvazaa: Tarafların, kendi aralarında geçerli herhangi bir hukuki işlem yapmak istemedikleri halde, salt üçüncü kişilere, aralarında bir hukuki işlem varmış gibi görünmek için işlem yapmaları. Nispi (mevsuf) muvazaa: Tarafların, aralarında gerçek iradelerine uygun yaptıkları bir sözleşmeyi, iradelerine uygun olmayan ve dışa karşı yaptıkları başka bir işlem ile gizlemeleri. Bazı muvazaalı sözleşme örnekleri: Bir babanın, diğer çocuklarından mal kaçırmak için evini bir oğluna satış yapıldığını göstererek bağışlaması. Borçlu B'nin, alacaklılarının takibinden kurtulmak için mallarını A'ya devretmesi. Miras bırakanın, saklı paylı mirasçılarının tenkis davasını engellemek için, mallarını bir başka kişiye bağışladığı halde, satmış göstererek bir satış sözleşmesi yapması.

Vekaletname çeşitleri, kapsamlarına göre genel veya özel vekaletname olarak ikiye ayrılır. Genel vekaletname. Özel vekaletname. Ayrıca, vekaletnameler süreli veya süresiz olarak da düzenlenebilir.

Tek taraflı sözleşmeler, yalnızca bir tarafın yükümlülük altına girdiği sözleşmelerdir. Bazı tek taraflı sözleşme türleri: Bağışlama sözleşmeleri. Tek taraflı sebepsiz zenginleşme sözleşmeleri. İlan yoluyla ödül sözü. Tek taraflı sözleşmelere örnek olarak, küçük bir işletme sahibinin, bağımsız serbest çalışan satış danışmanlarını satışları artırma konusunda motive etmek için, bir önceki aya kıyasla satışlarda minimum %20 artış elde eden danışmanlara bir defaya mahsus ödeme yapılacağını duyurması verilebilir.

Tam ehliyetliler, ayırt etme gücüne sahip, ergin ve kısıtlı olmayan kişilerdir. Bu kişiler, aşağıdaki hukuki işlemleri yapabilirler: Hak sahibi olma. Borç altına girme. Hukuki işlem yapma. Haklarını şahsen kullanma. Tüm haklarını, kendi leh ve aleyhlerine her bakımdan kullanma. Tam ehliyetliler, haksız fiillerinden de sorumludur.

Evet, tanıma tek taraflı bir hukuki işlemdir. Türk Medeni Kanunu’na göre, tanıma; babanın nüfus memuruna veya mahkemeye yazılı başvurusu, resmî senette veya vasiyetnamesinde yapacağı beyanla gerçekleşir.

Mutlak butlan ve nisbi butlan arasındaki temel fark, hukuki işlemin geçersizliğinin niteliğidir: Mutlak Butlan: Hukuki işlem baştan itibaren geçersizdir. Herkes tarafından ileri sürülebilir. Hakim, bu durumu resen dikkate alır. İşlem, hiçbir zaman hukuki sonuç doğurmaz. Nisbi Butlan: İşlem baştan itibaren geçersiz değildir, belirli şartların yerine getirilmemesi durumunda geçersiz sayılır. Sadece ilgili tarafların beyanıyla geçersizlik kararı alınır. Mağdur olan taraf, sözleşmeyi mahkemeye taşıyarak geçersiz kılabilir.

İstinafta "değişik iş" ifadesi, mahkemelerin esasına girmediği ancak hakim kararı gerektiren işlemleri ifade eder. Değişik iş dosyaları genellikle şu tür başvuruları içerir: İhtiyati tedbir ve haciz talepleri; Delil tespiti; Vesayet ve koruma kararları; Noter yeminleri ve defter tasdikleri; Acele kamulaştırma talepleri. Bu tür dosyalar, duruşma yapılmaksızın evrak üzerinden incelenir ve karar verilir.

Roma hukuku hukuki işlem çeşitlerinden bazıları şunlardır: Sağlararası hukuki işlemler ve ölüme bağlı hukuki tasarruflar. İvazlı ve ivazsız hukuki işlemler. Tek taraflı ve çok taraflı hukuki işlemler. Kazandırıcı, borçtan kurtarıcı ve borçlandırıcı işlemler. Sebebe bağlı ve sebebe bağlı olmayan hukuki işlemler.

Ayırt etme gücüne sahip küçükler, yasal temsilcilerinin rızası olmaksızın kendi işlemleriyle borç altına giremezler. Ancak, bu kuralın bazı istisnaları vardır: Karşılıksız kazanma durumları: Bağış, miras gibi karşı tarafın herhangi bir talepte bulunmadan bireye bir menfaat sağladığı durumlarda yasal temsilcinin rızası aranmaz. Kişiye sıkı sıkıya bağlı hakların kullanımı: Evlenme, vasiyet yapma gibi kişiye sıkı sıkıya bağlı haklar konusunda yasal temsilciye ihtiyaç yoktur. Ayırt etme gücüne sahip küçükler, haksız fiillerinden sorumludur.

Hukukta hukuki işlem, bireylerin belirli bir hukuki sonucu elde etmek amacıyla yaptıkları irade açıklamasıdır. Hukuki işlemin unsurları: İrade açıklaması (beyan). Hukuki sonuç doğurma isteği. Ehliyet. Geçerli konu ve sebep. Hukuki işlemler, tek taraflı, çok taraflı, karşılıklı ve karşılıksız, sağlararası ve ölüme bağlı gibi çeşitli türlere ayrılır.

Muvazaa çeşitleri: Mutlak Muvazaa: Tarafların gerçekte herhangi bir hukuki işlem yapma niyetleri olmadığı, sadece üçüncü kişileri aldatmak amacıyla bir işlem yapmış gibi göründükleri durumdur. Nispi Muvazaa: Taraflar arasında bir sözleşme yapma niyeti vardır, ancak bu niyetlerini gizleyerek işlemi başka bir türmüş gibi gösterirler. Kısmi Muvazaa: Yapılan bir işlemin sadece bir kısmının farklı gösterilmesidir.

Taşınmaz mülkiyetinin kazanılması, Türk Medeni Kanunu'na göre tescille gerçekleşir. Ancak, bazı istisnai hallerde tescilden önce mülkiyet hakkı kazanılabilir: Miras: Miras bırakanın ölümü ile mirasçılar malik olur, tescil sadece bildirici niteliktedir. Mahkeme Kararı: Mülkiyet, kesinleşmiş bir mahkeme kararıyla tescil yapılmadan kazanılabilir. Cebrî İcra: İcra ihalelerinde taşınmazın satışının kesinleşmesiyle mülkiyet kazanılır, ancak yeni malikin tapuda tescil yaptırması gerekir. İşgal: Terkedilmiş veya sahipsiz taşınmazın kamu tüzel kişisi tarafından işgal edilmesiyle mülkiyet kazanılabilir. Kamulaştırma: Kamulaştırma işlemiyle taşınmazın kamu mülkiyetine geçmesi, bedelin ödenmesiyle gerçekleşir. Ayrıca, olağanüstü ve olağan kazandırıcı zamanaşımı yoluyla da mülkiyet kazanılabilir.

Hukuki işlemler, bir veya birden çok kişinin hukuki bir sonuç doğurmaya yönelik irade açıklamalarından oluşan hukuki olgulardır. Malvarlığına etkileri bakımından hukuki işlemler üç ana kategoriye ayrılır: 1. Borçlandırıcı işlemler: Malvarlığının pasifini artıran işlemlerdir. 2. Tasarruf işlemleri: Bir hakkı doğrudan etkileyen, onu diğer tarafa geçiren, içeriğini sınırlayan, değiştiren veya ortadan kaldıran işlemlerdir. 3. Kazandırıcı işlemler: Bir kişinin diğer bir kişiye bir malvarlığı değeri sağladığı işlemlerdir. Ayrıca, hukuki işlemler katılanların sayısına göre tek taraflı, iki veya çok taraflı; hüküm ifade edeceği zamana göre sağlararası ve ölüme bağlı hukuki işlemler olarak da sınıflandırılır.

Tam ehliyetsizler hukuki işlem yapamaz. Türk Medenî Kanunu’nun 15. maddesi uyarınca, kanunda gösterilen ayrık durumlar saklı kalmak üzere, ayırt etme gücü bulunmayan kimselerin fiilleri hukuki sonuç doğurmaz. Tam ehliyetsizlerin yaptığı hukuki işlemler kesin hükümsüzdür.

Türk özel hukukunda şekil, irade beyanının dış dünyaya aktarılmasını sağlayan vasıtalardır. Şekil türleri: Adi yazılı şekil: Tarafların irade beyanlarının veya beyanlardan birinin yazılı olarak yer aldığı bir metnin oluşturulması yeterlidir. Resmi yazılı şekil: Bu tür şekil, kanun tarafından açıkça öngörülen haller için kabul edilmiştir. Sözlü şekil: Türk Medeni Kanunu'nda bazı sözleşmeler için öngörülmüştür, örneğin sözlü vasiyetname. Şekil kurallarının işlevleri: Yapılan hukuki işleme açıklık getirir. İspat kolaylığı sağlar. Üçüncü kişileri haberdar eder. Hukukun tanıdığı hakka ulaşmayı zorlaştırabilir. Türk özel hukukunda şekil serbestisi kuraldır, şekil mecburiyeti ise istisnai haller için kabul edilmiştir.

Evini başkasına devreden kişi, hukuki işlem yapabilir, ancak bazı durumlarda bu işlemler geçersiz olabilir. Türk Borçlar Kanunu'nun 322/2. maddesine göre, kiracı, ev sahibinin yazılı rızası olmadan kiralananı başkasına kiralayamaz veya kullanım hakkını devredemez. Ayrıca, vekilin vekalet veren adına hareket etmek yerine kendi lehine işlem yapması, kural olarak hukuka aykırıdır ve bu tür işlemler, vekilin vekaletnamede açıkça "tapuyu kendi üzerine geçirebilir" yetkisi yoksa ve vekil, vekalet verenin rızası dışında işlem yapmışsa, tapu iptal ve tescil davası ile geri alınabilir. Bu nedenle, hukuki işlemlerin geçerliliği için yazılı izinlerin ve vekaletnamedeki yetkilerin dikkatlice kontrol edilmesi önemlidir.

"Yetkili vekilim ile aramızdaki mutabakat sonucu vekalet" ifadesi, vekalet sözleşmesinin bir parçası olabilir. Vekalet sözleşmesi, bir kişinin (vekil) başka bir kişinin (vekil eden) adına hareket etme yetkisini devraldığı hukuki bir ilişkidir. Vekalet sözleşmesinin bazı özellikleri: Vekil, vekalet verenin menfaatine olacak şekilde bir işin görülmesini veya işlemin yapılmasını üstlenir. Vekil, edim fiilinden sorumludur, sonucun istenilen gibi olmaması vekalet sözleşmesine aykırılık teşkil etmez. Vekalet veren, vekilin yaptığı işlemleri denetleme hakkına sahiptir ve dilediği zaman vekaletnameyi iptal edebilir. Vekalet sözleşmesi, genellikle bir vekaletname ile kurulur ve tarafların karşılıklı irade beyanlarıyla gerçekleşir.

"Size ulaşmamış tebligat var" ifadesi, tebligatın muhatabına hiç ulaşmadığı veya usulsüz bir şekilde ulaştığı anlamına gelebilir. Tebligatın ulaşmama sebepleri arasında: Adresin güncel olmaması. Tebligatın iade edilmesi. Muhatabın adreste bulunmaması. Tebligatın usulsüz veya yokluğuna karar verilirse, muhatap hakkında yapılan işlemler hakkında bilgi sahibi olamaz ve yeniden usulüne uygun olarak tebligat çıkarılması gerekir.