CezaMuhakemesi

Suçsuzluk karinesi, bireylerin suçluluğu kanıtlanana kadar masum sayılacakları ilkesine dayanmaktadır. Bu ilke şu anlamlara gelir: - Tutuklama: Gözaltında bulunan veya yargılanan kimseler, suçu bağımsız mahkemeler tarafından kesinleşmeden suçlu ilan edilemez ve tutuklanamaz. - Adil yargılama: Sanığın adil bir şekilde yargılanması, savunma hakkının korunması ve delillerin objektif bir şekilde değerlendirilmesi gereklidir. - İspat yükümlülüğü: Suç isnadında bulunan taraf, suç isnadını ispat etmekle yükümlüdür, sanığın kendini suçsuzluğunu ispat etmesi gerekmez. Türkiye'de suçsuzluk karinesi, Anayasa'nın 38. maddesi ve Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 5. maddesi ile güvence altına alınmıştır.

5320 sayılı kanun, "Ceza Muhakemesi Kanununun Yürürlük ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun" olarak bilinir. Bu kanun, 4.12.2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun yürürlüğe konulmasına ve uygulanmasına ilişkin esas ve usulleri belirler.

Kuvvetli şüphe, Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) madde 100'e göre, aşağıdaki durumlarda var sayılır: 1. Somut delillerin bulunması: Şüpheli veya sanığın belirli bir suçu işlediğine dair ciddi ve yeterli delillerin olması. 2. İşin önemi ve ceza miktarı: İşlenen suçun önemi, verilmesi beklenen ceza veya güvenlik tedbirinin tutuklama ile ölçülü olması. Ayrıca, katalog suçlar olarak adlandırılan bazı suçlar için, somut delillere dayanan kuvvetli şüphe sebepleri var sayılmaktadır.

Ceza muhakemesinde doğrudanlık ilkesinin istisnaları şunlardır: 1. İstinabe: Tanığın yazılı beyanının okunmasıyla yetinilmesi. 2. Naip tayini: Mahkeme binası dışında yapılacak usuli işlemler için bir üyenin görevlendirilmesi. 3. Video konferans yöntemi: Mahkeme huzurunda doğrudan dinleme yerine teknik imkanlarla dinleme yapılması. 4. Hakim değişikliği: Yargılama sürecinde hakimin değişmesi durumunda, yeni hakimin delilleri yeniden toplaması gerekebilir.

Mahkeme, iddianame ile bağlıdır, çünkü Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 225. maddesine göre, mahkemenin vereceği hüküm sadece iddianamede yer alan suç, fiil ve faillere ilişkin olabilir.

CMK madde 301 ve 302'ye göre temyizde bozma sebepleri şunlardır: 301. madde: 1. Yargıtay, yalnız temyiz başvurusunda belirtilen hususlar ile temyiz istemi usule ilişkin noksanlardan kaynaklanmışsa, temyiz başvurusunda bunu belirten olaylar hakkında incelemeler yapar. 302. madde: 2. Yargıtay, temyiz edilen hükmü, temyiz başvurusunda gösterilen, hükmü etkileyecek nitelikteki hukuka aykırılıklar nedeniyle bozar. 3. Hüküm, temyiz dilekçesinde gösterilen sebeplerle bozulduğunda, dilekçede açıklanmış olmasa bile saptanan bütün diğer hukuka aykırılık halleri de ilamda gösterilir. 4. Hükmün bozulmasına neden olan hukuka aykırılık, bu hükme esas olarak saptanan işlemlerden kaynaklanmışsa, bunlar da aynı zamanda bozulur.

CMK 252/6 maddesi, basit yargılama usulünde itiraz üzerine mahkemenin yapacağı işlemleri düzenler: 1. Duruşma Açılması: İtiraz üzerine hükmü veren mahkeme, duruşma açarak olağan usule göre yargılama yapar. 2. Önceki Hükümle Bağlılık: Mahkeme, itiraz üzerine yaptığı yargılamada önceki hükmü ile bağlı değildir. 3. İndirimin Korunması: Ancak, itirazın sanık dışındaki kişiler tarafından yapılması halinde, basit yargılama usulünde yapılan dörtte bir oranındaki indirim korunur. Bu düzenleme, basit yargılama usulünden beklenen faydanın gerçekleşmesi ve adil yargılanma hakkının sağlanması amacıyla yapılmıştır.

Doğrudanlık ve yüz yüzelik ilkeleri, ceza muhakemesinde adil yargılanma hakkının sağlanması açısından büyük önem taşır. Bu ilkeler sayesinde: 1. Doğru karar verme: Hakim, delilleri bizzat değerlendirerek ve tarafların iddialarını doğrudan gözlemleyerek daha doğru bir karar verebilir. 2. Güvenin sağlanması: Yargının meşruiyeti ve hukuka olan güven, bu ilkelerin uygulanmasıyla güçlenir. 3. Dengenin korunması: Yargılama sürecinde taraflar arasında denge kurulur ve her iki tarafın da hakları korunmuş olur. Ayrıca, doğrudanlık ilkesi, usul ekonomisine aykırı uygulamaları önleyerek yargılamanın daha hızlı ve ucuz olmasını sağlar.

CMK'nın 201 ve 210 maddeleri şunlardır: 1. CMK Madde 201: Doğrudan Soru Yöneltme: - Cumhuriyet savcısı, müdafi veya vekil sıfatıyla duruşmaya katılan avukat; sanığa, katılana, tanıklara, bilirkişilere ve duruşmaya çağrılmış diğer kişilere, duruşma disiplinine uygun olarak doğrudan soru yöneltebilirler. - Sanık ve katılan da mahkeme başkanı veya hâkim aracılığı ile soru yöneltebilir. - Yöneltilen soruya itiraz edildiğinde sorunun yöneltilmesinin gerekip gerekmediğine, mahkeme başkanı karar verir. - Gerektiğinde ilgililer yeniden soru sorabilir. - Heyet halinde görev yapan mahkemelerde, heyeti oluşturan hâkimler, birinci fıkrada belirtilen kişilere soru sorabilir. 2. CMK Madde 210: Tanık Dinleme: - Olayın delili, bir tanığın açıklamalarından ibaret ise, bu tanık duruşmada mutlaka dinlenir. - Daha önce yapılan dinleme sırasında düzenlenmiş tutanağın veya yazılı bir açıklamanın okunması, dinleme yerine geçemez.

CMK (Ceza Muhakemesi Kanunu) metni, Türkiye'de ceza yargılaması süreçlerini düzenleyen temel yasal metindir. CMK'nın ana konuları şunlardır: - Soruşturma ve Kovuşturma: Suçun işlendiği iddiasıyla başlatılan süreçler. - Delil Toplama ve Değerlendirme: Delillerin toplanması, muhafazası ve değerlendirilmesi. - Tutuklama ve Gözaltı: Şüpheli veya sanıkların tutuklanması ve gözaltına alınması. - Mahkeme Süreçleri: Mahkemelerin işleyişi, duruşmaların düzeni, hüküm verme süreci ve temyiz yolları. - Savunma Hakkı: Şüpheli veya sanığın kendini savunma ve avukat tutma hakkı. CMK, 5271 sayılı kanun olarak 4 Aralık 2004 tarihinde kabul edilmiş ve 1 Haziran 2005 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

CMK madde 310 ve 309 birlikte uygulanabilir, ancak belirli koşullarda: - CMK madde 310, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısına, 309. maddede belirtilen yetki kapsamında ve kanun yararına olarak re'sen başvurma yetkisi tanır. - CMK madde 309 gereğince Adalet Bakanlığı tarafından başvuru yapıldığında, bu yetki artık Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı tarafından kullanılamaz.

CMK 272 maddesi, Ceza Muhakemesi Kanunu'nun Yalan Tanıklık Suçu ile ilgili düzenlemelerini içerir. Bu maddeye göre: 1. İlk derece mahkemelerinden verilen hükümlere karşı istinaf yoluna başvurulabilir. 2. Hükümden önce verilip hükme esas teşkil eden veya başkaca kanun yolu öngörülmemiş olan mahkeme kararlarına karşı da hükümle birlikte istinaf yoluna başvurulabilir. 3. Ancak; - Hapis cezasından çevrilen adli para cezaları hariç olmak üzere, sonuç olarak belirlenen üçbin Türk Lirası dahil adli para cezasına mahkumiyet hükümlerine; - Üst sınırı beşyüz günü geçmeyen adli para cezasını gerektiren suçlardan beraat hükümlerine; - Kanunlarda kesin olduğu yazılı bulunan hükümlere, karşı istinaf yoluna başvurulamaz.

CMK'ya göre salıverilme istemi, soruşturma ve kovuşturma evrelerinin her aşamasında şüpheli veya sanık tarafından yapılabilir.

CMK el koyma maddesi, Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 123 ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, el koyma kararı şu durumlarda verilebilir: - Suçun işlenmesinde kullanılan eşyanın ele geçirilmesi; - Suçtan elde edilen kazanç veya mal varlığının korunması; - Delil niteliğinde olan eşya veya belgelerin muhafazası. El koyma kararı genellikle mahkeme tarafından verilir, ancak gecikmesinde sakınca bulunan hallerde savcılık veya kolluk kuvvetleri de el koyma işlemi yapabilir ve bu durumda karar en geç 24 saat içinde mahkemeye sunularak onay alınmalıdır.

Evet, delillerin değerlendirilmesinde her iki taraf eşittir. Ceza muhakemesinde, hem iddia makamı hem de savunma makamı delil sunma ve bu delillere itiraz etme hakkına sahiptir. Ayrıca, mahkeme, her iki tarafın tanıklarını dinleme ve bilirkişi raporlarını eşit şekilde değerlendirme yükümlülüğüne sahiptir.

Gizli tanık, ceza yargılamasında kimliği saklı tutulan ve ifadesiyle olayın aydınlatılmasına katkı sunan kişi anlamına gelir. Bu uygulama, tanığın güvenliği ve adil yargılanma hakkı gözetilerek yürütülür. Gizli tanıklığın bazı özellikleri: Tanığın sesi ve görüntüsü değiştirilerek ifade alınır. İfade süreci, mahkeme salonunda doğrudan değil, perde arkasından veya video konferans yoluyla gerçekleşir. Tanığın kimliği, sadece ilgili mahkeme ve savcılık tarafından bilinir; sanık, avukat veya kamuoyu bu kimliğe ulaşamaz. Gizli tanık beyanı, tek başına mahkumiyet için yeterli değildir; somut delillerle desteklenmesi gerekir.

CMK 298 maddesi, Ceza Muhakemesi Kanunu'nun Temyiz İsteminin Reddi başlıklı bölümünü ifade eder. Bu maddeye göre, Yargıtay aşağıdaki durumlarda temyiz istemini reddeder: 1. Temyiz başvurusunda süre aşımı varsa. 2. Hükmün temyiz edilemez olduğu tespit edilirse. 3. Temyiz edenin buna hakkı olmadığı belirlenirse. 4. Temyiz dilekçesinin temyiz sebeplerini içermediği anlaşılırsa. Bu madde, temyiz sürecinin etkin ve verimli bir şekilde yürütülmesi amacıyla zaman ve emek kaybını önlemek için düzenlenmiştir.

Şüpheden sanık yararlanır ilkesi, ceza muhakemesinde ispat konusunda bir husus kesin olarak aydınlatılamadığında, sanık lehine sonuç çıkarılması ve karar verilmesi gerektiğini ifade eden ilkedir. Bu ilkeye göre, sanığın suçluluğu konusunda bir şüphe varsa, o kişinin suçlu olmadığı yönünde karar verilmesi gerekmektedir.

Şüpheden sanık yararlanır ilkesi, ceza muhakemesinde ispat konusunda bir husus kesin olarak aydınlatılamadığında, sanık lehine sonuç çıkarılması ve karar verilmesi gerektiğini ifade eden ilkedir. Bu ilkeye göre, sanığın suçluluğu konusunda bir şüphe varsa, o kişinin suçlu olmadığı yönünde karar verilmesi gerekmektedir.

Serdar Talas'ın ceza muhakemesi ders notları arasında şunlar bulunmaktadır: 1. "Koruma Tedbirleri" başlıklı ders notu. 2. "Ceza Muhakemesi Hukukunda Başsavcılığın İtirazı" başlıklı makale. Ayrıca, Serdar Talas'ın "Ceza Muhakemesi Hukuku" adlı bir ders kitabı da mevcuttur.