HücreBölünmesi

G1 evresinde hücre: Büyür. DNA'sını sentezlemeye hazırlanır. Biyokimyasal anlamda aktiftir. Kromozomal DNA'nın yapı taşlarını ve çekirdekteki her kromozomu eşlemesine yetecek kadar enerjiyi toplamaya çalışır. ATP, RNA, protein, enzim ve organel sentezi gerçekleştirir. G1 evresinin uzunluğu, hücre çeşitlerine göre birkaç dakika ile birkaç hafta arasında değişebilir.

Mitoz bölünme örnekleri: Tek hücreli canlılarda üreme: Tek hücreli mayalar mitoz bölünme ile çoğalır. Çok hücreli canlılarda büyüme ve gelişme: Organizmalar belli bir büyüklüğe ulaşana kadar tüm soma hücrelerinde mitoz bölünme gerçekleşir. Yaraların onarılması: Mitoz bölünme, yara tamirinde kullanılır. Hücre yenilenmesi: Eskiyen hücreler yenilenir. Mitoz bölünme, vücut hücrelerinde (somatik hücreler) görülür.

Evet, mayoza uğrayan bir hücre bir daha mayoz geçiremez. Mayoz bölünme geçiren hücre, bölünme yeteneğini kaybeder.

Hayır, anafaz evresinde kromozom sayısı değişmez. Anafaz evresinde, kardeş kromatitler iğ iplikleri tarafından zıt kutuplara çekilir, böylece kromatitlerin iki kutup arasında ayrılması sağlanır. Kromozom sayısının değiştiği evreler, mayoz bölünme sırasında anafaz-1 ve anafaz-2 evreleridir.

Zigot, başlangıçta tek bir hücreden oluşur. Ancak zigot, mitoz yoluyla bölünerek çoğalır. Bölünme süreci şu şekilde ilerler: Zigot ikiye ayrılır. Ardından dört, sekiz, 16 gibi katlarda hücre sayısı artar. Bu sayede zigot, çok hücreli bir birey oluşturacak şekilde sürekli olarak hücre bölünmesi gerçekleştirir.

Blastosist, bilimsel olarak döllenmiş yumurtanın (zigot) bölünerek içinde sıvı dolu bir boşluk oluşturması aşaması olarak tanımlanır. Bu evrede hücreler daha hızlı bölünmeye, kendi genomlarından yapıtaşları sentezlemeye ve aktif olarak yer değiştirmeye başlarlar. Blastosist aşaması, embriyonun rahim duvarına yerleşebilmesi için kritik öneme sahiptir ve bu süreçte hücreler farklılaşarak organ ve sistemlerin temellerini atar.

Mitotik evrede DNA ve kromozom miktarının nasıl değiştiğine dair bir grafik bulunamadı. Ancak, mitotik evrede DNA ve kromozom miktarındaki değişiklikler şu şekilde özetlenebilir: İnterfaz evresinde DNA eşlenmesi gerçekleşir, bu nedenle DNA miktarı iki katına çıkar. Profaz evresinde kromatin iplikler kısalıp kalınlaşarak kromozom haline gelir. Anafaz evresinde kardeş kromatitler ayrılır ve kromozom sayısı iki katına çıkar. Telofaz evresinde kromatitler kromatin iplik halini almaya başlar. Mitoz bölünme sonucunda, genetik olarak birbirine ve ana hücreye özdeş iki yavru hücre oluşur ve kromozom sayısı korunur.

Sentriyol eşlenmesi, interfazın G1 evresinde gerçekleşir. İnterfaz, hücrenin bölünmeye uğramadan önce hazırlık evresidir. Sentriyollerin replikasyonu, W. Bernhard ve E. de Harven tarafından 1958'de, J. G. Gall tarafından daha sonra anlatılmıştır. Sentriyol eşlenmesi sırasında, her bir sentriyolden "prosentriyol" adı verilen küçük bir tomurcuk oluşur ve bu yapı 700 A° uzunluğunda kısa bir silindirdir.

Kardeş kromatit, bir sentromer ile birbirine bağlanmış tek bir kopyalanmış kromozomun iki özdeş kopyasıdır. Kardeş kromatitlerin özellikleri: Hücre döngüsünün fazları sırasında oluşur. Yeni kopyalanmış ve henüz birbirine yapışık durumdadır. Mitoz bölünmede birbirinden ayrılarak zıt kutuplara ayrılır. Mayoz bölünmede ise kardeş kromatitler, homolog kromozomlara ayrılır ve bu durum, mayoz bölünmede kalıtsal çeşitlilik sağlar. Kardeş kromatitler, tek bir kopyalanmış kromozom olarak kabul edilir.

Mantarlarda hücre bölünmesi, mitotik faz sırasında gerçekleşir. Mitotik faz, çekirdeğin ve sitoplazmanın bölünerek iki yavru hücrenin oluştuğu evredir. Mitotik faz, sırasıyla şu evrelerden oluşur: Profaz. Prometafaz. Metafaz. Anafaz. Telofaz. Ayrıca, mantarlarda eşeyli ve eşeysiz üreme sırasında da hücre bölünmesi gerçekleşir.

Amipler eşeysiz üreme ile çoğalır, yani ikiye bölünerek ürerler. Bu üreme sürecinde: Hücre ortasından iki yandan çökme olur. Hücre çekirdeği ikiye bölünür. Tamamen bölünme gerçekleştiğinde iki canlıda da çekirdek oluşur. Bazı amip türleri ayrıca çoklu bölünme veya spor üretme yoluyla da çoğalabilir.

Bitki ve hayvan hücrelerinde sentrozomun farklı olmasının birkaç nedeni vardır: Evrimsel farklılık: Bitkiler ve hayvanlar farklı evrimsel yollar izlemiştir. Hücre duvarı: Bitki hücrelerinin sert bir hücre duvarı vardır, bu da hücre bölünmesi sırasında mikrotübül organizasyonu için alternatif mekanizmaların evrimleşmesini gerektirmiştir. İğ ipliği düzenlemesi: Hayvan hücrelerinde sentrozomlar, iğ ipliklerinin oluşumu ve hücrenin kutuplarının belirlenmesinde kritik rol oynar. Bölünme tipi: Bitki hücreleri genellikle mitozla çoğalır.

Anafaz evresinde homolog kromatitler ayrılmaz, kardeş kromatitler ayrılır. Anafaz I evresinde mayoz-1 bölünmesinde hücrenin ortasına dizilen homolog kromozomlar iğ iplikleri tarafından zıt kutuplara çekilir. Anafaz II evresinde ise kardeş kromatitler iğ iplikleri aracılığıyla birbirinden ayrılır ve zıt kutuplara doğru çekilir.

Endopoliploidi ve endomitoz arasındaki fark, endomitozun bir endopoliploidi nedeni olmasıdır. Endomitoz, hücre çekirdeği içerisinde kromozom sayısının n'in katları şeklinde, hücre bölünmesi olmadan artmasıdır. Endopoliploidi, endomitozla meydana gelen yavru kromozomların birbirinden ayrılarak bağımsız kromozomlar haline gelmesi durumudur. Ayrıca, endopoliploidi sırasında yavru kromozomlar birbirine yapışık kalarak çok sayıda kromatitten oluşan dev kromozomları meydana getirirse bu duruma politeni denir.

Hücre çeperini hücre (protoplazma) kendisi oluşturur. Hücre çeperi, mitoz bölünmesinin son evresi olan telofaz evresinde, iki yavru çekirdek arasında sitoplazma ve bağlayıcı ipliklerin yardımıyla oluşan fragmoplast üzerinde birikinti yoluyla meydana gelir. Orta lamel: Pektin, özellikle kalsiyum pektinat birikmesiyle oluşur. Primer (birincil) çeper: İki yavru hücrenin protoplastlarının faaliyeti ile selüloz birikmesiyle meydana gelir. Sekonder (ikincil) çeper: Primer çeper üzerine bazı hücrelerde selüloz miselleri ve diğer maddelerin birikmesiyle oluşur.

Tıpta "iğ iplik" ifadesi, aşağıdaki anlamlara gelebilir: İğ iplikleri. İğ ipliği. İğ ipliği kutup cisimciği.

Embriyonik gelişim çeşitleri şu şekilde sıralanabilir: Segmentasyon. Gastrulasyon. Organogenez. Ayrıca, embriyonik gelişimin safhaları ve yeri canlıdan canlıya farklılık göstermekle birlikte, bu süreç genelde annenin veya annenin ürettiği bir yapı koruyuculuğunda geçer. Hayvanlardaki embriyonik gelişimde görülen dört aşama ise şöyledir: 1. Döllenme. 2. Biçim. 3. Büyüme. 4. Değişim.

Hayvan hücrelerinde boğumlanmayı, mikroflamentlerden oluşan protein iplikçikler sağlar. Bitki hücrelerinde ise boğumlanma gerçekleşmez; sitokinez, yani sitoplazma bölünmesi, ara lamel (orta plak) oluşumu ile gerçekleşir.

Mitozda DNA miktarının yarıya düşmesinin nedeni, anafaz evresinde kardeş kromatitlerin ayrılmasıdır. Anafaz evresinde, kardeş kromatitler iğ iplikleri tarafından zıt kutuplara çekilir ve bu şekilde her biri yeni hücrelerin kromozomu olur. Telofaz evresinde ise DNA miktarı tekrar ikiye katlanır, çünkü her bir yavru hücrede kromozomlar kromatin iplik halini almaya başlar. Sonuç olarak, mitoz bölünmede DNA miktarı değişir: İnterfaz evresinde iki katına çıkar. Anafaz evresinde yarıya iner. Telofaz evresinde tekrar iki katına çıkar.

Mitoz bölünme, hayat boyu devam eder.