Yörükler

Yörüklerin kökeni, Orta Asya’nın bozkırlarında yaşayan Türk boylarına dayanır. 11. yüzyıldan itibaren Anadolu’ya yönelik göçlerle bu topluluklar, Türkiye’nin çeşitli bölgelerine yayılmış ve buradaki coğrafi ve iklimsel koşullara uyum sağlayarak kendilerine özgü bir kültür geliştirmişlerdir. Ayrıca, 10-11-12-13. yüzyıllarda Balkanlara gelen Peçenek, Kuman, Uz Türklerinin de Yörüklerle ilgisi olabileceği düşünülmektedir.

Milas halkının nereden geldiğine dair kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak, Milas'ın tarih boyunca çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yaptığı bilinmektedir. Milas'ın antik adı Mylasa'dır ve bu isim, rüzgâr tanrısı Aiolos'un soyundan gelen Mylasos'tan gelmektedir. İlçenin isminin hangi dönemde ve hangi kültür tarafından verildiği net olarak bilinmemektedir.

Malkara halkının kökeniyle ilgili çeşitli görüşler bulunmaktadır: Traklar: Malkara'nın, M.Ö. 5. yüzyılda Traklar tarafından kurulduğu tahmin edilmektedir. İranlılar: Bir söylentiye göre, Makedonya Kralı Büyük İskender, Trakya'daki Persleri uzaklaştırdıktan sonra Malkara'ya Sazan, Malgar ve Kumardar adlı komutanları bırakmıştır. Yörükler: Osmanlı döneminde, Anadolu'dan getirilen Yörükler Malkara ve civarına yerleştirilmiştir. Ahi Grupları: Ankara ve Çankırı dolaylarından getirilen bazı ahi grupları da Malkara'ya yerleştirilmiştir. Malkara'nın kesin olarak Osmanlı topraklarına katılma tarihi ise 1363'tür.

Mut halkının kökeniyle ilgili farklı görüşler bulunmaktadır. Luviler: M.Ö. 2000 yılından önce Mut ve çevresinde yaşayan ilk sakinlere Luviler denmektedir. Etiler: M.Ö. 2000 yılında Luvi arazisi, Etiler'e bağlı Masa Krallığı'nın egemenliğine girmiş ve bölgeye "Yenika" adı verilmiştir. Türk Kabileleri: M.S. 700-800 yıllarından itibaren Toros Dağları'na, Kafkaslardan, Hazar Bölgesi'nden gelen Türk kabileleri yerleşmeye başlamıştır. Orta Asya ve İran'dan Gelen Türkmenler: Orta Asya ve İran'dan gelen Türkmenler de bölgeye yerleşenler arasındadır. Mut, tarih boyunca farklı medeniyetlerin egemenliğinde kalmış ve bu medeniyetlerin etkisiyle çeşitli topluluklar bölgeye yerleşmiştir.

Keçeliler, Karakeçili Yörük boyundan gelmektedir.

Sarıkeçili Yörükleri, develeri yük hayvanı olarak kullandıkları ve göç sırasında yaşam bereketi getirdiğine inandıkları için beslerler. Develer, Yörüklerin bütün varlığını oluşturur ve kıl keçisi yetiştiriciliği ile birlikte en önemli geçim kaynaklarını oluşturur. Ayrıca, develer, Yörükler için vazgeçilmezdir; onlardan vazgeçmek zorunda kalmak, Yörükler arasında travma yaratmış gibidir. Günümüzde, göçebe yaşam süren Sarıkeçili ailelerinden sadece beşi, develerini satmamakta ısrar etmektedir.

Yörük türkülerinin haritası, Haritatr ve Haritamap gibi harita sitelerinde bulunabilir. Haritatr: Yörükler haritası, Sakarya'nın Söğütlü ilçesinde yer almaktadır. Haritamap: Yörükler haritası, Bursa'nın İznik ilçesinde de mevcuttur.

Deveciler aşireti, Yörük aşiretlerinden biridir.

Sarıkeçili Yörükleri, Mersin ve Konya illerinde yaşamaktadır. Kışları, Mersin'in Aydıncık, Silifke, Gülnar ve Anamur sahillerinde geçirirler. Yazları ise Konya'nın Seydişehir ve Beyşehir yaylalarına göçerler.

Kastamonu Yörükleri, Safranbolu ilçesine bağlı Yörük Köyü'nde yaşamaktadır.

Yörükler genellikle koyun, keçi, sığır ve deve gibi hayvanları yetiştirirler. Koyun: Yörüklerin en çok faydalandığı hayvanlardan biridir. Keçi: 17. yüzyıldan sonra keçi beslemenin yaygınlaştığı ve keçe çadırlar yerine kıl çadırlar kullanılmaya başlandığı belirtilmektedir. Sığır: İş gücü ihtiyacının fazla olduğu alanlarda öküz olarak kullanılırlar. Deve: Yük hayvanı olarak kullanılır ve bereketin sembolü olarak kabul edilir.

Uruşluların kökeni, Yörük topluluğuna dayanmaktadır. Yörükler, Orta Asya'dan göç ederek Anadolu'ya gelen Oğuz Türklerinin bir alt grubudur.

Kızıltürk soyadının kökeni, Anadolu'nun Türkleşmesinde önemli roller oynayan "Kızıl-Oğuz" veya "Kocacık Yörükleri"ne dayanmaktadır.

Sandıklı Yörükleri, 1802 yılında Afyon-Sandıklı civarında göçer bir topluluk olarak yaşamaktaydı. Sancaklı Yörükleri'nin genel söylemine göre, Toroslar, Adana ve Maraş yörelerinden gelmişlerdir. Ayrıca, 1563-1564 yılı kayıtlarında Sancaklu Oğulları Cemaati'nin yerleşim yeri olarak Maraş-Pazarcık gösterilmektedir. Sancaklı Yörükleri, Yavuz Sultan Selim'in 1514'te Safeviler'e karşı yaptığı Çaldıran seferine asker verdikleri için "Sancaklı" adını almışlardır.

Evet, Karakeçili ve Karakeçi Yörükleri aynıdır, çünkü Karakeçili, Karakeçi Yörüklerinin bir koludur. Karakeçili aşireti, Oğuzların Bozok kolunun Kayı boyuna mensuptur. Karakeçi Yörükleri ise, Anadolu’nun farklı bölgelerine yayılmış olup, bazı kolları şu şekilde adlandırılmıştır: Urfa, Siverek ve Suruç Karakeçilileri. Elazığ Karakeçilileri. Gaziantep Karakeçilileri. Günümüzde, İç ve Batı Anadolu ile Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yoğunlaşmışlardır.

Yörüklerin kaç yıl göç ettiği bilgisine ulaşılamadı. Ancak, Yörüklerin 11. yüzyıldan itibaren Anadolu'ya göç etmeye başladığı ve bu göçlerin Selçuklu ile Osmanlı İmparatorluğu dönemlerinde de devam ettiği bilinmektedir. Osmanlı İmparatorluğu, Yörükleri zorunlu iskana tabi tutarak arazilerin işlenmesini sağlamış ve devletin askeri ve sosyal yapısında önemli bir yere sahip olmuştur. Günümüzde birçok Yörük topluluğu, kültürel mirasını ve geleneklerini korumaya devam etse de, modernleşme ve yerleşik hayata geçiş süreçleri, Yörüklerin yaşam tarzında önemli değişikliklere yol açmıştır.

Yörükler tarafından kullanılan bazı atasözleri şunlardır: "Eve yörük, bahçeye erik koyma". "Yörük ne bilir bayramı, lak lak içer ayranı". "Başka güzel memleket yok, cigara yakanın oturacak yeri yok". "Kişi ne ekersen, onu biçer". "Doğru yola girmek, yol sorunlarının yarısını çözmektir". "Açın karnındaki çörek mi eğleşir". "Aç at yol, aç it av almaz". "Ak koyunun olduğu yerde yokluk olmaz". "Alacağın kız güzel mi, pazarda kardeşini görmedin mi?". "Alma alayla, gulayı, başına bulursun belayı". Ayrıca, Yörükler tarafından kullanılan atasözleri arasında kadın-erkek ilişkileri ve evlilik üzerine söylenenler de bulunmaktadır. Yörüklerin kullandığı atasözleri, Anadolu'nun farklı bölgelerinde yaşayan Yörük topluluklarına göre değişiklik gösterebilir.

Yörükler, Türkiye'nin çeşitli illerinde yoğun olarak yaşamaktadır, özellikle: Antalya. Mersin. Adana. Muğla. Isparta ve Burdur. Kahramanmaraş. Kayseri. Ayrıca, Yörükler İç Anadolu, Ege ve Akdeniz bölgelerinde de yaygın olarak görülmektedir.

Recepli Yörükleri, Honamlı Aşireti'ne mensup bir obadır.

Balıkesir yöresinde bulunan başlıca Yörük grupları şunlardır: Karakeçili; Yağcıbedir; Kılaz; Hardal; Nacakçı; Yüncü; Kubaş; Kızılkeçili; Şehitli; Söğüt; Kirli Kubaş; Kebekli Avşarı; Horturum Yörüğü. Balıkesir'deki Yörükler, 1862 yılından sonra zorla yerleşik hayata geçirilip köyler kurdurulmuş Türkmen boylarıdır.