Atom

Enerji sıralaması s, p, d, f, atom orbitallerinin açısal momentum kuantum sayısına göre yapılan bir sınıflandırmadır. s orbitali: Maksimum 2 elektron alabilir. p orbitali: Maksimum 6 elektron alabilir. d orbitali: Maksimum 10 elektron alabilir. f orbitali: Maksimum 14 elektron alabilir. Bu sıralama, elektronların düşük enerjili orbitallerden yüksek enerjili orbitallere sırayla yerleştirildiğini gösterir.

Elektronlar, düşük enerjili orbitalleri tercih eder. Aufbau ilkesi, temel durumda atomik orbitallerin artan enerji sırasına göre dolduğunu belirtir. Ayrıca, elektronlar yarı dolu veya tam dolu alt kabukları tercih eder. Elektronların orbitallere dağılımı, Pauli dışlama ilkesi, Hund'un maksimum çokluk kuralı ve diğer kuantum sayıları gibi faktörlere de bağlıdır.

Bir atomun elektron sayısını bulmak için aşağıdaki adımlar izlenebilir: 1. Periyodik tablo edinilir. 2. Element, periyodik tabloda bulunur. 3. Elementin atom numarası belirlenir. 4. Elektron sayısı tespit edilir. Eğer atom bir iyon haline gelmişse, yani elektron almış veya vermişse, elektron sayısı atom numarasıyla aynı olmayacaktır. Pozitif iyonlar. Negatif iyonlar. Elektron sayısını hesaplamak için en pratik ve güvenilir yol, periyodik tablodur.

Bileşiklerde atomlar, kimyasal formüllerle gösterilir. Kimyasal formüller üç ana türde olabilir: 1. Kaba (basit) formül: Bileşikteki atomların türünü ve en basit oranını gösterir. 2. Molekül (gerçek) formülü: Atomların türünü ve gerçek sayılarını belirtir. 3. Yapı (açık) formülü: Atomların bağlanma düzenini, yani birbirlerine nasıl bağlandıklarını gösterir. Örneğin, su (H₂O) molekülünde iki hidrojen (H) ve bir oksijen (O) atomu bulunur.

Atom yarıçapı, periyodik tabloda bir grupta yukarıdan aşağıya inildikçe artar. Bunun nedeni, daha fazla katman (enerji seviyesi) devreye girmesi ve elektronların çekirdekten daha uzakta bulunmasıdır.

Oksijenin atom numarası 8'dir.

Bir orbitalde en fazla 2 elektron bulunabilir. Farklı orbitallerin maksimum elektron taşıma kapasiteleri şu şekildedir: s alt kabuğu: En fazla 2 elektron. p alt kabuğu: En fazla 6 elektron. d alt kabuğu: En fazla 10 elektron. f alt kabuğu: En fazla 14 elektron. g alt kabuğu: En fazla 18 elektron. Bu bilgiler, Pauli'nin dışlama ilkesiyle açıklanır; bir orbitalde bulunan iki elektronun spin kuantum sayıları farklı olmak zorundadır (+1/2 ve -1/2).

Neon (Ne) elementinin proton, nötron ve elektron sayıları: Proton sayısı: 10. Nötron sayısı: Yaklaşık 10 (atom kütlesi 20,01797 g/mol'dür). Elektron sayısı: 10. Neon, soy gazlar grubunda yer alır ve kimyasal bağlar oluşturmaz, bu nedenle değerliliği sıfırdır.

Protonun yükü pozitif (+1) elektrik yüküdür. Evrendeki bütün protonlar 1,6 x 10−19 değerinde pozitif yüke sahiptir.

Atomun genel özellikleriyle ilgili PDF dosyasına aşağıdaki kaynaklardan ulaşılabilir: avys.omu.edu.tr. adm.atauni.edu.tr. egitim.siirt.edu.tr. ogmmateryal.eba.gov.tr. Bu kaynaklar, atomun genel özellikleri ve yapısı hakkında detaylı bilgi içermektedir.

Tek atomlu gazlar (monatomik gazlar), atomları birbirine bağlı olmayan gazlardır. Standart sıcaklık ve basınç altında tek atomlu olan soygazlar şunlardır: helyum (He); neon (Ne); argon (Ar); kripton (Kr); ksenon (Xe); radon (Rn). Bütün elementler yeterince yükseltilmiş sıcaklılarda gaz halindeyken tek atomludur.

1 karbon atomunun kütlesi 12,011 gramdır. Bu değer, karbonun atomik kütle birimi (akb) olarak da ifade edilir ve bu, karbon-12 izotopunun 12'de 1'ini temsil eder.

Hayır, B (Bor) ve C (Karbon) atom numaraları aynı değildir. Bor'un atom numarası 5, karbonun atom numarası ise 6'dır.

Hayır, atom ve hücre aynı şey değildir. Atom, maddenin en küçük yapı taşıdır.

Elementlerin ortalama atom ağırlığının tam sayı olmamasının nedeni, bu elementlerin doğal olarak iki veya daha fazla izotop karışımı olarak bulunmasıdır. İzotoplar, aynı proton sayısına sahip aynı elementin atomlarıdır, ancak farklı sayıda nötron içerirler. Örneğin, klor elementi (atom numarası 17) iki izotoptan oluşur: 35Cl ve 37Cl.

İyonlar, kararsız yapılarından kurtulmak ve kararlı hale gelebilmek için elektron alır veya verir. Atomlar, oktet kuralına uyarak son katmanlarını değerlik elektronlarıyla doldurur. Elektron alma: Son katmanında 6 veya daha az elektron bulunan atomlar, 8 elektron taşıma kapasitesine sahip bir katmana ulaşmak için elektron almayı tercih eder. Elektron verme: Son katmanında 1 veya 2 elektron bulunan atomlar, 6 veya daha fazla elektron almak yerine mevcut elektronlarını vermeyi tercih eder. Soygazlar, hazırda kararlı yapıda bulundukları için iyonlaşmaya ihtiyaç duymazlar.

Atomların nötr olması, elektrik yüklerinin dengeli olması sayesinde mümkün olur. Protonların pozitif yükü ile elektronların negatif yükü birbirini dengelediğinde, atomun net elektrik yükü sıfır olur ve atom nötr hale gelir. Nötr atomlar, doğada en yaygın bulunan atom türlerindendir ve kimyasal reaksiyonlarda ilk olarak nötr atomlar etkileşir.

Karbon atomu altı proton ve altı elektron içerir.

Nötr bir atom, elektron alarak veya elektron vererek yüklenebilir. Elektron alarak yükleme: Nötr bir atom, elektron aldığında negatif yükle yüklenir ve anyon olarak adlandırılır. Elektron vererek yükleme: Nötr bir atom, elektron verdiğinde pozitif yükle yüklenir ve katyon olarak adlandırılır. Bir atomun sahip olduğu yük, proton sayısından elektron sayısının çıkarılmasıyla hesaplanır. Örnek: Proton sayısı 17 ve elektron sayısı 15 olan bir atom, +2 yüklüdür ve nötr değildir. Proton sayısı 18 olan bir atom, elektron sayısı da 18 olduğunda nötr (yüksüz) bir atomdur.

9. sınıf kimya ders kitabının 120. sayfasının cevapları, kullanılan ders kitabı yayınevine göre değişiklik gösterebilir. Pasifik Yayınları: Bu yayınevine ait kitabın 120. sayfasındaki sorular ve cevapları için YouTube'da bir video bulunmaktadır. Meb Yayınları: Bu yayınevine ait kitabın 120. sayfasındaki sorular ve cevapları için evvelcevap.com sitesinde yer alan çözümler incelenebilir. Hecce Yayıncılık: Bu yayınevine ait kitabın 120. sayfasındaki fiziksel ve kimyasal olayların enerji değişimi ile kopan veya oluşan etkileşim türlerinin belirlenmesi istenmektedir. Daha spesifik cevaplar için ilgili yayınevinin ders kitabı incelenebilir veya öğretmenlerden yardım alınabilir.