Dörtlük

3 dörtlük şiir yazmak için aşağıdaki adımlar izlenebilir: 1. Konu Seçimi: Üzerinde durulabilecek bir konu belirlenir. 2. Kafiye Şeması: Yazılacak şiire uygun bir kafiye şeması seçilir. 3. İlk Mısra: Kafiye ile bağlantılı olmayan, bağımsız bir düşünce içeren bir ilk mısra yazılır. 4. Diğer Mısralar: Kafiye kalıbı akılda tutularak, satırların son kelimeleri önceden düşünülerek diğer mısralar yazılır. 5. Akıcılık Kontrolü: Yazılan dörtlük yüksek sesle okunarak ritim ve tekerlemelerin akıcı olup olmadığı kontrol edilir. 6. Ek Dörtlükler: İlk dörtlük değerlendirildikten sonra, şiire devam etmek için yeni dörtlükler yazılır. Şiir yazarken dikkat edilmesi gerekenler: Tema ve Duygu: Şiirin bir teması ve bu temayı taşıyan bir duygusu olmalıdır. Kelime Seçimi: Temayla ilgili duyguları yansıtan, benzetme, kişileştirme gibi sanatlardan faydalanan kelimeler seçilmelidir. Dili ve İmgeyi Zenginleştirme: Dil, sıradanlıktan uzak, yoğun ve anlam katmanları taşımalıdır. Anlam ve Ritmi Dengede Tutma: Tümcelerin kendi iç akışı ve bütünsel bir ritmi olmalıdır.

"Dostlar Beni Hatırlasın" şiiri 6 dörtlükten oluşmaktadır.

Dört dörtlük şiir, toplamda 16 dizeden oluşan ve genellikle uyaklı bir şekilde yazılan bir şiir türüdür. Özellikleri: Uyak düzeni: Genellikle abab ya da aabb uyak düzeni kullanılır. Ölçü: Hece ölçüsü ile yazılır ve 7’li veya 8’li hece ölçüsü yaygındır. Tema: Aşk, doğa, özlem gibi evrensel temalar işlenir. Son dize: Son dize genellikle bir vurgu veya tespit içerir, bu da okuyucunun dikkatini çeker ve duygusal bir etki yaratır. Dört dörtlük şiirler, hem geleneksel Türk edebiyatında hem de modern şiirde sıkça kullanılır.

"Dörtlükler" kitabı, farklı yazarlara ait iki farklı eserden bahsedilebilir: 1. A. Turan Oflazoğlu'nun "Dörtlükler" Kitabı: Oyun yazarı ve çevirmen Oflazoğlu, bu kitapta kendi "rubaiyyat"ını toplamıştır. 2. Ömer Hayyam'ın "Dörtlükler" Kitabı: İranlı şair, felsefeci ve bilim adamı Ömer Hayyam'ın dörtlükleri, Türkçe'ye Yahya Kemal, Abdülbaki Gölpınarlı ve Sabahattin Eyüboğlu gibi çevirmenler tarafından aktarılmıştır.

Dörtlükler, genellikle dört dize ile oluşturulan ve çeşitli temaları işleyen şiir biçimleridir. Anlattıkları konular arasında: Aşk ve doğa: Aşk, doğanın güzellikleri ile metaforik bir dille anlatılır. Ayrılık ve hüzün: Ayrılığın getirdiği acı ve özlem duyguları işlenir. Toplumsal meseleler: Şairler, dörtlüklerde toplumsal sorunları ve güzellikleri dile getirirler. Felsefi düşünceler ve tasavvuf: Özellikle Divan edebiyatında, tasavvufi düşünceler ve hayatın anlamı gibi konular ele alınır. Ayrıca, dörtlükler, halkın duygularını ve kültürel değerlerini yansıtan birer ayna olarak da kullanılır.

Dörtlüklerden oluşan şiir türleri şunlardır: 1. Epik Şiir: Kahramanlık, yiğitlik ve savaş konularını işleyen, genellikle tarihsel olayları coşkulu bir anlatımla işleyen şiirlerdir. 2. Pastoral Şiir: Doğa güzelliklerini ve kırsal yaşamı konu alan, doğa özlemini dile getiren şiirlerdir. 3. Satirik Şiir: Toplumdaki aksaklıkları, düzensizlikleri ve bireylerin zayıf yönlerini eleştiren şiirlerdir. 4. Didaktik Şiir: Belirli bir düşünceyi kabul ettirmek veya ahlaki bir ders vermek amacıyla yazılan öğretici şiirlerdir.

Kaldırımlar şiiri, toplamda sekiz dörtlükten oluşmaktadır. Dolayısıyla, "neden 2 dörtlük" sorusu, şiirin genel yapısı bağlamında değerlendirilmelidir.

ABCB kafiye düzeni, bir dörtlüğün birinci ve üçüncü dizeleriyle, ikinci ve dördüncü dizelerinin kendi aralarında kafiyeli olduğu bir kafiye türüdür. Dizeler "a, b, a, b" şeklinde sıralanır. Örnek: > "Bakışların beni yaktı, Sonsuz gecelerde yalnızım. Kalbimde aşk hep aktı, Sözlerinle hep donuk".

"Galata Kulesi" şiirinde dört dörtlük bulunmaktadır.

"Yürü Bre Bulgar Dağı" dörtlüğü, varsağı nazım biçimine örnektir.

"Demedim mi" şiiri dörtlük (dört dizeden) oluşmaktadır.

Ömer Hayyam'ın bazı dörtlükleri: 1. "Akıl bu kadehi övdükçe över": > Akıl bu kadehi övdükçe över; > Alnından sevgiyle öptükçe öper; > Zaman Usta'ysa bu canım nesneyi > Hem yapar hem kırıp bin parça eder. 2. "Dünyada akla değer veren yok madem": > Dünyada akla değer veren yok madem, > Aklı az olanın parası çok madem, > Getir şu şarabı, alın aklımızı: > Belki böyle beğenir bizi el alem!. 3. "Gece, gül bahçesinde ararken seni": > Gece, gül bahçesinde ararken seni, > Gülden gelen kokun sarhoş etti beni; > Seni anlatmaya başlayınca güle > Baktım kuşlar da dinliyor hikayemi. 4. "Geçmiş günü beyhude yere yâd etme": > Geçmiş günü beyhude yere yâd etme, > Bir gelmemiş an için de feryad etme, > Geçmiş gelecek masal bütün bunlar hep, > Eğlenmene bak ömrünü berbad etme. 5. "Ben, gönlü temiz insana kurban olayım": > Ben, gönlü temiz insana kurban olayım. > Gezsin başım üstünde benim, hoş tutayım. > Ham insanı al karşına, söylet azıcık, > Dön, sonra cehennem ne imiş, gel sorayım.

Özlem şiiri, dörtlük nazım birimiyle yazılmıştır.

"Gece ve Yas" şiiri 3 dörtlükten oluşmaktadır.

Kısa aşk şiirleri genellikle 4 dörtlükten oluşur.

Aşık Veysel Şatıroğlu'nun en ünlü dörtlüklerinden biri "Uzun İnce Bir Yoldayım" adlı eseridir: > Uzun ince bir yoldayım > Gidiyorum gündüz gece > Bilmiyorum ne haldeyim > Gidiyorum gündüz gece.

Sanat ile ilgili iki dörtlük örneği: 1. "Düşüncelerin raks ettiği bu sahnede, Renklerin ahengi dile gelir sessizce. Kalemle dokunan her çizgi, bir hikâye, Sanatla buluşur ruh, özgürleşir derinde". 2. "Kültürümüz köklüdür, sanatta nice iz var, Her telden çalar gönül, her nağmede öz var. Tarihin aynasıdır, her eser bir kıvılcım, Türk'ün sanatı parlar, dünyada ondan çok az var".

Şarkılar, bestelenmek amacıyla yazıldığı için dörtlüklerle yazılır.

"Köşe" şiirinde dörtlük sayısı dörttür.

Nazım birimi dörtlük olan nazım biçimleri şunlardır: 1. Rubai: Dört mısradan oluşan, kafiye düzeni aaxa olan bir nazım şeklidir. 2. Tuyuğ: Divan edebiyatına Türklerin kazandırdığı, aruzun "fâilâtün, fâilâtün, fâilün" kalıbıyla yazılan dörtlük. 3. Murabba: Dörder dizelik bentlerden oluşan, kafiye düzeni aaaa, bbba, ccca şeklinde olan bir nazım biçimidir. 4. Şarkı: Bestelenmek için yazılan, genellikle 3-5 dörtlükten oluşan, kafiye düzeni abab, cccb, dddb olan bir nazım şeklidir.