Fosfor

Kan tahlilinde fosfor seviyesinin yüksek olması (hiperfosfatemi), ciddi sağlık riskleri doğurabilir. Bazı olası sonuçlar: - Yumuşak dokularda kireçlenme ve damar sertliği, bu da kalp hastalıklarına yol açabilir. - Kemik yoğunluğunda azalma ve kas-iskelet sistemi bozuklukları. - Kaşıntı, özellikle böbrek yetmezliği olan hastalarda. - Kalp ritim bozuklukları ve böbrek fonksiyonlarının daha da bozulması. Tedavi edilmezse durum, hayati tehlikeye yol açabilecek komplikasyonlara neden olabilir. Fosfor yüksekliği tespit edildiğinde, altta yatan nedenin belirlenmesi ve tedavi için bir doktora başvurulması önemlidir.

PCl3 bileşiğinin adı "fosfor triklorür"dür.

PCl5'in Lewis yapısı şu şekildedir: 1. Merkez atom: Fosfor (P). 2. Çevreleyen atomlar: Beş klor (Cl). 3. Toplam değerlik elektronu: 5 (fosfor için) + 7 (her klor için) = 40. 4. Kimyasal bağlar: Fosfor ile her klor arasında birer çift elektron (toplam 10 elektron). 5. Kalan elektronlar: Dış atomlar (klor) oktetlerini tamamlayana kadar dağıtılır. 6. Merkez atom: Fosfor, 10 değerlik elektronuna sahip olsa da, bu durum normaldir çünkü fosfor üçüncü periyotta yer alır ve d-altkabuğu kullanılabilir.

TSP farklı bağlamlarda farklı işlevlere sahiptir: 1. Temizlik Maddesi: Trisodium Phosphate (TSP) olarak bilinen bu madde, güçlü bir temizlik ajanı olarak kullanılır ve inatçı kir, küf, is ve yağ lekelerini çıkarmak için etkilidir. 2. Emeklilik Tasarruf Planı: Thrift Savings Plan (TSP), federal çalışanlar ve üniformalı hizmet üyeleri için özel olarak tasarlanmış bir emeklilik tasarruf planıdır. 3. Gübre: Triple Süper Fosfat (TSP) olarak bilinen bu gübre, bitkilerin kök ve gövde gelişimi için önemli olan fosfor içerir.

15.15.15 ve 20.20.20 gübreleri arasındaki temel fark, içerdikleri besin elementlerinin oranında yatmaktadır: - 15.15.15 gübresi, %15 azot, %15 fosfor ve %15 potasyum içerir. - 20.20.20 gübresi ise %20 azot, %20 fosfor ve %20 potasyum içerir.

Su numunesinde fosfor analizi, farklı yöntemlere göre gerçekleştirilebilir: 1. Spektrofotometrik Yöntem: Su numunesindeki fosfor formuna göre direkt olarak veya süzme işleminden sonra hidroliz veya asitle parçalama yapılır, ardından spektrofotometrik olarak okunur. 2. AAS (Atomik Absorpsiyon Spektrofotometresi) veya ICP (İndüktif Eşleşmiş Plazma) Yöntemi: Numuneye süzme işlemi yapılır ve asitle muamele sonrası cihazda okutma yapılarak numune içindeki fosfor miktarı tespit edilir. 3. Molibden-Antimon Anti-Spektrofotometri: Asidik koşullar altında, su numunelerindeki fosfor, molibden asit ve antimon potasyum tartrat ile reaksiyona girerek mavi bir kompleks oluşturur ve bu kompleksin absorbansı ölçülür. 4. Demir Klorür İndirgeme Yöntemi: Su numunesi sülfürik asitle karıştırılır ve kaynayana kadar ısıtılır, ardından demir klorür ve sülfürik asit eklenerek toplam fosfor fosfat iyonuna indirgenir ve absorbans ölçülür. Analiz öncesi numune kabının cam olması ve çözünmüş fosfor tayini için numunenin filtrelenmesi önemlidir.

Fosforun en çok kullanıldığı alan gübre sanayiidir.

Fosfor ve potasyum, minerallerin fosfor-potasyum grubuna dahildir. Fosforun görevleri ve kaynakları: - Görevleri: Kemik ve diş sağlığı, DNA ve RNA'nın bileşeni, enerji metabolizması. - Kaynakları: Süt ürünleri, et, balık, yumurta, kuru yemişler, baklagiller. Potasyumun görevleri ve kaynakları: - Görevleri: Vücut sıvısının düzenlenmesi, sinir sinyalleri, kas kasılmaları. - Kaynakları: Mercimek, muz, meşe palamudu kabağı, avokado.

Fosfor, en güçlü ametal olarak kabul edilir.

Evet, 20-20 gübre fosforlu bir gübredir. Bu gübre, içeriğinde %20 azot (N) ve %20 fosfor (P2O5) bulundurur.

Fosfor eksikliği olan ineklere aşağıdaki yöntemler uygulanabilir: 1. Diyet Düzenlemesi: İneklerin diyetine fosfor açısından zengin yemler eklenmelidir. 2. Mineral Premiksleri: Fosfor içeren mineral premiksleri, hayvanların dengeli beslenmesi için kullanılabilir. 3. Su Kaynağı: İneklerin her zaman temiz ve taze suya erişimi olmalıdır. 4. Fosfor Takviyeleri: Dicalcium phosphate (DCP) veya monosodyum fosfat gibi doğrudan fosfor takviyeleri kullanılabilir. 5. Veteriner Danışmanlığı: Fosfor eksikliği şüphesi durumunda bir veteriner hekim ile görüşmek, doğru teşhis ve tedavi için önemlidir. Uzun vadede, ineklerin beslenme planları fosfor ihtiyacını karşılayacak şekilde düzenlenmeli ve yemlerin mineral ve vitamin dengesi iyi ayarlanmalıdır.

Fosforlu gübreler, bitkilerin büyümesi ve gelişmesi için gerekli olan fosfor elementini içeren gübrelerdir. Bazı yaygın fosforlu gübre çeşitleri şunlardır: 1. DAP Gübresi: %18 azot, %46 fosfor içerir ve genellikle 18-46-0 gübre olarak anılır. 2. TSP Gübresi: Triple Süper Fosfat, %43-44 oranında fosfor içerir ve pH değeri 6.5-7.5 olan topraklarda tercih edilir. 3. NP Gübre: 20-20-0 gübresi olarak da bilinir, dengeli oranda azot ve fosfor içerir. 4. Monoamonyum Fosfat (MAP): Amonyum nitrat ve fosforik asit reaksiyonundan elde edilir, hem azot hem de fosfor içerir. 5. Diamonyum Fosfat (DAP): Amonyak ve fosforik asitin reaksiyonuyla üretilir. Fosforlu gübreler, toprak analizine göre seçilerek ekimden önce veya ekim sırasında toprağa gömülerek uygulanır.

Fosfor (Fos) yüksekliğinin (hiperfosfatemi) başlıca nedenleri şunlardır: 1. Böbrek Fonksiyon Bozukluğu: Kronik böbrek yetmezliği veya böbrek fonksiyonlarının azalması, fosforun idrarla yeterince atılamamasına ve kanda birikmesine yol açar. 2. Hipoparatiroidizm: Paratiroid hormonunun eksikliği, böbreklerin fosforu dışarı atamamasına neden olur. 3. Aşırı Fosfor Alımı: İşlenmiş gıdalar ve bazı besin takviyelerinde bulunan fosfat katkı maddeleri, böbreklerin atım kapasitesini aştığında kanda fosfor yükselir. 4. D Vitamini Fazlalığı: Aşırı D vitamini alımı, bağırsaklardan fazla fosfor emilimine neden olabilir. 5. Hızlı Hücre Yıkımı: Rhabdomyolysis veya tümör lizis sendromu gibi durumlarda hücrelerden serbest kalan fosfor kana karışarak yüksek fosfor düzeylerine yol açar. 6. Bazı İlaçlar ve Kalıtsal Hastalıklar: Fosfor içeren müshiller ve bazı kemoterapi ajanları gibi ilaçlar ile kalıtsal hastalıklar da hiperfosfatemiye neden olabilir.

Kanatlı yeminde fosforun artırılması için fitaz enzimi kullanılır. Bunun yanı sıra, rasyona vitamin D3 eklenmesi de fitat fosforunun sindirilebilirliğini artırır. Ayrıca, yem maddelerinde selüloz oranının yüksek olması, kalsiyumun kullanılabilirliğini modifiye ederek kanatlı hayvanların fitat fosforundan yararlanmasını olumlu yönde etkiler.

Fosforlu folyo, gün ışığında topladığı ışığı karanlıkta fosforlu ışık olarak yayma özelliğine sahiptir.

Tesviye yapılan tarlaya azotlu, fosforlu ve potasyumlu gübreler atılır. Azotlu gübreler olarak genellikle amonyum sülfat veya üre tercih edilir. Fosforlu gübreler için triple süperfosfat kullanılabilir ve bu gübre ekim öncesi toprağa verilir. Potasyumlu gübreler ise toprak analizi sonucuna göre, ihtiyaç duyulduğunda ekim öncesi veya ekimle birlikte uygulanır.

Yemdeki kalsiyum (Ca) ve fosfor (P) oranı 2:1 veya 1:1 olarak olmalıdır. Günlük ihtiyaç değerleri: - Kuru maddeye göre: %0.25-0.35 Ca, %0.20-0.30 P. - İneklerde: 100 cc serumda 8-12 mg Ca / 4-8 mg P. Ayrıca, yemde kalsiyum bağlayıcı ve emilimini önleyici maddeler bulunmamalıdır.

Evet, fosfor nükleik asitlerin yapısına katılır. Fosfor, nükleik asitlerin (DNA ve RNA) kimyasal yapısında bulunan elementlerden biridir.

İnek fosforunu en iyi yükselten besinler arasında soya, ayçiçeği tohumları, yer fıstığı küspesi ve mısır gibi fosfor açısından zengin yemler bulunmaktadır. Ayrıca, mineral premiksleri de ineklerin dengeli beslenmesi için kullanılabilir ve bu premiksler fosfor içerebilir. Fosfor eksikliğinin belirtileri görüldüğünde, bir veteriner hekime danışmak ve gerekli kan testlerini yaptırmak önemlidir.

Kireçli topraklara fosforlu gübreler atılması önerilir. Ayrıca, kireçli toprakların yapısını iyileştirmek ve su tutma kapasitesini artırmak için organik gübreler de kullanılabilir.