PeriyodikCetvel

Lityum (Li) elementi, periyodik cetvelde 1A grubunda yer alır.

Ağır metaller, yüksek yoğunlukları ve toksik etkileri olan, periyodik cetvelde bulunan metaller ve yarı metaller grubuna verilen isimdir. Bazı yaygın ağır metaller şunlardır: Kurşun (Pb). Cıva (Hg). Kadmiyum (Cd). Arsenik (As). Nikel (Ni). Ağır metaller, endüstriyel faaliyetler, madencilik, tarımda kullanılan kimyasallar ve sanayi atıkları ile çevreye yayılabilir.

Değerlik elektron sayısını bulmak için periyodik cetvelden elementin grup numarasına bakmak gerekir. Yöntem şu şekildedir: 1. Metallerin grup numaraları, değerlik elektron sayılarının bulunması için kullanılır. 2. Grup numarasının birler basamağında yer alan rakam, o atomun değerlik elektron sayısını verir. Örneğin, grup numarası 2 olan bir elementin değerlik elektron sayısı 2, grup numarası 14 olan bir elementin değerlik elektron sayısı ise 4'tür.

Elementlerin en yüksek yükseltgenme sayısı, periyodik cetveldeki konumuna bağlı olarak değişir: - 1A grubu elementleri (örneğin, sodyum, potasyum) bileşiklerinde +1 yükseltgenme sayısına sahiptir. - 2A grubu elementleri (örneğin, kalsiyum, baryum) bileşiklerinde +2 yükseltgenme sayısına sahiptir. - 3A grubu elementleri (örneğin, alüminyum) bileşiklerinde +3 yükseltgenme sayısına sahiptir. Ayrıca, flor (F) elementi tüm bileşiklerinde -1 yükseltgenme sayısına sahipken, klor (Cl) ve diğer halojenler farklı bileşiklerde +1 ile +7 arasında değişen yükseltgenme sayılarına ulaşabilir.

Periyot ve grup özellikleri periyodik tabloda elementlerin sınıflandırılmasında önemli rol oynar. Periyot özellikleri: - Tanım: Periyodik tablodaki yatay sıralara periyot denir. - Değişimler: Soldan sağa doğru gidildikçe proton, nötron sayıları ve kütle numarası artar, atom numarası artar, değerlik elektron sayısı artar ve atom hacmi azalır. Grup özellikleri: - Tanım: Periyodik tablodaki dikey sütunlara grup denir. - Benzerlik: Aynı grupta bulunan elementlerin kimyasal özellikleri (sertlik, parlaklık, iletkenlik vb.) genellikle benzerdir. - Sabitlikler: Yukarıdan aşağıya inildikçe atom numarası artar, son katmanındaki elektron sayısı değişmez ve yörünge sayısı artar.

Asal gaz, periyodik cetvelin 8A grubundaki elementlerin her birine verilen isimdir. Diğer bir deyişle soy gaz olarak da adlandırılan asal gazlar, atomlarının dış elektron halkaları tamamıyla veya geçici olarak elektrona doymuş olan gazlardır.

İyonlaşma enerjisi ile proton sayısı arasında doğrudan bir ilişki vardır. Periyodik cetvelde soldan sağa doğru gidildikçe proton sayısı (çekirdek yükü) artar.

Periyodik cetvelde 7 tane periyot bulunur. Bu periyotların isimleri şunlardır: 1. 1. periyot; 2. 2. periyot; 3. 3. periyot; 4. 4. periyot; 5. 5. periyot; 6. 6. periyot; 7. 7. periyot.

8. sınıf fen bilimleri dersinde metal, ametal ve yarı metal şu şekilde tanımlanır: 1. Metaller: Periyodik cetvelde bulunan ve doğada en çok bulunan element sınıfıdır. Metallerin özellikleri: - Oda koşullarında katı hâlde bulunur (cıva hariç). - Parlak görünümlüdür. - Elektriği ve ısıyı iyi iletir. - Bileşik oluştururken elektron verir ve katyon hâline gelir. 2. Ametaller: Periyodik cetveldeki azot (N), hidrojen (H), kükürt (S), karbon (C), flor (F), klor (CI), fosfor (P), iyot (I) ve oksijen (O) gibi elementleri içerir. Ametallerin özellikleri: - Doğada katı, sıvı veya gaz hâlinde bulunur. - Mat görünümlüdür. - Elektrik ve ısıyı iyi iletmez. - Bileşik oluştururken elektron alarak anyon olma eğilimindedir. 3. Yarı metaller: Bor (B), silisyum (Si), germanyum (Ge), arsenik (As), antimon (Sb), tellür (Te) ve polonyum (Po) gibi elementleri içerir. Yarı metallerin özellikleri: - Parlak veya mat olabilir. - Elektriği ve ısıyı ametallerden daha iyi, metallerden daha az iletir. - Sıcaklık arttıkça elektrik iletkenlikleri artar.

Periyodik cetveli ilk olarak Rus kimyager Dimitri Mendeleev bulmuştur.

Bor madeni, periyodik cetvelde B simgesi ve 5 numarası ile gösterilen, sert ve ısıya karşı dayanıklı bir elementtir.

Elementlerin elektron alma ve verme eğilimleri, periyodik cetveldeki konumlarına bakılarak bulunabilir. - Elektron verme eğilimi: Periyodik cetvelin sol tarafındaki metaller, elektron verme eğilimindedir. - Elektron alma eğilimi: Periyodik cetvelin sağ tarafındaki ametaller, elektron alma eğilimindedir.

Meta eta ifadesi, AYT Kimya'da doğrudan bir terim olarak yer almamaktadır. Ancak, kimya dersinde periyodik cetvel ve elementlerin özellikleri gibi konular işlenmektedir. Periyodik cetveldeki elementlerin adlarını ve özelliklerini öğrenmek için aşağıdaki yöntemler faydalı olabilir: 1. Not tutarak çalışma: Önemli formülleri ve element isimlerini yazarak öğrenmek, hafızayı güçlendirir. 2. Zihin haritası tekniği: Bilgileri tablo ve şekiller halinde organize ederek görsel hafızayı kullanmak, öğrenmeyi kolaylaştırır. 3. Çıkmış soruları inceleme: ÖSYM'nin geçmiş yıllarda sorduğu soruları analiz etmek, sınav tarzını anlamaya yardımcı olur. AYT Kimya'da başarılı olmak için konuları ezberlemek yerine, temel kavramları anlamak ve bol bol soru çözmek önemlidir.

Brom, periyodik cetvelin halojenler adıyla bilinen VIIA grubunda yer alır.

Periyot ve grupları ezberlemek için aşağıdaki yöntemler kullanılabilir: 1. Periyotlar: Periyodik cetvelde yatay sıralara periyot denir. 2. Gruplar: Periyodik cetvelin dikey sütunlarına grup denir. 3. İpuçları: - Elektron dizilimi: Bir elementin elektron diziliminde en yüksek baş kuantum sayısına sahip katman, periyot numarasını gösterir. - Özel gruplar: Alkali metaller (1A grubu), toprak alkali metaller (2A grubu), halojenler (7A grubu) ve soy gazlar (8A grubu) gibi özel grupların özelliklerini bilmek, ezberlemeyi kolaylaştırır.

Periyot ve grup ile ilgili çalışma kağıdı için aşağıdaki kaynaklar kullanılabilir: 1. "Kimya Eğitimi Çalışma Yaprakları" sitesinde, periyodik cetvel ve elementlerin sınıflandırılması ile ilgili bir çalışma yaprağı bulunmaktadır. Bu yaprakta, periyot ve grubun tanımları, özellikleri ve periyodik cetveldeki yerleri detaylı olarak açıklanmıştır. 2. "dnzhoca.com" sitesinde, periyodik sistem ile ilgili bir çalışma kağıdı mevcuttur. Bu kağıtta, periyot ve grubun yanı sıra, atom numarası, proton, nötron ve elektron gibi kavramlar da ele alınmıştır. 3. "Hüseyin Faruk Yıldırım"ın sitesinde, periyodik sistemin tarihçesi ve özellikleri ile ilgili bir çalışma yaprağı bulunmaktadır. Bu yaprakta, periyot ve grubun sınıflandırmadaki önemi vurgulanmıştır.

Periyodik cetveldeki elementlerin hangi ülke veya toplum tarafından keşfedildiğini gösteren "Element Keşiflerinin Ülke Tablosu"na göre, bazı önemli ülkeler şunlardır: Birleşik Krallık: 19 element keşfedilmiştir. İsveç: 20 element keşfedilmiştir. Almanya: 18 element keşfedilmiştir. Fransa: 16 element keşfedilmiştir. Rusya veya Sovyetler Birliği: 11 element keşfedilmiştir. Amerika Birleşik Devletleri: 11 element keşfedilmiştir. Ayrıca, elementlerin bir kısmı antik toplumlar tarafından da keşfedilmiştir.

Evet, yörünge sayısı arttıkça atom çapı da artar. Periyodik cetvelde bir grupta yukarıdan aşağıya inildiğinde, yörünge (periyot) sayısı artar ve bu da atom çapının büyümesi anlamına gelir.

Periyodik cetvelde boşluklar, henüz keşfedilmemiş elementlerin varlığını öngörmek amacıyla bırakılmıştır. Bu boşluklar, Rus kimyager Dimitri Mendeleyev tarafından, bilinen elementlerin atom kütlelerine göre sıralandığında düzenli olarak yinelenen özellikler göstermesi gözlemlenerek oluşturulmuştur.

Prometyum, periyodik cetvelin 3A grubunda yer alan bir elementtir.