HelenistikDönem

Seleukidler, Helenistik uygarlığa aittir. Seleukos İmparatorluğu, Büyük İskender'in ölümünden sonra Makedonya İmparatorluğu'nun parçalanmasıyla, İskender'in generallerinden I. Seleukos tarafından kurulan bir Helenistik imparatorluktur.

Baktriya Krallığı, Helenistik uygarlığa aittir. Grek-Baktriya Krallığı, MÖ 256 yılında Diodotus tarafından Seleukos İmparatorluğu'ndan ayrılarak kurulmuştur. Hint-Grek Krallığı ise, Grek-Baktriya Krallığı'nın MÖ 180'de Hindistan'a genişlemesiyle oluşmuştur.

Harpasa'da yaşamış bazı topluluklar: Lydialılar. Karialılar. Selevkoslar. Roma, Bizans, Beylikler ve Osmanlı halkları. Harpasa'da ayrıca, Osmanlı döneminde Arpaz Beyliği'nin mülki ve askeri yönetim merkezi olduğu bilinmektedir.

Helenistik dönemde öne çıkan felsefe okulları şunlardır: Epikürosçuluk (Epikürcülük). Stoacılık. Septisizm (Kuşkuculuk). Yeni Platonculuk (Plotinos). Ayrıca, Pisagorculuk, Kinizm ve Peripatetik Okul gibi diğer okullar da bu dönemde etkili olmuştur.

Samsun Toptepe'de bulunan şey, Helenistik döneme ait tarihi bir mezar odasıdır. Canik Belediyesi'nin "15 Temmuz Şehitler Tepesi" projesi kapsamında, Toptepe Mahallesi'ndeki 3. derece arkeolojik sit alanında yapılan çevre düzenleme çalışmaları sırasında, Samsun Müze Müdürlüğü kontrolünde, doğal kesme blok taşlardan yığma tekniği ile yapılan mezar odası keşfedilmiştir. Mezar odası, yaklaşık 12 metre uzunluğunda bir koridor (dramos) ve 250X280 cm ebatlarında bir mezar odasından oluşmaktadır.

Evet, Afganistan'da Helenistik kültür ve sanat izleri bulunmaktadır. Afganistan, Büyük İskender'in Asya seferleri sırasında Greko-Baktriya Krallığı'nın merkezi olmuştur. Afganistan'daki bazı Helenistik kültür ve sanat örnekleri şunlardır: Cam Minare (Jam Ghor). Herat Kalesi. Gazni Minareleri.

Phellos'ta yaşamış olanlar hakkında kesin bir bilgi bulunmamakla birlikte, Phellos'un Likya uygarlığının bir yerleşimi olduğu bilinmektedir. Phellos, MÖ 7. yüzyıla uzanan tarihiyle, Akdeniz'in antik dünyasında stratejik bir liman kenti olarak dikkat çekmiştir. Phellos'un limanı Antiphellos (bugünkü Kaş merkezi) ile organik bir ticaret ilişkisine sahip olan kent, özellikle tarım ve orman ürünlerinin Akdeniz’e pazarlanmasında önemli bir rol üstlenmiştir.

Grekler, Helenistik Dönem sırasında kurulan krallıklar döneminde kurulmuştur. Helenistik Dönem, Büyük İskender'in istilalarıyla başlamış ve Antik Dünya'da Grek etkisinin en yüksek seviyeye ulaştığı bir dönem olarak kabul edilir. Helenistik Dönem'de kurulan bazı krallıklar: Makedonya Krallığı; Ptolemaios Hanedanı (Mısır); Selevkos Hanedanı (Suriye ve Mezopotamya); Attalid Hanedanı (Pergamon, bugünkü Bergama).

Faselis (Phaselis) Antik Kenti, Likya ve Pamfilya uygarlıklarının sınırları arasında yer alan bir antik kenttir. Kuruluşundan itibaren sırayla egemen olan uygarlıklar: M.Ö. 5. yüzyılda Persler; M.Ö. 4. yüzyılda Kayra Satrabı Mausolos ve komşu kent Lmyra’nın Kralı Perikles; M.Ö. 333'te Büyük İskender; M.Ö. 167'de Likya Birliği; M.Ö. 43'te Roma. Roma egemenliğine girmesiyle birlikte kentte yeniden yapılanma başlamış ve en az 300 yıllık bir refah dönemi yaşanmıştır.

Helen uygarlığına ait bazı sorular şunlardır: Helenistik Dönem'in başlangıcı ve sonu hangi tarihlere dayanır?. Helenistik Dönem'in en belirgin gelişmeleri nelerdir?. Helenistik Dönem'de felsefe nasıl bir değişim göstermiştir?. Helenistik Dönem'de hangi yeni kentler kurulmuştur?. Helenistik kültür, hangi medeniyetlerin etkileşimiyle ortaya çıkmıştır?.

Konuralp'e antik kent denmesinin sebebi, Prusias ad Hypium adlı Greko-Romen kent devletine dayanmasıdır. Konuralp'te bulunan bazı antik yapılar şunlardır: Antik Tiyatro: Helenistik Çağ'da yapılmış, Roma Dönemi'nde eklemeler almıştır. Su Kemerleri: Şehrin su ihtiyacını karşılamak için inşa edilmiştir. Roma Köprüsü: Roma Dönemi'ne ait, beyaz mermer bloklarla harç kullanılmadan yapılmıştır. Sur Duvarları: Helenistik, Roma ve Doğu Roma Dönemleri'ne aittir. Ayrıca, Konuralp'in Osmanlı ve modern dönemlerdeki yapıları da çok katmanlı bir kentsel doku oluşturmaktadır.

Helenistik dönemde kurulan bazı antik kentler şunlardır: İskenderiye (Alexandria ad Aegyptum). Antakya (Antioch ad Orontes). Seleucia. Efes. Bergama (Pergamon). Stratonikeia. Ayrıca, Aizanoi, Anemurium, Assos, Perge ve Patara gibi kentler de Helenistik dönemde kurulan veya gelişen önemli antik kentler arasında yer alır.

Kanlı Divane (Canytellis) Antik Kenti, Helenistik, Roma, Bizans ve Osmanlı dönemlerine ait tarihi yapıları içermektedir. Kentin tarihi, M.Ö. 3. yüzyıla kadar uzanmakta olup, bu dönemde Olba Krallığı'na ait kutsal bir yerleşim yeri olarak kurulmuştur.

Soli Antik Kenti'nde yaşamış bazı kişiler: Filemon. Aratos. Hrisippos. Krantor. Philokypros. Ayrıca, Romalı komutan Pompeius, korsanları bertaraf ederek Soli'yi yeniden canlandırmış ve kentin adı, ona ithafen "Pompeiopolis" olarak değiştirilmiştir.

Antik Yunan tiyatrosunun Helenistik dönemdeki bazı özellikleri: Orchestra (orkestra), yarım daire şeklinde olup, oturma sıraları ile birleşmiştir. Skene (sahne binası), iki katlı, uzun ve dikdörtgen bir yapıdır ve her iki ucunda oyuncuların girişleri için kapılar bulunur. Cavea (oturma alanı), yarım daireden oluşur ve ortadan geçen diazoma ile iki bölüme ayrılır. Oturma sıraları, ana kayaya oyularak biçimlendirilmiş ve üzeri mermerle kaplanmıştır. Kapasite, örneğin Bodrum Antik Tiyatrosu gibi bazı tiyatrolarda 12-13 bin kişiye ulaşabilir. Tiyatrolar, genellikle doğal yamaçlara inşa edilmiştir. Helenistik dönemde tiyatrolar, daha önceki dönemlere göre daha büyük ve karmaşık yapılar haline gelmiştir.

Helenistik dönem resim sanatı, Bizans'ta özellikle mozaik ve fresk teknikleriyle devam etmiştir. Mozaikler: İlk Çağ'ın Helenistik resim zevki, Bizans mozaiklerinde konular, renkler ve çizgilerle kendini göstermiştir. Freskler: Fresklerde tasvirler iki boyutlu olup, derinlik verilmez. Ayrıca, Bizans sanatında resim, İkonoklazma (İkona Kırıcı) Dönemi'nde (726-843) büyük bir darbe almış, dini resimler tahrip edilmiş, yalnızca haç resminin yapılmasına izin verilmiştir. Bizans resim sanatının geç ve son dönemlerinde ise kompozisyonlara derinlik katacak mimari elemanlar ve manzara motifleri yer almış, üslup, renk kullanımı ve çizgisel oyunlarla zenginleştirilmiştir.

Türkiye'de kaç tane Helenistik dönem mezarı olduğuna dair kesin bir sayı vermek mümkün değildir. Ancak, çeşitli bölgelerde Helenistik döneme ait mezarların bulunduğu bilinmektedir. Örneğin, Haydarpaşa kazılarında Helenistik döneme ait bir kiremit mezar bulunmuştur. Daha fazla bilgi için Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın ilgili birimlerine başvurulması önerilir.

Afganistan, Helenistik dönemde Büyük İskender'in kurduğu Helenistik uygarlığın etkisi altında kalmıştır. Büyük İskender, MÖ 328'de Afganistan'ı işgal etmiş ve başkenti Baktriya (Belh) yaparak burada Helenistik bir imparatorluk kurmuştur.

Uzuncaburç Antik Kenti, Hellenistik, Roma, Erken Hıristiyanlık ve Bizans, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerine ait kalıntılar içermektedir. Kuruluş ve ilk dönemler: Kent, Seleukos Nikator I döneminde bir tapınak merkezi ve Olba Tapınak Devleti'nin bir parçası olarak kurulmuştur. Roma İmparatorluğu'na geçtikten sonra, İmparator Vespasianus zamanında (MS 72) Olba'dan ayrılarak özerk bir kent haline gelmiştir. Terk ediliş ve yeniden yerleşim: Kilikya bölgesinin Arapların eline geçmesiyle kent terk edilmiştir. Osmanlı döneminde, ören yerinin doğusunda yeni bir yerleşim oluşmuş ve bu bölgeye, buradaki Helenistik kuleden esinlenerek "Uzuncaburç" adı verilmiştir.

Sillyon Antik Kenti'nin hikayesi şu şekilde özetlenebilir: Kuruluş: M.S. 2. yüzyılda Bergama Krallığı'na bağlı olarak, bugünkü Yanköy yakınlarında bulunan Koçhisar Tepesi'nde kurulmuştur. Tarihsel Dönemler: Antik Dönem: M.Ö. 3. yüzyılda kendi adını taşıyan madeni parasını basmaya başlamıştır. Roma Dönemi: Roma egemenliğine girmiş, en parlak dönemlerini yaşamıştır. Bizans Dönemi: Hristiyanlık'ın bölgede etkili olmasıyla bir psikoposluk merkezi haline gelmiştir. Türk-İslam Dönemi: 13. yüzyılda Selçuklu hakimiyeti ile beraber yerleşim olarak kullanılmaya devam etmiş, 17. yüzyıla kadar yerleşim görmüştür. Günümüzdeki Durum: Günümüzde harabe durumundadır.