Hadis

Müstedrak ve sahih kavramları hadis ilmi bağlamında farklı anlamlar taşır: 1. Müstedrak: Herhangi bir hadis âliminin, hadis almak için ileri sürdüğü şartları taşıdığı halde, kitabına almadığı hadislerin, bir başkası tarafından toplanarak oluşturulan eserlere denir. 2. Sahih: Buhârî ve Müslim gibi hadis kitaplarında yer alan, hadislerin en güvenilir kabul edilen türünü ifade eder.

Kütüb-i Sitte, Hz. Muhammed'in hadislerini toplayan altı büyük hadis kitabını ifade eder. Bu kitaplar şunlardır: 1. Sahih-i Buhari. 2. Sahih-i Müslim. 3. Sünen-i Ebu Davud. 4. Sünen-i Tirmizi. 5. Sünen-i Nesai. 6. Sünen-i İbn Mace. Performans ödevinde bu kitapların içerikleri, yazarları ve hadislerin toplanması süreçleri gibi konular ele alınabilir.

Hasen ve sahih hadisler arasındaki temel fark, râvîlerin zabt (hafıza) niteliğidir. - Sahih hadis, adalet ve zabt niteliklerine sahip râvîlerin, muttasıl (kesintisiz) bir isnadla rivayet ettikleri, şaz (tek kalan) ve muallel (gizli kusurlu) olmayan hadistir. - Hasen hadis ise sahih hadis şartlarını taşımakla birlikte, râvîleri zabt yönünden sahih râvîler derecesine çıkamayan hadistir.

"La râhate fi'd-dünyâ" ifadesi, "Dünyada rahat yoktur" anlamına gelen bir hadis-i şeriftir.

“Ne yere sığdım ne göğe sığdım” ifadesi, Hz. Muhammed’in (s.a.v) bir hadisine dayanmaktadır. Bu hadisin tam hali şöyledir: “Ben, kainata, yere göğe sığmadım, fakat müminin kalbine sığdım”. Bu sözün anlamı, Allah’ın, marifet ve muhabbetiyle mümin kulunun kalbinde yer ettiği şeklinde yorumlanmaktadır.

Rivayet ve merfu terimleri, hadis ilminde farklı anlamlar taşır: 1. Rivayet: Hz. Peygamber'in sözleri, fiilleri, onayları veya sıfatlarını içeren hadislerin genel adıdır. 2. Merfu: Hz. Peygamber'e açıkça veya hükmen isnad edilen hadislere denir. Merfu hadisler, sarih ve hükmî merfu hadis olmak üzere ikiye ayrılır: - Sarih merfu: Râvînin, "Hz. Peygamber şöyle buyurdu" veya "Hz. Peygamber şöyle yaptı" şeklindeki açık ifadesi ile rivayet edilen hadis. - Hükmî merfu: Hadisin doğrudan Hz. Peygamber'e dayandırılması yerine sahabenin, "şu şekilde emrolunduk", "bize haram kılındı" veya "bize farz kılındı" gibi meçhul kiplerle haber vermesi.

Sirke, kutsal olarak kabul edilmez, ancak İslam kültüründe ve geleneklerinde önemli bir yere sahiptir. Sirkenin kutsal olarak görülmesinin bazı nedenleri: Hadislerde geçmesi: Hadis-i şeriflerde sirkenin faydalı bir gıda olduğu ve önceki peygamberlerin de sofralarında bulunduğu belirtilmiştir. Sağlık faydaları: Sirkenin sindirim sistemine olumlu etkileri olduğu, antibakteriyel özellikleri sayesinde hastalıklara karşı koruyucu olduğu ve kan şekerini dengelemeye yardımcı olduğu düşünülmektedir. Ekonomik ve kolay temin edilebilir olması: Sirke, ucuz ve kolayca temin edilebilen bir katık olarak değerlendirilmiştir.

“Edep Yâ Hû” sözü, Hakîm Tirmizî'ye aittir.

Şerhu Bulûğu’l-Merâm, İbn Hacer el-Askalânî’nin ahkâm hadislerini içeren eseri Bulûğu’l-Merâm’ın şerhidir. Bu eserde, özellikle ibadet, hukuk ve muamele konularına dair sahih hadisler toplanmış ve kolayca ezberlenebilecek bir mektep kitabı hacminde olması amaçlanmıştır. Şerhte, hadislerin tenkidi yapılmış, her hadisin hangi kaynaklarda yer aldığı gösterilmiş ve hadislerdeki garîb kelimeler açıklanmıştır.

"Enesten rivayet" ifadesi, Peygamberimiz'den (A.S.M.) işittiklerini veya sahabeden duyduklarını birisinin başkasına anlatması anlamına gelir.

Tabiîn ve etbau't-tabiîn arasındaki fark, zamansal ve kuşaksal bir ayrıma dayanır. Tabiîn, Hz. Muhammed'i görmemiş, ancak sahabeleri görmüş ve onlarla bir şekilde irtibat kurmuş olan Müslümanları ifade eder. Etbau't-tabiîn ise, tabiînleri görmüş ve onlardan hadis rivayet etmiş olan nesli ifade eder.

"Dilini tutan kurtuldu" ifadesi, sonunu düşünerek gelişigüzel konuşmaktan sakınmak, ölçülü konuşmak anlamına gelir. Ayrıca, bu ifade Tirmizî'nin Sünen'inde ve Ahmed b. Hanbel'in Müsned'inde geçen bir hadis-i şerifte de yer almaktadır ve "Susan kurtulur" şeklinde tercüme edilebilir.

"Ben bir aynayım, sen bakmayı bilmedin" ifadesi, Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed'in (SAV) bir sözünden gelmektedir. Bu söz, şu şekilde anlatılmaktadır: Bir gün Ebu Cehil, Peygamber Efendimiz'i görünce ona hakaret etmiş ve "Haşimoğullarından bir çirkin çıktı" demiştir. Peygamber Efendimiz, bu olayın ardından tanık olanlara neden böyle söylediğini açıklamış ve "Ben bir aynayım, kim bana bakarsa kendinde ne varsa onu görür" demiştir.

Nevevî'nin en önemli eserleri arasında şunlar öne çıkmaktadır: 1. Riyâzü’s-Sâlihîn: Ahlaki erdemler, ibadetler ve günlük yaşamla ilgili İslamî kurallar hakkında hadislerin derlendiği bir hadis kitabıdır. 2. Sahihi Müslim Şerhi: İmam Buhari'nin Sahih'i ile birlikte İslam dünyasında en güvenilir hadis koleksiyonlarından biri olan Sahihi Müslim'in şerhidir. 3. El-Majmu: Hanbeli mezhebi üzerine yazılmış bir fıkıh kitabıdır. Ayrıca, Nevevî'nin Kitâb el-Adhkâr (Zikir Kitabı) ve Tehâfet el-Fukahâ gibi diğer önemli eserleri de bulunmaktadır.

İsnadın çeşitleri genel olarak şu şekilde sınıflandırılabilir: 1. Hukuki İsnad: Cinayet, hırsızlık gibi suçlamalarla ilgilidir ve mahkemelerde delil olarak kullanılır. 2. Sosyal İsnad: Bireylerin toplumsal gruptaki yerini belirler ve toplumsal tartışmalarda önemli bir rol oynar. 3. Etik İsnad: İtibar veya ahlakı tarif eder ve iş dünyası ile sosyal etkileşimlerde kullanılır. Hadis ilminde ise isnad çeşitleri şunlardır: 1. Sahih İsnad: Güvenilir ravilerden oluşan ve hadislerin doğru olduğunu kanıtlayan isnadlardır. 2. Hasan İsnad: Güvenilir ama bazı noktalarda zayıf olan ravilerden oluşan isnadlardır. 3. Zayıf İsnad: Ravilerinin güvenilir olmadığı veya hadislerin aktarımında eksiklikler bulunan isnadlardır. 4. Uydurma İsnad: Tamamen sahte veya yanlış bilgilerle oluşturulmuş isnadlardır.

"Cerhawk" ve "dildı" ifadeleri farklı bağlamlarda kullanılmaktadır: 1. Cerh ve Ta'dil: Hadis ilminde "cerh" bir ravinin, hafızası kuvvetli ve dikkatli bir âlim tarafından rivayetinin reddedilmesi, "ta'dil" ise aynı âlim tarafından ravinin adalet vasfına sahip olduğuna hükmedilmesi anlamına gelir. 2. Cerhawk (Ceren Şahin): Sosyal medyada "Cerhawk" kullanıcı adıyla bilinen Ceren Şahin, bir Türk OnlyFans içerik üreticisidir. Dolayısıyla, "Cerhawk dildı" ifadesinin doğrudan bir anlamı yoktur ve bu iki kavram birbiriyle ilişkili değildir.

"Kişi sevdiği ile haşrolunur" ifadesi, bir kişinin sevdiği veya hoşlandığı kişiyle bir araya gelmesinin, buluşmasının veya birlikte vakit geçirmesinin neşe ve mutluluk verici bir durum olduğunu ifade eder. Ayrıca, bu deyim kıyamet gününde de insanların sevdikleriyle birlikte olacakları anlamında da kullanılır.

Yolcuya söylenebilecek bazı sözler şunlardır: 1. "İyi yolculuklar". Bu, en yaygın ve genel bir dilektir. 2. "Yolun açık olsun". Yolculuk boyunca güvenlik ve kolaylık temenni eder. 3. "Allah seni kazalardan belalardan korusun". Dualı ve koruyucu bir dilektir. 4. "Hasretle bekliyorum, çabuk dön". Duygusal ve özlem dolu bir mesajdır. 5. "Yeni yerler keşfet, yeni insanlar tanı". Yolculuğun keyifli geçmesi dileğiyle. Ayrıca, hadislerde de yolculukla ilgili şu dua önerilmektedir: "Seni, kendisine ısmarlanan şeyler zâyi olmayan Allah'a emânet ediyorum".

Zannî delil, iki farklı anlamda kullanılabilir: 1. Dini terim olarak: Mânâsı açık anlaşılmayan âyet-i kerîme ve hadîs-i şerîfler ile bir sahâbî tarafından bildirilen mânâsı açık hadîs-i şerîf. 2. Hukuk terimi olarak: Okunduğunda veya üzerinde taşındığında Allahü teâlânın muhâfazasına (korumasına) kavuşmaya vesile olan âyet-i kerîmeler.

Âhâd haber, hadis usulünde kullanılan bir terim olup, "haber-i vâhid" olarak da ifade edilir. Âhâd haber, ilk devirlerde tek kişinin rivayet ettiği hadis olarak kabul edilirken, sonraki devirlerde mütevâtir olmayan haberler için kullanılmıştır. Âhâd haberler, garib, aziz ve meşhur olarak üçe ayrılır: Garip hadis: Onu nakleden kişi sayısı birdir. Aziz hadis: Sahabeden yalnızca bir kişinin aktardığı sözlerdir. Meşhur hadis: Üç kişi tarafından nakledilen, ancak sahih olup olmadığı bilinmeyen hadislerdir. Âhâd haberler, sahih, hasen veya zayıf olabilir.