DefterTutma

2024 yılı için defter tutma ücreti 6.497 TL'ye kadar olan işletmeler, muhasebe ücreti olarak bu tutarın üzerinde bir ödeme yapmazlar. Dolayısıyla, defter tutma ücreti 20.000 TL olan bir işletme, ek bir muhasebe ücreti ödemez.

2. sınıf defter tutma hadleri, yani işletme defteri tutma sınırları, aşağıdaki formüllere göre hesaplanır: 1. Yıllık alış tutarı: 2025 yılı için 2.000.000 TL'yi aşmamalıdır. 2. Yıllık satış tutarı: 2025 yılı için 2.800.000 TL'yi aşmamalıdır. 3. Yıllık gayrisafi iş hasılatı: 2025 yılı için 990.000 TL'yi aşmamalıdır. 4. İş hasılatının beş katı ile yıllık satış tutarının toplamı: 2025 yılı için 2.000.000 TL'yi aşmamalıdır. Bu hadler, her yıl Maliye Bakanlığı tarafından yeniden belirlenir.

İşletme hesabı defteri programsız olarak aşağıdaki adımlarla tutulabilir: 1. Defterin Hazırlanması: Resmi ve seri numaralı bir defter kullanılmalıdır. 2. Kayıtların Düzeni: Tüm işlemler sırasıyla ve günü gününe deftere kaydedilmelidir. 3. Gelir ve Giderlerin Ayrılması: Gelir ve giderler ayrı sayfalarda izlenmeli, her biri detaylı şekilde kaydedilmelidir. 4. Belgelerin Kullanımı: Ticari belgelere yalnızca bir kayıt yapılmalı ve bu belgeler üzerine "muhasebe kaydı yapıldı" ifadesi eklenmelidir. 5. Yıl Sonu İşlemleri: Yıl sonu kapanış işlemlerinde gider ve gelir rakamları toplanıp, mal sayımı gerçekleştirilmelidir. İşletme hesabı defterinin doğru ve düzenli tutulması, yasal bir zorunluluktur ve vergi denetimlerinde önemli bir rol oynar.

Mikro işletme defteri, Vergi Usul Kanunu'na göre ikinci sınıf tüccarlar tarafından tutulur. İşte mikro işletme defterinin nasıl tutulacağına dair temel adımlar: 1. Defterin Hazırlanması: Defter resmî ve seri numaralı olmalıdır. 2. Kayıtların Düzeni: Tüm işlemler sırasıyla ve günü gününe deftere kaydedilir. 3. Gelir ve Giderlerin Ayrılması: Gelir ve giderler ayrı sayfalarda izlenir, giderler sol, gelirler sağ tarafta yer alır. 4. Belgelerin Kullanımı: Ticari belgelere yalnızca bir kayıt yapılır ve bu belgeler üzerine "muhasebe kaydı yapıldı" ifadesi eklenir. 5. Yıl Sonu İşlemleri: Yıl sonunda gider ve gelir rakamları toplanıp mal sayımı yapılır, mal tutarı gelir sayfasına eklenir. Dikkat Edilmesi Gerekenler: - Defter kayıtları düzenli olmalı, eksik veya geç kayıt yapılmamalıdır. - Gelir ve giderler ayrıntılı şekilde kaydedilmeli, her işlem için neyin alındığı, kiminle işlem yapıldığı gibi detaylar eklenmelidir. - Defter, Vergi Usul Kanunu ve diğer ilgili vergi mevzuatına uygun olarak tutulmalıdır.

Bilançoya tabi bir işletmenin işletme defterine geçebilmesi için aşağıdaki şartlardan birini sağlaması gerekmektedir: 1. Hesap Döneminin İş Hacmi Düşüklüğü: Bir hesap döneminin iş hacmi, belirlenen defter tutma hadlerinden %20’yi aşan bir nispette düşük olursa, mükellef bir sonraki hesap döneminden itibaren işletme esasına geçebilir. 2. Üç Dönem Üst Üste İş Hacmi Düşüklüğü: İş hacmi, arka arkaya üç dönemde belirlenen hadlere nazaran %20’ye kadar bir düşüklük gösterirse, bu şartların gerçekleşmesini takip eden hesap döneminden itibaren mükellef işletme defteri tutma hakkına sahip olur. Güncel defter tutma hadleri her yıl Vergi Usul Kanunu çerçevesinde belirlenmektedir.

Envanter defteri, her tacir tarafından tutulmak zorundadır. Envanter defterini tutması gereken bazı işletmeler şunlardır: - anonim şirketler; - sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler; - limited şirketler; - serbest meslek erbapları (bazı istisnalar hariç); - vergi mükellefi olan tüm büyük ölçekli işletmeler. İşletme hesabı esasına göre defter tutan küçük esnaflar için ise envanter defteri tutma zorunluluğu bulunmamaktadır.

İşletme sahipleri, işletme defterini aşağıdaki adımları izleyerek tutabilir: 1. Muhasebe Bilgisine Sahip Olmak: Temel muhasebe terimlerine hakim olmak ve muhasebe hesaplarını doğru bir şekilde kaydedebilmek önemlidir. 2. Defter Seçimi: İşletme defteriniz için manuel veya muhasebe yazılımları aracılığıyla kayıt tutma seçeneği mevcuttur. 3. Defter Türleri: İşletme defterinde kasa, banka, alacaklar, borçlar ve genel muhasebe defterleri yer almalıdır. 4. Belgelerin Saklanması: Fatura, makbuz, dekont gibi tüm finansal belgeleri düzenli bir şekilde saklamak gereklidir. 5. Günlük Kayıt: Gelir, gider, borç gibi mali işlemleri günlük olarak kaydetmek ve güncel tutmak önemlidir. 6. Hesap Kapatma ve Raporlama: Muhasebe dönemlerinin sonunda hesapları kapatmak ve bilanço, gelir belgesi gibi mali raporlar oluşturmak faydalı olacaktır. Defteri tutamayacak kadar bilgisi yoksa, bir muhasebeci veya mali müşavirden profesyonel yardım alması önerilir.

Defter tutma hadlerinde KDV hariç tutarlar dikkate alınır.

Defter tutma hadleri, işletmelerin yıllık satış hasılatı veya gayrisafi iş hasılatı üzerinden hesaplanır. 2025 yılı için defter tutma hadleri yaklaşık olarak şu şekildedir: - Alış tutarı: 2.000.000 TL. - Satış tutarı: 2.850.000 TL. - Gayrisafi iş hasılatı: 990.000 TL. Bu hadler, her yıl Vergi Usul Kanunu'na göre yeniden değerleme oranı doğrultusunda belirlenir ve Resmi Gazete'de yayımlanan tebliğlerle açıklanır.

Dernekler defter tutmazsa, aşağıdaki cezai yaptırımlar uygulanır: 1. Üç aydan bir yıla kadar hapis veya adli para cezası: Derneğe ait tutulması gereken defter veya kayıtları tutmayan dernek yöneticileri bu cezalarla karşı karşıya kalır. 2. İdari para cezası: Defterlerin usulüne uygun tutulmaması durumunda, dernek yöneticilerine ve defterleri tutmakla sorumlu kişilere beş yüz Türk Lirası idari para cezası verilir. Ayrıca, denetim sırasında istenen bilgi ve belgeleri vermeyen dernekler de idari para cezasıyla cezalandırılır.

İşletme defterini ikinci sınıfa geçebilecek olanlar, Vergi Usul Kanunu’nun 179. maddesine göre, işletmenin iş hacmi belirli bir seviyenin (%20’yi aşan) altında olduğunda veya ardışık üç dönem boyunca gene aynı oranda düşüş gösterdiğinde belirlenir. Ayrıca, defter tutma hadlerini aşan mükellefler de birinci sınıf tüccar kapsamına girdiği için işletme defterinden bilanço esasına göre defter tutmaya geçebilirler.

Defter tutma usul tespit robotu, 2025 yılı için güncellenmiş olup, son hali yayınlanacak Genel Tebliğ rakamları ile güncellenecektir.

Defter tutma ücreti, şirketin türüne, defter sayısına ve noter hizmet bedeline göre belirlenir. Diğer faktörler arasında mali mühür maliyeti, envanter defterinin tasdiki, e-defter gönderimi için yazılım bedeli ve e-defter arşivleme için yazılım bedeli gibi ek maliyetler de yer alır. 2025 yılı için kesin ücretler henüz netleşmemiş olsa da, ortalama olarak: - Noter tasdik ücretleri: Her bir defter için sayfa sayısına göre hesaplanır, 100 sayfalık bir defter için yaklaşık 500-700 TL arası bir ücret ödenebilir. - Mali müşavir hizmet bedeli: Şirketin büyüklüğüne ve iş yüküne göre 1.000 TL ile 5.000 TL arasında değişebilir. - E-defter kullanımı: Yıllık abonelik ücreti olarak 1.500 TL ile 3.000 TL arasında maliyet çıkarabilir.

Evet, şirket kendi defterini tutabilir. Yasal olarak tutulması gereken defterleri, şirketin kendisi tutabileceği gibi, bu işi yapmakla görevlendirdiği bir çalışanı veya bir muhasebeci de tutabilir.

Ataşman defteri, inşaat projelerinde aşağıdaki adımlarla tutulur: 1. Düzenleme: Ataşman defteri, kontrol mühendisi tarafından üç nüsha olarak düzenlenir. 2. İçerik: Defterde, plan ve projelerde bulunmayan işlere ait imalatlar, röper ve mihver kazıları, yerinde ölçümler ve tartı tutanakları gibi bilgiler yer alır. 3. Kayıt: Tüm işlemler, günlük olarak ve tarih belirtilerek deftere kaydedilir. 4. Onay: Defterin her sayfası, kontrol mühendisi ve şantiye şefi tarafından imzalanır ve ardından şube müdürünce onaylanır. 5. Aktarma: Ataşman defterindeki hesap sonuçları, yeşil deftere aktarılarak proje kapsamındaki işlerle birleştirilir.

Anonim şirketler, ticari defterlerini on yıl boyunca saklamak zorundadır.

İkinci sınıf tacirler, defter tutma açısından işletme hesabı esasına göre defter tutarlar. Bu deftere "işletme hesabı defteri" denir.

Defter tutma usulü tespit robotu olarak, Defter-Beyan Sistemi kullanılabilir. Bu sistem, işletmelerin yasal defter tutma ve beyanname süreçlerini dijitalleştirir. Defter-Beyan Sistemi'ni kullanmak için aşağıdaki adımlar izlenir: 1. Ön Hazırlık: GİB (Gelir İdaresi Başkanlığı) internet sitesinde "Defter Beyan" menüsüne girilerek sistem hakkında ön bilgilendirme dokümanlarını okumak gereklidir. 2. e-Devlet veya GİB Üzerinden Giriş Yapma: Sisteme e-Devlet şifresi veya İnternet Vergi Dairesi kullanıcı adı ve şifresi ile giriş yapılır. 3. Bilgi Girişi ve Profil Oluşturma: İşletmeye ait unvan, adres, faaliyette bulunulan sektör gibi temel bilgiler girilir. 4. Defter Oluşturma ve Beyanname Dönemlerini Tanımlama: Sistemde işletmenin hesap dönemi, defter türü (işletme, serbest meslek vb.) tanımlanır ve aylık veya üç aylık dönemlerde verilmesi gereken beyannamelere uygun takvim oluşturulur. 5. Belgelerin Kaydı ve Takibi: Fatura, serbest meslek makbuzu, gider pusulası gibi tüm belge kayıtları sisteme yüklenir ve her kayıt otomatik olarak deftere işlenir. 6. Onaylama ve Dönem Kapatma: Her beyan döneminin sonunda, sisteme girilen verilerin doğruluğu kontrol edilir ve onaylanır.

Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler (SMMM) defter tutabilir, ancak bağımlı (bordrolu) çalışırken serbest olarak defter tutmaları yasaktır. 3568 sayılı kanun ve ilgili yönetmeliklere göre, bağımlı çalışan SMMM'ler sadece bir işverene bağlı olarak hizmet verebilir ve ek muhasebe hizmeti sunamazlar.

1. ve 2. sınıf tüccarlar, defter tutma bakımından Vergi Usul Kanunu'na göre ikiye ayrılır: 1. Birinci sınıf tüccarlar: Bunlar bilanço esasına göre defter tutarlar. Bu gruba dahil olanlar: - Ticaret şirketleri; - Kurumlar vergisine tabi olan diğer tüzel kişiler; - Yıllık alım-satım veya hasılat tutarları belli sınırları aşanlar; - Kendi istekleri ile bilanço esasına göre defter tutmayı tercih edenler. 2. İkinci sınıf tüccarlar: Bunlar işletme hesabı esasına göre defter tutarlar. Bu gruba dahil olanlar: - Birinci sınıf tüccar sayılmayanlar; - Kurumlar vergisi mükelleflerinden işletme hesabına göre defter tutmalarına Maliye Bakanlığınca izin verilenler.