Göbeklitepe

Dünyanın en eski yapısı olarak kabul edilen iki aday bulunmaktadır: 1. Göbeklitepe (M.Ö. 9600). 2. Barnenez (M.Ö. 4850).

Göbeklitepe'deki taş işçiliği, büyük taş blokların özenle işlenmesi ve bir araya getirilmesi ile gerçekleştirilmiştir. Yapım teknikleri şunlardır: - Taş oyma: Büyük taş blokları şekillendirmek ve sembolleri taş yüzeyine kazımak için kullanılmıştır. - Taş yontma: Taş dikilitaşların oluşturulması için taş yüzeylerine şekil vermek ve ardından ince detaylar eklemek amacıyla oyma işlemi yapılmıştır. Ayrıca, taşların kesilmesi, oyulması ve sabitlenmesi için doğal kayalar kullanılmıştır.

Göbeklitepe'deki T sütunlar, insanları temsil etmektedir.

Rafadan Tayfa: Göbeklitepe filminde, Akın'ın Şanlıurfa'daki arkadaşı Veysi'den gizemli bir paket alması ile olaylar başlar. Paketten çıkan bakır siniyi inceleyen Akın ve Rafadan Tayfa, bu eşyanın Göbeklitepe ile ilgili olduğunu anlarlar. Bu sırada hapisten kaçan Kazım Amca da siniyi ele geçirmeye çalışır ve Tayfa'nın izini sürer.

Rafadan Tayfa çizgi filminde Göbeklitepe'nin işlenmesinin nedeni, bu tarihi yerin dünya çapında ilgi odağı olması ve çocuklara önemli bir değerin tanıtılması isteğidir. Filmde, Göbeklitepe'nin keşfi ve yapılan kazılar anlatılmakta, Akın'ın Şanlıurfalı arkadaşı Veysi'den aldığı gizemli paketle başlayan macera, Tayfa'nın Göbeklitepe'ye doğru bir yolculuğa çıkmasına yol açmaktadır.

Göbeklitepe'de günümüzle kıyaslandığında aşağıdaki unsurlar görülemez: 1. Yerleşim Alanları: Göbeklitepe, bir yerleşim yeri değil, kült merkezi olarak tanımlanmaktadır. 2. Tarım ve Hayvancılık: Göbeklitepe'de yaşayanlar henüz hayvanları evcilleştirmemiş ve tarıma başlamamışlardır. 3. Gelişmiş Aletler: O dönemde el arabası gibi gelişmiş aletler kullanılmadığı için devasa taşların nasıl taşındığı ve dikildiği gizemini korumaktadır. 4. Yazı ve İletişim: Göbeklitepe'de yazı kullanılmamış, iletişim daha çok semboller ve kabartmalar aracılığıyla sağlanmıştır. 5. Dini ve Sosyal Hiyerarşi: Göbeklitepe'nin, sosyal hiyerarşinin ve karmaşık dini uygulamaların başladığı bir dönem olduğu düşünülmektedir.

Göbeklitepe, birçok açıdan önemli bir arkeolojik alan olarak kabul edilir: 1. Tarih Öncesi Döneme Işık Tutması: Göbeklitepe, M.Ö. 9600-7300 yılları arasına tarihlenen ve insanlık tarihindeki en eski yerleşik hayata geçiş dönemlerinden birine tanıklık eden bir yerleşim yeridir. 2. Dini ve Kültürel Önemi: Göbeklitepe, dünyanın bilinen en eski tapınak kompleksi olarak kabul edilir ve dini ve kültürel ritüellerin gerçekleştirildiği bir alan olduğunu gösterir. Bu da onu dini ve kültürel açıdan büyük bir öneme sahip kılar. 3. İnsanlığın Evrimine Katkı: Göbeklitepe'nin keşfi, insanların tarım yapmadan önce de karmaşık sosyal yapılar kurduklarını ve dini inançlara sahip olduklarını ortaya koymuştur. Bu, insanlığın evrimini ve tarihini yeniden yazmamıza yardımcı olmuştur. 4. UNESCO Dünya Mirası Listesi: 2018 yılında Göbeklitepe, UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne dahil edilmiştir.

Göbeklitepe'yi, günümüzden yaklaşık 12.000 yıl önce, yerleşik hayata geçmemiş, avcı-toplayıcı bir insan topluluğu inşa etmiştir.

"Rafadan Tayfa: Göbeklitepe" filmi 27 Aralık 2019 tarihinde sinemalarda gösterime girmiştir.

Göbeklitepe anakiler ifadesi, Göbeklitepe'deki anıtsal yapılar veya kült merkezleri anlamına gelebilir. Göbeklitepe, MÖ 9600–9500 civarına tarihlenen ve dünyanın bilinen en eski megalitleri olan taş sütunlarla donatılmış dairesel yapılardan oluşan bir arkeolojik sit alanıdır.

"Gizemli Tarih: Göbeklitepe" adlı belgesel, Göbeklitepe'nin sırlarını ve bu antik yapının gizemlerini ele almaktadır. Belgeselde işlenen bazı konular şunlardır: - Tuhaf ve ürkütücü sembollerin anlamları. - Göbeklitepe'nin inşa amacı ve bu kadar büyük bir yapının nasıl inşa edildiği. - Sırlarla dolu medeniyetin tarihi ve bu medeniyetin bıraktığı izler. Belgesel, Prof. Dr. Hikmet Kırık'ın anlatımıyla TRT Belgesel kanalında yayınlanmıştır.

Göbeklitepe'deki insan figürleri, stilize edilmiş insan sütunları olarak kabul edilmektedir. Bazı arkeologlar, bu figürlerin tapınağı ziyaret eden farklı kabilelerin sembolleri olduğunu düşünmektedir.

Göbeklitepe, T formlu anıtsal dikilitaşlar (steller) üzerindeki resimlerle meşhurdur.

Göbeklitepe'yi avcı-toplayıcı toplumlar 12 bin yıl önce inşa etmiştir.

Göbeklitepe'de dehliz bulunmamaktadır. Yapılar, dairesel planda dizilmiş 10-12 dikilitaş ve bu dikilitaşları çevreleyen taş duvarlardan oluşmaktadır.

Göbeklitepe'deki en eski resimler, T biçimli sütunların üzerinde bulunmuştur.

Göbeklitepe, yaklaşık 12.000 yıl öncesine, M.Ö. 10.000 yılına tarihlenmektedir. Önemli olmasının nedenleri: 1. Tarih Yazımını Değiştirmesi: Göbeklitepe'deki bulgular, tarım ve hayvancılığın yerleşikliğin nedeni değil sonucu olduğunu, 12 bin yıl önce yaşayan toplulukların mimarlıkta, teknolojide ve sanatta da gelişmiş bir toplum olduğunu ortaya koyarak tarih yazımını değiştirmiştir. 2. İlk Tapınak Kompleksi: Dünyanın bilinen en eski ve en büyük tapınma merkezi olarak kabul edilir. 3. Mimari ve Mühendislik Başarısı: T biçimindeki taş sütunların kesilmesi, taşınması ve yerleştirilmesi, dönemin teknolojisiyle oldukça zor bir işti ve bu durum, Göbeklitepe'nin inşa sürecinin büyük bir mühendislik başarısı olduğunu gösterir.

Rafadan Tayfa'da Göbeklitepe'nin yer almamasının nedeni, çizgi filmin yeni bölümlerinin yapım sürecinin devam etmesidir. Ancak, Rafadan Tayfa'nın Göbeklitepe'yi anlatan "Rafadan Tayfa: Göbeklitepe" adlı bir sinema filmi bulunmaktadır ve bu film 2019 yılında gösterime girmiştir.

Anadolu'nun en eski tapınağı, Şanlıurfa ilinde bulunan Göbeklitepe'dir.

Göbeklitepe'deki aslan figürleri, neolitik dönemde Anadolu'da aslanların yaşadığına işaret ediyor olabilir. Ayrıca, bu figürlerin tapınağı ziyaret eden farklı kabilelerin sembolleri olarak da yorumlandığı düşünülmektedir.