Hipofiz

Hipotalamus-hipofiz-adrenal aks (HPA aksı), stres yanıtının düzenlenmesinde rol oynayan karmaşık bir nöroendokrin sistemdir. HPA aksının çalışma prensibi: 1. Hipotalamus: Stres veya tehdit algılandığında kortikotropin salgılayan hormonu (CRH) salgılar. 2. Hipofiz bezi: CRH sinyaline yanıt olarak adrenokortikotropik hormon (ACTH) üretir ve bunu kan dolaşımına salar. 3. Adrenal bezler: ACTH'ın etkisiyle kortizol ve diğer glukokortikoidleri salgılar. HPA aksı, hem fizyolojik hem de psikolojik stres durumlarında aktive olur.

Bebeklerde hipofiz kistinin ne zaman küçüleceğine dair bilgi bulunamadı. Ancak, hipofiz kistinin küçülmesi ve tümörün tedavisi için kullanılan yöntemlerden bazıları şunlardır: İlaç tedavisi. Cerrahi müdahale. Radyoterapi. Gamma Knife radyocerrahi tedavisi. Tedavi planı için bir doktora danışılması önerilir.

Adenohipofiz (ön lob) ve nörohipofiz (arka lob), hipofiz bezinin iki ana bölümüdür. Adenohipofiz, glandüler bir doku olup, oral ektodermden gelişir. Nörohipofiz, hipotalamustan uzanan nöronların devamıdır.

Hipofizin kontrol etmediği hormonlar arasında oksitosin ve antidiüretik hormon (ADH) bulunur. Bu hormonlar hipotalamusta üretilir ve hipofiz bezinin arka lobunda depolanır, ancak hipofiz tarafından salgılanmazlar. Oksitosin, doğum sırasında rahim kasılmalarını uyararak doğumun başlamasını sağlar. Hipofiz bezi, diğer hormonların salgılanmasını kontrol ederken, bu iki hormon doğrudan hipotalamus tarafından kontrol edilir.

ADH (Vazopressin) hormonu, beyindeki hipotalamus tarafından üretilip hipofiz bezinin arka lobunda depolanır ve ihtiyaç halinde buradan kana salgılanır.

Hipofiz bezi hipofix terimi, tıbbi literatürde yer almayan bir terimdir. Ancak "hipofiz bezi yetersizliği" veya "hipopituitarizm" olarak bilinen bir durum vardır. Hipopituitarizm, hipofiz hormonlarının yetersiz üretimi sonucu ortaya çıkan klinik bir tablodur.

Sella turcica ve hipofiz bezi arasındaki ilişki, hipofiz bezinin sella turcica içinde yer almasıdır. Sella turcica, kafatasının tabanında, sfenoid kemikte bulunan çukur bir bölgedir ve hipofiz bezini korur ve sabitler.

Hipofizin tıptaki diğer adı "pitüiter bez" olarak geçer.

Sella'da kitle ifadesi, empty sella sendromu olarak adlandırılan durumu ifade edebilir. Bu sendrom, sella tursika adı verilen anatomik yapı içerisine araknoid membranın taşması sonucu ortaya çıkar. Empty sella sendromunun iki farklı türü vardır: 1. Primer empty sella: Tekrarlayan beyin omurilik sıvısı (BOS) pulzasyonları veya kitle etkisi nedeniyle oluşur. 2. Sekonder empty sella: Başarılı bir hipofiz tümörü cerrahisi sonrası görme bozukluklarının meydana gelmesiyle ilişkilidir. Bu durum, genellikle orta yaşlı, obez ve hipertansiyonu olan kadınlarda görülür.

Hipofiz tümörü ameliyattan sonra tekrarlayabilir. Ameliyatın ardından tümörün tekrar büyüme ihtimali vardır ve bu durumda yeni bir operasyon gerekebilir. Tümörün tekrarlama riskini en aza indirmek için hastaların düzenli olarak doktor kontrolünde olmaları ve gerekli tetkiklerin yapılması önemlidir.

Hipofiz tümörü ameliyatı, çeşitli riskler ve komplikasyonlar içermektedir. Bu riskler şunlardır: 1. Cerrahi Komplikasyonlar: Kanama, enfeksiyon, beyin omurilik sıvısı sızıntısı ve sinir hasarı gibi durumlar görülebilir. 2. Hormon Dengesizlikleri: Ameliyat sonrası hipofiz bezinin işlevinde bozukluklar ve hormon dengesizlikleri ortaya çıkabilir. 3. Görme Sorunları: Optik sinirin zarar görmesi sonucu görme kaybı veya diğer görme problemleri yaşanabilir. 4. Uzun Dönem Riskler: Tümörün tekrar etmesi, kalıcı hormon eksiklikleri ve yaşam kalitesinde düşüş gibi uzun vadeli etkiler olabilir. Ameliyat öncesi ve sonrası dikkatli bir değerlendirme ile bu risklerin minimize edilmesi mümkündür.

Türk kemiği olarak bilinen yapı, kafatasının alt kısmında, beynin tabanında bulunan hipofiz bezini tutan ve koruyan kemikli yapı olan sella turcicadır.