EndokrinSistem

Guatr ve tiroid büyümesi aynı şey değildir, ancak birbirleriyle ilişkilidir. Tiroid, boynun ön tarafında bulunan ve vücudun metabolizmasını düzenleyen hormonları üreten bir bezdir. Guatr ise tiroid bezinin anormal şekilde büyümesi durumunu ifade eder.

Y kromozomunda çeşitli hastalıklar bulunmaktadır, bunlar iki ana grupta sınıflandırılabilir: 1. Genetik Anomaliler: Y kromozomunun kaybı veya yapısal anomalileri, Turner sendromu gibi cinsiyet gelişim bozukluklarına yol açabilir. 2. Endokrin Hastalıklar: Y kromozomu, erkeklerde hormonal dengeyi etkileyen genleri içerir ve bu nedenle bazı endokrin hastalıklara yol açabilir: - Androjen Eksikliği: Y kromozomu üzerindeki genlerin mutasyonları, androjen hormonlarının üretiminde azalmaya neden olabilir. - Hipogonadizm: Y kromozomuyla ilişkili genetik bozukluklar, testislerin yeterince hormon üretmemesine yol açabilir. - Fertilitede Azalma: Y kromozomundaki anormallikler, sperm üretiminde sorunlara ve dolayısıyla infertiliteye neden olabilir. Diğer hastalıklar arasında mikrodelesyonlar da yer alır; bu durum, sperm hücresi üretimini etkileyen ve erkek kısırlığına neden olan genetik bir kusurdur.

Testosteron esas olarak erkeklerin testislerinde ve daha az ölçüde kadınların yumurtalıklarında salgılanır.

İyot uptake inhibitörleri, tiroid bezinin iyodu tutmasını engelleyen maddelerdir. Başlıca iyot uptake inhibitörleri şunlardır: 1. Tiyoamidler: Propiltiourasil (PTU) ve metimazol gibi ilaçlar, tiroid peroksidaz enzimini inhibe ederek iyodun oksidasyon ve organifikasyonunu azaltır. 2. Perklorat: İyot transportunu inhibe eder. 3. Lityum: Tiroid hormonunun salınımını baskılar. 4. Radyografik kontrast maddeler: Yüksek dozlarda iyodür, iyot alımını, sentezini ve hormon salınımını geçici olarak engeller. 5. Adrenerjik ajanlar: Noradrenalin ve diğer adrenerjik ajanlar, cAMP yapımını artırarak iyot uptake'ini azaltır. Ayrıca, diyetteki aşırı iyot da Wolff-Chaikoff etkisi ile iyot uptake'ini baskılayabilir.

Diffüz nöroendokrin sistem (DNES), vücutta yaygın olarak bulunan ve endokrin özellikte hücreler içeren bir sistemdir. Bu sistemdeki hücreler, çeşitli parakrin ve endokrin hormonları üretirler ve genellikle mide, bağırsaklar ve solunum yollarında görülürler. DNES hücreleri, nörotransmitter olarak hareket eden polipeptit hormon ve aminler gibi biyojenik aminler üretirler ve gümüş tuzları ile boyanırlar.

Tropik ve tropik olmayan hormonlar şu şekilde tanımlanabilir: 1. Tropik Hormonlar: Bu hormonlar, bir salgı bezini etkileyerek hormon salgılamasını sağlarlar. 2. Tropik Olmayan Hormonlar: Bu hormonlar, etkisini endokrin olmayan dokularda gösterirler.

Feokromaositoma tanısı için yapılan testler şunlardır: 1. Tıbbi Geçmiş ve Belirtiler: Doktor, belirtilerin ne zaman başladığını ve ne sıklıkta ortaya çıktığını sorar. 2. Fiziksel Muayene: Kan basıncı ve kalp atış hızı kontrol edilir, cilt solukluğu ve terleme belirtileri gözlemlenir. 3. Kan ve İdrar Testleri: Adrenal hormonların (adrenalin ve noradrenalin) ve onların yan ürünlerinin seviyelerini ölçer. 4. Görüntüleme Testleri: Bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans görüntüleme (MR) ve pozitron emisyon tomografisi (PET) gibi yöntemler tümörün yerini belirler. 5. Genetik Testler: Feokromaositoma genetik sendromlarla ilişkili olabilir, bu nedenle genetik testler yapılabilir. Bu testler, tümörün varlığını ve hormonal dengesizliklerin kaynağını belirlemek için adım adım bir yaklaşım gerektirir.

Evet, hipofiz bezi ana bez olarak kabul edilir. Hipofiz bezi, diğer endokrin bezlerin salgılarını kontrol ettiği için bu ünvanı almıştır.

Kadınlarda en sık görülen hormon bozuklukları arasında şunlar yer alır: 1. Polikistik Over Sendromu (PCOS): Yumurtlama fonksiyonlarının düzenli olmadığı, aşırı tüylenme ve adet düzensizliğine yol açan bir durumdur. 2. Prolaktin Hormonu Yüksekliği: Adet düzensizliği ve göğüslerden süt gelmesine neden olabilir. 3. Tiroit Hormonu Dengesizliği: Üreme fonksiyonlarında bozuklukların yanı sıra aşırı tüylenmeye de yol açar. 4. Östrojen Hormonu Bozukluğu: Memelerde küçülme, vajinada kuruluk, cinsel ilişki esnasında ağrı gibi sorunlara neden olabilir. 5. Progesteron Hormonu Bozukluğu: Yumurtalıklarda yeterli oranda yumurta üretilmemesine yol açar.

Adrenal korteks ve medulla, böbreküstü bezlerinin (adrenal bezler) iki ayrı bölümüdür. Adrenal korteks, bezin dış kısmını oluşturur ve üç tabakadan oluşur: 1. Zona glomerulosa: Dış tabakadır ve aldosteron hormonu üretilir. 2. Zona fasciculata: Orta tabakadır ve kortizol gibi glukokortikoidler üretilir. 3. Zona retikülaris: En iç tabakadır ve androjenler (seks steroidleri) üretilir. Adrenal medulla, bezin %10-20'sini oluşturur ve kromafin hücreler içerir.

Evet, parathormon ve kalsitonin zıt etkiye sahiptir. Parathormon, kandaki kalsiyum seviyesini yükseltirken, fosfat seviyesini düşürür. Kalsitonin ise kandaki kalsiyum seviyesini düşürerek, kemiklere geçmesini sağlar ve böbreklerdeki kalsiyum geri emilim sürecini azaltır.

4-Hidroksiindol, insan mikrobiyomunun sağlığıyla bağlantılı olduğu ve endometriozis gibi durumlarla ilişkili olduğu düşünülen bir bakteriyel yan üründür. Ayrıca, organik bir bileşik olup, indol halkasının dördüncü pozisyonunda bir asetoksi grubu içerir ve bu da ona 4-AcO-DMT adını verir.

Tiroid ve tiroksin aynı şeyler değildir, ancak birbirleriyle ilişkilidirler. Tiroid, boynun ön tarafında bulunan ve T3 (triiodotironin) ve T4 (tiroksin) hormonlarını üreten bir bezdir. Tiroksin (T4) ise tiroid bezinin ürettiği birincil hormondur.

Zona retikülaris böbreküstü bezinin bir tabakası olup, DHEA (Dehidroepiandrosteron) ve androstenedion gibi androjenleri salgılar.

Aldosteron hormonu, böbrek üstü bezlerinde (adrenal bezlerde) çalışır.

Enteroendokrin sistem, sindirim kanalı ve pankreasta bulunan enteroendokrin hücrelerden oluşan bir endokrin sistemdir. Enteroendokrin hücreler, çeşitli uyarıcılara yanıt olarak gastrointestinal hormonlar veya peptitler üretir ve bu hormonları sistemik etki için kana verir, ya da sinir yanıtlarını etkinleştirmek için enterik sinir sistemine iletirler. Bu hücreler, sindirim eylemlerinin başlatılması, zararlı maddelerin tespit edilmesi ve koruyucu tepkilerin oluşturulması gibi işlevler üstlenirler.

Hipofiz bezi, hipotalamus tarafından kontrol edilir. Hipotalamus, hipofiz bezine uyarılar göndererek hangi hormonların, ne zaman ve ne kadar salgılanacağını belirler.

Endokrin sistem ve böbrek, vücut fonksiyonlarını düzenlemek için birbirleriyle etkileşime giren iki önemli sistemdir. Endokrin sistem, hormonları üreterek ve salgılayarak vücudun çeşitli aktivitelerini koordine eder. Bu sistemdeki bazı hormonlar, böbreklerin çalışmasını doğrudan etkiler: Böbreküstü bezleri, böbreklerin üzerinde yer alır ve stres hormonları olan adrenalin ve kortizolü üretir. Hipofiz bezi, böbreküstü bezlerini uyaran ve hormon salgılanmasını sağlayan ACTH (adrenokortikotropik hormon) üretir. Böbrek, endokrin düzenlemede de rol oynar.

Langerhans adacıkları üç tip hormon salgılar: 1. Alfa hücreleri glukagon salgılar. 2. Beta hücreleri insülin salgılar. 3. Delta hücreleri somatostatin salgılar.

Katekolaminlere aşağıdaki durumlarda bakılır: 1. Feokromositoma teşhisi: Böbreküstü bezlerinde görülen ve katekolamin salgılayan tümörlerin varlığını tespit etmek için. 2. Nöroblastoma teşhisi: Çocuklarda görülen ve sempatik sinir sisteminde başlayan bir kanser türü olan nöroblastomanın teşhisinde. 3. Stres seviyelerinin değerlendirilmesi: Vücuttaki stres seviyelerini ve adrenal bezlerin işlevini kontrol etmek amacıyla. 4. Tedavinin takibi: Tümör tedavisi sonrası nüksleri izlemek için. Bu testler, belirli ilaçlar, besinler ve stresten etkilenebileceğinden, test öncesi doktorun yönlendirmesi önemlidir.