Biyokimya

CO2'den glikoz elde edilmesi anabolik bir olaydır. Anabolizma, daha basit moleküllerden karmaşık moleküller oluşturan ve enerji gerektiren reaksiyonları içerir.

Apoenzim ve koenzim terimleri, enzimlerin bileşenleri olarak tanımlanır: Apoenzim: Enzimin protein kısmıdır ve tek başına aktif değildir. Koenzim: Enzimin aktif bölgesine bağlanarak reaksiyonu başlatan veya yardımcı olan küçük, protein olmayan organik moleküllerdir. Özetle: - Apoenzim: İnaktif protein kısmı. - Koenzim: Enzimin aktivitesini artıran yardımcı molekül.

Metil grupları önemlidir çünkü çeşitli biyolojik ve kimyasal süreçlerde kritik roller oynarlar: 1. Gen İfadesi: Metilasyon adı verilen bir süreçle metil grupları, DNA ve histon proteinlerinin yapısını değiştirerek gen ifadesini etkiler. 2. Biyokimyasal Reaksiyonlar: Metil grupları, birçok biyokimyasal reaksiyonda alternatif bir reaksiyon mekanizması için katalizör olarak görev yapar. 3. İlaç Geliştirme: İlaç moleküllerinin farmakolojik özelliklerini ve biyolojik aktivitesini önemli ölçüde etkileyerek ilaç geliştirme alanında kullanılırlar. 4. Endüstriyel Uygulamalar: Polimerlerin üretimi ve iyileştirilmesi, yakıt olarak kullanım ve sentetik kimya gibi alanlarda geniş bir kullanım alanına sahiptirler.

Amino asitlerin glikoza dönüştüğü yol, glukoneogenez olarak adlandırılır. Bu süreçte izlenen adımlar şu şekildedir: Glikoz, önce pirüvata dönüştürülür. Ardından alanin ve diğer amino asitlere çevrilir. Vücut, kasların enerji deposu olarak kullandığı proteinleri üretmek için amino asitlere ihtiyaç duyar. Amino asitler ayrıca hormonlar, enzimler ve diğer önemli moleküllerin üretiminde kullanılır. Glikozun amino aside dönüşümü, karaciğerde gerçekleşir. Amino asitlerin karbon iskeletlerinin kaderi, amino asidin yıkıma uğradığı dokunun ve bireyin fizyolojik durumuna göre değişkenlik gösterir.

Karbon atomları arasında tek bağ bulunduran yağlara doymuş yağlar denir.

En çok mutluluk veren hormon olarak kabul edilen birkaç hormon vardır: 1. Serotonin: Ruh halini düzenler, depresyon ve kaygıyı azaltır, huzur ve memnuniyet hissi yaratır. 2. Dopamin: Ödül ve motivasyon duygusuyla ilişkilidir, zevk ve haz alma hissini artırır. 3. Oksitosin: Sosyal bağlanmayı ve güven duygusunu teşvik eder, sevgi ve aşk hormonu olarak da bilinir. 4. Endorfin: Doğal ağrı kesici görevi görür, stres ve ağrıyı azaltır, mutluluk hissini güçlendirir. Bu hormonların sağlıklı düzeyde salgılanması, genel mutluluk ve iyilik halini destekler.

Kan proteinleri üç ana gruba ayrılır: albümin, globülin ve fibrinojen. Diğer kan proteinleri ise şunlardır: - Histamin: Kılcal damarların geçirgenliğini artırır. - Lipoproteinler: Yapısal işlerden sorumludur. - Heparin: Kanın damar içinde pıhtılaşmasını önler. Bu proteinler, plazmanın içinde veya hücrelerarası sıvıda fonksiyon yapar ve hücreler tarafından kullanılmak üzere plazmadan ayrılamazlar.

64 çeşit kodon vardır.

Nişastanın sindirimi ağızda tükürükteki amilaz enzimi sayesinde başlar. Bu enzim, nişastalı besinlerin bir kısmını daha basit şekerlere dönüştürmeye başlar.

DNA ve protein sentezi, iki ana aşamada gerçekleşir: transkripsiyon ve translasyon. 1. Transkripsiyon: DNA'daki genetik bilginin RNA'ya aktarılması sürecidir. Bu aşamada: - RNA polimeraz enzimi, DNA'nın ilgili bölgesine bağlanır ve DNA'nın çift sarmalını açarak bir ipliği kalıp olarak kullanır. - DNA'daki nükleotid dizisine karşılık gelen mRNA dizisi sentezlenir. - Transkripsiyon tamamlandığında mRNA zinciri serbest bırakılır ve DNA tekrar eski haline döner. 2. Translasyon: mRNA'nın taşıdığı genetik bilginin ribozomlar tarafından okunarak amino asit zincirlerinin, yani proteinlerin üretildiği aşamadır. Bu süreçte: - mRNA, ribozoma bağlanır ve translasyon başlar. - Ribozom, mRNA'nın nükleotid dizisini üçlü kodonlar halinde okur. - tRNA molekülleri, mRNA'daki kodonlara karşılık gelen amino asitleri ribozoma taşır. - mRNA üzerindeki stop kodonu (UAA, UAG veya UGA) ribozoma ulaştığında translasyon durur ve protein sentezi tamamlanır. Sonuç olarak, DNA'daki genetik bilgi, RNA aracılığıyla proteinlere dönüştürülmüş olur.

HGF bileşiğinin adı, hepatosit büyüme faktörü (Hepapoietin A, scatter factor) olarak bilinir.

Ketoasidozda keton cisimleri artar.

Karbonhidratların sindirimi, monosakkaritlere kadar parçalanır.

C6H12O6 formülü, hem halkalı yapıda hem de açık zincir yapısında bulunabilir.

Glikojenoliz, karaciğer ve kas hücrelerinde depolanan glikojenin glikoza dönüştürülmesi reaksiyonlarıdır. Bu süreç, epinefrin salgısının artması veya sinir hücrelerinin uyarılması sonucu kalsiyum iyon konsantrasyonunun yükselmesiyle başlar ve sitoplazmada cAMP'nin artmasına neden olarak glikojen parçalanmasını hızlandırır. Glikojenoliz, vücudun enerji ihtiyacını karşılamak için gerekli olan temel bir metabolik süreçtir.

Glikoneogenez sürecinde kullanılan glikojenik amino asitler şunlardır: alanin ve diğer glukojenik amino asitler.

Lipoprotein türleri ve görevleri şunlardır: 1. Düşük Yoğunluklu Lipoprotein (LDL): Halk arasında "kötü kolesterol" olarak bilinir. 2. Yüksek Yoğunluklu Lipoprotein (HDL): "İyi kolesterol" olarak adlandırılır. 3. Çok Düşük Yoğunluklu Lipoprotein (VLDL): Trigliseritleri taşıyan bir lipoproteindir ve karaciğerde üretilir. 4. Intermediate-Density Lipoprotein (IDL): VLDL'nin dönüşüm aşamasındaki bir lipoprotein türüdür ve LDL'ye dönüşebilir. Görevleri ise genel olarak yağların ve diğer lipitlerin kan yoluyla taşınmasını sağlamak, enerji üretimi ve hücre yapılarının sağlıklı işleyişi için önemlidir.

Deneysel karaciğer intoksikasyonunda N-asetil sistein'in (NAS) glutatyon metabolizması ve lipid peroksidasyonu üzerindeki etkileri şunlardır: 1. Glutatyon (GSH) Seviyeleri: NAS, GSH seviyelerini artırarak oksidatif hasarı azaltır. 2. Enzim Aktiviteleri: NAS, GSH redüktaz, GSH-px ve SOD gibi detoksifikasyon enzimlerinin aktivitesini artırır. 3. Lipid Peroksidasyonu: NAS, malondialdehit (MDA) gibi lipid peroksidasyon göstergelerini düşürür. Bu, karaciğerdeki oksidatif stresin azaldığını gösterir. Sonuç olarak, NAS karaciğer hasarını onarır ve dokuları oksidatif strese karşı korur.

Enzim aktivitesini etkileyen faktörler, grafiklerle şu şekillerde gösterilebilir: 1. Sıcaklık Grafiği: Enzimlerin tepkime hızı, sıcaklık değişimine bağlı olarak çan eğrisi şeklinde değişir ve optimum sıcaklıkta tepe noktasına ulaşır. 2. pH Grafiği: Her enzimin karakteristik bir pH aralığı vardır ve bu aralıkta çan eğrisi şeklinde bir grafik elde edilir. 3. Substrat ve Enzim Konsantrasyonu Grafikleri: Substrat veya enzim miktarı artırıldığında, reaksiyon hızı başlangıçta doğrusal olarak artar, ancak belirli bir konsantrasyondan sonra doygunluk noktasına ulaşılır ve hız sabitlenir.

Veteriner Biyokimyaya Giriş AÖF, Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi'nde yer alan Laborant ve Veteriner Sağlık Önlisans Programı kapsamında sunulan bir derstir. Bu ders, hayvanların vücutlarındaki temel biyokimyasal süreçleri ve moleküllerin işleyişini ele alır.