Endokrinoloji

Endokrinologlar, iki ana endokrinoloji derneğine üye olabilirler: 1. Çocuk Endokrinolojisi ve Diyabet Derneği: Bu dernek, çocuk endokrinolojisi ve diyabet konularında çalışan endokrinologlar için kurulmuştur. 2. Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği: Genel endokrinoloji ve metabolizma konularında faaliyet gösteren bu dernek, endokrinoloji uzmanlarını ve bu dalda eğitim alanları kapsar.

Tiroit sintigrafik uptake testleri, aşağıdaki durumlarda istenir: 1. Hipertiroidi şüphesi: Tiroit bezinin aşırı hormon üretip üretmediğini belirlemek için. 2. Toksik adenom: Tiroit kanserinin tanısında ve yayılımının tespitinde. 3. Basedow-Graves hastalığı: Bu hastalığın tanısında uptake değerleri normalden yüksek olur. 4. İlaç etkilerinin değerlendirilmesi: Ameliyat sonrası kontroller, radyoterapi veya kemoterapi uygulamalarının takibi için. Bu testler, genellikle endokrinoloji uzmanları tarafından talep edilir.

Ön hipofizden 6 hormon salgılanır: 1. FSH (Follikül stimüle eden hormon); 2. LH (Lüteinize eden hormon); 3. Prolaktin (süt salgılayan hormon); 4. Büyüme Hormonu (Growth Hormon) (GH); 5. ACTH (Adrenokortikotropik hormon); 6. TSH (Tiroid stimüle eden hormon).

Bursa'da endokrinoloji alanında hizmet veren bazı bölümler şunlardır: 1. Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bölümü: Bursa Şehir Hastanesi ve Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi gibi kurumlarda bulunmaktadır. 2. Çocuk Endokrinolojisi: Özel Doruk Nilüfer Hastanesi gibi özel hastanelerde çocuk endokrinoloji uzmanları görev yapmaktadır. 3. Genel Cerrahi: Endokrin cerrahi işlemleri için Özel Ceylan International Hospital ve Özel Esentepe Hastanesi gibi hastanelerde genel cerrahi uzmanları hizmet vermektedir.

Evet, endokrinoloji ve metabolizma hastalıkları tiroid için yeterlidir. Tiroid hastalıkları, endokrinoloji uzmanlarının ilgi alanına girer ve bu doktorlar, tiroid bezinin hormon üretimi ve metabolizması ile ilgili bozuklukları teşhis eder ve tedavi eder. Tiroid hastalıklarının tedavisi, ilaç tedavisi, diyet değişiklikleri, cerrahi müdahale ve radyoaktif iyot tedavisi gibi çeşitli yöntemleri içerebilir.

DHEA-SO4 yüksekliğinin başlıca nedenleri şunlardır: 1. Adrenal Hiperplazi: Böbreküstü bezlerinin anormal büyümesi, DHEA-SO4 üretimini artırabilir. 2. Adrenal Tümörleri: İyi huylu veya kötü huylu böbreküstü bezi tümörleri, fazla miktarda DHEA-SO4 hormonu salgılayabilir. 3. Polikistik Over Sendromu (PCOS): Yumurtalıklarda ve böbreküstü bezlerinde androjenlerin aşırı üretimine neden olarak DHEA-SO4 yüksekliğine yol açabilir. 4. Cushing Sendromu: Böbreküstü bezlerinin aşırı kortizol üretmesi, bazen DHEA-SO4 seviyelerini de etkileyebilir. 5. Bazı İlaçlar: Özellikle anabolik steroidler, DHEA-SO4 seviyesini artırabilir. DHEA-SO4 yüksekliğinin teşhisi ve tedavisi için bir endokrinoloji uzmanına başvurulması önerilir.

Jinekomasti şüphesi durumunda ilk olarak genel cerrahi veya endokrinoloji uzmanına başvurulmalıdır. Daha sonra, estetik ve plastik cerrahi alanında uzman bir doktor ile jinekomasti operasyonunun planlaması yapılabilir.

Aldosteron (ALD), tıpta böbreküstü bezleri tarafından salgılanan bir steroid hormonu olarak bilinir. Temel işlevleri şunlardır: 1. Kan Basıncını Düzenleme: Kandaki sodyum ve potasyum seviyelerini kontrol ederek kan basıncını dengelemeye yardımcı olur. 2. Elektrolit Dengesi: Kanın pH'ını ve elektrolit seviyelerini korur. 3. Su ve Tuz Dengesi: Böbreklere ve bağırsaklara sinyal göndererek daha fazla sodyum emilimini ve idrara daha fazla potasyum atılmasını sağlar. Tıpta aldosteoronun kullanım alanları arasında hiperaldosteronizm (aldosteron yüksekliği) ve hipoaldosteronizm (aldosteron düşüklüğü) gibi durumların teşhisi ve tedavisi yer alır.

ACTH (adrenokortikotropik hormon) eksikliğinde kortizol hormonu yükselir.

Epifiz bezinde sorun olması durumunda çeşitli sağlık problemleri ortaya çıkabilir: 1. Uyku Düzeninde Bozukluklar: Epifiz bezi, melatonin hormonu salgılayarak uyku ve uyanıklık döngüsünü düzenler; bu nedenle bezin çalışmaması uyku sorunlarına yol açabilir. 2. Ruh Hali Değişiklikleri: Melatonin hormonu, ruh halini etkileyen hormonların düzenlenmesinde rol oynar, bu yüzden epifiz bezindeki sorunlar depresyon ve anksiyeteye neden olabilir. 3. Hormonal Dengesizlikler: Östrojen gibi hormon seviyelerinin bozulması, üreme sağlığı sorunlarına yol açabilir. 4. Baş Ağrıları ve Migren: Epifiz bezinin kireçlenmesi gibi durumlar baş ağrısı ve migren gibi semptomlara neden olabilir. 5. Kanser Riski: Bazı araştırmalar, epifiz bezi fonksiyon bozukluklarının kanser riskini artırabileceğini göstermektedir. Bu belirtiler görüldüğünde bir doktora başvurmak ve gerekli testleri yaptırmak önemlidir.

Tiroid bezinin iyi çalışıp çalışmadığını anlamak için aşağıdaki yöntemler kullanılır: 1. Kan Testleri: Tiroid hormonlarının (T3, T4 ve TSH) kan düzeylerinin ölçülmesi en önemli testtir. 2. Tiroid Ultrasonu: Bezin büyüklüğünü ve nodül olup olmadığını anlamak için yapılır. 3. Tiroid Sintigrafisi: Nodülün sıcak mı, soğuk mu olduğunu anlamak için teknesyum ilacı kullanılarak yapılır. 4. İnce İğne Aspirasyon Biyopsisi: Nodüllerde kanser olup olmadığını belirlemek için gereklidir. Belirtiler fark edildiğinde bir endokrinoloji uzmanına başvurulması önerilir.

CRH (Kortikotropin Salgılatıcı Hormon) testi çeşitli nedenlerle yapılır: 1. Adrenal Yetmezliğin Teşhisi: CRH testi, hipotalamik, hipofiz kaynaklı veya primer adrenal yetmezlik arasında ayrım yapmak için kullanılır. 2. Cushing Sendromunun Teşhisi: Cushing hastalığının (pituiter kaynaklı) diğer nedenlerden ayırt edilmesi ve ACTH'ye bağlı veya bağımsız olup olmadığının belirlenmesi için yapılır. 3. Pseudo-Cushing Sendromunun Ayırıcı Tanısı: Bu test, artmış kortizol seviyelerinin nedenini belirlemek için kullanılır. 4. Tedavi Planlaması: Test sonuçları, tedavi stratejisinin oluşturulmasında klinik verilerle birlikte değerlendirilir.

Tiroid hastalıkları için başvurulması gereken bölüm, dahiliye (iç hastalıkları). Eğer gerekli görülürse, dahiliye uzmanı hastayı endokrinoloji bölümüne yönlendirebilir.

17-hidroksiprogesteron (17-OH progesteron) yüksekliğinin başlıca nedenleri şunlardır: 1. Konjenital adrenal hiperplazi: Adrenal bezlerin kortizol ve aldosteron üretiminde bir enzim eksikliği sonucu hormon üretiminde artış. 2. Polikistik over sendromu (PCOS): Yumurtalıkların normal işlevini bozarak hormon dengesizliğine yol açması. 3. Tümörler: Adrenal bezlerde veya yumurtalıklarda oluşan tümörler. 4. Stres: Uzun süreli stres durumları, adrenal bezlerin aşırı çalışmasına neden olabilir. 5. Bazı ilaçlar: Özellikle kortikosteroidler, 17-OH progesteron seviyelerini artırabilir. Bu durumlar, hormonal dengesizliklere yol açarak çeşitli sağlık sorunlarına neden olabilir. Kesin teşhis ve tedavi için bir endokrinolog veya jinekolog ile görüşmek önemlidir.

Parsiyel empty sella — hipofiz bezinin kısmen düzleştiği veya küçüldüğü, sella turcica'nın (hipofiz bezini çevreleyen kemik yapı) kısmen boş görünmesi durumudur. Bu durumun başlıca belirtileri: baş ağrısı; yüksek tansiyon; halsizlik; iktidarsızlık (erkeklerde); kısırlık; adet düzensizliği veya hiç adet görmeme. Parsiyel empty sella'nın iki türü vardır: 1. Birincil. 2. İkincil. Teşhis genellikle başka bir hastalık için yapılan beyin görüntüleme testleri sırasında tesadüfen konur.

Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi'nde endokrinoloji bölümü, Dahili Tıp Bilimleri bloğu içerisinde yer almaktadır.

Ötimik durumun tespiti için genellikle kan testleri kullanılır. Ötimik durumun diğer belirtileri arasında şunlar yer alabilir: - Dengeli duygusal durum: Kişi ne aşırı mutlu (manik) ne de aşırı üzgün (depresif) hisseder. - Sakinlik: Stresli veya zorlayıcı durumlar karşısında bile sakin ve toplu kalabilir. - İyi uyku ve yeme alışkanlıkları: Normal ve düzenli uyku düzenine sahiptir ve yeme alışkanlıkları sağlıklıdır. - Sosyal etkileşimde rahatlık: Sosyal durumlarda rahattır ve diğer insanlarla etkileşim kurarken sıkıntı yaşamaz.

17-OH Progesteron (17-OH Progesteron) testi, kandaki 17-OH progesteron miktarını ölçen bir tıbbi testtir. Bu testin yapılma amaçları: - Konjenital Adrenal Hiperplazi (CAH) teşhisi: CAH, adrenal bezlerin yeterli kortizol üretemediği genetik bir bozukluktur ve 17-OH progesteron seviyeleri bu durumun teşhisinde kullanılır. - Tedavinin izlenmesi: CAH tedavisi gören kişilerde, hormon seviyelerinin normalleştiğinin kontrolü için yapılır. - Diğer hormonal sorunların tespiti: Adrenal yetmezlik, yumurtalık fonksiyon bozuklukları ve bazı üreme sağlığı sorunları gibi durumların değerlendirilmesinde yardımcı olur. Test, genellikle kan örneği alınarak yapılır ve sonuçlar yaşa, cinsiyete ve test yöntemine göre değişir.

Addison hastalığı ve DermNet farklı kavramlardır: 1. Addison Hastalığı: Böbreküstü bezlerinin yeterli hormonları salgılamaması sonucu ortaya çıkan nadir bir endokrinolojik hastalıktır. 2. DermNet: Cilt hastalıkları ve tedavileri hakkında bilgi veren bir web sitesidir.

Androjenler, hem erkeklerde hem de kadınlarda böbrek üstü bezlerinde ve yumurtalıklarda üretilir. Erkeklerde ayrıca testislerde de androjen üretimi gerçekleşir.