HücreBölünmesi

7. sınıf mayoz bölünme, eşeyli üreyen canlılarda üreme ana hücrelerinden (2n) üreme hücresi (n) (eşey hücresi) meydana getiren bir bölünme şeklidir. Özellikleri: - Kromozom sayısı yarıya iner. - Bölünme sonucunda 4 yeni hücre oluşur. - Eşeyli üreyen canlılarda görülür. - Kromozomlar arasında parça değişimi olduğu için kalıtsal çeşitlilik sağlar. - Ürem hücrelerinde görülür ve sprem, yumurta ve polen oluşur.

Mitoz bölünme evreleri 7. sınıfta şu şekilde özetlenebilir: 1. Hazırlık Evresi: DNA eşlenir ve hücre bölünme için gerekli hazırlıkları tamamlar. 2. Çekirdek Bölünmesi: - 1. Evre: Çekirdek zarı ve çekirdekçik eriyerek kaybolur, kromozomlar oluşur. - 2. Evre: Kromozomlar hücrenin ekvatoral düzleminde sıralanır. - 3. Evre: İğ iplikleri kısalarak kardeş kromatidleri ayırır ve zıt kutuplara doğru çeker. - 4. Evre: Kromozomların etrafında çekirdek zarı ve çekirdekçik yeniden oluşur, kromozomlar kromatin iplik haline dönüşür. 3. Sitoplazma Bölünmesi (Sitokinez): Hayvan hücrelerinde sitoplazma boğumlanarak, bitki hücrelerinde ise ara lamel oluşumu ile gerçekleşir.

Sentriyollerin görevleri şunlardır: 1. Hücre Bölünmesi: Sentriyoller, hücre bölünmesi sırasında kromozomların ayrılmasında önemli bir rol oynar. 2. Mikrotübül Düzenlemesi: Hücre iskeletinin düzenlenmesinde görev alarak hücrenin şeklini korur ve hücresel hareketleri sağlar. 3. Sil ve Kamçı Oluşumu: Hücreden çıkan ve harekete yardımcı olan mikrotübül bazlı yapılar olan sil ve kamçıların oluşumunda rol alır.

G0 evresi, hücre döngüsünde bölünmeyen hücrelerin bulunduğu durgun bir evredir. Bu evrede hücreler, metabolik olarak aktif olmalarına rağmen DNA eşlemesi yapmazlar ve bölünme gerçekleştirmezler.

Sitoplazmada gerçekleşen bazı olaylar şunlardır: 1. Metabolizma: Hücrenin enerji üretimi ve madde dönüşümünü sağlayan metabolik reaksiyonlar. 2. Protein Sentezi: Ribozomlar, mRNA üzerindeki genetik bilgiyi kullanarak amino asitlerin bir araya gelmesiyle protein sentezi yapar. 3. Hücre İçi Taşıma: Sitoplazma, hücre içindeki organellerin ve moleküllerin taşınmasında rol oynar. 4. Enzim Aktivitesi: Sitoplazmada birçok enzim bulunur ve bu enzimler çeşitli biyokimyasal reaksiyonları hızlandırır. 5. Hücre Bölünmesi: Mitoz ve mayoz süreçlerinde sitoplazmanın bölünmesi (sitokinez) gerçekleşir. 6. Depolama: Glikojen ve yağ damlacıkları gibi enerji depolayan moleküller sitoplazmada bulunabilir. 7. Sinyal İletimi: Hücrenin çevresel değişimlere yanıt vermesini sağlayan sinyal iletim yolları. 8. Homeostazis: İyon dengesi ve osmotik denge gibi homeostatik işlevler.

DNA'nın kendini eşlemesi önemlidir çünkü: 1. Kalıtsal Bilginin Aktarımı: Hücre bölündüğünde, var olan kalıtsal bilginin yeni hücrelere eşit miktarda aktarılmasını sağlar. 2. Çok Hücreli Organizmaların Yapısı: Çok hücreli bir organizmanın tüm vücut hücrelerinin aynı genetik bilgiye sahip olmasını sağlar. 3. Üreme ve Evrim: Üreme yoluyla kalıtsal özelliklerin oğul döllere aktarılmasını ve türlerin evrimini mümkün kılar. 4. Organellerin Çoğalması: Mitokondri ve kloroplast gibi bazı organellerin hücre içinde çoğalmasını sağlar.

Profaz ve metafaz, mitoz bölünmenin evreleridir. Profaz evresinde: - DNA'nın proteinlerle oluşturduğu yapı olan kromatin yoğunlaşarak kıvrılır ve giderek daha sıkı hâle gelir; - kromatinler kısalıp kalınlaşarak mikroskop aracılığıyla görülebilen X şeklindeki kromozomları oluşturur; - kardeş kromatitler, özdeş DNA çiftleridir ve kinetokor adı verilen bir noktada birleşir; - eşlenen sentrozomlar da zıt kutuplara gider. Metafaz evresinde: - mikrotübüller tarafından oluşturulan iğ iplikleri kromozomlara tutunarak kromozomların hücrenin ortasında sıralanmasını sağlar; - bu evrede hücre, bütün kromozomların hücrenin ortasında sıralandığından ve iğ ipliklerine sağlam bir şekilde tutunduğundan emin olur.

Mayoz ve mitoz arasındaki temel farklar şunlardır: 1. Hücre Sayısı: Mitozda iki yeni hücre oluşurken, mayozda dört yeni hücre oluşur. 2. DNA Miktarı: Mitozda DNA miktarı değişmezken, mayozda yarıya iner. 3. Genetik Çeşitlilik: Mitoz genetik çeşitliliği artırmaz, mayoz ise artırır. 4. Kromozom Sayısı: Mitozda ana hücreyle aynı kromozom sayısına sahip hücreler oluşurken, mayozda ana hücrenin kromozom sayısının yarısına sahip hücreler oluşur. 5. Gerçekleştiği Yerler: Mitoz vücut hücrelerinde, mayoz ise üreme ana hücrelerinde gerçekleşir.

Mayoz bölünme iki ana evreden oluşur: Mayoz I ve Mayoz II. Mayoz I evreleri: 1. Profaz I: Kromozomlar yoğunlaşır ve homolog kromozomlar arasında krossing over (genetik materyal değişimi) gerçekleşir. 2. Metafaz I: Homolog kromozom çiftleri hücrenin ekvatoru boyunca sıralanır. 3. Anafaz I: Homolog kromozomlar zıt kutuplara doğru çekilir. 4. Telofaz I: Kromozomlar kutuplara ulaşır, çekirdek zarı yeniden oluşabilir ve sitokinez (sitoplazma bölünmesi) ile iki yavru hücre oluşur. Mayoz II evreleri: 1. Profaz II: Kromozomlar yeniden yoğunlaşır, çekirdek zarı parçalanır. 2. Metafaz II: Kardeş kromatitler hücrenin ekvatoru boyunca sıralanır. 3. Anafaz II: Kardeş kromatitler ayrılır ve zıt kutuplara doğru çekilir. 4. Telofaz II: Kromozomlar kutuplara ulaşır, çekirdek zarı oluşur ve sitokinez ile dört haploid yavru hücre oluşur.

Mayozda 4 hücre, iki aşamalı bir süreç olan Mayoz I ve Mayoz II sonucunda oluşur. Mayoz I aşamasında: 1. Profaz I: Kromozomlar eşlenir ve sentrozomlar zıt kutuplara hareket eder. 2. Metafaz I: Eşlenmiş kromozomlar hücrenin ekvator düzleminde dizilir. 3. Anafaz I: Eşlenmiş kromozomlar zıt kutuplara doğru hareket eder. 4. Telofaz I: Kromozomlar çözülür, çekirdek zarları yeniden oluşur ve sitoplazma iki yeni hücre oluşturacak şekilde ayrılır. Mayoz II aşamasında, her bir yeni hücrenin DNA'sı bölünür ve dört yeni hücre oluşur, bu süreç mitoz bölünmeye benzer.

Mitozda kalıtsal çeşitlilik yoktur.

Evet, sentrozomu olmayan hücre bölünebilir. Sentrozom, hayvan hücrelerinde hücre bölünmesini sağlayan bir organeldir.

Mayoz bölünme sonucunda 4 hücre oluşur.

Mitoz bölünme, bir ana hücreden genetik olarak aynı iki yan hücreyi üreten hücre bölünmesi sürecidir.

Sentrozomun görevleri şunlardır: 1. Hücre Bölünmesi: Sentrozom, hücre bölünmesi sırasında iğ ipliklerinin oluşumunu düzenler ve kromozomların kutuplara taşınmasını sağlar. 2. Mikrotübül Üretimi: Hücre iskeletinin üç temel maddesinden biri olan mikrotübülleri üretir ve yayar. 3. Sily ve Kamçı Oluşumu: Sentrozom, hücrenin dışına uzanan sily ve kamçı gibi yapıların oluşumunda görev alır.

Kromatit, DNA'nın hücre bölünmesi esnasında sentezlenen ve protein bir zarf ile paketlenerek sentromer ile birbirine tutturulmuş iki kopyasından her biridir. Aynı zamanda eş kromozomlar olarak da adlandırılırlar ve kromozom eşlenmesi sonucunda oluşurlar.

İnterfaz evresi, bir hücrenin bölünmeye başlamasından itibaren diğer hücre bölünmesine kadar geçen zaman aralığına denir. İnterfaz evresi üç aşamada gerçekleşir: 1. G1 evresi: Metabolik olaylar yoğun şekilde sürer, hücre büyür, organel sayısı artar ve DNA sentezi için gerekli enzimler üretilir. 2. S evresi: DNA kendini eşler ve böylece her genin bir kopyası oluşur, DNA miktarı iki katına çıkar. 3. G2 evresi: Protein, enzim ve RNA sentezi devam eder, sitoplazmik organel sayısı artar ve bölünme ile ilgili hazırlıklar tamamlanır.

Kardeş kromatitler, mitoz bölünmenin anafaz evresinde ayrılır.

Mayoz bölünme, diploid bir hücrenin kromozom sayısının yarıya indiği ve gametlerin (üreme hücrelerinin) oluştuğu özel bir hücresel süreçtir. Özellikleri: - Evreler: Mayoz, Mayoz-1 ve Mayoz-2 olarak adlandırılan iki aşamada gerçekleşir. - Genetik Çeşitlilik: Krossing over gibi olaylarla genetik çeşitliliği artırır. - Sonuç: Bir hücreden, kromozom sayısı yarıya inmiş, kalıtsal yapısı değişmiş 4 yeni hücre oluşur. Nerede Görülür: Dişi bireylerin yumurtalıklarında ve erkek bireylerin testislerindeki diploit ana üreme hücrelerinde görülür.

Anafaz ve telofaz, mitoz bölünmenin evreleridir. Anafaz evresinde: - Kardeş kromatitler, iğ iplikleri tarafından zıt kutuplara çekilir ve birbirinden ayrılır. - Kinetokora bağlı olmayan iğ ipliklerinin uzamasıyla hücrenin kutupları birbirinden uzaklaşır ve hücrenin boyu uzar. Telofaz evresinde: - Kutuplara ulaşmış olan kromozomların etrafında yeni çekirdek zarları oluşur. - İğ iplikleri kaybolurken kromozomlar çözülmeye başlar ve interfaz evresinde olduğu gibi kromatin haline dönerler. - Çekirdek içinde yeniden çekirdekçik meydana gelir.