ÇocukSağlığı

Pediatri'de baş çevresi ölçümü, en az 18. aya kadar düzenli olarak yapılır.

Çocuğa numaralı gözlük, göz doktorunun muayenesi sonrası reçete etmesi durumunda verilir. Devlet tarafından 3 yılda bir numaralı gözlük alma hakkı tanınmaktadır.

Çocuk diş hastanesi için randevu, MHRS (Merkezi Hekim Randevu Sistemi) üzerinden alınabilir. Randevu almak için aşağıdaki yöntemlerden biri kullanılabilir: 1. MHRS Mobil Uygulaması: iPhone, iPad, Android telefonlar ve tabletler için App Store veya Google Play'den indirilebilir. 2. www.mhrs.gov.tr web sitesi: Üyelik girişi yapılarak randevu alınabilir. 3. ALO 182 Çağrı Merkezi: Canlı operatörlerden randevu talep edilebilir.

Çocuklarda en tehlikeli kış hastalıklarından biri zatürre (pnömoni) olarak kabul edilir. Zatürre, akciğerlerde bakteri veya virüslerin yol açtığı bir enfeksiyondur ve erken tanı ve tedavi ile tamamen iyileştirilebilmesine rağmen, dünyada ve ülkemizde özellikle 1-4 yaş arası çocuklarda ölüm nedenlerinin yüzde 40'ından sorumludur.

İğde çekirdeği tozu, doğrudan boy uzatıcı bir etkiye sahip değildir. Ancak, içerdiği vitaminler ve mineraller sayesinde büyüme ve gelişim çağındaki çocuklar için faydalı olabilir ve kemik sağlığını destekleyebilir.

Erken yaşlanma hastalığı (progeria), çocuklarda genetik bir mutasyon nedeniyle ortaya çıkar. Bu hastalığın temel sebebi, LMNA geninde meydana gelen bir bozukluktur. Mutasyon sonucu, progerin adı verilen düzensiz bir protein formu oluşur ve bu protein, hücrelerin çekirdeklerini kararsız hale getirerek erken ölümüne yol açar.

Torus kırığı ve yeşil ağaç kırığı aynı durumu ifade eder. Bu kırıklar, çocuk kemiklerinin esnek olması nedeniyle travma sonucu tamamen kırılmayıp bükülmesi veya bir tarafının çökmesi durumunu tanımlar.

Büyüme geriliği olan erkek bebeklerin ne zaman düzeleceği, altta yatan nedenin belirlenip uygun tedavi planının uygulanmasına bağlıdır. Tedavi yöntemleri arasında şunlar yer alabilir: - Beslenme düzenlemesi: Çocuğun yaşına ve ihtiyaçlarına göre yeterli miktarda kalori, protein, vitamin ve mineral içeren bir diyet önerilir. - Büyüme hormonu tedavisi: Büyüme hormonu eksikliği olan çocuklar için büyüme hormonu tedavisi uygulanabilir. - Altta yatan hastalıkların tedavisi: Kronik hastalıklar nedeniyle büyüme geriliği yaşayan bebeklerde, öncelikle bu hastalıkların tedavisi yapılır. - Psikososyal destek: Psikososyal stres nedeniyle büyüme geriliği yaşayan çocuklar için aile danışmanlığı ve çocuk terapileri önerilir. Erken teşhis ve düzenli kontroller, büyüme geriliğinin etkilerini en aza indirmek için önemlidir. Bu nedenle, büyüme geriliği şüphesi olan bebeklerin bir uzmana danışılması önerilir.

Kelebek yastık, belirli sağlık faydaları sunabilir ancak kullanımı bazı durumlarda dikkatli olunmasını gerektirir. Sağlıklı faydalar: - Baş ve boyun desteği: Kelebek yastık, bebeğin başını ve boynunu destekleyerek doğru hizalamayı sağlar, bu da servikal kas tonusunun normalleşmesine ve omurga eğriliklerinin önlenmesine yardımcı olur. - Düz kafa sendromunun önlenmesi: Yastık, kafatasındaki basıncı eşit bir şekilde dağıtarak deformasyon oluşumunu önler ve raşitizm gibi durumlarda kafatası kemiklerinin sağlıklı gelişimini destekler. Kontrendikasyonlar: - Regürjitasyon riski: Bebeğin başının hareketi sınırlı olduğu için aspirasyon riski olduğundan, regürjitasyon durumunda kelebek yastık kullanılmamalıdır. - Kullanım yaşı: Yastık, genellikle 28. günden itibaren kullanılmaya başlanır ve iki yaşına kadar önerilir. Sonuç olarak, kelebek yastık kullanımı öncesinde bir çocuk doktoruna danışılması önerilir.

Dik oturma minderleri çeşitli durumlarda kullanılır: 1. Özel çocuklar: Skolyoz gibi rahatsızlıklarda, çocukların doğru pozisyonda oturmalarını sağlamak için kullanılır. 2. Uzun süreli oturma: Omurga ve kuyruk sokumu üzerindeki baskıyı azaltmak, duruş bozukluklarını önlemek ve sağlık sorunlarını engellemek için uzun süre oturan kişilerde kullanılır. 3. Seyahat ve taşıma: Araba koltuğu, sandalye ve puset gibi alanlarda çocuğun veya yetişkinin rahat etmesini sağlamak amacıyla kullanılır.

İsviçre'de bebek kafeslerinin kullanılma nedeni, apartman dairelerinde yaşayan bebeklerin temiz hava alabilmesi idi. 1930'lu yıllarda, özellikle Londra'da popüler olan bu kafesler, bahçesi olmayan ailelerin çocuklarına güneş ışığı sağlamak için pencerelerin dışına asılırdı.

11 yaşındaki bir çocuğun günlük alması gereken kalori miktarı, cinsiyet, fiziksel aktivite düzeyi ve genel sağlık durumu gibi faktörlere bağlı olarak değişir. Genel öneriler: Kızlar: Günlük ortalama 1400-1600 kalori. Erkekler: Günlük ortalama 1600-2000 kalori. Daha kesin bir hesaplama için bir beslenme uzmanına danışılması önerilir.

Tdap ve DTaP aşıları, aynı hastalıklara (tetanos, difteri ve boğmaca) karşı koruma sağlar, ancak bazı farklılıkları vardır: - Yaş Grubu: DTaP, 7 yaşın altındaki çocuklara uygulanırken, Tdap daha büyük çocuklar ve yetişkinler için bir takviye aşısıdır. - Dozaj: Tdap, DTaP'ye göre daha düşük dozda aşı içerir, çünkü takviye aşıları, çocukluk döneminde alınan aşıların sağladığı bağışıklığı pekiştirmek için daha az miktarda antijen gerektirir. - Uygulama Zamanı: DTaP aşısı, çocuk 2, 4, 6 ay ve 15-18 ay olduğunda ve 4-6 yaş arasında beş doz halinde uygulanır.

Başkent Üniversitesi'ne göre duygusal ihmal, çocuğun duygusal ihtiyaçlarının bakım verenler tarafından karşılanmaması olarak ifade edilmektedir. Bu durum, çocuğun sevgi, bağlılık, bakım ve sosyal destekten yoksun kalması anlamına gelir.

Anne ve babalar, çocuklarının emar çekimine yanlarında girebilirler.

Sünnet olduktan sonra ilk gece, çocuğun hassasiyeti ve ağlaması nedeniyle biraz zor geçebilir. Bu dönemde yapılması gerekenler şunlardır: 1. Ağrı Kesiciler: Doktorun önerdiği ağrı kesici şuruplar kullanılmalıdır. 2. Dinlenme: Çocuk dinlenmeli ve aşırı hareket ettirilmemelidir. 3. İdrar Yapma: İlk idrar yapma biraz gecikebilir, bu durumda mesane bölgesine ılık su uygulaması yapılabilir. 4. Pansuman ve Temizlik: Pansuman genellikle ilk 24 saatten sonra çıkarılabilir ve bölge günde bir defa ılık suyla ıslatılmalıdır. 5. İletişim: Çocuğun kendini rahat hissetmesi için sevgi ve şefkatle yaklaşılmalıdır. Eğer ağrı ve kanama devam ederse, mutlaka doktora başvurulmalıdır.

Büyüyen bir çocuğun günde kaç gram alacağı, yaşına ve dönemine göre değişiklik gösterir: - 0-3 yaş arası: Bebekler ilk üç ayda haftada 150-250 gram, 3-6 ay arasında ise 100-120 gram alır. - 6. aydan sonra: Bebekler günde ortalama 15-20 gram almaya devam eder ve ayda 450-600 gram kilo artışı olur. Bu değerler genel ortalamalardır ve her çocuğun büyüme hızı genetik ve diğer faktörlere bağlı olarak farklılık gösterebilir.

Kabakulak geçiren bir çocuğun okula dönebilmesi için şişliğin başlamasından itibaren dokuz gün geçmesi gerekmektedir. Bu süre zarfında çocuğun hastalığı bulaştırabilme riski devam eder, bu yüzden izole kalması önemlidir.

VK yöntemi sünnetin iyileşme süresi, çocuğun yaşı ve genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir. Genellikle 7-10 gün içinde normal yaşantıya dönülür. İyileşme sürecini hızlandırmak için doktorun tavsiyelerine uyulmalı, hijyen kurallarına özen gösterilmeli, sıkı ve sentetik kıyafetlerden kaçınılmalıdır.

Ahmet Kahveci, Ankara'da Ankara Şehir Hastanesi'nde Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları uzmanı olarak görev yapmaktadır. İletişim Bilgileri: Adres: Üniversiteler Mah. Bilkent Cad. No: 1 Çankaya / Ankara. Telefon: (0312) 552 60 00.