Hidroloji

Evet, su bilimi ve hidroloji aynı disiplini ifade eder. Hidroloji, suların yerküre üzerindeki dağılımını ve mekanik, fiziksel, kimyasal ve biyolojik özelliklerini inceleyen disiplinler arası bir bilim dalıdır.

Hazar Denizi, coğrafi ve hidrolojik özellikleri nedeniyle hem göl hem de deniz olarak kabul edilmez. Göl olarak kabul edilmesinin nedenleri: - Hazar Denizi'nin okyanuslarla bağlantısı yoktur. - Tuzluluk oranı yaklaşık %1,2'dir, bu da onu hafif tuzlu bir su kütlesi yapar. Deniz olarak kabul edilmesinin nedenleri: - Büyüklüğü ve suyun kimyasal yapısı. - Dalgalı yapısı.

Denge profiline ulaşmış bir akarsuyun özellikleri şunlardır: 1. Yatak eğimi azalmıştır. 2. Akış hızı yavaşlamıştır. 3. Aşındırma gücü azalmış, biriktirme artmıştır. 4. Enerji potansiyeli azalmıştır. 5. Ulaşım ve taşımacılık yapılabilir (akımı yeterli ise). 6. Akarsuda menderesler çizilir.

Su Döngüsü'nde beş ana havuz bulunmaktadır: 1. Okyanuslar: Dünya üzerindeki suyun %96'sı okyanuslarda depolanır ve bu su tuzludur. 2. Tatlı Su Kaynakları: Göller, nehirler, yapay rezervuarlar ve sulak alanlarda tatlı su depolanır. 3. Buz ve Kar: Kutuplardaki buzullar ve yüksek rakımlı bölgelerdeki kar örtülerinde katı formdaki su saklanır. 4. Atmosfer: Su buharı olarak gaz halindeki su atmosferde depolanır. 5. Toprak ve Yeraltı: Toprakta ve yer altındaki akiferlerde sıvı su depolanır.

Siyasi coğrafyaya katkı sağlayan bilim dalları şunlardır: 1. Jeoloji: Yeryüzünün oluşumu ve yapısını inceleyerek siyasi coğrafyanın fiziki özelliklerini anlamasına yardımcı olur. 2. Meteoroloji: İklim ve hava olaylarını inceleyerek siyasi coğrafyanın iklim değişikliğini anlamasına katkı sağlar. 3. Hidroloji: Su kaynaklarını ve su döngüsünü inceleyerek siyasi coğrafyanın su kaynaklarıyla ilgili konularda çalışmasını sağlar. 4. Ekonomi: Ekonomik faaliyetleri ve kaynak dağılımını analiz ederek siyasi coğrafyanın kalkınma ve ekonomik sorunlarını anlamasına yardımcı olur. 5. Sosyoloji: İnsan toplumlarını ve sosyal ilişkileri inceleyerek siyasi coğrafyanın insan coğrafyası ve yerleşimler üzerindeki çalışmalarını destekler.

Akiklüd, hidrolojide yeraltı suyunun hareketini engelleyen, düşük geçirgenliğe sahip jeolojik bir oluşum olarak tanımlanır.

Su bütçesinde yer alan parametreler şunlardır: 1. Ortalama yağış: Belirli bir bölgedeki yıllık yağış miktarı. 2. Buharlaşmalar: Suyun atmosfere geri dönen kısmı. 3. Yeraltı suyuna geçiş: Toprağa sızan su miktarı. 4. Yüzeysel akış: Denizlere ve göllere ulaşan su miktarı. 5. Komşu ülkelerden gelen su: Sınıraşan sular. 6. Su kaynakları: Akarsular, nehirler, rezervuarlar gibi suyun depolandığı yerler. 7. Hidromorfolojik yapılar: Su kalitesini ve su bütçesini etkileyen yapılar. 8. Özümleme kapasitesi: Havzanın su kaynaklarını kullanma kapasitesi.

Akifer ve rezervuar kavramları farklı anlamlara sahiptir: - Akifer, yeraltı suyunu depolayan ve akışına izin veren geçirgen kaya, kum veya çakıldan oluşan jeolojik bir oluşumdur. - Rezervuar ise, suyun gelecekte kullanılmak üzere depolandığı doğal veya yapay herhangi bir kaynağı ifade eder ve bu terim, akarsular, göller, barajlar ve akiferleri de kapsar. Dolayısıyla, akifer bir tür rezervuar olarak değerlendirilebilir, ancak tüm rezervuarlar akifer değildir.

Pluvial yağış, yağmurun etkisiyle meydana gelen yağış anlamına gelir.

Karadiğin Deresi'nin suyu, genellikle yağmur ve kar yağışlarıyla oluşan sular ile eriyen buzullardan gelir.

Humboldt Akıntısı, Antarktika'dan gelen soğuk suların etkisiyle soğuktur. Bu akıntı, Pasifik Okyanusu'ndan kuzeye, Şili ve Peru kıyıları boyunca, Güney Amerika'nın batı kıyısı boyunca uzanır.

Sel rejimi, özellikle tropikal iklim ve dağlık iklim bölgelerinde yaygın olarak görülür. Tropikal iklim: Yıl boyunca yoğun yağışlar ve muson yağmurları, bu bölgelerde ani ve şiddetli sellere neden olabilir. Dağlık iklim: Bahar aylarında kar erimeleri ve yoğun yağışlar, dağlık bölgelerde sel olaylarını tetikler. Ayrıca, savan iklimi ve okaliptüs iklimi (Mediterranean iklimi) gibi iklimlerde de sel riski yüksektir.

Deltalar, akarsuların deniz veya göl gibi durgun su kütlelerine döküldüğü yerlerde oluşur. Oluşum süreci şu aşamalardan geçer: 1. Akarsu Taşınımı: Akarsular, taşıdıkları alüvyonları (çökeltileri) belirli bir yol boyunca taşırlar. 2. Enerji Kaybı: Akarsuyun, durgun suya yaklaşmasıyla akış hızı azalır. 3. Birikim Oluşumu: Akarsuyun durgun suya ulaştığı noktada meydana gelen alüvyon birikimi zamanla düzenli bir yapı oluşturur. Bu süreç, nehrin ağzı yakınında suyun hızının çok daha yavaş olduğu bir alan yaratır ve biriken malzemeler, suyun hareketi tarafından şekillendirilerek üçgen veya üçgen benzeri bir şekil alır.

Su kaynakları sınıflandırma yöntemleri şu şekilde ayrılabilir: 1. Yüzey Suları: Akarsular, göller, baraj gölleri, denizler ve okyanusları içerir. 2. Yeraltı Suları: Toprak ve kaya tabakaları arasında bulunan su kütleleridir. 3. Buzullar ve Kar Suları: Kutup bölgelerinde ve yüksek dağlarda bulunan buzullar ile dağlarda biriken karın erimesiyle oluşan suları ifade eder. 4. Atmosferdeki Su: Atmosferde bulunan su buharı, yağışlarla yeryüzüne düşer ve su kaynaklarının yeniden doldurulmasını sağlar. 5. Buğday Suları: Jeotermal kaynaklardan çıkan sıcak suların oluşturduğu su kütleleridir.

Yağmur ve karların erimesiyle oluşan su kütlesine "sel" denir.

Coğrafyada havzanın özellikleri şunlardır: 1. Jeolojik Yapı: Havzalar, eski çukurluklar üzerine tortulanmış genç tabakaların geniş bir yere doğru uzandığı yerlerdir. 2. Topografik Yapı: Etrafı dağ veya tepelerle çevrili düz veya düze yakın bir tabana sahiptir. 3. Doğal Kaynaklar: Su kaynakları, mera alanları, orman alanları, maden yatakları gibi doğal kaynakları içerir. 4. Hidrolojik Sistem: Havzalar, üzerine düşen yağış sularını belirli bir akarsu kesitine gönderen hidrolojik sistemlerdir. 5. İklim ve Basınç Dağılımı: Havzalarda yağışın dağılışı, şekli ve rejimi beşeri ve ekonomik hayatı etkiler. 6. Ekosistem: Havzaların çerçeve kısımlarında bitki örtüsü ve toprağın çehresi değişerek farklı ekosistemler oluşur.

Akış hızı çeşitli faktörlere bağlıdır: 1. Eğim: Akarsuyun eğimi, suyun yerçekiminin etkisiyle daha hızlı veya daha yavaş akmasını sağlar. 2. Debi: Belirli bir zaman diliminde akarsudan geçen su miktarı, akış hızını etkiler. 3. Su sıcaklığı: Sıcak su, soğuk suya göre daha az yoğun ve viskoz olduğundan, sıcaklık arttıkça akış hızı artar. 4. Yatak yapısı: Akarsu yatağının genişliği, derinliği ve pürüzlülüğü akış hızını belirler. 5. Bitki örtüsü: Yoğun bitki örtüsü suyun akışını yavaşlatırken, çıplak arazilerde su daha hızlı akar. 6. Yağış miktarı ve sıklığı: Yağışlar akarsuyun debisini artırarak akış hızını yükseltir. 7. İnsani etkiler: Tarım, sanayi ve kentsel gelişim gibi faaliyetler su kaynaklarının kullanımını değiştirerek akış hızında değişimlere yol açabilir.

Ege Denizi'nde en son deniz çekilmesi, 8 Şubat 2025 tarihinde gözlemlenmiştir.

Havza, suyun, çökeltilerin ve besin bileşenlerinin bir su yolu boyunca dolaşımını sağlayan doğal bir sistemdir. İşe yararları şunlardır: 1. Su Kaynakları Yönetimi: Su kaynaklarının izlenmesi ve korunması için kullanılır. 2. Taşkın Tahmini: Taşkınların tahmin edilmesi ve önlenmesi açısından önemlidir. 3. Ekolojik Sağlık: Nehir veya su kütlesinin ekolojik sağlığının korunması ve su kalitesinin kontrol edilmesi için gereklidir. 4. Depolama ve Boşaltma: Fazla suyun depolanması ve boşaltılmasını düzenler.

Korubin, su sistemleri için kontrol noktalarını otomatize etmek ve yönetmek amacıyla tasarlanmış bir hidroloji sistemidir. Başlıca işlevleri: - Enerji verimliliği: Kontrol noktalarındaki cihazların enerji verimliliğini sağlamak. - Raporlama ve grafikleme: Verimlilikle ilgili detaylı bilgilere ulaşmak ve bunları grafiklerle sunmak. - Arıza yönetimi: Arıza durumunda kendi önlemlerini almak ve servis personeli talebi yapmak. Kullanım alanları: Su sondaj kuyuları, terfi merkezleri, depolar, klorlama istasyonları ve kanalizasyon hatları gibi çeşitli kontrol noktalarını kapsar.