Haciz

Evet, taşınır ve taşınmaz haczi aynı anda yapılabilir. İcra ve İflas Kanunu'na göre, borçlunun malvarlığını oluşturan hem taşınır hem de taşınmaz mallar, alacak için haczedilebilir.

İİK 268, İcra ve İflas Kanunu'nun 268. maddesini ifade eder. Özetle, 268. maddeye göre: - İhtiyati haciz, kesin hacze dönüşmeden önce başka bir alacaklı tarafından haczedilirse, ihtiyati haciz sahibi alacaklı bu hacze kendiliğinden ve geçici olarak iştirak eder. - Rehinden önce ihtiyati veya icrai haciz bulunması durumunda, hiçbir haciz rehinden önceki hacze iştirak edemez. - İhtiyati haciz masrafları, satış tutarından alınır ve diğer rüçhan haklarını vermez.

İcra takibi için kullanılan icra emri, takip türüne göre değişiklik gösterir: 1. İlamsız İcra Takibi: Genel haciz yolu ile takipte, icra dairesi tarafından ödeme emri gönderilir. 2. Kambiyo Senetlerine Mahsus Haciz Yolu İle Takip: Bu durumda, icra müdürü kambiyo senetlerine mahsus ödeme emri hazırlar ve borçluya tebliğ eder. 3. Kiralanan Taşınmazın Tahliyesi: Kiracının kira bedellerini ödememesi durumunda, icra dairesi tahliye ihtarlı ödeme emri düzenler.

Ödeme yerine alacak devri, aşağıdaki durumlarda yapılır: 1. Haciz durumunda: Hacze iştirak eden bütün alacaklılar muvafakat ederlerse, borçlunun borsada ve piyasada fiyatı olmayan alacakları, ödeme yerine geçmek üzere itibari kıymetleriyle kendilerine veya hesaplarına olarak içlerinden birine devredilir. 2. Üçüncü şahıstaki alacakların tahsilinde: Hacze iştirak edenlerin hepsi veya içlerinden birisi, borçlunun üçüncü bir şahıstaki alacağının tahsilini veya böyle bir şahsa karşı haiz olduğu dava hakkının kullanılmasını üzerlerine alabilirler. Bu işlemler, İcra ve İflas Kanunu'nun 120. maddesi uyarınca gerçekleştirilir.

7. Yargı Paketi kapsamında, konutlarda hakim kararı olmaksızın haciz işlemi yapılması yasaklanmıştır. Artık, icra müdürünün verdiği haciz kararı, hakim onayından geçtikten sonra yerine getirilebilecektir.

İstihkak davasında 7 günlük süre, haczin öğrenilmesinden itibaren başlar. Hesaplama örneği: Haciz 8 Ocak 2024 tarihinde yapılmışsa, üçüncü kişinin istihkak iddiasını en geç 15 Ocak 2024 tarihine kadar bildirmesi gerekmektedir.

Birden fazla bankaya borcunuz varsa ve her biri için ayrı haciz işlemi başlatılmışsa, toplam borç miktarının 4'te 1'inden fazlası haczedilemez. Yani, her bir haciz işlemi için maaşınızdan ayrı ayrı kesinti yapılmaz, toplamda yasal sınırlar içinde kalınarak bir kesinti yapılır. Haciz işlemi başlatılması için alacaklı bankanın mahkemeye başvurması ve borçlunun maaşına haciz konulması talebinde bulunması gerekmektedir.

Engellinin aracına haciz gelmesi durumunda, aracın satışı veya devri engellenir ve trafikte kullanılması bile kısıtlanabilir. Yasal olarak, Türk İcra İflas Kanunu'nda engelli bireyler üzerine kayıtlı araçların açıkça haczedilemeyeceğine dair bir düzenleme bulunmamaktadır. Haczin kaldırılması için borcun ödenmesi veya icra müdürlüğüne başvurularak haczin kaldırılması talebinde bulunulması gerekmektedir.

Sigortalı bir çalışanın evine haciz gelebilir, ancak öncelikle maaşına haciz uygulanır. Süreç şu şekilde işler: 1. Borçlu kişi borcunu ödemezse, icra müdürlüğü maaşının 1/4'üne haciz koyar. 2. Eğer maaş haczine rağmen borç ödenmezse, icra memuru evde haciz işlemi başlatabilir. 3. Haciz işlemi sırasında, evdeki eşyaların borçluya ait olduğu varsayılır, ancak bu eşyaların başkasına ait olduğunu belgelemek mümkündür. Haczedilemeyecek eşyalar arasında ise temel ev eşyaları (örneğin, buzdolabı, çamaşır makinesi, yatak) bulunur. Haciz işlemleri için 2023 yılı itibarıyla konutta haciz yapılabilmesi için icra mahkemesinden hâkim kararı alınması gerekmektedir.

Kamu orta malları haczedilemez.

Haciz geldiğinde evde aşağıdaki eşyalar alınamaz: 1. Lüzumlu eşyalar: Buzdolabı, çamaşır makinesi, televizyon, koltuk takımı, ütü gibi insan onuruna yakışan hayatın sürdürülmesi için zorunlu olan ev eşyaları. 2. Çiftçinin eşyaları: Çiftçinin mesleği için zaruri olan arazi, hayvan, taşıt ve diğer ziraat gereçleri. 3. Serbest meslek erbabının eşyaları: Mesleğini icra ederken kullandığı her türlü alet, gereç ve kitaplar. Haczedilebilecek eşyalar ise altın, para, gümüş, antika ev eşyaları, değerli süs eşyaları ve antika eşyalar gibi lüks kategorisine giren mallardır.

Hacizden satılan gemiler, açık artırma yöntemiyle satış komisyonları tarafından limanlarda satışa çıkarılır.

İcratek programında aşağıdaki 13 takip türü bulunmaktadır: 1. Taşınır teslimine veya taşınmaz tahliye veya teslimine ilişkin icra takibi; 2. Çocuk teslimi veya çocukla kişisel ilişki kurulmasına ilişkin icra takibi; 3. Para borcuna veya teminat verilmesine veya bir işin yapılmasına veya yapılmamasına ilişkin icra takibi; 4. İpoteğin paraya çevrilmesi yoluyla icra takibi; 5. Taşınır rehninin paraya çevrilmesi yolu ile ilamlı icra takibi; 6. İlamsız icra takibi; 7. Adi kiraya ve hasılat kirasına ait takip; 8. Yazılı sözleşme ile kiralanan taşınmazın kira süresinin bitmesi durumunda tahliye takibi; 9. Kambiyo senetlerine (çek, poliçe ve emre muharrer senet) özgü haciz yolu ile yapılacak takip; 10. İflas yolu ile adi takip; 11. Kambiyo senetlerine (çek, poliçe ve emre muharrer senet) özgü iflas yolu ile yapılacak takip; 12. Döviz para borcuna veya teminat verilmesine dair takip; 13. Menkul rehninin paraya çevrilmesi.

İlamlı icra takibi kesinleştikten sonra aşağıdaki adımlar izlenir: 1. Haciz İşlemleri: İcra dairesi, borçlunun mal varlığına haciz uygular ve alacaklının alacağını tahsil etmeye çalışır. 2. Borçlunun Hakları: Borçlu, icra takibine itiraz edebilir veya icra mahkemesine başvurarak icranın geri bırakılmasını talep edebilir. 3. Ödeme Planı: Borçlu, borcu kabul ederse, alacaklı ile anlaşarak taksitli ödeme planı oluşturabilir. 4. Yasal Sürecin Tamamlanması: Takip süreci, icra emrinin borçluya tebliğinden itibaren 7 gün içinde ödeme yapılmaması durumunda kesinleşir. Bu süreçte bir icra avukatından destek almak, haklarınızı tam anlamıyla korumanıza yardımcı olabilir.

Tüzel kişi icraya verilirse, aşağıdaki sonuçlar ortaya çıkar: 1. Haciz İşlemleri: Tüzel kişinin mal varlığı, banka hesapları, taşınır ve taşınmaz malları haczedilebilir. 2. Borç Miktarının Artması: İcra dosyası büyür; borca faiz, icra masrafları ve vekâlet ücretleri eklenir. 3. Yasal Takip: Alacaklı, icra takibi başlatabilir ve bu süreç boyunca yasal haklarını kullanarak tahsil yoluna gidebilir. 4. Kredi Notu Etkisi: İcralık borçlar, kredi notunu düşürür ve finansal sicili olumsuz etkiler. 5. Temsil Değişikliği: Yanlış gösterilen borçlu, maddi bir hatadan kaynaklanıyorsa ve dürüstlük kurallarına aykırı değilse, icra dairesi tarafından düzeltilir.

Haciz kesintisi, borç türüne göre farklı oranlarda hesaplanır: 1. Nafaka borcu: Maaşın 1/3'ü kesilir. 2. Kişisel alacaklar: Maaşın 1/4'ü kesilir. 3. Vergi borcu: Maaşın 1/2'si kesilir. Hesaplama yöntemi: 1. Net maaş üzerinden yapılır: Brüt maaştan vergi ve sosyal güvenlik kesintileri çıkarıldıktan sonra kalan tutar net maaş olarak kabul edilir. 2. Asgari ücret sınırı: Haczedilecek tutar, asgari ücretin net tutarının altında olamaz. Örneğin, bir kişinin maaşı 8.000 TL ise ve nafaka borcu için haciz uygulanacaksa, haczedilecek tutar: 8.000 TL x 1/3 = 2.666 TL olacaktır.

Haciz yazısı gelmeden de haciz belgesi alınabilir. Haciz işlemi, alacaklının talebi üzerine icra dairesi tarafından gerçekleştirilir ve bu talep yazılı olarak veya tutanağa geçirilmek suretiyle sözlü olarak yapılabilir.

89/1 haciz ihbarnamesi, borçlunun üçüncü kişilerde bulunan hak ve alacaklarının haczedilmesi sürecinde, ilk aşamada tebliğ edilir.

Hacizle ilgili emsal kararlar arasında öne çıkanlar şunlardır: 1. Ödeme Emri ve Haciz: 6183 sayılı Kanun ve İcra İflas Kanunu'na göre, ödeme emri tebliğ edilmeden ve takip kesinleşmeden haciz işlemi yapılamaz. 2. Eşin Habersiz Borcu ve Tazminat: Yargıtay 2. Hukuk Dairesi, eşinden habersiz borçlanarak eve haciz gelmesine neden olan kocanın tamamen kusurlu olduğuna ve eşine tazminat ödemesi gerektiğine hükmetmiştir. 3. İhtiyati Haciz: İhtiyati haciz, alacaklının alacağını güvence altına almak için mahkemeden talep ettiği geçici bir tedbirdir.

Haciz şerhi tapuda kalırsa, borçlunun taşınmazı üzerinde satış işlemi gerçekleştirmesi engellenir ve alacaklı, hacizli malı paraya çevirerek alacağını tahsil edebilir. Haciz şerhinin tapuda kalması iki şekilde sona erebilir: 1. Borcun ödenmesi: Borçlu, icra dairesine veya alacaklıya borcunu öderse, icra dairesine başvurarak tapu üzerindeki haczin kaldırılmasını talep edebilir. 2. Kanuni sürelerin dolması: İcra ve İflas Kanunu'na göre, haczedilen mallar üzerinde alacaklıya belirli bir süre içerisinde bu malları paraya çevirmesi söylenir; bu süre taşınırlarda 1 sene, taşınmazlarda ise 2 senedir.