Düşünme

Eleştirel düşünme, akıl yürütme, analiz ve değerlendirme gibi zihinsel süreçlerden oluşan bir düşünme biçimidir. Siyah-beyaz düşünme ise olayları sadece iki uç noktadan değerlendirme eğilimidir. Altı şapkalı düşünme tekniğindeki siyah şapka, düşünsel sürecin eleştirel yönünü temsil eder.

"Acelede nedamet, düşünmekte selamet vardır" atasözünde vurgulanan kavram, aceleciliğin olumsuz sonuçları ile düşünerek hareket etmenin olumlu sonuçlarıdır. Aceleyle girişilen işlerde, iş için yeterli düşünme ve planlama süresi ayrılmadığından mutlaka eksiklikler ortaya çıkar ve yapılan iş istenildiği gibi sonuçlandırılamaz, bu da pişmanlıklara yol açar.

Düşünme ve akıl yürütmeye ilişkin bazı kavramlar: Önerme: Doğru ya da yanlış değeri alabilen, yargı bildiren cümle. Akıl Yürütme: Doğru kabul edilen yargılardan yola çıkarak yeni sonuçlar elde etme süreci. Tümdengelim (Dedüksiyon): Genel bir önermeden özel bir sonuca ulaşma. Tümevarım (Endüksiyon): Örnekler veya tikel durumlar üzerinden genel bir ilkeye varma. Analoji (Benzeşim): İki nesne veya önerme arasındaki benzerliklere dayanarak çıkarım yapma. Görüş: Bir fikir sahibi olma, bu süreçte yaşamı, toplumun koşullarını, kültürü ve inançları dikkate alma. Eleştirel Düşünme: İddiaların ve argümanların test edildiği, değerli ve değersiz ayrımının yapıldığı düşünme süreci. Temellendirme: Düşüncenin veya görüşün dayanaklarını gösterme, gerekçelerini ortaya koyma.

"Düşünmediğim zaman yaşamadığım zamandır" sözü, düşünmenin hayatın bir parçası olduğunu ve insan yaşadığı her an boyunca düşüncelerle boğuştuğunu ifade eder. Bu söz, Rembrandt van Rijn'e atfedilir.

Gelecekte olacakları düşünmenin doğruluğu, farklı bakış açılarına göre değişiklik gösterebilir. Bazı görüşler: Olası gelecekleri düşünmenin faydası: Olası senaryoları değerlendirmek, tahminde bulunmaktan daha faydalı olabilir. Belirsizlik ve kaygı: Gelecek hakkında sürekli düşünmek, belirsizlik nedeniyle kaygıya yol açabilir. Teknolojinin rolü: Yapay zeka ve diğer ileri teknolojiler, tahminleri daha doğru hale getirebilir, ancak bu tahminler her zaman faydalı sonuçlar vermeyebilir. Sonuç olarak, gelecekte olacakları düşünmek doğal bir süreç olsa da, bu düşüncelerin zihinsel ve duygusal sağlığı olumsuz etkilememesi için dengeyi korumak önemlidir.

"En büyük yanlışımız" ifadesi farklı bağlamlarda farklı anlamlar taşıyabilir. Bazı "en büyük yanlış" örnekleri: Eşitsizlik: "Bana göre en büyük günah, dünyada dönen kapital varken, mazlumların bundan çok düşük pay alıp açlıkla boğuşmasıdır". Kumar: "Çok kazandığım zaman bırakmadım ve 3 katını kaybettim". İnsanların söylediklerini fazla ciddiye almak: "İnsanların söylediği şeyleri fazla ciddiye almak". Hak etmeyen insanlara fazla değer vermek: "Etrafındaki insanlara fazlasıyla değer vermek ve bu kişilerin bu değeri kullandıklarını fark etmek". Mantığın kalbe yenik düşmesi: "Mantığın kalbe yenik düşmesini engellememek".

Düşünmenin temel amacı, bir sonuca varmak amacıyla bilgileri incelemek, karşılaştırmak ve aradaki ilgilerden yararlanarak fikir üretmektir. Düşünmenin diğer amaçları arasında: Problemleri ve zorlukları önceden fark ederek hazırlıklı olmak. Doğru ve mantıklı kararlar almak. Var olan bilgileri birleştirmek, çözümlemek ve anlamlı hale getirmek. Yeni bilgiler üretmek ve bu bilgiler üzerine düşünerek en doğru bilgiye ulaşmaya çalışmak.

Beyin logosu, genellikle zeka, düşünme, öğrenme, yaratıcılık ve akıl gibi kavramları temsil eder. Ayrıca, beyin logosu şu alanlarda da kullanılabilir: Eğitim; Bilim; Teknoloji; İnovasyon. Beyin sembolü, bir kişinin zekasını veya düşünme gücünü vurgulamak için de kullanılır.

Analitik, bir durumu veya problemi parçalara ayırarak inceleme yöntemidir. Analitik olmayan ise bu yöntemin kullanılmadığı durumları ifade eder. Bazı analitik ve analitik olmayan alanlara örnekler: Analitik alanlar: Bilimsel araştırmalar, işletme yönetimi, satış ve pazarlama, finans, veri bilimi, istatistik. Analitik olmayan alanlar: Belirlenmiş bir yöntem veya sistematik inceleme gerektirmeyen alanlar.

"Bir Düşünün" ifadesi, farklı bağlamlarda çeşitli anlamlar taşıyabilir. Lin Pesto Şarkısı: "Bir Düşünün" ifadesi, Lin Pesto'nun bir şarkısının adı olabilir. Şiir: "Bir Düşünün" ayrıca, Şerafettin Muş'un bir şiirinin adı olabilir. Makale: "Bir Öneri: ‘Düşünün, Ama Bir Bütün Olarak Düşünün’" başlıklı bir makale, Ahmet Doğan tarafından Medium platformunda yazılmıştır. İçerik: "Bir düşünün" ifadesi, bir düşünme veya sorgulama çağrısı olarak kullanılabilir.

İmgesel ve hayal gücü aynı anlama gelir. Hayal gücü, zihinsel görüntüler oluşturabilme veya insanın kendi zihninde görüntüler üretebilme yetisidir. İmgesel anlatım ise, anlatılan şeylerin zihinde yeniden canlandırılması anlamına gelir.

Filozofun Yolu, felsefe öğrenmek isteyen ancak nereden başlayacağını bilmeyen kişilere rehberlik etmek amacıyla hazırlanmış bir podcast serisidir. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Felsefe Bölümü öğrencileri tarafından başlatılan bu projede, belirli bir müfredat takip edilerek öğrenilen konular derinlemesine araştırılıp dinleyicilere aktarılmaktadır. Podcast'te ele alınan bazı konular şunlardır: Felsefe tarihi. Varlık felsefesi. Bilgi felsefesi. Ahlak felsefesi. Yayınlar, üniversite lisans programına paralel bir şekilde ilerlemektedir.

"Bin ölçüp bir biçmeli" atasözü, yapılacak bir işin tüm yönlerinin önceden iyi düşünülmesi, sonucun iyi hesaplanması ve daha sonra işe başlanması anlamına gelir. İyi düşünülmeden yapılan işten dolayı duyulan pişmanlık, işi düzeltmeye yaramaz.

Akli meleke, doğru ile yanlışı ayırt etme yetisi anlamına gelir. TDK'ya göre meleke kelimesinin iki farklı anlamı vardır: 1. Bir alandaki uzmanlık ve beceriklilik. 2. İdrak, hafıza ve anlamlandırma gibi temel yetiler. Akli meleke raporu ise, genellikle 65 yaş üstü bireylerin akıl sağlığının yerinde olup olmadığının belirlenmesi amacıyla kullanılan ve çeşitli resmi işlemlerde istenen bir belgedir.

Obsesyonal düşünceler, kişinin kontrolünde olmadan zihinsel olarak istemsizce ortaya çıkan, genellikle rahatsız edici ve bastırılamayan düşüncelerdir. Uzun boylu düşünme ifadesi hakkında bilgi bulunamadı. Obsesyonal düşünceler, obsesyonel kompulsif bozukluk (OKB) gibi mental sağlık sorunlarının belirtisi olabilir. Takıntılı düşünceler ve davranışlar saatler boyunca sürebilir, günlük rutinleri etkileyebilir ve kişide utanç, suçlama hissi geliştirebilir.

Yansıtıcı düşünme, bireyin eylem ve deneyimlerini aktif olarak analiz ederek kendini geliştirmesi amacıyla yaptığı düşünme biçimidir. Yansıtıcı düşünmenin bazı türleri: Olaydan önce: Neler yaşanabileceğini ve zorlukları düşünerek hazırlık yapma. Olay sırasında: Neler olup bittiğini ve nasıl hissedildiğini değerlendirme. Olaydan sonra: Neler yaşandığını, neyin iyi gittiğini ve neyi farklı yapmak gerektiğini düşünme. Yansıtıcı düşünmenin bazı faydaları: Durumun değerlendirilmesine yardımcı olur. Öğrenme sürecini iyileştirmeyi sağlar. Kendini daha iyi anlamaya destek olur. Bilişsel becerileri geliştirir. Motivasyon ve iş/okul hayatındaki başarıyı artırır. Yansıtıcı düşünme, hipotezler kurma, test etme, veri toplama ve sonuçlara ulaşma gibi üst düzey düşünme becerilerini de içerir.

Cahit Arf'a göre makineler düşünebilir, ancak insan beyninden farklı bazı özelliklere sahiptir. Arf'a göre makinelerin düşünebildiğine dair göstergeler, etkilere verilen tepkiler niteliğindeki davranış örüntüleridir. Ancak Arf, insan ve makine arasındaki temel farkı, insanın sahip olduğu estetik bilincin makinelere kazandırılmasının zorluğunda görür.

Enteresanlık (aşırı düşünme) nedenleri tam olarak belirlenmemiş olsa da, genellikle psikolojik ve çevresel etmenlerle ilişkilidir. İşte bazı olası nedenler: Genetik faktörler: Aile geçmişinde benzer durumlar bulunan bireylerde risk artabilir. Beyin kimyası: Serotonin ve diğer nörotransmitterlerdeki dengesizlikler. Psikososyal stresörler: Travmatik yaşantılar, stres, çocukluk dönemi olumsuz deneyimleri. Kişilik özellikleri: Mükemmeliyetçilik veya kontrol arzusu gibi özellikler. Bilişsel faktörler: Olumsuz düşünce döngüleri ve obsesyonlar. Çevresel etkiler: Aşırı stresli çalışma koşulları, aile içi sorunlar veya sosyal baskılar. Aşırı düşünme, anksiyete veya depresyon gibi psikolojik rahatsızlıkların belirtisi de olabilir.

Beyinsiz insan ifadesi, biyolojik olarak mümkün değildir, çünkü her insanın beyni vardır. Doğada beyinleri olmadan hayatta kalan canlılar da vardır. Örneğin, süngerler, mercanlar, denizanaları ve yassı solucanlar gibi canlılar, merkezi bir beyin yapısı olmadan da yaşamın döngüsüne katkı sağlarlar.

Aşırı düşünmenin (overthinking) birkaç nedeni olabilir: Güçlü duygular: Sinirlilik, stres, üzüntü, heyecan gibi duygular aşırı düşünmeye yol açabilir. Sağlık sorunları: Aşırı düşünme, depresyon, kaygı, TSSB, uykusuzluk ve yeme bozuklukları gibi zihinsel sorunların belirtisi olabilir. Travma: Travmatik olaylar yaşamış veya tanık olmuş kişiler, benzer olayların tekrar yaşanma korkusuyla aşırı düşünebilir. Öğrenilmiş davranış: Aşırı düşünme eğilimi, çocuklukta yetişkinlerden modellenmiş olabilir. Meslek ve çevre: Bazı meslekler ve çevresel koşullar, çok yönlü düşünmeyi gerektirir ve bu da kronik aşırı düşünmeye yol açabilir. Aşırı düşünme, günlük yaşamı olumsuz etkiliyorsa bir uzmana danışılması önerilir.