Atasözleri

"Dirisini mutlu edemediğiniz insanın ölüsüne ağlamayın" sözü, kişinin hayatta iken yeterince değer vermediği bir insanın ölümüne üzülmenin anlamlı olmadığı anlamına gelir. Bu söz, E. R. Aydın'a atfedilmektedir.

Yörükler ile ilgili bazı atasözleri: Eve yörük, bahçeye erik koyma. Yörük ne bilir bayramı, lak lak içer ayranı. Açın karnındaki çörek mi eğleşir. Aç at yol, aç it av almaz. Alacağın kız güzel mi, pazarda kardeşini görmedin mi. Alma alayla, gulayı, başına bulursun belayı. Anam erik, babam Yörük. Arı baldan, can huzurdan kaçmaz. At aksamakla ayağı kesilmez. Bel başının otu bel dibinden belli olur. Ayrıca, "yumuktepe.com" ve "eksisozluk.com" sitelerinde de Yörük atasözleri bulunmaktadır.

Fedakarlık ile ilgili bazı atasözleri: Aşığa Bağdat uzak gelmez. Adamakla mal tükenmez. Yiğit yiğide at bağışlar. El için ağlayan gözden olur. Kaz gelen yerden tavuk esirgenmez. Her sakaldan bir tel çekseler köseye sakal olur. Baba oğluna bir bağ bağışlamış; oğul babaya bir salkım üzüm vermemiş. Bu atasözleri, fedakarlık yapmanın önemini ve toplum için gerekliliğini vurgular.

Aynı yolun yolcusu (olmak) deyimi, kötü sonları birbirine benzer olan veya yazgıları, kaderleri aynı olan kişi ya da kişileri ifade eder. Ayrıca, aynı davranışı gösteren kişiler için de kullanılabilir. Örnek cümleler: "Biz bu hayatta seninle yaşadıklarımız yüzünden aynı yolun yolcusuyuz." "Onların durumuna iyi görmüyorum, ikisi de aynı yolun yolcusu."

"Yeni testinin suyu ayaz olur" ifadesi, atasözü olan "yeni testinin suyu soğuk olur"un yanlış yazılmış hali olabilir. "Yeni testinin suyu soğuk olur" atasözü, her eşyanın yenisinin, kullanım sırasında eskisine göre daha verimli sonuçlar vereceğini ifade eder. "Yeni testinin suyu ayaz olur" ifadesinin ne anlama geldiğine dair bir bilgi bulunamamıştır.

“Dağ dağa küsmüş de dağın haberi olmamış” atasözü Ömer Asım Aksoy'a aittir.

Süt dökülmüş bir kedinin neden korktuğu hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, kedilerin korkabileceği bazı durumlar şunlardır: Yüksek sesler ve gürültü. Yabancı insanlar. Rutin değişiklikleri. Su. Kedinin korkularının nedenini belirlemek ve ona uygun bir şekilde yardımcı olmak için bir veteriner hekime danışılması önerilir.

"Denize düşenin yılana sarılması" atasözü, çaresiz kalan ve kurtuluş için bir yol bulamayan kişinin, tehlikeli olsa bile her türlü çareye başvurması anlamına gelir. Bu durumda, yılana sarılmak, yılanın zehirli olması nedeniyle boğulma sürecini hızlandırabilir. Ayrıca, bu deyim, tehlikeli veya şüpheli kaynaklardan yardım ummayı da ifade edebilir.

"Tuweleme diy goz degyara dur dur" ifadesi, Shagi ve Bailieff'in "Göz degýärä" şarkısının bir dizesi olabilir. Şarkının sözleri şu şekildedir: > Tüweleme diý goz degýara Dur dur Durmalyn durnuksyz sagalan gurnalyn Tur baryn keypimiz kellede durlalyn Oynatsyn bilini tikenekletsin men inimi. Bu ifadenin tam anlamı hakkında bilgi bulunamadı.

"Benim tabiattan bir tek muradım" ifadesi, Aşık Reyhani'nin "Bahar Gelsin Şu Dağlara Gideyim" türküsünde geçen bir dizedir. Bu dize, "Benim tabiattan tek bir isteğim var; o da sevdiğim kişiye bir çiçek götürmek" anlamına gelir.

"Yalan söylemek, bataklıkta ilerlemek gibidir. Her adımda daha çok batar ve sonunda kımıldayamaz hale gelirsiniz. Geriye de dönemez, öylece kalırsınız" sözü, yalan söylemenin kişiyi zor ve geri dönüşü olmayan bir duruma sürüklediğini ifade eder. Bu söz, şair İbrahim Tenekeci'ye aittir.

"Bin işçi, bir başçı" atasözü, bir iş yerinde ne kadar çok işçi olursa olsun, onları organize edecek ve yol gösterecek iyi bir yöneticiye ihtiyaç olduğunu ifade eder.

"Köylü adamın hali başkadır, her iş gelir elinde" ifadesi, elinden her iş gelen, çok becerikli ve yetenekli bir kişiyi tanımlamak için kullanılan bir deyimdir. Bu deyim, "Elinden her iş gelmek" şeklinde ifade edilir ve "Her işi yapabilir, çok becerikli, yetenekli, mahir olmak" anlamına gelir. Örnek cümleler: "Gözün arkada kalmasın abla, onun elinden her iş gelir." "Oğlumuzun elinden her iş gelir, bu işi de halledecek inşallah."

Planlı davranmakla ilgili bazı atasözleri: Yanlış dirhemle, doğru ölçü olmaz. Acele işe şeytan karışır. Akşamın işini sabaha (yarına) bırakma. Bugünkü (akşamın) işini yarına (sabaha) bırakma (koyma). Susadın mı kuyuya inmesine ininmeli ama nasıl çıkacağını da düşünülmeli. Ayrıca, "iki ölç, bir biç" ve "bin ölçüp, bir biçmeli" gibi atasözleri de planlı olmayı öğütler.

N harfi ile başlayan bazı atasözleri ve anlamları: Namazda gözü olmayanın kulağı ezanda olmaz. Ne doğrarsan aşına, o çıkar kaşığına. Ne ekersen onu biçersin. Ne karanlıkta yat, ne kara düş gör. Ne oldum dememeli, ne olacağım demeli. Ne verirsen elinle, o gider seninle. Ne yavuz ol asıl, ne yavaş ol basıl. Nerede birlik, orda dirlik. Nereye gitsen okka dört yüz dirhem. Nikâhta keramet vardır.

"Şüyuu vukuundan beter" deyimi, "bir şeyin dedikodusunun yapılması, onun gerçekleşmesinden daha kötüdür" anlamına gelir. Bu deyim, özellikle şu durumlarda kullanılabilir: Dedikoduların yayılması. Yanlış anlamalar. Toplumsal yargılar. Örnek cümle: "Düğünde yaşanan küçük bir olay, sonrasında çıkan dedikodularla daha büyük bir meseleye dönüştü. Gerçekten, şüyuu vukuundan beter oldu."

H harfi ile başlayan bazı atasözleri ve anlamları: Hacı hacıyı Mekke’de, derviş dervişi tekkede bulur. Haddini bilmeyene bildirirler. Hak deyince akan sular durur. Haklı söz, haksızı Bağdat’tan çevirir. Hamala semeri yük olmaz. Hasta olmayan, sağlığın kadrini bilmez. Her gün baklava börek yense bıkılır. Her işin (şeyin) başı sağlık. Her ziyan bir öğüttür. Haydan gelen huya gider.

"Üstte gök çökmedikçe, altta yer delinmedikçe" sözü, Orhun Yazıtları'nda (Orhun Kitabeleri) yer almaktadır. Bilge Kağan Yazıtı'nın 19. satırında ve Kül Tigin Yazıtı'nın 23. satırında şu şekilde geçmektedir: > "Türk, Oğuz beyleri, milleti işit: Üstte gök basmasa, altta yer delinmese, Türk milleti, ilini, töreni kim bozabilecekti?" Bu söz, yanlış bir anlamanın veya tercümenin sonucu olarak "Ey Türk, titre ve kendine dön" şeklinde de bilinmektedir.

Aşağıdaki ifadelerin kutularına atasözü ise “A”, deyim ise “D” harfini yazabilirsiniz: Ele almak Akan su yosun tutmaz Alet işler ev övünür Akıllı bir kez aldanır Dil dökmek Cana yakın Kafadan atmak Ev alma komşu al Kalbini fethetmek Ağaç yaş iken eğilir Tadını çıkarmak Ayağını yorganına göre uzat Açıklama: Atasözü: Genel kural özelliği taşıyan, yargı bildiren sözlerdir. Deyim: Anlık durumları anlatmak için kullanılır, genel kural özelliği taşımaz.

Gözü açık gitmek deyimi, gerçekleşmesini çok istediği bir dileğine erişmeden ölmek anlamına gelir. Örnek cümle: "Halam, `gurbete giden oğluma kavuşamadan ölürsem gözüm açık gider` dedi".