CumhuriyetDönemi

İbrahim Çallı'nın "Gül Koklayan Kadın" tablosu, Cumhuriyet dönemi kadın temasını yansıtan bir eserdir. Tablonun anlatımı şu şekilde özetlenebilir: - Konu: Bir bahçenin içinde duran ve gül koklayan bir kadın tasvir edilmiştir. - Sembolizm: Gül, çağdaş Cumhuriyet kadınını sembolize etmektedir. - Detaylar: Kadının naif el hareketleri ve kıyafeti, tabloya feminen bir hava katmıştır. Bu eser, aynı zamanda sosyal yaşamda kadının yerini de yansıtmaktadır.

Ankara'daki Cumhuriyet dönemi yapılarından bazıları şunlardır: Anıtkabir. Ankara Devlet Resim ve Heykel Müzesi. Ankara Lisesi. Ankara Metrosu. Başkentray. Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Binası. Ankara Palas. Sıhhiye Vekaleti Binası. İsmet Paşa Kız Enstitüsü. Merkez Bankası. Ayrıca, Etnografya Müzesi, Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi, Opera Binası ve Sümerbank Merkez Binası da Cumhuriyet dönemi yapıları arasında yer alır.

Cumhuriyet'in ilk 40 yılında (1923-1940) birçok yazar eser vermiştir. Bu dönemde öne çıkan bazı yazarlar şunlardır: Halide Edip Adıvar. Yakup Kadri Karaosmanoğlu. Reşat Nuri Güntekin. Refik Halit Karay. Aka Gündüz. Peyami Safa. Sadri Ertem. Sabahattin Ali. Bu liste, dönemin tüm yazarlarını kapsamamaktadır.

Cumhuriyet döneminde en çok eser veren yazarlardan biri Yaşar Kemal'dir.

Cumhuriyet Dönemi'nde laik, çağdaş, bilimsel ve karma eğitim modeli benimsenmiştir.

Kiralık Konak, Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun Cumhuriyet dönemi eseridir.

Çağdaş Türk edebiyatında roman, Cumhuriyet Dönemi'nde gelişmiştir.

Refik Halit Karay, Cumhuriyet Dönemi yazarıdır.

Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatı kitapları arasında öne çıkanlar şunlardır: 1. "Yaban" - Yakup Kadri Karaosmanoğlu. 2. "Çalıkuşu" - Reşat Nuri Güntekin. 3. "Sinekli Bakkal" - Halide Edip Adıvar. 4. "Huzur" - Ahmet Hamdi Tanpınar. 5. "Dokuzuncu Hariciye Koğuşu" - Peyami Safa. 6. "Devlet Ana" - Kemal Tahir. 7. "İnce Memet" - Yaşar Kemal. 8. "Murtaza" - Orhan Kemal. Bu eserler, dönemin toplumsal, siyasi ve bireysel değişimlerini yansıtan önemli romanlardır.

Cumhuriyet Dönemi'nde çekilen bazı roman filmleri şunlardır: "Ateşten Gömlek" (1923) - Halide Edip Adıvar'ın romanından uyarlanan, Muhsin Ertuğrul imzalı film. "Kız Kulesinde Bir Facia" (1923) - Pierre Antier'in oyunundan uyarlanan, yine Muhsin Ertuğrul'un yönettiği film. "Leblebici Horhor Ağa" (1923 ve 1934) - Temelde 1875 tarihli operetten uyarlanan, her iki filmin yönetmenliğini de Muhsin Ertuğrul yapmıştır. "Sözde Kızlar" (1924) - Peyami Safa'nın romanından uyarlanan film. "Ankara Postası" (1928) - François de Curel'in oyunundan Reşat Nuri Güntekin'in uyarladığı eser. "Drakula İstanbul'da" (1953) - Ali Rıza Seyfi'nin Bram Stoker'ın romanından uyarladığı film. Ayrıca, 1960-1980 yılları arasında da birçok roman sinemaya uyarlanmıştır, bunlar arasında "Yılanların Öcü", "Susuz Yaz", "Vurun Kahpeye", "Dudaktan Kalbe" gibi eserler bulunmaktadır.

Cumhuriyet dönemi öğretici metinler şunlardır: 1. Deneme: Nurullah Ataç, Suut Kemal Yetkin, Peyami Safa, Sabahattin Eyüboğlu. 2. Makale: Ahmet Hamdi Tanpınar, Yahya Kemal Beyatlı, Ziya Gökalp. 3. Gezi Yazısı: Ahmet Hamdi Tanpınar, İsmail Habib Sevük, Falih Rıfkı Atay. 4. Hatıra (Anı): Falih Rıfkı Atay, Yusuf Ziya Ortaç, Halikarnas Balıkçısı. 5. Fıkra: Ahmet Rasim, Ahmet Haşim, Refik Halit Karay. Bu dönemde öğretici metinlerde sade ve anlaşılır bir dil kullanılmış, milli konular ve Anadolu insanı sıkça işlenmiştir.

Dört büyük Cumhuriyet yazarı olarak şunlar sayılabilir: 1. Halide Edib Adıvar. 2. Yaşar Kemal. 3. Nazım Hikmet. 4. Orhan Veli Kanık. Ayrıca, Peyami Safa, Refik Halit Karay ve Tarık Buğra gibi isimler de Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatının önemli yazarları arasında yer alır.

Cumhuriyet dönemi şiirinde hece ölçüsü, Beş Hececiler olarak bilinen şairler tarafından yaygın olarak kullanılmıştır. Ayrıca, Kemalettin Kamu, Behçet Kemal Çağlar, Halide Nusret Zorlutuna ve Rıza Tevfik Bölükbaşı gibi şairler de hece ölçüsüyle şiirler yazmışlardır.

1923-1940 yılları arasında Türk edebiyatında roman, toplumsal ve bireysel konuları işleyen, gözlemci-gerçekçi bir anlayışla yazılmış eserler olarak tanımlanabilir. Bazı özellikler: Toplumsal konular: Kurtuluş Savaşı, Anadolu'nun yoksulluğu, cumhuriyetin getirileri ve toplumsal sorunlar gerçekçi bir şekilde işlenmiştir. Bireysel temalar: Psikolojik romanlar ve bireyin iç dünyasını yansıtan eserler de bu dönemde ortaya çıkmıştır. Öne çıkan yazarlar: Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Halide Edip Adıvar, Reşat Nuri Güntekin, Sadri Ertem ve Sabahattin Ali bu dönemin önemli yazarları arasındadır. Örnek eserler: Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun "Yaban" ve "Kiralık Konak". Halide Edip Adıvar'ın "Handan". Reşat Nuri Güntekin'in "Yaprak Dökümü". Sadri Ertem'in "Çıkrıklar". Sabahattin Ali'nin "Kuyucaklı Yusuf".

Cumhuriyet Dönemi'nde birçok önemli yazar yetişmiştir. Bunlardan bazıları şunlardır: Yakup Kadri Karaosmanoğlu; Refik Halit Karay; Peyami Safa; Ahmet Hamdi Tanpınar; Memduh Şevket Esendal; Sâmiha Ayverdi; Aka Gündüz; Mahmut Yesari; Orhan Kemal; Kemal Tahir.

Cumhuriyet döneminde öğretmen konusu çeşitli reformlar ve düzenlemelerle ele alınmıştır: 1. Öğretmen Yetiştirme Kurumları: 1924 yılında kabul edilen Orta Tedrisat Kanunu ile öğretmenlik, devletin genel hizmetlerinden biri olarak tanımlanmış ve üç kademeye ayrılmıştır. 2. Öğretmen Eğitiminin Süresi ve Niteliği: 1924'te öğretmen eğitiminin süresi beş yıla, 1932-1933'te ise altı yıla çıkarılmıştır. 3. Kısa Dönemli Öğretmen Eğitimi: 1960'lı yıllarda yedek subay öğretmenliği, vekil öğretmenlik gibi kısa dönemli öğretmen eğitimi uygulamaları yapılmıştır. 4. Köy Enstitüleri: Kırsal kalkınmada önemli bir rol oynamak üzere kurulan köy enstitüleri, üretime dönük, düşünsel ve uygulamalı bir eğitim anlayışı ile köy öğretmenlerini yetiştirmiştir. Bu dönemde öğretmen yetiştirme politikaları, cumhuriyet değerlerinin yaygınlaştırılması ve eğitimin modernleştirilmesi hedeflerine yönelik olarak şekillenmiştir.

Cumhuriyet döneminde "3 Kemaller" olarak anılan yazarlar şunlardır: 1. Kemal Tahir. 2. Orhan Kemal. 3. Yaşar Kemal.

Semaver ve Sarnıç hikayeleri, Cumhuriyet Dönemi Türk hikayesine aittir ve 1923-1940 yılları arasındaki ilk döneme tarihlenmektedir.

Modern Türkiye'nin temelleri, Cumhuriyet Dönemi olarak adlandırılan 1923-1950 döneminde atılmıştır.

Cumhuriyet döneminde insan figürü, farklı edebi akımlar ve temalar çerçevesinde ele alınmıştır: 1. Milli ve Dini Duyarlılıkları Yansıtan Eserler: Anadolu köylüsü, geleneksel değerler ve ahlaki yozlaşma gibi konular işlenerek, Anadolu insanının yaşama tarzı ve sorunları gerçekçi bir bakış açısıyla ele alınmıştır. 2. Bireyin İç Dünyasını Esas Alan Eserler: Peyami Safa, Ahmet Hamdi Tanpınar ve Tarık Buğra gibi yazarlar, bireyin psikolojisini ve ruhsal durumunu yansıtmaya çalışmışlardır. İnsan gerçeği, toplumsal açıdan değil, psikolojik açıdan ele alınmıştır. 3. Toplumcu Gerçekçi Eserler: Sabahattin Ali, Sadri Ertem, Kemal Tahir gibi yazarlar, toplumsal sorunlar ve çatışmalar ile köy gibi küçük yerleşim yerlerinin sorunlarını işlemişlerdir. "Sanat toplum içindir" anlayışıyla, belirli görüşleri anlatmak için eserlerini kullanmışlardır. 4. Modernizmi Esas Alan Eserler: Adalet Ağaoğlu, Ferit Edgü, Yusuf Atılgan gibi yazarlar, geleneksel anlatımın dışına çıkarak, bilinç akışı, iç konuşma ve alegorik anlatım gibi teknikleri kullanmışlardır.