Frigler

Anadolu Uygarlıkları ve özellikleri şunlardır: 1. Hititler: - Başkent: Hattuşaş (Çorum-Boğazköy). - Ekonomi: Tarım ve hayvancılığa dayalıydı. - Yönetim: Krallar tarafından yönetilirdi, Pankuş adı verilen meclis krala yardımcı olurdu. - Din: Çok tanrılı inanç sistemi vardı. - Önemli Eserler: Anal adı verilen yıllıklar ve çeşitli toprak kaplar. 2. Frigler: - Başkent: Gordion (Ankara Polatlı). - Ekonomi: Tarım ve hayvancılıkla ekonomik hayat sağlanırdı. - Hukuk: Tarımın korunması için öküz kesene veya saban kırana idam cezası gibi ağır cezalar uygulanırdı. - Sanat: Tapates adı verilen kilimler ve fibula denilen çengelli iğneler üretirlerdi. 3. Lidyalılar: - Başkent: Sard (Manisa-Salihli). - Ticaret: Parayı icat ettiler ve Kral Yolu'nu yaparak ticareti geliştirdiler. - Ordu: Orduda paralı askerler kullandılar. 4. Urartular: - Başkent: Tuşpa (Van). - Ekonomi: Tarım ve hayvancılıkla uğraşırlardı, sulama kanalları ve barajlar yaptılar. - Sanat: İşlemecilik, oymacılık ve kabartma gibi el sanatları gelişmişti. 5. İyonlar: - Şehir Devletleri: Efes, Milet, Foça gibi şehir devletlerinden oluşurdu. - Ekonomi: Ticarette ve denizkoloniciliğinde ileriydiler. - Bilim ve Felsefe: Tales, Hipokrat, Heredot gibi önemli bilim insanları yetişti.

Frigler, Fenike alfabesini kullanmışlardır.

Frigler, M.Ö. 1200'lü yıllarda Güneydoğu Avrupa'dan büyük bir göç dalgası sonucu Anadolu'ya geldiler.

Büyük tümülüs, Frigler uygarlığına aittir.

Frigler, "tapates" adı verilen halı ve kilimleri dokumuştur.

Anadolu uygarlıkları ile ilgili anahtar kelimeler şunlardır: 1. Hititler: Hattuşaş (Çorum), kral, Tavananna, Pankuş, Kadeş Antlaşması. 2. Frigler: Gordion, Midas, tarım, öküz kesme cezası, Tapates. 3. Lidyalılar: Sard (Manisa), parayı icat ettiler, Kral Yolu. 4. Urartular: Tuşpa (Van), sulama kanalları, Şamran Kanalı, kaya mezarları. 5. İyonlar: Efes, Milet, Foça, özgür düşünce, bilim adamları (Thales, Pisagor).

Ankaralıların kökeni, tarih öncesi çağlara kadar uzanan ve çeşitli medeniyetlerin hüküm sürdüğü Ankara topraklarına dayanmaktadır. Şehrin ilk önemli yerleşiminin Frigler döneminde kurulduğu tahmin edilmektedir. Daha sonraki dönemlerde Ankara, Romalılar, Bizanslılar, Selçuklular, Osmanlılar ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından yönetilmiştir.

Friglerin en önemli heykellerinden biri, Yazılıkaya'daki Midas Anıtı olarak da bilinen Yazılıkaya Heykeli'dir.

Frigler'in "tapates" adını verdikleri kilimleri dokumaları, dokumacılık ekonomik faaliyetiyle uğraştıklarını gösterir.

Frig uygarlığının yok olmasının birkaç nedeni vardır: 1. Kimmer İstilaları: MÖ 8. yüzyılın sonlarında Kimmerlerin Anadolu'ya saldırıları, Frig Krallığı'nın büyük bir darbe almasına ve Kral Midas'ın intihar etmesine yol açtı. 2. Asur ve Lidya Baskısı: Asurlular ve Lidyalıların baskısı, Friglerin siyasi ve askeri gücünü zayıflattı. 3. İç Siyasi İstikrarsızlık: İç karışıklıklar ve bölgesel güçlerin birbirine karşı çekişmeleri, merkezi otoritenin zayıflamasına neden oldu. Bu faktörler bir araya gelerek Frig uygarlığının çöküşünü hızlandırdı ve MÖ 6. yüzyılda Pers İmparatorluğu'nun egemenliği altına girmesine yol açtı.

Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yaşamış bazı medeniyetler şunlardır: 1. Hititler: M.Ö. 1700'lerde kurulmuş, Kızılırmak çevresinde hüküm sürmüş bir uygarlık. 2. Urartular: M.Ö. 9. yüzyılda Van Gölü çevresinde yükselmiş, taş işçiliğiyle ünlü bir medeniyet. 3. Frigler: M.Ö. 1200'lerde Batı Anadolu'ya göç etmiş, taş oymacılığında ileri gitmiş bir halk. 4. Lidyalılar: Tarihte ilk parayı basan uygarlık, başkenti Sardes'tir. 5. İyonlar: Bilim ve felsefeye önem vermiş, Milet, Efes ve İzmir gibi şehir devletlerinden oluşan bir uygarlık. 6. Romalılar: M.Ö. 2. yüzyılda bölgeye hakim olmuş, Anadolu'nun dört bir yanında şehirler inşa etmişlerdir.

Frig uygarlığının en önemli özellikleri şunlardır: 1. Tarım ve Hayvancılık: Frigler, temel geçim kaynaklarını tarım ve hayvancılıktan sağlamışlardır. 2. Kanunlar: Tarımı korumak amacıyla sert hukuk kuralları koymuşlar, öküzünü öldürenin veya sabanını kıranın cezası ölüm kabul edilmiştir. 3. Dokumacılık: Tapates adı verilen halı ve kilim dokumacılığı gelişmiştir. 4. Fabl: Tarihte ilk fabl örneklerini Frigler vermiştir. 5. Mimari ve Sanat: Megaron tipi ev mimarisi, kaya anıtları ve çengelli iğne (fibula) gibi alanlarda ileri gitmişlerdir.

Anadolu Uygarlıklarının özellikleri dilsiz harita üzerinde şu şekilde gösterilebilir: 1. Hititler: Kızılırmak çevresinde kurulmuş, başkenti Hattuşaş (Çorum)'dır. 2. Frigler: Sakarya Nehri kıyısında, başkenti Gordion (Polatlı-Ankara)'dur. 3. Lidyalılar: Menderes ve Gediz nehirlerinin çevresinde, başkenti Sard (Manisa)'dır. 4. Urartular: Van Gölü civarında, başkenti Tuşpa (Van)'dır. 5. İyonya: Ege Denizi kıyısında, Efes, Milet ve Foça gibi şehir devletlerinden oluşur.

Daskylion antik kentinde çeşitli dönemlerde farklı halklar yaşamıştır: Frigler: Daskylion'da Frig yerleşiminin olduğu ve bu halkın varlığını kanıtlayan yazıtlar ve seramik eserler bulunduğu tespit edilmiştir. Lidyalılar: Lidya uygarlığına ait yerleşim kalıntıları da Daskylion'da bulunmuştur. Persler: M.Ö. 6. yüzyıldan itibaren Persler Daskylion'da yaşamış ve şehir, Pers satraplık merkezi olarak önemli bir konuma gelmiştir. Yunanlar: Antik yazar Herodotos, şehrin adını Daskylion olarak vermiş ve Yunan toplumunun da burada yaşadığını belirtmiştir.

Friglerin en önemli geçim kaynağı tarım idi.

Eski Anadolu uygarlıkları, mimari açıdan çeşitli özellikler sergilemiştir: 1. Hititler: Hitit mimarisi, anıtsal yapılar ve büyük tapınak kompleksleri ile öne çıkar. 2. Frigler: Frig mimarisi, ahşap işçiliği ve dokuma sanatı ile ünlüdür. 3. Urartular: Urartu mimarisi, özellikle su mühendisliği ve kale inşası alanındaki başarılarıyla dikkat çeker. 4. Lidyalılar: Lidyalılar, kuyumculuk ve seramik sanatında önemli bir yere sahiptir. Bu uygarlıkların mimari özellikleri, kullandıkları malzemeler (taş, tuğla, ahşap) ve iklim koşullarına göre şekillenmiştir.

Kerkenes'te yaşamış olan halklar ve medeniyetler şunlardır: 1. Hititler: M.Ö. 1460-1170 yılları arasında Kerkenes, Hitit İmparatorluğu'nun bir parçasıydı. 2. Frigler: M.Ö. 1170-676 yılları arasında bölgede hüküm sürdüler. 3. Kimmerler: M.Ö. 676-600 yılları arasında Kerkenes'te yaşadılar. 4. Lidyalılar: M.Ö. 546 yılına kadar bölgede etkiliydiler. 5. Medler: M.Ö. 612 yılında Asur İmparatorluğu'nu yenip Kerkenes'te yeni bir şehir kurdular. 6. Persler: M.Ö. 547 yılında Lidya Kralı Krezüs ile yaptıkları savaştan sonra bölgeyi kontrol ettiler. Ayrıca, Herodotos'a göre, Kerkenes'te Pteria adında bir Lydia askeri garnizonu da bulunmaktaydı.

Ankara'nın en eski ismi, Frigler tarafından verilen "Ankyra" olarak bilinmektedir.

Friglerin mezarları tümülüs şeklinde olmasının nedeni, bu mezarların ölülerin ahiret hayatına hazırlanması ve onlara saygı gösterilmesi amacıyla yapılmış olmasıdır. Tümülüsler, ölünün ahşap bir odaya veya çukura konulduktan sonra, mezarın bir daha açılmamak üzere üzerine toprak ve taş yığınları yapılarak oluşturulan yüksek tümseklerdir.

Friglerin en önemli halısı, "Tapates" olarak adlandırılan halı ve kilimlerdir.