HelenistikDönem

Silyon Antik Kenti'nin hikayesi şu şekilde özetlenebilir: - Kuruluş Dönemi: Silyon, M.Ö. 3. yüzyılda Seleukos İmparatorluğu'nun bir parçası olarak kurulmuştur. - Helenistik Dönem: Büyük İskender'in Anadolu seferi sırasında kenti ele geçirmesiyle Helenistik döneme geçiş yapmış ve bu dönemde kültürel ve ekonomik olarak gelişmiştir. - Roma Dönemi: Roma İmparatorluğu döneminde önemli bir askeri üs ve ticaret merkezi haline gelmiş, tiyatro, hamamlar ve su kemerleri gibi yapılar inşa edilmiştir. - Bizans Dönemi: Bizans döneminde dini ve askeri bir merkez olarak varlığını sürdürmüş, piskoposluk merkezi olmuştur. - Selçuklu Dönemi: Türk-İslam döneminde Teke-ili'nin önemli merkezlerinden biri olmuş ve 17. yüzyıla kadar yerleşim görmüştür. Günümüzde Silyon, tarihi ve doğal güzellikleri ile ziyaretçilerini ağırlayan bir antik kent olarak önemini korumaktadır.

Tripolis'in hikayesi antik dönemlerden günümüze kadar uzanan zengin bir geçmişe sahiptir. Kuruluş: Kent, Helenistik dönemde Apollonia ismi ile kurulmuş ve Lydia Bölgesi'nin sınır kentlerinden biri olmuştur. Gelişme: Roma döneminde büyük bir yapılanmaya uğramış, 2. yüzyıldan itibaren şehir kapıları, caddeler, hamamlar, stadyum, tiyatro ve meclis binası gibi kamu binaları inşa edilmiştir. Deprem ve Göç: 494 yılında yaşanan depremle kısmen yıkılmış ve ardından Sasani akınları nedeniyle terk edilmiştir. Yeniden Yerleşim: 13. yüzyılın ilk yarısından itibaren Bizans ve Türkler arasında el değiştiren kent, 1429'da Osmanlı hakimiyetine girmiştir. Modern Dönem: 2012 yılından itibaren yapılan arkeolojik kazılarla Tripolis'in tarihi ve kültürel mirası yeniden gün yüzüne çıkarılmaktadır.

Yeniyurt Kalesi'nin hikayesi şu şekildedir: - Konum: Mersin ilinin Erdemli ilçesinin kuzeybatısında yer alır. - Adı: Kalenin eski adı bilinmemektedir; yakındaki köy olan Yeniyurt adını taşır. - İnşaat: Antik çağda vadiyi kontrol etmek için Helenistik dönemde inşa edilmiştir. - Yeniden İnşa: Orta Çağ'da Bizans İmparatorluğu veya Kilikya Ermeni Krallığı tarafından yeniden yapılandırılmıştır. - Yapı Özellikleri: Kale, standart dışı yapı malzemeleri ile dikkat çeker. - Günümüzdeki Durum: Günümüzde çoğunlukla harabe halindedir. Kalede üç kule, bir nekropol, bir bazilika ve bazı evlerin izleri bulunmaktadır.

Silifke Kalesi'nin hikayesi şu şekildedir: Kale, Helenistik ya da Erken Roma Dönemine ait olarak düşünülmektedir. M.Ö. 312 yılında, Büyük İskender'in generallerinden ilçeye de ismini veren Selefkos tarafından yaptırıldığı tahmin edilmektedir. Yıllar içinde Ermeni Kilikya Krallıkları, Franklar, Anadolu Selçukluları, Karamanoğulları ve Osmanlılar tarafından ele geçirilmiş ve eklemelerle orta çağ kalesi görünümüne kavuşmuştur. 1190 yılında, Kilikya Ermeni Devleti'nin yönetimine girince tamir ettirilmiştir. Evliya Çelebi Seyahatnamesi'nde, kalenin 17. yüzyılda 23 burca sahip olduğu ve içinde bir cami ile 60 ev bulunduğu yazmaktadır. Günümüzde Silifke Kalesi'nde kazı çalışmaları devam etmekte olup, 2021 yılı itibariyle giriş imkanı bulunmamaktadır.

Patara Antik Kenti, mimari açıdan birçok önemli yapıya ev sahipliği yapmaktadır: 1. Roma Kent Kapısı (Zafer Takı): Roma İmparatorluğu döneminde, MS 1. yüzyılın sonlarında inşa edilmiş, iyi korunmuş bir yapıdır. 2. Bouleuterion (Meclis Binası): MÖ 2. yüzyıla tarihlenen, dikdörtgen ve yarım daire formlu bir yapıdır. 3. Patara Tiyatrosu: Helenistik Dönem'de inşa edilmiş, Roma döneminde onarım ve eklemelerle genişletilmiştir. 4. Deniz Feneri: İmparator Nero tarafından, MS 64-65 yıllarında yaptırılmış, antik dönemin en eski fenerlerinden biridir. 5. Vespasian Hamamı: Roma dönemine ait, dönemin özelliklerini yansıtan bir yapıdır. 6. Korinth Tapınağı: Kentin en güney ucunda yer alır ve ana caddenin önemli bir parçasıdır.

Apamea, farklı dönemlerde çeşitli uygarlıklara ait olmuştur: Helenistik Dönem: Apamea, Seleukos I Nikator tarafından M.Ö. 3. yüzyılda kurulmuştur. Roma İmparatorluğu: M.Ö. 188 yılında Romalılar ve Seleukoslar arasında yapılan ve tarihe Apameia Barışı olarak geçen antlaşma burada gerçekleştirilmiştir. Bizans Dönemi: Bizans egemenliği altında önemli bir askeri veya ticari merkez olarak varlığını sürdürmemiştir. İslam Dönemi: Arapların eline geçtikten sonra terk edilmiştir. Günümüzde Apamea, Suriye'de yer alan antik bir kent olarak ziyaret edilmektedir.

Girit'te şu vazolar bulunur: 1. Hadra Vazoları: Helenistik döneme ait, figüratif veya süslemeli olarak boyanmış vazolar. 2. Minos Dönemi Vazoları: Minos uygarlığına ait, çeşitli figürlerle süslenmiş vazolar. 3. Geometrik Dönem Vazoları: Geometrik desenlerle bezenmiş, erken Yunan seramik sanatı örnekleri.

Yuvarlak oymalar, Helenistik döneme aittir.

İskenderiye'nin önemli olmasının bazı nedenleri: Tarihî ve kültürel önem: İskenderiye, Antik Çağ'da Helenistik kültürün merkezi olmuş, Büyük Kütüphane ve Pharos Deniz Feneri gibi önemli yapılara ev sahipliği yapmıştır. Stratejik konum: Mısır'ın Akdeniz kıyısında yer alması, onu bir liman kenti olarak önemli kılmıştır. Ekonomik ve ticari merkez: İskenderiye, uluslararası denizcilik ve ticaret açısından her zaman önemli bir merkez olmuştur. Dini merkez: İskenderiye, erken Hristiyanlık döneminde de önemli bir merkezdi ve Doğu Roma İmparatorluğu'nda Hristiyanlığın önemli merkezlerinden biri olan İskenderiye Patrikhanesi'ne ev sahipliği yapmıştır. Modern dönem: 18. yüzyıldan itibaren İskenderiye, uluslararası nakliye endüstrisinin önemli bir merkezi haline gelmiş ve Mısır'ın en büyük ikinci şehri olmuştur.

Teos'un hikayesi, MÖ 1050-1000 yıllarında Dionysos'un oğlu Athamas tarafından kurulan bir antik kent olarak başlar. Öne çıkan olaylar ve özellikler: - 12 İon kentinden biri olan Teos, deniz ticareti ile zenginleşmiş ve iki limana sahip olmuştur. - Dionysos Tapınağı, Helenistik dönemin ünlü mimarı Hermogenes tarafından MÖ 2. yüzyıl başlarında inşa edilmiştir ve Anadolu'daki en büyük Dionysos tapınaklarından biridir. - Kültürel önem: Teos, İonialı Aktörler Birliği'nin kurulduğu ve oyuncuların çeşitli yerlerde temsiller verdiği bir merkez olmuştur. - Tarih boyunca hakimiyet: Persler, Lidyalılar ve Romalıların hakimiyetine girmiş, ancak bağımsızlığını korumuştur. Kazı ve araştırmalar: Kentteki ilk arkeolojik araştırmalar 1764-1765 yıllarında yapılmış, 2010 yılından itibaren ise Ankara Üniversitesi tarafından yeniden kazılar başlatılmıştır.

Skepsis antik kenti, birkaç önemli nedenden dolayı tarih boyunca öne çıkmıştır: 1. Ekonomik ve Ticaret Merkezi: Skepsis, İda Dağı (Kaz Dağı) eteklerinde yer alması ve stratejik konumu sayesinde önemli bir tarım ve ticaret kenti olarak kabul edilirdi. 2. Kültürel ve Entelektüel Merkez: Helenistik dönemde, ünlü düşünürler Aristoteles ve Theophrastos'un kütüphanesinin burada bulunması, kentin entelektüel bir merkez olarak ün kazanmasını sağlamıştır. 3. Tarihî Olaylar: Roma döneminde, Skamander nehri üzerinde bir köprü inşa edilmesi ve aşağı şehrin büyümesi, kentin Roma dönemindeki önemini gösterir.

Helenistik Dönem, M.Ö. 323 yılında Büyük İskender'in ölümü ile başlamış ve M.Ö. 30 yılında Romalıların Mısır'ı ele geçirmesi ile sona ermiştir.

Anadolu'da Helenistik Dönem ile ilgili bazı sorular: Hellenistik Dönem'de Anadolu'da kurulan yeni kentlerden bazıları nelerdir?. Hellenistik Dönem'de Anadolu'da kurulan krallıklardan bazıları nelerdir?. Hellenistik Dönem'de Anadolu'da hangi sanatsal ve mimari yapılar öne çıkmaktadır?. Hellenistik Dönem'de Anadolu'da eğitim ve dil alanında ne gibi değişiklikler yaşanmıştır?. Hellenistik Dönem'de Anadolu'da dini anlamda ne gibi gelişmeler yaşanmıştır?.

Parion antik kentinde çeşitli dönemlerde farklı topluluklar yaşamıştır: MÖ 5. yüzyıldan MS 3. yüzyıl sonlarına kadar Parion'da, gümüş, bronz ve bakır sikkeler üzerinde Gorgon başı tasviri bulunan kişiler yaşamıştır. Helenistik dönemde Büyük İskender'in haleflerinden biri olan Lysimachus'un kontrolüne girmiştir. Bergama Krallığı döneminde Parion, Attalid tarafından ele geçirilmiş ve Roma hakimiyetine girmiştir. Bizans döneminde ise Parion önemli bir piskoposluk merkezi olmuştur. Ayrıca, Parion'da Hıristiyan cemaatinin MS 180'den önce yaşadığı ve bazı azizlerin (Onesiphorus, Menignus, Teogenes ve Basil) burada yaşadığı düşünülmektedir.

Magarsus'ta şu yapılar ve özellikler bulunmaktadır: 1. Antik Tiyatro: Deniz manzarasına karşı konumlanmış, iyi korunmuş bir antik tiyatrodur. 2. Athena Magarsia Tapınağı: Kentin dini merkezlerinden biri olup, Büyük İskender'in dua ettiği yer olarak bilinir. 3. Surlarla Çevrili Kent Tasarımı: Izgara planlı bir kent yapısına sahiptir. 4. Orta Çağ Kalesi: Kentin savunma amaçlı kullanılan kalesidir. 5. Sarnıç ve Hamamlar: Bizans ve Osmanlı dönemlerine ait kalıntılardır. Magarsus, Roma ve Helenistik dönemlerde önemli bir yerleşim yeri olmuştur.

Silifke Olba Antik Kenti'nde Helenistik dönemden Roma İmparatorluğu'na kadar çeşitli halklar ve hükümdarlar yaşamıştır. Olba Krallığı döneminde, devletin kurucuları arasında Menderes Nehri kıyısındaki İzmir'den gelen halkların olduğu düşünülmektedir. MÖ 1. yüzyılda Olba'nın tiranı Zenophanes ve kızı Aba, devleti yönetmiştir. Roma döneminde ise kent, önemli bir dini ve idari merkez olmuş, vatandaşlar "tanrının çiftçileri" olarak adlandırılmıştır. Olba, Hristiyanlık döneminde de piskoposluk merkezi olarak önemini korumuş ve bu dönemde de yerleşim devam etmiştir.

Bergama Antik Kenti'nin hikayesi şu şekilde özetlenebilir: - Kuruluş Dönemi: Bergama, Helenistik Dönem'de Attalid Hanedanlığı'nın başkenti olarak kurulmuştur. - Roma İmparatorluğu Dönemi: MÖ 133 yılında kentin Roma İmparatorluğu'na geçmesiyle Asya Eyaleti'nin başkenti olmuştur. - Bizans ve Osmanlı Dönemi: Bizans döneminde önemini korumuş, daha sonra Osmanlı İmparatorluğu'na dahil olmuştur. Antik kentin öne çıkan yapıları arasında: - Akropol: Kraliyet ailesi ve önde gelenlerin yaşadığı, Trajan Tapınağı gibi önemli yapıları barındıran bölge. - Zeus Sunağı: Hellenistik dönem mimarisinin en önemli örneklerinden biri, bugün Berlin'deki Pergamon Müzesi'nde sergilenmektedir. - Tiyatro: 10.000 kişilik kapasitesiyle dönemin en dik ve büyük tiyatrolarından biridir. - Asklepion: Sağlık tanrısı Asklepios adına kurulmuş tedavi merkezi ve kutsal alan. Bergama, 2014 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne girmiştir.

Pergamon Antik Kenti'nde çeşitli dönemlerde farklı topluluklar yaşamıştır: Helenistik Dönem: Kent, MÖ 281-133 yılları arasında Attalos Hanedanı döneminde Helenistik Bergama Krallığı'nın başkenti olmuştur. Roma Dönemi: MÖ 133'te III. Attalos'un vasiyeti üzerine kent, Roma İmparatorluğu'na devredilmiş ve Roma yönetiminde en gelişmiş haline ulaşmıştır. Bizans Dönemi: Kent, Bizans İmparatorluğu'nun bir parçası olmuş ve daha sonra Selçuklu Türkleri tarafından kontrol edilmiştir. Osmanlı Dönemi: 1357'de Bizans kontrolüne geri dönen şehir, son olarak Osmanlı topraklarına katılmıştır.

Antik Yunan'da en çok yapılan heykeller arasında Kouros (genç erkek) ve Kore (genç kız) heykelleri bulunur. Bazı örnekler: Kouros: Ayakta duran çıplak erkek heykelleridir; geniş omuzlu, kolları gövdeye yapışık, beli ve kalçaları dardır. Peplos Kore: Geleneksel bir Yunan elbisesi olan peplos giymiş genç kız heykelidir. Ayrıca, tanrı ve tanrıça heykelleri de sıkça yapılmıştır; örneğin, Phidias'ın Parthenon'daki Athena heykeli. Antik Yunan heykellerinin büyük bir kısmı, sonraki dönemlerde Romalılar tarafından yapılmış kopyalardır, çünkü orijinallerin çoğu kaybolmuş veya yok edilmiştir.

Prof. Dr. Ahmet Arslan'ın "Aklın Keşfi" başlıklı söyleşisinde anlattığı temel konu, aklın tarihte keşfedilişidir. Arslan, bu ifadeyle aklın yaptığı keşifleri değil, insanın doğasının akıl olduğunu ve insanın özünü aklın teşkil ettiğini Yunanlıların keşfetmiş olmasını kastettiğini belirtmiştir. Söyleşide, bu tezin temellendirilmesi için özellikle Sokrates öncesi ve Sokrates dönemi Yunan edebiyatı ve mitolojisi incelenmiştir. Ayrıca, Prof. Dr. Ahmet Arslan'ın "Aklın Keşfi" başlıklı videosu, aşağıdaki platformlarda bulunabilir: youtube.com; yandex.ru.